Nhận định, soi kèo Man City vs Brighton, 22h00 ngày 15/3: Tiếp đà bất bại

Rất nhiều những hình ảnh đến trường chuẩn bị năm học mới đầy gian nan đã được chính các thầy cô giáo chia sẻ trên mạng Facebook và khiến người xem không khỏi xúc động, cảm phục.

Sau kỳ nghỉ hè, các giáo viên Trường Phổ thông dân tộc bán trú - THCS Nậm Ngà (xã Tà Tổng, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) quay trở lại trường chuẩn bị cho năm học mới phải đi qua đoạn ngã ba suối đã bị lũ cuốn mất cống, sạt lở.

Những hình ảnh này được cô giáo Đào Thị Phượng, giáo viên của Trường Phổ thông dân tộc bán trú - THCS Nậm Ngà (xã Tà Tổng, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) ghi lại ngày các giáo viên trở lại trường.

Khi bắt đầu hơn 30 năm trước, không có vẻ gì Nvidia sẽ trở thành công ty giá trị lớn thứ ba thế giới, sau Microsoft và Apple. Thậm chí một năm trước đó vẫn còn là điều khó xảy ra. Song, từ khi cơn sốt Nvidia xuất hiện, vốn hóa thị trường của nó đã tăng gấp ba lần.

Năm 2023, Nvidia phá mốc 1.000 tỷ USD và năm nay tiếp tục phá mốc 2.000 tỷ USD. Nó có thể cán mốc 3.000 tỷ USD nếu nhu cầu chip AI bùng nổ.

Mọi công ty đều cần một chút may mắn và rất nhiều thiện chí trên con đường đến với thành công. Nvidia đáng ra sẽ phá sản từ lâu nếu không có lòng nhân từ của một người chưa bao giờ làm việc ở đây.

Người đó là Shoichiro Irimajiri, hay còn gọi là Irimajiri-san, Iri-san hoặc chỉ là Iri.

Là một kỹ sư xuất sắc và giám đốc điều hành lôi cuốn, ông là một trong những nhà lãnh đạo doanh nghiệp được ngưỡng mộ nhất của Nhật Bản, đầu tiên tại Honda và sau đó tại Sega. Hiện tại, ông đã 84 tuổi nhưng vẫn miệt mài tư vấn và ở lại văn phòng sau 5 giờ chiều.

Irimajiri đã làm việc với Huang trong một thời gian ngắn. Giống như Huang, ông ấy không bao giờ quên khoảng thời gian đó."Sự hiện diện của Nvidia trong tâm trí tôi là khá lớn", ông nói.

Cuộc giải cứu cách xa ngàn dặm

Khi còn là một cậu bé ở Nhật Bản thời hậu chiến, Irimajiri đã mơ ước trở thành một kỹ sư hàng không từ khi đọc về Chuck Yeager phá vỡ rào cản âm thanh.

Sau khi tốt nghiệp đại học, ông làm thiết kế động cơ mô tô đấu giải Grand Prix và xe hơi đấu giải F1 tại Honda Motor. Công việc trên những cỗ máy đua nhanh nhất thế giới khiến ông trở thành một nhân vật huyền thoại theo đúng nghĩa. "Ông ấy có những ý tưởng mà các kỹ sư khác coi là không thể", nhà báo Mat Oxley nói.

Là giám đốc trẻ nhất trong lịch sử của công ty, Irimajiri được gửi đến Mỹ để điều hành sản xuất của Honda tại Mỹ vào năm 1984. Khi chuyển đến Ohio, tên trên huy hiệu của ông là "Iri". Ông được biết đến với"nụ cười dễ gần" và "khả năng lãnh đạo mạnh mẽ", theo hồ sơ của Wall Street Journal. Ông cũng yêu thích bánh mì kẹp thịt của McDonald, thứ mà ông vẫn ngấu nghiến mỗi tuần.

Sau bốn năm thúc đẩy sự phát triển của Honda tại Mỹ, ông trở lại Nhật Bản vào năm 1988 với tư cách là ứng cử viên để điều hành công ty nhưng đột ngột từ chức vào năm 1992, với lý do căng thẳng và sức khỏe. Ông gia nhập Sega năm 1993 và được thăng chức Chủ tịch kiêm CEO khu vực Mỹ vào năm 1996 và được nâng lên thành Chủ tịch của toàn bộ công ty vào năm 1998.

Trong khi đó, Nvidia được thành lập bởi Huang và hai người bạn vào năm 1993 khi các trò chơi chuyển từ đồ họa 2D sang 3D. Khi ấy, Sega đang chịu áp lực phải tạo ra một sản phẩm ăn khách và họ đã phát triển bảng điều khiển Dreamcast để đáp trả PlayStation của Sony. Sau khi Inrimajiri gặp Huang và ấn tượng với niềm đam mê, tầm nhìn nên đã tiếp cận Nvidia để xây dựng bộ xử lý đồ họa (GPU) của Dreamcast.

Hợp đồng với Sega tài trợ cho công ty của Huang. Nhưng những quyết định mạo hiểm và những sai lầm nghiêm trọng trong những ngày đầu của Nvidia gần như đã phá hủy nó. Khi làm dự án Sega một năm, Huang nhận ra ông phải từ bỏ chiến lược của mình. Ông gọi đó là thất bại “nhục nhã và đáng xấu hổ”.

Nếu tiếp tục làm chip để hoàn thành hợp đồng, còn lâu mới bắt kịp đối thủ cạnh tranh. Song, nếu dừng lại, họ sẽ hết tiền. Dù thế nào, họ cũng phải ngừng kinh doanh.

Ông lo sợ điều tồi tệ nhất khi Irimajiri đến văn phòng của mình và nói rằng Sega sẽ tung ra Dreamcast với GPU do một công ty khác sản xuất. Nvidia đã thất bại. Nhưng lúc đó, Irimajiri vẫn tin tưởng Huang. "Tôi muốn làm cho Nvidia thành công",Irimajiri nói. "Không hiểu sao lại như vậy".

Ông gọi điện về Nhật Bản với một ý tưởng đáng ngạc nhiên: Sega nên đầu tư vào Nvidia. Thật không dễ dàng để thuyết phục ông chủ của mình bơm tiền vào một công ty khởi nghiệp bấp bênh đã không hoàn thành hợp đồng hiện tại. Nhưng sau một số cuộc đàm phán, Irimajiri đã đảm bảo thêm 5 triệu USD mà Nvidia rất cần.

"Đó là tất cả số tiền mà chúng tôi có", Huang nói. "Sự hiểu biết và hào phóng của ông ấy đã cho chúng tôi 6 tháng để sống".

Trong 6 tháng đó, Nvidia cố gắng phát triển con chip đột phá ra mắt năm 1997 và giải cứu công ty. Năm 1999, Nvidia tiến hành niêm yết. Một năm sau, Irimajiri từ chức Chủ tịch của Sega. Sau đó, Sega đã bán cổ phiếu Nvidia với giá khoảng 15 triệu USD.

Bức email sau 20 năm

Ngày nay, Irimajiri điều hành doanh nghiệp tư vấn tư nhân của riêng mình ở Tokyo. Ông mất liên lạc với CEO của Nvidia cho đến khi Irimajiri được yêu cầu tổ chức một hội thảo về AI vào năm 2017. Đó là khi ông lần theo địa chỉ email của Huang và gửi một ghi chú bằng tiếng Anh cho vị tỷ phú mà ông đã không gặp trong 20 năm.

Từ: Shoichiro Irimajiri

Kính gửi: Jensen Huang

Tiêu đề: từ người bạn cũ

"Chào Jensen-san", ông viết."Đây là Shoichiro Irimajiri, một trong những đối tác kinh doanh của ông vào những năm 1990. Ông có lẽ nhớ rằng trong những ngày đó, chúng ta đã đấu tranh cùng nhau để phát triển chip đồ họa tiên tiến cho Sega Dreamcast. Ngoài ra, đây là một trong những kỷ niệm hạnh phúc trong cuộc đời tôi".

Ông muốn biết liệu Huang "hoặc một người nào đó của Nvidia" có thể đến thăm Nhật Bản và thuyết trình cho một nhóm lãnh đạo doanh nghiệp.

"Nếu có thể, tôi sẽ rất cảm kích", Irimajiri viết."Rất xin lỗi vì đã làm phiền thời gian bận rộn của ông, nhưng cũng rất cảm ơn ông đã đọc thư của tôi. Trân trọng và hy vọng tương lai của ông thành công hơn nữa. Trân trọng, Iri."

Ngày hôm sau, ông nhận được email phản hồi.

"Irimajiri-san thân mến", Huang trả lời."Thật là một bất ngờ tuyệt vời và thú vị khi nghe tin ông. Làm việc với Sega trong thời kỳ đầu của Nvidia cũng là một trong những kỷ niệm hạnh phúc trong cuộc đời tôi”.

Ông đồng ý nói chuyện với một nhóm nhỏ khán giả và trả món nợ từ quá khứ.

“Tôi rất vui lòng được phục vụ ông”,Huang viết cho người bạn cũ của mình.

(Theo WSJ)

TIN BÀI KHÁC:

Deepfake là các video được chỉnh sửa bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Chúng ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong vài năm gần đây, khiến người xem khó xác định được đây là video thật hay giả.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu Facebook khẳng định phần mềm AI mới của họ có thể được đào tạo để biết được một video là deepfake hay không chỉ từ hình ảnh hay khung hình cắt ra từ video. Không chỉ có vậy, nó còn xác định được loại AI dùng để tạo ra deepfake, dù kỹ thuật này khó tới đâu.

Năm ngoái, Đại học bang Michigan (MSU) phát hiện họ có thể xác định được loại camera được sử dụng để chụp tấm ảnh nào đó. Tal Hassner, người đứng đầu về nghiên cứu ứng dụng tại Facebook, chia sẻ đã hợp tác với MSU cho phần mềm mới.

“Mèo vờn chuột”

Deepfake không phải điều tốt lành gì với Facebook khi mạng xã hội này liên tục tìm cách xóa bỏ nội dung giả mạo ra khỏi nền tảng. Công ty cấm deepfake vào tháng 1/2020 nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn.

Theo ông Hassner, phát hiện deepfake giống như trò chơi mèo vờn chuột, khi deepfake ngày càng dễ sản xuất nhưng lại khó xác định. Một trong các ứng dụng chính của deepfake hiện nay là trong công nghiệp khiêu dâm, nơi gương mặt một người bị ghép vào cơ thể người khác. Các ngôi sao cũng khốn khổ với deepfake vì họ thường xuất hiện trong những video giả mạo. Chẳng hạn, nhiều video của diễn viên Tom Cruise trên TikTok thu hút hơn 50 triệu lượt xem và khán giả không biết được họ đang xem video thật hay giả.

Bất kỳ ai cũng có thể tạo video deepfake thông qua các ứng dụng miễn phí như FakeApp, Faceswap. Chuyên gia deepfake Nina Schick khẳng định không dễ phát hiện deepfake. Bà cho rằng dù công trình của Facebook và MSU là bước tiến lớn, điều quan trọng là các mô hình phát hiện deepfake hoạt động thế nào trong thực tế. Một trong các thách thức lớn hiện tại là có nhiều cách đánh lừa mô hình phát hiện deepfake. Ông Tassner cũng thừa nhận rất có thể thế lực xấu sẽ qua mặt được phần mềm.

Nhìn chung, deepfake có hai loại: một loại hoàn toàn do AI tạo ra, một  loại sử dụng các nguyên tố của AI để “bóp méo” nội dung đa phương tiện gốc. Bà Schick đặt câu hỏi liệu công cụ của Facebook có áp dụng cho loại thứ hai được không, do không bao giờ có một mô hình nào áp dụng được cho mọi tình huống. Tuy nhiên, Xiaoming Liu của MSU cho biết phần mềm đã được đánh giá và xác nhận trên cả hai trường hợp deepfake.

Chris Ume, nghệ sỹ đứng sau video deepfake Tom Cruise, chia sẻ công nghệ deepfake đang phát triển nhanh chóng. Có nhiều công cụ AI khác nhau và anh sử dụng kết hợp để đạt chất lượng mong muốn cho kênh TikTok của mình.

Không rõ Facebook sẽ áp dụng phần mềm phát hiện deepfake trên nền tảng như thế nào. Ông Tassner cho hay, công ty chưa thảo luận về sản phẩm. Để phục vụ cho công trình nghiên cứu, Facebook đã thu thập và phân loại 100 mô hình deepfake khác nhau.

Du Lam(Theo CNBC)

Video deepfake Putin và Kim Jong Un gây sốt trên mạng

Video deepfake (hiệu ứng làm giả video ghép hình nhân vật) của Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un nói về nước Mỹ được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội.

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh đã vài ngày nay, sàn HOSE luôn trong tình trạng quá tải, nghẽn lệnh. Hệ thống bảng điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM cũng cập nhật chậm khiến các nhà đầu tư phải “bán mù”. 

Tuy vậy, việc đưa vào thử nghiệm hệ thống do Hàn Quốc phát triển tại Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM khiến nhiều người bất ngờ bởi trước đó, phía Công ty CP FPT cũng từng cho biết đang phát triển và thử nghiệm một hệ thống riêng nhằm giải quyết bài toán tắc nghẽn của HOSE hiện tại. 

Chia sẻ với  VietNamNetvề vấn đề này, đại diện FPT cho biết, hệ thống do Hàn Quốc phát triển là giải pháp chung cho toàn thị trường, trong đó có sàn HOSE của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM và sàn HNX của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. 

Hệ thống này là một phần trong kế hoạch đã tính toán từ lâu. Do vậy, việc Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) và các công ty chứng khoán thành viên kết nối thử nghiệm hệ thống do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) thiết kế là một điều bình thường theo lộ trình của dự án. 

Cũng như nhiều dự án khác, việc vận hành hệ thống do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) thiết kế sẽ phải trải qua một quá trình thử nghiệm. Dự án này đã được triển khai khoảng 10 năm.

Hiện đang có 2 hệ thống được thử nghiệm đồng thời nhằm giải quyết vấn đề tắc nghẽn của sàn HOSE.

Trong khuôn khổ dự án của mình, điều mà nhóm phát triển FPT đang làm hiện nay là giải quyết bài toán quá tải hệ thống mà sàn HOSE đang gặp phải. 

Như đã biết, thời gian gần đây Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM liên tục gặp phải tình trạng nghẽn lệnh và chậm cập nhật giá trên các bảng hiển thị. Đây là bài toán của riêng sàn HOSE chứ không phải của chung thị trường.

Sau khi có kết quả, việc đưa vào vận hành hệ thống của FPT hay hệ thống do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) thiết kế trên sàn HOSE sẽ do Bộ Tài chính quyết định. 

Hiện hệ thống của FPT đã kết thúc quá trình kiểm thử diện hẹp và chuyển sang giai đoạn kiểm thử toàn thị trường. Giai đoạn thử nghiệm này sẽ diễn ra từ ngày 24/5-25/6/2021.

FPT của Việt Nam là một trong 2 đơn vị phát triển hệ thống cho Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM.

Theo dự kiến, vào cuối tháng 6 này, giai đoạn kiểm thử toàn thị trường đối với hệ thống của FPT sẽ có kết quả. Đây là cơ sở để Bộ Tài chính đưa ra quyết định về việc có sử dụng hệ thống sàn giao dịch chứng khoán Make in Vietnam này hay không. 

Trước đó, kết thúc giai đoạn kiểm thử diện hẹp, hệ thống đã đáp ứng các yêu cầu đặt ra với kết quả khả quan. Việc thử nghiệm với 20 công ty chứng khoán đã phủ đến 80% các tình huống kỹ thuật, nghiệp vụ có thể xảy ra.

Đại diện của FPT cũng cho biết, hệ thống do đơn vị này phát triển đang theo sát những vấn đề mà các công ty chứng khoán đang gặp phải. Dự án này sẽ giải quyết được tình trạng nghẽn lệnh trên thị trường và giúp các nhà đầu tư không bị thiệt thòi bởi việc phải “bán mù” như hiện tại.

Trọng Đạt

Sàn chứng khoán nghẽn lệnh, nhà đầu tư bán mù: Cơn đau bao giờ mới dứt?

Nhiều nhà đầu tư chứng khoán Việt đã liên tục rơi vào cảnh bất an, thậm chí phải bán tháo cổ phiếu bởi tình trạng nghẽn lệnh và chậm cập nhật giá trên các bảng hiển thị. 

Ngót 20 năm thiên di từ miền quê Hà Tĩnh đến mảnh đất Kinh Kỳ, sống và viết mãnh liệt, sau 11 tác phẩm, thì có lẽ tạp văn Thương những xa xôilà một sự trải bày đủ đầy nhất của nhà văn Như Bình về chính mình.

Con người ta, cần cả một cuộc đời để trưởng thành, cả những chuyến đi xa, những rời bỏ để ngoái lại, để nhớ thương, để tha thiết đáp đền ân huệ đã được sinh ra. 21 khúc thương niêm trong 146 trang nhớ, Như Bình đã tự bứt da thịt mình để bày biện một kí ức bộn bề. Những khúc nhôi đoạn trường của chị, tôi đọc mà ứa lệ vì chân thực.

Ngót 200 trang văn, chưa bao giờ thôi nhỏ lệ

Như Bình hơn 10 năm mới ra sách, nhưng thực chất Thương những xa xôicòn hơn thế, được hoài thai từ khi chị còn là một đứa bé chân trần, tóc cháy nắng, chạy dưới cánh đồng quê Hà Tĩnh ngút ngát gió, bời bời cát trắng.

Chị ngồi từ hiện tại để cái cây thương nhớ hôm qua trổ mầm xanh biếc. Cuốn tạp văn mà mỗi trang như mỗi ô cửa, chị chạm vào những vóc hình thân thuộc, thương đến xót xa. Về mẹ, cả đời tảo tần dốc sức nuôi đủ đàn con 5 đứa, vuông lụa mịn hay tấm lưng đổ bóng thời gian trùm lên bậu cửa, hiên nhà, bờ sông trảng cát, đã gọi những cơn nắng chang chang. Người cha thư sinh, đàn hay, hát giỏi, văn võ đủ cả, yêu vợ thương con, đào hoa trong cả nỗi thương vay của thiên hạ. Ông, bà, rồi những o, những cậu, những chú, cả người bạn học… hiện lên trên trùng trùng, lớp lớp kí ức tuổi thơ sống động, vẽ vào Như Bình một khắc khoải, tiếc thương.

Ngoài kia, dưới lớp sương mù quá vãng, có những ngôi mộ nằm lại giữa mênh mông. Khi chị mở cánh cửa xa ngái ấy, cái bản lề run lên dưới lớp mọt thời gian. Hương xưa xao xác đầy lồng ngực. Chị muốn ở lại, muốn rời đi, muốn bứng bao da diết nhớ trong veo ấy về ngôi nhà mình. Nhưng họ đã về cát bụi chỉ máu thịt ở lại trong chị.

Sách Thương những xa xôi.

Như Bình trong ngót 200 trang văn, chưa bao giờ thôi nhỏ lệ. nước mắt thấm trên những khuôn mặt người thân. Những người có cả một bầu trời đỏ dậy miền Trung nhưng suốt đời chẳng mấy chốc cất nỗi cơ cực đi mà ngó lên viễn thẳm, có cả khung trời mùa xuân hoa trái dâng hương nhưng chẳng thảnh thơi nuôi nhựa xuân trong lồng ngực. Những nếp tranh luôn vắng vẻ vì con người còn mải miết trong bùn đất. Đến mức, như thể cái nghèo giăng bẫy khắp chốn, chạy kiệt quệ họ vẫn không ra khỏi.

Nhưng đất nghèo nuôi chí lớn. Như Bình đã họa lại cả một thời thiếu thốn, đến cái cây ở vườn nhà chị cũng chưa bao giờ lớn đủ trong cái ngưỡng tự nhiên mà trời ban tặng. Để nhắc đến miền Trung là nhắc đến dải đất, mà mỗi hạt cát cũng đủ căng mình gánh nắng gió, con người nơi ấy đã thắt lưng buộc bụng, ra khỏi đói nghèo, bằng quyết chí đổi đời, bất chấp nghiệt ngã của số phận giáng xuống. Hoàn cảnh không lôi tuột họ xuống hố mà chỉ khiến họ can trường và kiêu hãnh trưởng thành vượt bậc.

Lần lần từng con chữ Như Bình, thấy hiển hiện một gia đình yêu thương kiểu mẫu. Cha mẹ chị đi trong những nỗi mất mát quá lớn, kì hôn nhân dài đến 10 năm éo le khó sinh con, rồi núm ruột đỏ hỏn vừa ra khỏi lòng mẹ đã tắt sự sống. Cha vẫn yêu thương che đỡ cho mẹ, trước mọi rìu búa dư luận, những soi xét lạnh lùng, tàn nhẫn. Bù đắp cho niềm tin nuôi bằng nước mắt ấy là đàn con 5 đứa, ai nấy đều học hành bài bản và có vị trí xã hội. Cả một đoạn trường nhọc nhằn mà khi nhắc lại ai nấy đều bùi ngùi. Người dân quê chị còn nhắc đến gia đình họ Lê ấy trong niềm tự hào.

Nỗi thương cha, nhớ mẹ của Như Bình đã thêu vào khung trời năm tháng những sợi chỉ ngào vị mặn mòi. Người mẹ thông minh, buôn bán nhanh nhạy nhưng thất học, cả đời đàn bà tất tả xuôi ngược để lo cho đàn con ấm bụng và được học hành. Đến nỗi, tấm lụa đẹp mịn màng, mãi nằm lại trong cái rương kỉ niệm, bởi mẹ tiết kiệm, vì cả đời mẹ có mấy chốc được thảnh thơi mà ngắm nghía, chăm chút bản thân. Khi các con bù đắp được, là lúc thời gian đã vít còng lưng mẹ. Dấu ấn cả một thời gian khổ đã mang trên tấm lưng bà mẹ nhọc nhằn. Mảnh lụa đã mủn đi, nhưng bụi mục đã găm vào Như Bình niềm ân hận và nỗi thương mẹ đến xót xa.

Mỗi lần lật lại kí ức, chị lại chạm vào tấm lua mẹ không bao giờ được mặc. Tất cả đã khiến Như Bình bằng mọi giá phải học tập và lao động để vượt lên hoàn cảnh. “Tấm lụa đẹp như chỉ có trong cổ tích. Mẹ cất kỹ dưới đáy rương, một năm đến Tết, mẹ giở rương ra một lần cho chúng tôi sờ vào tấm lụa hồng ấy một lát, để cảm nhận hít hà về một thứ gì đó thuộc về cái đẹp và xa xỉ”. Viết về mẹ, Như Bình nhắn những đứa con: hãy biết yêu thương và đừng để yêu thương trở nên muộn mằn, vô nghĩa.

Cả đời âu lo của mẹ, được bù đắp bởi cha, một người đàn ông tử tế, vào đời với gia tài đàn ông vô giá: mảnh khảnh thư sinh, tài hoa, đàn hát, văn võ đủ cả. Nhưng số phận phóng tay đấy, rồi lại keo kiết có thừa, cha mẹ lận đận đường con cái. Hàng chục năm mỏi mòn chờ kết trái tình yêu. Tuyệt vọng, hy vọng, mất mát, vỡ òa hạnh phúc. Gia đình chị đã nức tiếng một vùng bởi có đến 5 người con đỗ đại học.

Mỗi mùa vu lan là mỗi day dứt Như Bình. Từng câu chữ chậm trôi giữa đôi bờ nhớ, quên. Nhớ những tháng ngày hạnh phúc, “Cha mạnh mẽ, ngang tàng như sóng ở sông Ngàn Mọ quê mình. Cha là thầy giáo dạy môn toán cho nhiều học sinh đi thi học sinh giỏi, nhưng cha lại cũng giỏi võ trong xã không ai bằng. Thời Pháp, cha là đấu sĩ chuyên đánh võ ở các võ đài của Pháp để kiếm thêm thu nhập cho mẹ nuôi các anh. Cái cách mà cha sống ngang tàng, lãng tử, bảo vệ các con, bảo vệ kẻ yếu, đánh lại những kẻ chuyên đi bắt nạt người khác cũng thành giai thoại ở quê mình”. Bóng dáng cha mẹ thấp thoáng sau bao sợi ngâu buồn, vĩnh viễn gieo nức nở xuông nhân gian. Đứa con Như Bình như thể đã quên khoảnh khắc sống của mình để níu bám vào song thân để được trở về thời thơ bé, nghe cha khỏa nước trên sóng sông Ngàn Mọ, ngắm dáng mẹ lẫn vào khuya sâu bên mảnh vườn quê. Chỉ những con chữ nhỏ bé mới có sức mạnh nối dài linh cảm giữa hai cõi đến thế. Cuộc sống nào cũng bắt đầu từ vô hình rồi đến hữu hình. Kiếp luân hồi cứ tiếp nối tiếp nối nhau.

Trang sách Như Bình bước ra o Khuyên, người mà gia tài đầy ắp nỗi bất hạnh đàn bà, nhưng giàu có tình yêu của những người ruột thịt. Đến nỗi trong cơn mộng du hoảng loạn, o đã tìm cho mình con đường giải thoát bằng cái chết ở quốc lộ. Cái chết với những người kiệt cùng lại là một ân huệ. O Khuyên khiến chị nhớ lại “những thời đoạn sóng gió, cuộc sống chưa bình yên, tôi rơi vào rối loạn âu lo mất phương hướng trầm trọng”. Như Bình thương o Khuyên, và tất cả đàn bà trên thế gian này, thương mình. O Khuyên khiến độc giả cảm thương nhưng vô cùng trân trọng cách o gói ghém đời mình chi chút trong những món đồ cũ kĩ “Mở ra thấy đó là tấm bằng khen cài Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất của o. Trên tấm huân chương là chiếc phong bì ghi “Tiền làm quách khi chết”. Mở phong bì ra có chín triệu đồng”. Đời ai rồi cũng mở, cũng gói, nhưng Như Bình mở trang văn đàn bà miền Trung của một thời quá vãng đã để lại một dư vang nước mắt ngậm ngùi và trân trọng.

Nhà văn, nhà thơ Như Bình. Nguồn ảnh: Phụ nữ Việt Nam.

Mượn con chữ để gửi lòng biết ơn

Là một họa sĩ, kí ức chị có khi được vẽ bằng sắc hoa học trò: bằng lăng tím nhức nhối. Mùa học trò trong veo, hồn nhiên lại khắc trong chị nỗi đau mất đi người bạn học. Gom bao nhiêu sắc tím mực mồng tơi để viết về tình bạn ấy? Những đứa trẻ một thời đi về trên những con đường gầy gò luồn vào xóm cát, mỗi vết chân đến với cổng trường theo đòi con chữ như những cánh sao. Số phận dẫn chúng đến với chốn riêng, người thắp sáng, kẻ nhập nhòa, đó là những tình trong trẻo và ngây thơ nhất.

Nhưng người bạn của chị đã ra đi ở độ tuổi mùa xuân cuộc đời. Bằng lăng tím đã cứa vào tim chị, nỗi buồn mất não nùng. “Ngày ấy, trong giàn giụa nước mắt đau thương, tôi đã nghĩ không hiểu sao, thiên nhiên có thể vô tâm mà đẹp não nùng trong ngày bạn tôi từ biệt tuổi thanh xuân để về trời. Tôi đã hận cả mùa hè thành Vinh, giận cả màu đỏ nhức nhối của hoa phượng, và màu tím của bằng lăng. Cái chết tháng Năm của bạn đã để lại trong lòng tôi vết thương sâu của mùa hè. Vết thương màu hoa phượng. Vết thương màu hoa bằng lăng”.

Như Bình là một người đàn bà đầy dậy cảm. Những điều giản dị, nhỏ bé trong đời lại gọi, chạm và cứa vào hồn chị. Sau những tất tả đời thường, chị trở về tổ ấm yêu thương.

Từ không gian của mình, bên ô cửa nhỏ chị nhìn ngắm thế giới qua tâm hồn mình: “Cửa sổ là đôi mắt của ngôi nhà, là tâm hồn của cái không gian ấm áp được gọi là gia đình bé mọn. Cửa sổ nhà tôi luôn mở khi tôi trở về nhà, có khi mở cả những ngày mưa, những mùa đông hun hút lạnh… Nếu bạn đứng ở khung cửa sổ, áp má vào cửa kính nghe mưa chảy đầm đìa tràn trề trên gương mặt mình, chỉ cách có một tấm kính mỏng, bạn sẽ thấy dịu lòng biết bao khi ngoài kia bão tố đang tràn về và mình ở phía sau một khung cửa sổ bình yên ấm áp”.

Thế giới xao động và đầy âm vang. Mà mỗi chuyển động của nó đi vào trong chị dù nhẹ bẫng hay mãnh liệt thì cuối cùng sau mỗi trường đoạn, đủ đầy cảm xúc sẽ đến với độc giả, viết là cách thương yêu chan chứa.

Như Bình qua Thương những xa xôiđã mượn con chữ để gửi lòng biết ơn sâu sắc về gia đình, bạn, quê hương cả những người, những điều chị gặp dọc hành trình cõi người, tất cả để có một Như Bình của hôm nay. Nghệ sĩ, khi đã chín, chữ của họ là một trái thảo. Cái cách Như Bình trải bày tâm hồn mình ấy, chính là phẩm hạnh nghệ sĩ của chị. Và dù có tài hoa, danh tiếng đến đâu, mà quên những yêu thương, lơ đễnh với những máu thịt của đời mình, ấy cũng là một mất mát, nhẫn tâm.