Nga bổ nhiệm lãnh đạo mới của lực lượng hàng không vũ trụ

Trả lời câu hỏi của phóng viên về kế hoạch phóng vệ tinh, TS. Lê Xuân Huy, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam) cho hay, lịch phóng vệ tinh được Chính phủ Nhật Bản dự kiến vào tháng 2/2025. 

Theo kế hoạch, vệ tinh sẽ được vận hành thử nghiệm trong thời gian 3 tháng. Sau khoảng thời gian thử nghiệm trên quỹ đạo, vệ tinh LOTUSat-1 dự kiến sẽ được bàn giao cho Trung tâm vũ trụ Việt Nam vào tháng 6/2025. Quá trình để Việt Nam có thể vận hành toàn bộ hệ thống sẽ mất thời gian khoảng 5 năm.

Trong dự án vệ tinh LOTUSat-1, có một hạng mục quan trọng là hệ thống mặt đất, bao gồm các thiết bị được sử dụng để điều khiển, vận hành vệ tinh và chuyển dữ liệu ảnh thu được cho người dùng. 

Để chuẩn bị vận hành vệ tinh LOTUSat-1, các thiết bị mặt đất bao gồm trạm mặt đất (với anten 9,3m) và trung tâm vận hành điều khiển vệ tinh, trung tâm ứng dụng dữ liệu vệ tinh đã được tiến hành lắp đặt tại Hòa Lạc. 

Công việc này đã được triển khai từ tháng 5/2024 và đang trong giai đoạn tích hợp, thử nghiệm hệ thống. Dự kiến đến tháng 9/2024, hệ thống sẽ được thử nghiệm xong và bàn giao cho Việt Nam. 

Một số hạng mục nhỏ còn lại như trung tâm phổ biến kiến thức, với các hạng mục như bảo tàng khoa học công nghệ vũ trụ, kính thiên văn... dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 12/2024 và từng bước đưa vào sử dụng. Hạng mục hạ tầng phục vụ nghiên cứu, phát triển, lắp ráp, tích hợp, thử nghiệm và vận hành các vệ tinh nhỏ dưới 180kg dự kiến đến tháng 12/2025 sẽ kết thúc. 

“Đây là cơ sở để Trung tâm Vũ trụ Việt Nam thực hiện đề án tăng cường năng lực quan sát Trái đất sử dụng vệ tinh nhỏ, có thể hiểu tóm tắt là xây dựng chùm vệ tinh nhỏ Made in Vietnam”, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam nói.

Trước đó, hồi năm 2019, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam và Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã ký kết gói thầu “Vệ tinh LOTUSat-1, thiết bị và đào tạo nhân lực” thuộc Dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam.

Mục tiêu của gói thầu “Vệ tinh LOTUSat-1, thiết bị và đào tạo nhân lực” là phát triển và đưa vào sử dụng thành công vệ tinh quan sát trái đất LOTUSat-1 sử dụng cảm biến radar có khẩu độ tổng hợp. Đây là dự án trọng điểm quốc gia được đầu tư lớn về khoa học công nghệ.

Ngoài việc phát triển vệ tinh LOTUSat-1, gói thầu còn bao gồm việc triển khai và đưa vào hoạt động hệ thống Trạm mặt đất, Trung tâm điều hành vệ tinh, Trung tâm khai thác dữ liệu vệ tinh và hạ tầng công nghệ thông tin. 

Phía đối tác là Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) cũng sẽ tiến hành đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao thông qua khóa đào tạo vệ tinh nâng cao tại cơ sở chế tạo vệ tinh và Khóa đào tạo ứng dụng dữ liệu ảnh vệ tinh.

Vệ tinh LOTUSat-1 được thiết kế, chế tạo bởi tập đoàn NEC. Quá trình đào tạo và chuyển giao công nghệ được thực hiện tại nhà máy sản xuất vệ tinh của Tập đoàn NEC (Nhật Bản). 

Theo Cục An toàn thông tin, ngày 30/5, Microsoft đã chính thức công bố về lỗ hổng bảo mật Follina trong Microsoft Support Diagnostic Tool, ảnh hưởng đến Microsoft Office phiên bản Office 2013/2016/2019/2021 và các phiên bản Professional Plus. Lỗ hổng này cho phép đối tượng tấn công thực thi mã tùy ý, từ đó có quyền xem, thay đổi hoặc xóa dữ liệu…

Lỗ hổng Follina được phát hiện với những dấu hiệu khai thác đầu tiên từ ngày 12/4 khi sử dụng tài liệu Word độc hại để thực thi mã PowerShell. “Thời điểm hiện tại, Microsoft vẫn chưa phát hành bản vá cho lỗ hổng này trong khi mã khai thác của Follina đã được công bố rộng rãi trên Internet; cho thấy mức độ ảnh hưởng của lỗ hổng này rất lớn”, Cục An toàn thông tin cho hay.

Để đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống thông tin của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, góp phần bảo đảm an toàn cho không gian mạng Việt Nam, Cục An toàn thông tin khuyến nghị các đơn vị kiểm tra, rà soát, xác định máy sử dụng hệ điều hành Windows có khả năng bị ảnh hưởng bởi lỗ hổng Follina.

Một lần nữa lưu ý rằng hiện Microsoft chưa phát hành bản vá cho lỗ hổng bảo mật Follina, chuyên gia Cục An toàn thông tin chỉ rõ các đơn vị cần thực hiện các bước khắc phục thay thế để giảm thiểu nguy cơ tấn công và chờ đến khi bản vá được Microsoft công bố. Cụ thể:

Bên cạnh đó, Cục An toàn thông tin cũng đề nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tăng cường hơn nữa việc giám sát và sẵn sàng phương án xử lý khi phát hiện có dấu hiệu bị khai thác, tấn công mạng; thường xuyên theo dõi kênh cảnh báo của các cơ quan chức năng và tổ chức lớn về an toàn thông tin để phát hiện kịp thời nguy cơ tấn công mạng.

Trong trường hợp cần thiết, các đơn vị có thể liên hệ đầu mối hỗ trợ của Cục An toàn thông tin là Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) theo số điện thoại 02432091616 và thư điện tử [email protected]

Vân Anh

Cảnh báo 7 lỗ hổng bảo mật ảnh hưởng mức cao và nghiêm trọng trong sản phẩm Microsoft

Cục An toàn thông tin vừa khuyến nghị các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp rà soát và xác định máy sử dụng hệ điều hành Windows có khả năng bị ảnh hưởng bởi 7 lỗ hổng bảo mật mức cao và nghiêm trọng được Microsoft công bố tháng 4.

Năm 1986, tôi nhận quyết định về giảng dạy ở trường cấp I,II Diên Tân, Diên Khánh, Khánh Hòa, là một xã kinh tế mới của huyện Diên Khánh lúc bấy giờ. Nhiều người nói đây là vùng “khỉ ho cò gáy”. 

Thật vậy, đời sống của nhân dân nơi đây hết sức khó khăn, họ chỉ biết vào rừng chặt củi về bán để kiếm sống qua ngày. Nhiều em học sinh sáng đến trường chiều cũng theo cha mẹ vào rừng  chặt củi. Đồng ruộng thì khô cằn, chỉ canh tác được một vụ nước trời vào tháng mười âm lịch khi bắt đầu có mưa.

Những học trò nhỏ người Lào Lự, người H’Mông, người Thái, người Dao Trường Tiểu học Phiêng Hào, xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu. Ảnh: Lê Anh Dũng.

Một hôm, tôi thấy có nhiều em học sinh lớp 7 đi chân không vào lớp. Tôi liền nói “Các em ở trên này nên giống người dân tộc hết”. Ý tôi muốn nói các em đi chân không như người dân tộc họ không đi dép vậy (vì ở xã Diên Tân lúc bấy giờ có nhiều người dân tộc Raglai sinh sống). Không ngờ, tối hôm ấy có 3 phụ huynh học sinh đến khu tập thể nơi tôi ở gặp tôi để hỏi chuyện. Thật sự ban đầu, tôi không biết phụ huynh gặp tôi nói chuyện gì.

Rồi một phụ huynh hỏi “Tại sao thầy nói con tôi giống người dân tộc?”. 

Lúc này tôi mới hiểu ra rằng việc sáng nay mình nói học sinh giống người dân tộc đã gây ra sự không hài lòng của phụ huynh. Tôi cũng hơi hoang mang vì lần đầu tiên tiếp phụ huynh, không biết họ có hiểu ý tốt của tôi không? Họ muốn gì ở tôi? Tôi đúng hay sai? Phải trả lời họ thế nào đây? Hàng loạt câu hỏi tôi tự đặt ra trong đầu. Thật sự, tôi hơi run vì mới ra trường chưa có kinh nghiệm gì hết trong quan hệ với phụ huynh học sinh.

Tôi cố bình tĩnh trả lời phụ huynh rằng “Ý tôi muốn nói các em phải đi dép, không nên di chân không lỡ không may đạp phải đinh, gai… thì rất nguy hiểm”. Đây đúng là ý tôi khuyên các em nên đi dép, nhưng vì các em không hiểu nên về nói với bố mẹ, lại thành ra tôi chê bai con họ! 

Một phụ huynh khác lên tiếng “Con tôi làm gì có dép để đi!”.

Những học trò nhỏ người Lào Lự, người H’Mông, người Thái, người Dao Trường Tiểu học Phiêng Hào, xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu. Ảnh: Lê Anh Dũng.

Lúc này, tôi thật sự hối hận vì đã không biết được phụ huynh rất nghèo, không có tiền để mua cho con đôi dép đi học. Tôi chỉ biết nói xin lỗi phụ huynh vì không biết nguyên nhân tại sao các em không có dép.

Rất may, sau khi tôi giải thích, phụ huynh cũng hiểu được và thông cảm về lời nói của tôi. Khi ra về, một phụ huynh nhắn nhủ một câu mà tôi nhớ mãi: “Thầy cần phải học nói”. 

Tôi đã rất buồn và tự trách mình khi chưa tìm hiểu vì sao nhiều em không có dép mà vội nói như vậy. Tuy buồn, nhưng sự việc đó cũng cho tôi thêm kinh nghiệm sống: Hãy thận trọng trước khi nói, nhất là đối với học sinh phải thật chuẩn mực. 

Kể câu chuyện này, tôi mong đồng nghiệp hãy hiểu rằng ở nhiều nơi học sinh còn nhiều khó khăn thiếu thốn, nếu không thể giúp được các em thì cũng nên thông cảm đừng bắt học sinh phải theo những quy định do thầy cô đặt ra, vô tình làm khó học sinh như: phải có dây buộc tóc, không được đi dép không có quai hậu, phải có đồng phục, phải có cặp đựng sách vở… mà đầu năm các trường thường hay quy định. 

Nguyễn Văn Lực(Giáo viên trường THCS Trịnh Phong, Diên Khánh, Khánh Hòa)

Doanh thu truyền hình trả tiền tại Việt Nam năm 2021 là 9.200 tỷ đồng, trong đó doanh thu dịch vụ truyền hình OTT là 709 tỷ đồng, số liệu cập nhật tính đến tháng 9/2022 là khoảng 1.000 tỷ đồng. Doanh thu toàn thị trường truyền hình trả tiền Việt Nam đã tăng 22,7% so với năm 2016. 

Hiện Việt Nam có 198 kênh truyền hình trong nước, 78 kênh phát thanh, 59 kênh truyền hình nước ngoài. Các kho nội dung VOD cũng ngày càng phong phú, đa dạng. 

Theo Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm, việc ban hành Nghị định 71 là nỗ lực lớn của Chính phủ, trong đó có sự đóng góp của Bộ TT&TT và các doanh nghiệp, đặc biệt là Hiệp hội truyền hình trả tiền Việt Nam nhằm điều chỉnh chính sách pháp luật sao cho phù hợp với nhu cầu thực tiễn. 

Từ năm 2018 đến nay đã chứng kiến sự phát triển của những phương thức cung cấp dịch vụ phát thanh truyền hình mới mà Nghị định 06/2016 trước đây chưa có đầy đủ khung pháp lý để điều chỉnh.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cũng nhắc đến tình trạng “bảo hộ ngược”, khi các doanh nghiệp truyền hình trong nước tuân thủ đầy đủ quy định nhưng các doanh nghiệp xuyên biên giới gần như không phải chịu một sự kiểm soát gì. 

“Bảo hộ ngược không phải ý chí của Nhà nước nhưng việc hoàn thiện khung pháp lý để điều chỉnh tình trạng này cần phải có thời gian. Chính phủ rất xem trọng và cân nhắc rất nhiều trong vấn đề này”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nói. 

Nghị định 71 có 8 quy định lớn nổi bật. Theo đó, dịch vụ truyền hình xuyên biên giới sẽ được quản lý theo các quy định của Nghị định này. Nghị định 71 cho phép duy trì dịch vụ truyền hình cáp tương tự theo nhu cầu của thị trường. 

Nghị định 71 còn bao gồm quy định cho phép dịch vụ phát thanh truyền hình trên mạng Internet được cung cấp cho người Việt Nam mà, không buộc phải cung cấp kênh chương trình như các dịch vụ truyền thống. 

Nghị định mới đã bổ sung quy định về quản lý biên tập, biên dịch nội dung theo yêu cầu thích ứng với tính chất, đặc điểm của loại hình dịch vụ phát thanh truyền hình theo yêu cầu trên mạng Internet. 

Nghị định cũng điều chỉnh một số điều về quản lý biên dịch, bổ sung các quy định nêu cao trách nhiệm của cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thanh truyền hình trong việc liên kết sản xuất chương trình. 

Đồng thời, Nghị định 71 còn giao một số cơ quan có thẩm quyền triển khai ngăn chặn nội dung truyền hình theo yêu cầu không thực hiện biên tập theo quy định, bổ sung các quy định để giảm thủ tục hành chính, trực tuyến hóa các thành phần hồ sơ để giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. 

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, các quy định mới được bổ sung trong Nghị định 71 là những nội dung rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý nhà nước và hoạt động cung cấp dịch vụ phát thanh, truyền hình trên mạng Internet, bao gồm cả dịch vụ xuyên biên giới trên mạng vào Việt Nam. Trong thời gian tới, Bộ TT&TT có kế hoạch hỗ trợ các hệ sinh thái phát thanh, truyền hình và nội dung số tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật. 

Trọng Đạt

Trao đổi với ICTnews về ảnh hưởng với các cơ quan, tổ chức tại Việt Nam trước xu hướng tấn công mạng vào lĩnh vực công nghệ vận hành, ông Nguyễn Gia Đức, Giám đốc quốc gia của Fortinet Việt Nam cho hay: Các cuộc tấn công mạng nhắm vào công nghệ vận hành diễn ra hết sức phức tạp và ngày càng gia tăng trên thế giới; các doanh nghiệp ở Việt Nam ứng dụng công nghệ trên hoàn toàn có thể là đối tượng được nhắm đến. Công nghệ vận hành được sử dụng chủ yếu trong các ngành năng lượng, giao thông vận tải, y tế hay hàng không vũ trụ…

“Với chiến thuật tinh vi và mã độc được thiết kế riêng để khai thác các lỗ hổng của công nghệ vận hành, các nhóm tin tặc hoàn toàn có xâm nhập thành công vào hạ tầng OT của doanh nghiệp, gây ra sự gián đoạn về vận hành hệ thống, thất thoát dữ liệu nhạy cảm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và tổn hại nghiêm trọng về mặt kinh tế”, ông Nguyễn Gia Đức nói.

Làm gì để bảo vệ hạ tầng mạng công nghệ vận hành?

Nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của các cuộc tấn công mạng vào lĩnh vực công nghệ vận hành, chuyên gia Fortinet Việt Nam khuyến nghị các doanh nghiệp cần chú ý rằng hạ tầng mạng OT hết sức phức tạp gồm hàng trăm các cảm biến, PLC (bộ điều khiển logic có thể lập trình được - PV), HMI (thiết bị giao tiếp giữa người điều hành thiết kế với máy móc - PV)… đến từ nhiều nhà cung cấp giải pháp khác nhau.

Điều này dẫn đến khó khăn trong việc hiển thị các thành phần trong hạ tầng mạng, đồng thời đội ngũ vận hành an ninh thông tin cũng bị quá tải. Vì thế, doanh nghiệp nên triển khai giải pháp bảo mật có tính hiển thị các thành phần trong hạ tầng mạng; lựa chọn nhà cung cấp chính các thành phần bảo mật để hỗ trợ việc quản trị tập chung, đồng thời hỗ trợ API để tích hợp mở rộng với giải pháp của những nhà cung cấp khác.

Cùng với đó, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ vận hành cần triển khai các giải pháp phát hiện hành vi bất thường trong hạ tầng mạng OT, phản ứng nhanh chóng với những mối nguy cơ tiềm ẩn hay thực hiện phân tích đánh giá rủi ro.

Đồng thời, định kỳ thực hiện các bài kiểm thử để phát hiện các lỗ hổng trong hạ tầng mạng OT, nhanh chóng cập nhật bản vá cho máy chủ, ứng dụng. Đặc biệt là cần nâng cao trình độ nhận thức an toàn an ninh thông tin cho người dùng của doanh nghiệp.

Đại diện Fortinet Việt Nam lưu ý thêm, nếu chỉ đầu tư các giải pháp bảo mật ngắn hạn sẽ mang lại nhiều bất lợi như: mất thời gian để phát hiện và khắc phục các sự cố an ninh mạng, đội ngũ an ninh thông tin bị quá tải, danh tiếng của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, mức độ hài lòng của người dùng suy giảm và tụt hậu lại trên thị trường kinh doanh… Do đó, các doanh nghiệp nên hướng tới đầu tư cho bảo mật dài hạn và phù hợp với mục tiêu kinh doanh của mình.