- Những chuyện "khác người"về chính sách xây dựng đội ngũ ở các trường đại học Việt Nam so với thông lệ quốc tế, như quy trình tuyển chọn đánh đồng người làm khoa học với công chức, chế độ thu nhập dưới mức trung lưu và việc tạo nguồn thiếu cạnh tranh,v.v.. đã được GS Ngô Bảo Châu và PGS Ngô Quang Hưng phân tích kỹ tại phiên "Đối thoại giáo dục" diễn ra sáng nay, 31/7.
|
GS Ngô Bảo Châu trao đổi với các đại biểu dự hôi thảo
|
Giáo sư: Công việc, không phải phẩm tước
Đề cập đến vấn đề bổ nhiệm giáo sư, GS Ngô Bảo Châu cho hay, ở các nước tiên tiến đều tạo một số điều kiện để vị giáo sư được bổ nhiệm có tiếng nói trong việc phát triểnnghiên cứu chuyên môn của mình.Việc này ở Việt Nam được tổ chức một cách rất khác so với nhiều nước: Việc xét chức danh giáo sư được giao cho hội đồng chức danh giáo sư.
Gần đây, Việt Nam đã có một số chuyển biến trong thủ tục phong và bổ nhiệm giáo sư. Cụ thể,hội đồng chức danh giáo sư nhà nước chỉ xét, công nhận đạt tiêu chuẩn chức danhgiáo sư hoặc phó giáo sư, việc bổ nhiệm thuộc về quyền của trường.
Tuy rằng việc bổ nhiệm ở cấp trường vẫn mang tính hình thức, nhưng đây là mộtchuyển biến tích cực và quan trọng về mặt chính sách. Nếu bản thân các trườngnhận thức đầy đủ vai trò tự chủ khoa học của mình, họ sẽ phải chủ động đi tìmcác nhà khoa học xuất sắc về đầu quân cho mình để cải thiện tính hấp dẫn của vịtrí giáo sư.
Tổ chức lại quy trình phong, bổ nhiệm giáo sư chắc chắn sẽ là một trongnhững biện pháp có khả năng làm chuyển biến mạnh nhất chất lượng nghiên cứugiảng dạy của các trường đại học.
Việc này cần được làm lại theo hướng ưu tiêntính tự chủ khoa học của các trường đại học và xác định rõ hơngiáo sư là một vịtrí công việc chứ không phải là một phẩm tước khoa học.
Chọn người "sống và thở" ở tiền tuyến tri thức
Theo GS Châu, quy trình tuyển chọn cán bộ giảng dạy và nghiên cứu hiện nay đang tuân thủ theoquy định chung của tuyển chọn viên chức, công chức.
Quy trình hiện tại hầu nhưkhông có các yếu tố đặc thù cho môi trường hàn lâm, trong khi tính chất côngviệc của các nhân sự hàn lâm lại rất khác so với công việc thông thường của viênchức nhà nước.
Một đặc thù quan trọng của môi trường đại học hiện đại là lấy khả năng nghiêncứu khoa học làm tiêu chí số 1 và sự tự do học thuật - thể hiện qua quyền quyếtđịnh của Faculty(khoa)- là nền tảng hoạt động.
Tiêu chí hàng đầu cho việc tuyển dụng cho giảng viên và giáo sư đại học phảilà khả năng nghiên cứu khoa học. Chỉ có những người “sống và thở” ở tiền tuyếnvà tri thức nhân loại mới có khả năng hiểu và truyền tải những kiến thức nềntảng và những phát kiến tiên tiến nhất cho lực lượng lao động trí não tương lai.
Hệ quả tất yếu của tiêu chí trên là tiếng nói tối cao trong việc tuyển chọnphải thuộc về những người có khả năng đánh giá trình độ, khả năng và tiềm năngnghiên cứu khoa học của ứng viên.
Như vậy cấu trúc của hội đồng tuyển chọn phảikhác với hiện nay. Nó phải bao gồm những giáo sư giảng dạy tại khoa, có ý kiếnvề khoa học, không thể bao gồm nhân viên của các phòng ban, ví dụ như phòng bantổ chức cán bộ.
Cơ cấu của các hội đồng tuyển chọn cũng thể hiện các cán cân quyền lực ởtrường đại học. Ở một trường ĐH Mỹ, quyền lực nằm trong tay của Faculty, các ban bệ có trách nhiệm thực hiện quyết định của Faculty. Quyền quyết định nhân sựthuộc về Faculty là một biểu hiện rất cơ bản của tự do học thuật. Ở các trườngđại học Việt Nam hiện nay, các ban bệ thường đứng trên Faculty.
Quyền lực của hệ thống quan liêu thể hiện quy trình tuyển chọn rắc rốivà không đồng nhất. Quy trình này đủ rắc rối để cho Faculty không có khả năng thựchiện vai trò quyết định của mình nếu không có sự hỗ trợ của các phòng ban.
Đốivới các ứng viên, tình hình còn khó khăn hơn nữa. Nếu không quen biết, họkhông có khả năng vượt qua những rào cản mang tính chất hành chính.
Nói tóm lại, tuyển chọn cần phải được minh bạch hóa, tuyển ứng viênvới một quy trình mở. Trong tuyển chọn phải ưu tiên hàng đầu tiêu chí khoahọc, và cả quyền quyết định về cho những người có thẩm quyền khoa học.
Ràng buộc lớn nhất: Chế độ thu nhập cứng nhắc
GS Ngô Bảo Châu cho rằng, chế độ thu nhập cứng nhắc hiện tại là một trong nhữngràng buộc lớn nhất cho mọi chính sách nhân sự đại học. Và có lẽ, đây là yếu tố chủđạo làm nên các vị trí hàn lâm thiếu tính hấp dẫn các cá nhân xuất sắc.
Cán bộnghiên cứu giảng dạy đại học là công chức hoặc viên chức nhà nước, chế độ thunhập của họ được điều chỉnh bởi quy định chung về thang lương của công viên chứcnhà nước.
Với thang lương hiện tại, mức lương cơ bản của giảng viên đại họckhông đảm bảo cho họ một mức sống trung lưu trong xã hội (mức sống trung lưu cao cho giảng viên nghiên cứu luôn là điều kiện cầncho một hệ thống giáo dục tốt, để nghiên cứu tốt thì ứng viên tuyệt đối cần thời gian tư duytự do, không bị ràng buộc bởi "cơm, áo, gạo, tiền").
Tạo nguồn: Chỉ ưu tiên tuyển "quy hoạch"
Theo GS Châu, một trong những chính sách phổ biến ở các trường ĐH Việt Nam là“tạo nguồn”. Các sinh viên giỏi được giữ lại trường, trong nhiều trường hợp đượchỗ trợ du học, làm luận văn tiến sĩ ở nước ngoài. Những người này bị ràng buộcbởi một lời hứa sau khi học xong sẽ quay lại làm việc cho trường. Trong một sốtrường hợp, họ bị ràng buộc bởi Chính phủ khi nhận học bổng.
Bỏ qua một số tiêu cực ắt có trong việc lựa chọn những sinh viên được ưu tiênđi nước ngoài, biện pháp tạo nguồn hiện đang là biện pháp mang lại hiệu quả tíchcực nhất trong bối cảnh hiện tại. Nhờ cơ chế tạo nguồn mà nhiều trường ĐH ViệtNam còn duy trì được việc trẻ hóa đội ngũ với những nhà khoa học trẻ, ít nhiềucó trải nghiệm trong môi trường quốc tế.
Tuy nhiên, quy trình tạo nguồn cũng phản ánh những điểm yếu nhấttrong công việc xây dựng đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu của các trường đại học.Đó là sự thiếu hấp dẫn của vị trí làm việc, thiếu tính cạnh tranh trong tuyểndụng và thiếu tính linh hoạt trong tổ chức cán bộ.
Tính thiếu hấp dẫn của vị trí làm việc là nguyên nhân khiến người ta cần ràngbuộc bằng cam kết những sinh viên được đi học ở nước ngoài. Các ràng buộc này sẽcó những hệ lụy như phương pháp tạo nguồn mang nặng tính chủ quan; các trườngchỉ ưu tiên tuyển chỉ những người mình đào tạo ra, những đối tượng mình “quyhoạch”…Những người trẻ được đàotạo từ nguồn “khác” trở nên hãn hữu. Thiếu cạnh tranh, tất yếu chấtlượng giảm.
Về mặt học thuật, sự thiếu "máu mới" trong tuyển dụng và đào tạo sẽ dẫn đến trì trệ trong nghiên cứu. Thầy và trò cùng một lò ra sẽ có ítcác giao thoa ý tưởng cần thiết trong nghiên cứu khoa học.
Sự ràng buộc này cũng cực kì thiếu linh hoạt cho cả cá nhân những giảng viênđược đi học và cho quy hoạch cán bộ của trường.
Kết quả của quá trình dài như vậy sẽ bị chi phối bởi nhiều rủi ro và trên thực tế không có gì để đảm bảo chất lượng đầu ra ngoài "niềm tin".
Bên cạnh đó, một kế hoạch dài hơi sẽ hạn chế đáng kể tính linh hoạt trong chính sách khoa học của các trường đại học, trong khi môi trường quốc tế biến động đòi hỏi các trường phải liên tục thích nghi...
Một số đề xuất
">
Đề xuất mạnh mẽ của GS Ngô Bảo Châu về nhân sự
|
 |
Một số deal giảm giá tốt không nên bỏ qua ở CellphoneS: Máy lọc không khí Vsmart 30la5300 giá 2,990,000đ đang ưu đãi độc quyền tại CellphoneS chỉ 1,290,000đ; Robot hút bụi Dreame F9 giảm còn 4,590,000đ cho một chiếc máy vừa hút vừa lau cực tiện, lực hút lớn 2500Pa cũng như có đầy đủ tính năng quét tường ảo; Nồi chiên không dầu Xiaomi Mi Smart Air Fryer giá ưu đãi 1.790.000đ, là món quà ý nghĩa dành tặng gia đình hay bạn bè để có sức khỏe tốt; Máy hút bụi cầm tay Xiaomi Mi Vaccum Cleaner Light chỉ 2.490.000đ là món quà thiết thực cho mẹ, vợ… bớt cực nhọc hơn trong việc quét lau nhà hằng ngày; Cân thông minh Xiaomi hay Android TV Xiaomi Mi Box S 4K cũng là những phụ kiện thông minh giảm giá tốt tại CellphoneS để mọi người sắm làm quà tặng.
Laptop, máy tính bảng dành tặng cho anh em, con cháu học tập và làm việc online
Với việc học sinh sinh viên phải học tập và làm việc online thời gian qua, việc nâng cấp một thiết bị laptop hay máy tính bảng cấu hình tốt hơn là món quà tặng Tết hữu ích cho con cháu.
Hiện tại CellphoneS đồng hành cùng nhiều thương hiệu laptop chính hãng như Asus, Acer, MSI, Lenovo, Dell… trải dài nhiều phân khúc cũng như nhu cầu sử dụng.
Một số sản phẩm laptop và máy tính bảng trên CellphoneS đang có mức giá tốt trên thị trường; Macbook Air M1 chính hãng mỏng nhẹ, pin lâu, màn hình đẹp, lựa chọn thiết bị ultrabook hoàn hảo với mức giá chỉ hơn 25 triệu; Laptop Asus Flip BR1100FKA hoặc Lenovo Ideapad 1 11IGL05 hướng đến đối tượng học sinh - sinh viên nhu cầu học tập online và văn phòng cơ bản, khi có mức giá ưu đãi phân khúc dưới 10 triệu; Laptop Asus Vivobook X515EP với mức giá chỉ dưới 18 triệu mà đã có core i5-1135G7 đáp ứng các nhu cầu học tập đến đồ họa nhẹ, màn hình lớn 15.6 cùng SSD 512GB thoải mái lưu trữ, đồng thời hỗ trợ nhiều cổng kết nối; Máy tính bảng Alcatel kích thước màn hình 8 inch HD nhỏ gọn, hiệu năng ở mức đáp ứng nhu cầu lướt web đọc báo, xem youtube, app học online với mức chi phí hơn 2 triệu.
Smartphone, đồng hồ thông minh, phụ kiện giá tốt các dịp sale cuối tuần
Smartphone, đồng hồ hay các món phụ kiện khác là mặt hàng được nhiều người mua sắm, nhất là dịp cận Tết. Vừa để mua cho bản thân tự thưởng một năm qua, hoặc mua tặng thì đều quan tâm mức giá phải chăng.
Để săn được mức giá tốt, khách hàng có thể canh khung giờ 9 - 11h vào mỗi cuối tuần thứ sáu, thứ bảy, chủ nhật tại CellphoneS trong đợt sale Tết này.
Có thể kể qua một số deal đánh giá có giá hấp dẫn so với mặt bằng chung: iPhone 12 chính hãng VN/A bản màu đen có giá 18.490.000đ; Xiaomi Mi 11 Lite 5G hoặc 11 Lite 5G NE độc quyền CellphoneS có thiết kế đẹp, màn hình viền mỏng, camera chất lượng, chip Snapdragon 778G/780G dùng ổn mà chỉ hơn 8 triệu; iPhone 13 Pro Max 128GB chính hãng VN/A đang giảm đến 3 triệu; Đồng hồ Garmin Lilly thiết kế đẹp và sang trọng, kết hợp tập luyện theo dõi sức khỏe vận động với giá chỉ từ 3.49 triệu; Apple Watch series 7 chính hãng hiện đang giảm 1.5 triệu.
Đồng hành cùng CellphoneS, với nhu cầu sửa chữa tân trang lại các thiết bị đồ công nghệ như thay pin điện thoại, thay pin airpods, thay màn hình điện thoại, nâng cấp RAM SSD cho laptop… cũng sôi nổi với sale Tết 2022 tại hệ thống Điện Thoại Vui.
Hiện nay khách hàng có thể đến mua sắm các sản phẩm công nghệ chính hãng tại gần 70 cửa hàng CellphoneS khắp các tỉnh thành, hoặc truy cập website để đặt mua và giao hàng tận nơi. CellphoneS hỗ trợ thanh toán online các nền tảng, miễn phí giao hàng với hóa đơn trên 300.000đ hoặc thanh toán khi nhận hàng COD. Liên hệ hotline miễn phí 18002097 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.">
