Thưa luật sư, mới đây dư luận xôn xao về việc Bộ Công an ban hành Thông tư 01/2016/TT-BCA. Nhiều người cho rằng đã "nới quyền cho CSGT". Quan điểm của luật sư thế nào?

Tôi nghĩ đã có sự sai sót nghiêm trọng trong việc sử dụng thuật ngữ pháp lý, những người chấp bút cho thông tư này đã thiếu thận trọng khi đặt ra quy định: “Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, sử dụng các phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật.” tại khoản 6 điều 5 thông tư 01/2016/TT-BCA.

Trưng dụng tài sản là một hoạt động bình thường của các cơ quan chức năng, hoạt động này hiện hữu ở hầu hết trong hệ thống pháp luật của các nước khác trên thế giới. Tuy nhiên, điều kiện, thủ tục về trưng dụng tài sản được quy định khá chặt chẽ và chỉ được áp dụng trong những trường hợp thật đặc biệt.

Ở Việt Nam, trưng dụng tài sản được quy định trong một luật riêng- Luật trưng mua, trưng dụng tài sản và chỉ được áp dụng trong hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia. Lý do an ninh phải được hiểu là “Khi an ninh quốc gia có nguy cơ bị đe dọa theo quy định của pháp luật về an ninh quốc gia” chứ không theo nghĩa an ninh, trật tự thông thường. Khi làm thông tư này, Bộ Công an đã quên đọc Hiến pháp và Luật trưng mua, trưng dụng tài sản khi có đề cập đến thuật ngữ “trưng dụng”.

Vấn đề mọi người rất lo lắng đó là "quyền trưng dụng tài sản" của cảnh sát giao thông. Điều này có ảnh hưởng gì đến quyền sở hữu tài sản của công dân theo Hiến pháp không?

Tất nhiên rồi, Điều 32 Hiến pháp quy định khá rõ: “1. Mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác. 2. Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ. 3. Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của tổ chức, cá nhân theo giá thị trường.”. Như vậy, ngoài lý do lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia như đã phân tích ở trên, không ai có quyền xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người dân.

Trong khi đó Luật Trưng mua, trưng thu lại quy định rất chặt chẽ hoạt động này, vậy liệu thông tư này có gì trái với quy định luật?

Như đã nói, quy định này không chỉ vi phạm luật mà còn vi hiến. Thông tư 01/2016/TT-BCA tuy không trái Luật Công an nhân dân, Luật Giao thông đường bộ, Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng lại trái với Hiến pháp, Bộ luật Dân sự và Luật Trưng mua, trưng dụng. Thông tư này đã vi phạm nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi không đảm bảo tính hợp hiến, tính thống nhất của văn bản.

Nhiều người lo ngại về việc nếu người dân đang ghi hình giám sát CSGT làm nhiệm vụ mà bị CSGT trưng dụng điện thoại, thì người dân sẽ phải làm thế nào?

Người dân lo ngại là đúng, vì điều đó hạn chế quyền phát hiện, đấu tranh chống tiêu cực của người dân. Không chỉ vi phạm về quyền sở hữu tài sản, quy định này còn vi phạm điều 21 của Hiến pháp: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn. Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.”.

Như vậy, điện thoại không chỉ là một tài sản mà còn là một phương tiện để chứa đựng và bảo vệ thông tin riêng tư cá nhân. Vì thế, quy định cho phép Cảnh sát trưng dụng phương tiện thông tin liên lạc là trái pháp luật.

 Vậy theo luật sư cần phải quy định thế nào, để CSGT vẫn đủ quyền, nhưng người dân không bị hạn chế quyền một cách tùy tiện?

Việc tạo điều kiện cho CSGT thực thi nhiệm vụ là cần thiết, người dân rất hoan nghênh, vì điều đó làm giảm tai nạn giao thông, chống ùn tắc giao thông, đảm bảo an ninh trật tự cho người tham gia giao thông. Tuy nhiên, một quy định vừa vi hiến, vừa trái luật vừa làm nhiều người hiểu sai ý nghĩa, mục đích của nó thì cần thiết phải thu hồi.

Trong hệ thống pháp luật hiện tại, tôi nghĩ quyền của CSGT khá đầy đủ, tăng thêm quyền này là không cần thiết hoặc chỉnh sửa thuật ngữ “trưng dụng” thành một tên gọi khác, theo đó, loại trừ áp dụng với đối tượng tài sản là các phương tiện thông tin liên lạc, như điện thoại…và chỉ được áp dụng trong các trường hợp thật cần thiết, nói rõ ra là các trường hợp nào.

Xin cảm ơn luật sư!

Thông tư 01/2016/TT-BCA của Bộ Công an bắt đầu có hiệu lực vào tháng 2, nhưng có nhiều ý kiến lo ngại về sự “nới quyền”. Đặc biệt, nhiều người lo ngại, sẽ hạn chế quyền của người dân, trong trường hợp người dân đang quay phim ghi lại hoạt động của CSGT mà lực lượng này lại đòi “trưng dụng” điện thoại thì sao?

Trước những lo ngại của người dân về việc Thông tư 01 cho phép lực lượng CSGT có quyền trưng dụng tài sản phương tiện của người dân, PV Infonet đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Hãng luật Giải Phóng (Đoàn luật sư TpHCM) về vấn đề này.

Luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Hãng luật Giải Phóng (Đoàn Luật sư Tp HCM)

Thưa luật sư, mới đây dư luận xôn xao về việc Bộ Công an ban hành Thông tư 01/2016/TT-BCA. Nhiều người cho rằng đã "nới quyền cho CSGT". Quan điểm của luật sư thế nào?

Tôi nghĩ đã có sự sai sót nghiêm trọng trong việc sử dụng thuật ngữ pháp lý, những người chấp bút cho thông tư này đã thiếu thận trọng khi đặt ra quy định: “Được trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, sử dụng các phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật.” tại khoản 6 điều 5 thông tư 01/2016/TT-BCA.

Trưng dụng tài sản là một hoạt động bình thường của các cơ quan chức năng, hoạt động này hiện hữu ở hầu hết trong hệ thống pháp luật của các nước khác trên thế giới. Tuy nhiên, điều kiện, thủ tục về trưng dụng tài sản được quy định khá chặt chẽ và chỉ được áp dụng trong những trường hợp thật đặc biệt.

Ở Việt Nam, trưng dụng tài sản được quy định trong một luật riêng- Luật trưng mua, trưng dụng tài sản và chỉ được áp dụng trong hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia. Lý do an ninh phải được hiểu là “Khi an ninh quốc gia có nguy cơ bị đe dọa theo quy định của pháp luật về an ninh quốc gia” chứ không theo nghĩa an ninh, trật tự thông thường. Khi làm thông tư này, Bộ Công an đã quên đọc Hiến pháp và Luật trưng mua, trưng dụng tài sản khi có đề cập đến thuật ngữ “trưng dụng”.

Vấn đề mọi người rất lo lắng đó là "quyền trưng dụng tài sản" của cảnh sát giao thông. Điều này có ảnh hưởng gì đến quyền sở hữu tài sản của công dân theo Hiến pháp không?

Tất nhiên rồi, Điều 32 Hiến pháp quy định khá rõ: “1. Mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác. 2. Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ. 3. Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của tổ chức, cá nhân theo giá thị trường.”. Như vậy, ngoài lý do lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia như đã phân tích ở trên, không ai có quyền xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người dân.

Trong khi đó Luật Trưng mua, trưng thu lại quy định rất chặt chẽ hoạt động này, vậy liệu thông tư này có gì trái với quy định luật?

Như đã nói, quy định này không chỉ vi phạm luật mà còn vi hiến. Thông tư 01/2016/TT-BCA tuy không trái Luật Công an nhân dân, Luật Giao thông đường bộ, Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng lại trái với Hiến pháp, Bộ luật Dân sự và Luật Trưng mua, trưng dụng. Thông tư này đã vi phạm nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật khi không đảm bảo tính hợp hiến, tính thống nhất của văn bản.

Nhiều người lo ngại về việc nếu người dân đang ghi hình giám sát CSGT làm nhiệm vụ mà bị CSGT trưng dụng điện thoại, thì người dân sẽ phải làm thế nào?

Người dân lo ngại là đúng, vì điều đó hạn chế quyền phát hiện, đấu tranh chống tiêu cực của người dân. Không chỉ vi phạm về quyền sở hữu tài sản, quy định này còn vi phạm điều 21 của Hiến pháp: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn. Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.”.

Như vậy, điện thoại không chỉ là một tài sản mà còn là một phương tiện để chứa đựng và bảo vệ thông tin riêng tư cá nhân. Vì thế, quy định cho phép Cảnh sát trưng dụng phương tiện thông tin liên lạc là trái pháp luật.

 Vậy theo luật sư cần phải quy định thế nào, để CSGT vẫn đủ quyền, nhưng người dân không bị hạn chế quyền một cách tùy tiện?

Việc tạo điều kiện cho CSGT thực thi nhiệm vụ là cần thiết, người dân rất hoan nghênh, vì điều đó làm giảm tai nạn giao thông, chống ùn tắc giao thông, đảm bảo an ninh trật tự cho người tham gia giao thông. Tuy nhiên, một quy định vừa vi hiến, vừa trái luật vừa làm nhiều người hiểu sai ý nghĩa, mục đích của nó thì cần thiết phải thu hồi.

Trong hệ thống pháp luật hiện tại, tôi nghĩ quyền của CSGT khá đầy đủ, tăng thêm quyền này là không cần thiết hoặc chỉnh sửa thuật ngữ “trưng dụng” thành một tên gọi khác, theo đó, loại trừ áp dụng với đối tượng tài sản là các phương tiện thông tin liên lạc, như điện thoại…và chỉ được áp dụng trong các trường hợp thật cần thiết, nói rõ ra là các trường hợp nào.

Xin cảm ơn luật sư!

Tuy nhiên, theo tờ Korea Herald, truyền thống trên sẽ không lặp lại vào năm 2017, nhưng cũng cho rằng, việc phát hành 2 flagship mỗi năm vẫn không kết thúc.

Korea Heraldtrích lời một quan chức thuộc công ty đối tác Samsung cho biết, các nhà cung cấp linh kiện cho hãng vẫn chưa được thông báo về động thái này.

Công ty Hàn Quốc đang muốn tạo ra thay đổi nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm. Nhiều người tự hỏi, liệu đây có phải cái kết của dòng Note, sau hàng loạt sự cố cháy nổ trong thời gian qua.

Samsung bắt đầu giới thiệu 2 dòng flagship mỗi năm kể từ 2011.Trong năm nay, Galaxy S7 và S7 Edge trình làng vào quý I và đến tháng 8, Note 7 ra mắt thị trường.

Năm ngoái, Note 5 cũng lên kệ cùng với Galaxy S6 Edge Plus.

Chiếc Note 7 đầy tai tiếng của Samsung. Ảnh:Technobuffalo.

Tuy nhiên, theo tờ Korea Herald, truyền thống trên sẽ không lặp lại vào năm 2017, nhưng cũng cho rằng, việc phát hành 2 flagship mỗi năm vẫn không kết thúc.

Korea Heraldtrích lời một quan chức thuộc công ty đối tác Samsung cho biết, các nhà cung cấp linh kiện cho hãng vẫn chưa được thông báo về động thái này.

Hình ảnh tổng hợp từ các nguồn khác nhau cho thấy chính xác nơi ngập và mức độ thiệt hại khi có thiên tai, trong đó, nguồn từ mạng xã hội (phải, cuối) là những hình ảnh chi tiết nhất - Ảnh: IJRS

Nhưng làm sao để kế hoạch trơn tru khi hình ảnh vệ tinh và dữ liệu vốn chỉ gồm khu vực ảnh hưởng nặng nhất, hơn nữa, các công cụ này không phải lúc nào cũng chính xác và thuận tiện. “Hình ảnh vệ tinh công khai có sẵn cho một địa điểm không phải lúc nào cũng xuất hiện vào đúng lúc. Đôi khi nó phải mất vài ngày trước khi hiển thị”, Elena Sava, sinh viên tốt nghiệp ngành địa lý thuộc Penn State cho biết.

Bằng cách theo vết các tweet về cơn lũ của cư dân mạng, các cơ quan phản ứng có thể biết và tiếp cận nơi cần sự trợ giúp nhanh hơn bao giờ hết - Ảnh: Twitter.

Sau khi xem xét trận lũ Colorado, báo cáo công bố trên tạp chí Viễn thám quốc tế chỉ ra vai trò của mạng xã hội trong quá trình thông tin này. Các nhà khoa học cho biết nghiên cứu “tập trung vào việc xác định dữ liệu trong dòng dữ liệu phi truyền thống”.

Guido Cervone, Phó Giáo sư về địa lý và Phó Giám đốc Viện phần mềm quan sát khoa học CyberScience của Penn State (Mỹ),chia sẻ: “Chúng tôi muốn xem liệu phương tiện truyền thông xã hội có thể giúp lấp đầy các khoảng trống dữ liệu vệ tinh hay không”.

Từ đó, họ đã chỉ ra tính hiệu quả của việc sử dụng dữ liệu mạng xã hội trong công tác xác định và ước đoán thiệt hại cũng như địa điểm cần trợ giúp khi thiên tai xảy ra. Elena Sava nói thêm: “Bằng cách theo dõi các tweet và đăng tải trên mạng xã hội khác, có thể xác định khu vực cần giúp đỡ nhanh hơn bao giờ hết”.

Khi có “biến”, vệ tinh thương mại được dùng thu thập hình ảnh độ nét cao nhằm xác định khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Phần tiếp theo của quá trình đòi hỏi đánh giá thiệt hại cơ sở hạ tầng giao thông vận tải. Nó được thực hiện bằng cách kết hợp hình ảnh với các dữ liệu thu từ phương tiện truyền thông như Twitter và Flickr cũng như bất kỳ dữ liệu bổ sung nào.

Cụ thể, bằng cách kiểm tra Twitter, các nhà nghiên cứu tìm được 150.000 tweet từ người bị ảnh hưởng lũ lụt. Một chương trình tên CarbonScanner được dùng để xác định điểm nóng và các từ khóa dùng trên tweet liên quan đến thảm họa. Ngoài ra, vệ tinh thu 22.000 hình ảnh từ Flickr, Air Patrol dân sự, phương tiện bay không người lái và nguồn khác cho các nhà nghiên cứu thấy chính xác nơi ngập.

Để giải cứu thành công, cơ quan phản ứng cần thông tin về thảm họa đúng thời gian nó đang diễn ra và mạng xã hội cho biết điều đó. Mặt khác, nếu phân tích dữ liệu Flickr và Twitter sẽ thấy dấu hiệu nhiều nơi bị ngập hơn là chỉ nhìn vào ảnh vệ tinh.

Trên Twitter, mọi người cũng miêu tả tình thế như kiểu “đường biến thành sông rồi này” hay việc họ đã không về nhà được vì ngập nước như thế nào. Những đăng tải này là chỉ số góp phần tính toán chính xác tác động thiên tai.

Bên cạnh đó, như Guido Cervone nói: “FEMA, Hội Chữ thập đỏ và các cơ quan phản ứng khác sử dụng phương tiện truyền thông xã hội hiện nay để phổ biến thông tin liên quan đến công chúng. Chúng tôi thấy ở đây tiềm năng dùng dữ liệu mạng xã hội từ thành viên cộng đồng giúp xác định các điểm nóng cần viện trợ đặc biệt khi nó kết hợp với hình ảnh viễn thám của khu vực”.

Nhóm nghiên cứu hiện đang tiếp tục tiến hành chỉnh các thuật toán và đánh giá các nền tảng truyền thông xã hội khác như Facebook, Instagram để cung cấp dữ liệu hữu ích cho lực lượng phản ứng khấn cấp.

Trong thảm họa lũ lụt Colorado năm 2013, hơn 180.000 người được sơ tán, hàng ngàn người và vật nuôi được cứu sống, 8 người thiệt mạng và tài sản bị phá hủy trị giá hơn 2 tỉ USD. Cũng như các trường hợp khác, giao thức đối phó với thiên tai luôn là xác định nơi thiệt hại, cứu hộ nạn nhân, viện trợ vật tư y tế và thực phẩm.

Hình ảnh tổng hợp từ các nguồn khác nhau cho thấy chính xác nơi ngập và mức độ thiệt hại khi có thiên tai, trong đó, nguồn từ mạng xã hội (phải, cuối) là những hình ảnh chi tiết nhất - Ảnh: IJRS

Nhưng làm sao để kế hoạch trơn tru khi hình ảnh vệ tinh và dữ liệu vốn chỉ gồm khu vực ảnh hưởng nặng nhất, hơn nữa, các công cụ này không phải lúc nào cũng chính xác và thuận tiện. “Hình ảnh vệ tinh công khai có sẵn cho một địa điểm không phải lúc nào cũng xuất hiện vào đúng lúc. Đôi khi nó phải mất vài ngày trước khi hiển thị”, Elena Sava, sinh viên tốt nghiệp ngành địa lý thuộc Penn State cho biết.

Bằng cách theo vết các tweet về cơn lũ của cư dân mạng, các cơ quan phản ứng có thể biết và tiếp cận nơi cần sự trợ giúp nhanh hơn bao giờ hết - Ảnh: Twitter.

Sau khi xem xét trận lũ Colorado, báo cáo công bố trên tạp chí Viễn thám quốc tế chỉ ra vai trò của mạng xã hội trong quá trình thông tin này. Các nhà khoa học cho biết nghiên cứu “tập trung vào việc xác định dữ liệu trong dòng dữ liệu phi truyền thống”.

Guido Cervone, Phó Giáo sư về địa lý và Phó Giám đốc Viện phần mềm quan sát khoa học CyberScience của Penn State (Mỹ),chia sẻ: “Chúng tôi muốn xem liệu phương tiện truyền thông xã hội có thể giúp lấp đầy các khoảng trống dữ liệu vệ tinh hay không”.

Từ đó, họ đã chỉ ra tính hiệu quả của việc sử dụng dữ liệu mạng xã hội trong công tác xác định và ước đoán thiệt hại cũng như địa điểm cần trợ giúp khi thiên tai xảy ra. Elena Sava nói thêm: “Bằng cách theo dõi các tweet và đăng tải trên mạng xã hội khác, có thể xác định khu vực cần giúp đỡ nhanh hơn bao giờ hết”.

Khi có “biến”, vệ tinh thương mại được dùng thu thập hình ảnh độ nét cao nhằm xác định khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Phần tiếp theo của quá trình đòi hỏi đánh giá thiệt hại cơ sở hạ tầng giao thông vận tải. Nó được thực hiện bằng cách kết hợp hình ảnh với các dữ liệu thu từ phương tiện truyền thông như Twitter và Flickr cũng như bất kỳ dữ liệu bổ sung nào.

Cụ thể, bằng cách kiểm tra Twitter, các nhà nghiên cứu tìm được 150.000 tweet từ người bị ảnh hưởng lũ lụt. Một chương trình tên CarbonScanner được dùng để xác định điểm nóng và các từ khóa dùng trên tweet liên quan đến thảm họa. Ngoài ra, vệ tinh thu 22.000 hình ảnh từ Flickr, Air Patrol dân sự, phương tiện bay không người lái và nguồn khác cho các nhà nghiên cứu thấy chính xác nơi ngập.

Để giải cứu thành công, cơ quan phản ứng cần thông tin về thảm họa đúng thời gian nó đang diễn ra và mạng xã hội cho biết điều đó. Mặt khác, nếu phân tích dữ liệu Flickr và Twitter sẽ thấy dấu hiệu nhiều nơi bị ngập hơn là chỉ nhìn vào ảnh vệ tinh.

Trên Twitter, mọi người cũng miêu tả tình thế như kiểu “đường biến thành sông rồi này” hay việc họ đã không về nhà được vì ngập nước như thế nào. Những đăng tải này là chỉ số góp phần tính toán chính xác tác động thiên tai.

Bên cạnh đó, như Guido Cervone nói: “FEMA, Hội Chữ thập đỏ và các cơ quan phản ứng khác sử dụng phương tiện truyền thông xã hội hiện nay để phổ biến thông tin liên quan đến công chúng. Chúng tôi thấy ở đây tiềm năng dùng dữ liệu mạng xã hội từ thành viên cộng đồng giúp xác định các điểm nóng cần viện trợ đặc biệt khi nó kết hợp với hình ảnh viễn thám của khu vực”.

Nhóm nghiên cứu hiện đang tiếp tục tiến hành chỉnh các thuật toán và đánh giá các nền tảng truyền thông xã hội khác như Facebook, Instagram để cung cấp dữ liệu hữu ích cho lực lượng phản ứng khấn cấp.