Người Nhật bắt đầu bằng sứ mệnh Iwakura do công tước Iwakura Tomomi (1835 – 1883) dẫn đầu với khoảng 50 thành viên gồm nhiều nhân vật chính phủ cao cấp, trong đó có Ito Hirobumi (Thứ trưởng Bộ Công nghiệp lúc bấy giờ) và những du học sinh phục vụ việc thông dịch, thông tin. Họ đi thăm Hoa Kỳ và hàng chục các quốc gia châu Âu, như Anh, Pháp, Đức, Áo, Ý, Bỉ, Hà Lan, Đan Mạch... Chuyến đi được thực hiện chỉ 3 năm sau cuộc cách mạng Minh Trị, giữa lúc cuộc khủng hoảng chính trị nổ ra tại quê nhà về bán đảo Triều Tiên.

Chuyến công du của Sứ đoàn Iwakura được Tiến sĩ Guido Verbeck (người Mỹ gốc Hà Lan) gợi ý dựa trên một chuyến đi tương tự của Đại đế Nga Peter vào thế kỷ XVIII nhằm học hỏi các nước Tây Âu. Hành trình kéo dài gần 2 năm (1871 – 1873), với một phái đoàn hùng hậu, gồm khoảng 100 người. Đoàn cũng có nhiều nữ sinh trẻ tuổi theo du học, phục vụ cho việc giáo dục phụ nữ sau này.

Chuyến đi có hai mục tiêu, thứ nhất muốn giới thiệu với phương Tây những gương mặt lãnh đạo mới của Nhật Bản, kết thân với giới lãnh đạo phương Tây, thương thảo lại các hiệp ước đã ký bất lợi cho họ. Thứ hai, tìm hiểu và đánh giá sự phát triển phương Tây, nhận thức các bài học của họ trong mọi lĩnh vực, từ chính trị, quân sự, văn hóa đến khoa học, công nghệ... để vận dụng những điều quan sát vào tình hình Nhật Bản.

Qua đó, tìm một mô hình khả thi phù hợp cho Nhật Bản nhằm chuyển đổi xã hội phong kiến lâu đời sang một quốc gia hiện đại, điều chưa có tiền lệ ngoài khu vực phương Tây.

Sứ đoàn Iwakura muốn làm rõ nền tảng của “văn minh khai sáng”, các nguồn gốc sức mạnh và sự phồn vinh của phương Tây. Họ cũng muốn học hỏi các mô hình tổ chức giáo dục tiểu học, trung học và đại học. 

“Của cải và sự phồn vinh ở mức độ đáng kể mà người ta nhìn thấy tại châu Âu xuất hiện sau 1800... Năm 1830, tàu thủy hơi nước và xe lửa mới xuất hiện. Đó là sự thay đổi đột ngột trong nền thương mại châu Âu và người Anh là người đầu tiên dồn hết năng lượng đầu tư vào sự đổi mới", Kume chỉ ra trong nhật ký hành trình.

Sau khi chuyến công du kết thúc, các nhà lãnh đạo Nhật Bản nhận định rằng, nguy cơ trực tiếp cho nền độc lập Nhật Bản không cấp bách như họ nghĩ. Tuy nhiên, phải nhanh chóng thay đổi toàn diện. Khác với những chuyến công du khác trong lịch sử có đích đến là Trung Hoa, chuyến đi này hướng về phương Tây. Đoàn có mang theo một số người bảo thủ, để cho họ thấy, phải cải cách đất nước trước và một số người quá khích để họ thấy đối đầu quân sự là vô vọng.

Cuốn sách Sứ đoàn Iwakura ghi lại chuyến công du Iwakura và là một bài học kinh điển cho công cuộc đi tìm mô hình phát triển từ các quốc gia phương Tây. Nhắc đến Minh Trị Duy Tân, đặc biệt là trang sử về Sứ mệnh Iwakura, độc giả sẽ nhận thấy cuộc cách mạng không chỉ tác động cho Nhật Bản, mà cho cả châu Á trong tiến trình phát triển và tìm lại mình.

Phước Sáng

Cách duy nhất để đến ngôi làng là đi bằng máy bay cỡ nhỏ, không có đường xá kết nối với thế giới bên ngoài. Do điều kiện sống khắc nghiệt nên dân số ở đây chỉ khoảng 186 người, tăng lên khoảng 400 trong mùa du lịch.

Gia đình Salina điều hành Khu nghỉ dưỡng Lake Clark, nơi có hàng trăm du khách đổ xô đến mỗi năm.

"Đó là một nơi rất xa, không có đường để đến. Cách duy nhất để tiếp cận ngôi làng là đi bằng máy bay cỡ nhỏ. Nhưng tôi thích cuộc sống đơn giản ở đó, thích được sống giữa thiên nhiên. Bạn có thể nhìn thấy nai sừng tấm chạy qua vườn nhà hoặc gấu bơi trong hồ", Salina nói.

Thời tiết ở Port Alsworth rất khắc nghiệt. Mùa đông, nhiệt độ ngoài trời có thể hạ xuống âm 30 độ C. Người dân phải đi xe máy trên các hồ băng để di chuyển quanh làng.

Vào mùa hè, thời tiết nóng hơn, băng tan, họ đi lại xung quanh bằng thuyền, tàu thủy. Thư, bưu phẩm, hàng hoá được chuyển tới ngôi làng 3 lần một tuần, trừ trường hợp thời tiết xấu, máy bay không thể cất cánh hay hạ cánh.

Đi siêu thị, mua sắm hàng hoá là hoạt động hầu hết mọi người coi là đơn giản, dễ dàng thì với Salina là một trải nghiệm khác biệt. Mỗi khi muốn đi siêu thị, cô và mọi người trong làng chỉ có thể đi bằng máy bay, để tới thành phố gần nhất là Anchorage.

Thông thường, khoảng 3 đến 4 tháng Salina mới đi siêu thị một lần. Cô đi bằng máy bay và mất khoảng 1 tiếng đồng hồ. Cô sẽ mua số lượng lớn lương thực, thực phẩm, đồ thiết yếu cho gia đình để dùng dần. 

Trước khi đi, cô lên danh sách những món đồ cần mua. Cô chọn một số mặt hàng tươi sống, hoa quả, các loại bánh mì và những đồ đóng hộp có hạn sử dụng dài ngày, theo Insider.

"Tôi rất thích trái cây và rau quả tươi nhưng không mua quá nhiều vì không để được lâu", cô nói.

Sau khi mua xong, cô phân loại hàng dễ hỏng, hàng đông lạnh và hàng khô rồi đóng gói cẩn thận trước khi vận chuyển về nhà. Chi phí vận chuyển khoảng 2-5USD/kg. 

Mỗi tháng 2 lần, nhóm đàn ông ở TP.HCM vào bếp làm điều đặc biệt

Tại Tesla, Musk không nhận lương hay thưởng trực tiếp. Theo thỏa thuận với các cổ đông năm 2018, ông nhận gói thu nhập gồm quyền chọn mua 304 triệu cổ phiếu cho đến năm 2028, nếu Tesla đạt các mục tiêu về kết quả kinh doanh và vốn hóa. Số quyền chọn này được chia làm 12 đợt.

Quyền chọn mua cổ phiếu là một công cụ chứng khoán phái sinh, cho phép nhà đầu tư mua tại mức giá và thời điểm ấn định trong hợp đồng. Người sở hữu quyền chọn mua cổ phiếu đặt cược vào việc cổ phiếu đó sẽ tăng giá khi đến ngày đáo hạn.

Tại thời điểm năm 2018, gói thù lao trị giá 56 tỷ USD. Tuy nhiên, cổ phiếu Tesla đã tăng tới 42% kể từ ngày 5/11, khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, kéo giá trị gói này lên 101 tỷ USD. Gói thù lao của Musk được coi là lớn nhất lịch sử doanh nghiệp Mỹ.

Người bạn đời của ông Emilio Bussano (90 tuổi) và bà Liria Gorordo (83 tuổi) đều đã qua đời từ lâu. Các thành viên trong gia đình 2 ông bà đều muốn ông bà tìm được tình yêu và không còn cô đơn.

Tháng 11/2022, cháu gái ông Emilio đã tạo hồ sơ cho ông trên ứng dụng hẹn hò Tinder. Cùng khoảng thời gian đó, con trai của bà Liria cũng tạo tài khoản cho bà. Hai người quen nhau trên Tinder và bắt đầu mối quan hệ bằng những cuộc điện thoại.

"Khi những bức ảnh của bà Liria xuất hiện trên Tinder, ông tôi đã thốt lên rằng, thật là một người phụ nữ xinh đẹp", cháu gái ông Emilio cho biết.

Hai người kết nối với nhau và thấy thật may mắn khi cả 2 cùng ở Argentina nhưng sống ở 2 thành phố khác nhau. Lúc đầu, họ nói chuyện qua điện thoại vài lần một tuần. Nhưng cả hai sớm cho thấy sự ăn ý nên đã lên kế hoạch để gặp mặt trực tiếp.

"Chúng tôi gặp nhau ở ga tàu Carlos Paz. Ông ấy đến đón tôi bằng xe ô tô. Sau buổi gặp mặt trực tiếp, tôi quay trở lại thành phố", bà Liria nhớ lại.

Cặp đôi ngày càng thân thiết. Họ có chung những sở thích như nghe nhạc, khiêu vũ. "Chúng tôi giống nhau ở nhiều điểm, cùng thích cười vui, nghe nhạc và hạnh phúc nhất có thể", ông Emilio nói.

Chuyện tình cảm của ông bà được con cháu ủng hộ. Hai người đăng ký kết hôn ở toà án Villa Carlos Paz vào tháng 4 và sau đó tổ chức đám cưới tại một nhà hàng.

"Một ngày nọ, ông ấy cầu hôn và tôi đã chấp nhận. Con cháu tổ chức cho chúng tôi một bữa tiệc hoành tráng", bà chia sẻ.

Cụ ông 100 tuổi sắp cưới cụ bà 96 tuổi, tình yêu là 'thuốc trường thọ'

Emily Ratajkowski, siêu mẫu và diễn viên nổi tiếng người Mỹ, không chỉ nổi bật với phong cách quyến rũ và sự nghiệp đa dạng, mà còn là một tiếng nói mạnh mẽ trong các vấn đề xã hội và văn hóa, đặc biệt là nữ quyền. Với cá tính tự tin và sự sáng tạo độc đáo, Emily đã khẳng định mình như một biểu tượng quyền lực trong làng giải trí.

Là người có cuộc sống mà hàng triệu cô gái mơ ước, có thể kiếm được nửa triệu USD chỉ bằng một bài đăng, liệu Emily còn điều gì không hài lòng với thế giới này? 

Tất cả được cô kể lại trong hồi ký Thân em(tựa tiếng Anh: My Body), ra mắt năm 2021. Cuốn sách là một tuyên ngôn mạnh mẽ của Emily Ratajkowski về quan điểm nữ quyền trong một xã hội vẫn còn đậm dấu ấn theo góc nhìn nam giới. Dựa trên sự nghiệp người mẫu, diễn viên và doanh nhân, Ratajkowski mở rộng cuộc thảo luận về việc phụ nữ quản lý hình ảnh cơ thể của mình, qua đó làm nổi bật tiếng nói của nhiều phụ nữ đã trải qua bạo lực giới.

Dịch giả Võ Quỳnh Lan, người trực tiếp chuyển ngữ tác phẩm, nhận định rằng phụ nữ ngày nay có quyền quyết định về cơ thể của chính mình, nhưng vẫn phải đối mặt với áp lực từ xã hội. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của tiêu chuẩn xã hội và mong muốn cá nhân vẫn là điều khó xác định.

“Kể cả khi nói rằng phụ nữ hiện đại có quyền tự quyết và trở nên độc lập, điều đó không có nghĩa là xã hội không có cách trừng phạt chúng ta khi thể hiện cá tính của mình”, dịch giả bày tỏ.

Khi xuất hiện trên các trang bìa tạp chí với hình ảnh táo bạo, Emily Ratajkowski đã vấp phải nhiều chỉ trích từ các nhà nữ quyền. Tuy nhiên, chính những ý kiến đó lại phản ánh sự áp đặt định kiến.

Để miêu tả thế giới nội tâm của Emily, TS Nguyễn Thị Thanh Lưu dùng từ “quằn quại”. Chị liên tưởng tới những hình tượng phụ nữ trong văn học Việt Nam vốn được cho là “lệch chuẩn” trong xã hội phong kiến xưa. Đặc biệt, chị thấy Emily giống nữ sĩ Hồ Xuân Hương, một người phụ nữ dám đứng lên cất tiếng nói của bản thân.

“Một điều tôi thấy hấp dẫn khi đọc cuốn sách này là sự giằng xé, nghi hoặc mà Emily Ratajkowski phải đối diện. Cô vừa muốn dùng sắc đẹp để chinh phục thế giới vì ý thức được vẻ đẹp của mình, đồng thời lại cảm thấy chán ghét khi tất cả những gì người khác nhìn thấy chỉ là vẻ bề ngoài của cô”, nữ tiến sĩ nhận xét.

Mặc dù Emily nhận được sự ủng hộ lớn từ gia đình, cô vẫn cảm thấy không thoải mái với sự khoe khoang có phần thái quá của mẹ. Dù hiểu rằng mẹ yêu thương mình, Emily tự hỏi liệu mẹ có thực sự đánh giá cao giá trị của cô hay chỉ đơn thuần thích thú với những lời khen vì chúng gợi nhớ về quá khứ vàng son của bà.

Ngoài các tiêu chuẩn xã hội, quyền làm chủ cơ thể của phụ nữ còn bị ràng buộc bởi các điều khoản trong hợp đồng, đặc biệt đối với những người kinh doanh hình ảnh bản thân như Emily. Khi thảo luận về sự phân biệt giữa cái đẹp và con người trong xã hội tiêu thụ, diễn giả Hoàng Giang Sơn đưa ra khái niệm “agency”, tức quyền làm chủ và quyền tự quyết định:

“Mỗi người cần tự xác định quyền làm chủ của mình, hiểu rõ những ảnh hưởng xung quanh, và nuôi dưỡng, phát triển quyền tự chủ. Đối với các dự án phát triển xã hội, không nên chỉ dạy phụ nữ phải làm gì, mà nên tạo ra môi trường để họ tự do quyết định, và chúng ta chỉ là người hỗ trợ. Đối với truyền thông, cần đa dạng hóa cái đẹp thay vì chỉ quảng bá một kiểu đẹp nhất định. Ngoài cái đẹp ra cũng có rất nhiều thứ quan trọng nên thêm vào như quyền tự chủ, tiếng nói, đam mê. Khi không chỉ còn một kiểu đẹp nhất định, áp lực về giới sẽ bớt đi”.

Các diễn giả cũng thảo luận về xu hướng tự so sánh của phụ nữ qua những trải nghiệm cá nhân. TS Nguyễn Thị Thanh Lưu cho hay đây là vấn đề cá nhân và mỗi người cần xây dựng hệ giá trị riêng, trong khi diễn giả Hoàng Giang Sơn tin rằng phụ nữ luôn bị áp lực phải “biểu diễn” theo nhãn quan nam giới, dẫn đến việc so sánh với những người ít bị đánh giá hơn. Mạng xã hội cũng góp phần làm tăng cường xu hướng này.

Dịch giả Võ Quỳnh Lan đồng tình với hai ý kiến và nhấn mạnh phụ nữ cần nhìn thẳng vào sự đố kỵ: “Nếu không đoàn kết và nhận ra chúng ta đang biến nhau thành kẻ thù, phụ nữ sẽ không bao giờ vượt qua được những trở ngại do nhãn quan nam giới và chủ nghĩa nam quyền tạo ra”.

TS Khuất Thu Hồng, một trong số khán giả của buổi tọa đàm và là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu giới chia sẻ: “Tôi nghĩ phần lớn phụ nữ đều cảm thấy bất an về hình thể/hình thức của mình. Đó là vấn đề giới. Vì truyền thông luôn đưa ra các hình mẫu về vẻ đẹp lý tưởng. Và vẻ đẹp đó thường được xây dựng từ quan niệm của đàn ông. Phụ nữ bị định hình, bị tác động bởi những khuôn mẫu đó ở mức độ khác nhau. Đẹp như Emily cũng không tránh khỏi bị tác động”.

Buổi tọa đàm không chỉ bàn về nội dung cuốn sách mà còn mở rộng phạm vi bàn luận đến ranh giới giữa khen ngợi và quấy rối tình dục bằng lời nói, cũng như những định kiến giới mà cả nam giới cũng phải chịu đựng.

Ảnh: San Hô Books, tư liệu