Anh trai bà Mến tham gia kháng chiến chống Mỹ, không may hy sinh từ khi còn rất trẻ. Lúc lên 2 tuổi, trong một lần đi chơi, bà bị ngã gãy xương dù va chạm nhẹ. Đến bệnh viện, các bác sĩ kết luận bà Mến mắc bệnh xương thuỷ tinh.

Thời điểm đó, đất nước còn đang bước vào giai đoạn đầy khó khăn. Cái ăn chưa đủ nên để chữa bệnh dường như là điều không tưởng. Hơn nữa, căn bệnh này thuộc dạng nan y hiếm gặp. Nhiều người nghĩ đành phó mặc cho số phận, bà sống được đến lúc nào hay lúc ấy.

Điều kiện gia đình khốn khó, bà Mến chỉ ngồi một chỗ, đi đâu cũng phải lê la. Căn bệnh cần tránh vận động mạnh vì dễ bị gãy xương. Những ngày trời lạnh hay thời tiết thay đổi đôi chút đối với bà Mến như một cơn ác mộng. Bởi bà sẽ ho nhiều, mỗi lần ho dẫn đến nguy cơ gãy xương sườn.

Bà cứ cầm cự sống theo ngày tháng. Điều đau lòng là cả hai người em gái của bà Mến đều mắc căn bệnh hiểm nghèo giống chị. May sao bà còn có một người em trai khoẻ mạnh hỗ trợ trong sinh hoạt hàng ngày.

Bất hạnh vẫn chưa dừng lại khi đầu tháng 11/2020, bà Mến bị nổi hạch trên người. Đến Bệnh viện K Tân Triều kiểm tra, bà nhận được kết luận ung thư vú ác tính. Ngay lập tức, bà phải trải qua ca phẫu thuật cắt đi một bên vú vào ngày 28/11/2020.

Nỗi trăn trở vì là gánh nặng cuối đời cho gia đình

Sau ngày mắc căn bệnh ung thư quái ác, bà Mến trở nên buồn bã. Bà suy nghĩ quá nhiều bởi hiểu rằng, mình tiếp tục trở thành gánh nặng lên người em trai duy nhất còn khoẻ mạnh.

Do bị xương thuỷ tinh bẩm sinh, bà Mến không đi làm được, chỉ ở nhà trông chờ vào tiền trợ cấp của Nhà nước khoảng 540.000 đồng/tháng. Nhưng khi mắc bệnh ung thư, số tiền trợ cấp hàng tháng đó chẳng thấm tháp là bao. Bà đành nhờ một người cháu đi vay hơn 20 triệu đồng làm viện phí.

Với một người không làm ra, số tiền đấy quá lớn. Hiện tại đến bữa cơm hàng ngày bà cũng phải nhờ hỗ trợ của mọi người xung quanh.

Bà Phạm Thị Mến đang rất cần được cộng đồng giúp đỡ

“Lắm lúc tôi nghĩ cũng nản lắm. Thân mang bệnh nặng gây phiền hà đến gia đình. Đến một xu đi chữa bệnh cũng không có dù hàng tháng tôi ăn uống rất chắt chịu. Giờ thì chẳng biết trông vào đâu", bà Mến rưng rưng.

Vì không có tiền để theo đuổi những đợt truyền hoá chất hay xạ trị, bà đành sử dụng biện pháp điều trị bằng hoá chất khô theo tư vấn từ bác sĩ. Hàng tháng, bà lên bệnh viện khám định kỳ rồi lấy thuốc về uống. Chỉ riêng chi phí đi lại đã bằng tiền trợ cấp người khuyết tật ít ỏi của bà.

Ngồi trên chiếc xe lăn, bà Mến nước mắt lưng tròng khi ngẫm về số phận quá đỗi bi thảm của mình. Đến lúc này, gia đình bà đã hoàn toàn cạn kiệt về kinh tế trong khi hàng loạt bệnh nặng vẫn đang bủa vây.

Phạm Bắc

“Ý tưởng xuất phát từ việc thấy người dân sử dụng dược liệu Pác lừ để chữa loét miệng rất hiệu quả khi chỉ sau vài lần nhai lá là nốt nhiệt miệng biến mất. Dự án nhằm ứng dụng công nghệ bào chế hiện đại để chuyển bài thuốc dân gian thành một sản phẩm nguồn gốc thảo dược có hiệu quả điều trị bệnh, tiện dụng, an toàn và ít tác dụng phụ hơn các thuốc có nguồn gốc tổng hợp trên thị trường”, cô Nông Thị Anh Thư (giảng viên khoa Dược, Trường ĐH Y - Dược, ĐH Thái Nguyên) cho hay.

Nhóm nghiên cứu dự án. Ảnh: Thanh Hùng

Còn Nguyễn Mai Quang Dương cho rằng, qua khảo sát trên thị trường, có nhiều loại kem bôi nhiệt miệng nhưng có nguồn gốc tân dược, hoặc có giá thành cao.

“Ngoài ra, cũng có một số kem bôi trị nhiệt miệng có nguồn gốc thảo dược nhưng thời gian để giảm triệu chứng thường mất cả tuần. Thuốc nguồn gốc tổng hợp cũng có nhiều và tác dụng nhanh hơn song thường không lành tính bằng các sản phẩm thảo dược.

Do đó, chúng em nghĩ việc bào chế được sản phẩm thảo dược sẽ giải quyết được vấn đề tiện dụng”, Dương nói.

Lá cây Pác lừ thường được sử dụng để đắp vết loét, trị nhiệt miệng được nhóm nghiên cứu "hô biến" thành kem bôi. Ảnh: Thanh Hùng

Theo sinh viên Trần Thị Thu Uyên, để ra được sản phẩm nhóm phải thực hiện rất nhiều công đoạn và các em hỗ trợ giảng viên trong tất cả các khâu từ tìm nguyên liệu, bào chế cho đến khi đóng tuýp.

Về quy trình, sau khi thu hái cây dược liệu, nhóm cho dịch chiết của dược liệu ban đầu vào máy cất thu hồi dung môi để thu được cao dược liệu. Sản phẩm được bào chế dưới dạng kem bôi từ cao khô dược liệu được chiết bằng dung môi ethanol 70% bằng phương pháp ngâm (đã được loại tạp phối hợp với các tá dược tăng tính thấm vào tổ chức da niêm mạc nhằm tăng tác dụng).

Giảng viên Nông Thị Anh Thư và em Nguyễn Mai Quang Dương bên máy cất thu hồi dung môi. Đây là công đoạn để thu cao dược liệu. Ảnh: Thanh Hùng

Do ứng dụng công nghệ chiết xuất cao phân đoạn không làm mất hoạt chất và bào chế để tạo nên sản phẩm, điểm mạnh của kem bôi này là tăng tác dụng chống viêm, giảm loét hơn so với cách nhai lá của bà con. Ngoài ra, không gây nóng rát và kích ứng da khi bôi.

Đặc biệt, do nguyên liệu rẻ tiền nên giá thành không quá cao. Hiện nhóm, tính toán giá thành dự kiến của một tuýp kem bôi này là 55.000 đồng.

Cô trò học hỏi lẫn nhau

Để có được sản phẩm đến ngày hôm nay, theo cô Thư cũng nhờ vào sự tâm huyết và hỗ trợ của các sinh viên trong nhóm. “Nhiều hôm, 9, 10 giờ tối vẫn thấy sinh viên nhắn tin góp ý hoàn thiện sản phẩm. Một lần có bạn nêu ý tưởng phát triển hướng nghiến cứu bằng việc kết hợp dược liệu vào băng đô y tế để cầm máu nhanh cho người bệnh. Từ câu hỏi của sinh viên, mình nhen nhóm thêm những ý tưởng mới. Tôi thấy cũng học thêm được rất nhiều từ chính các sinh viên”, cô Thư nói.

Quá trình quấy cao dược liệu. Ảnh: Thanh Hùng

Không chỉ vậy, cô Thư cho hay cô trò học hỏi được thêm rất nhiều điều ngoài việc nghiên cứu khoa học như phân tích dự báo thị trường, tìm nguồn nguyên liệu, kế hoạch đầu tư, marketing, phát triển sản phẩm, sự chấp nhận của khách hàng về mức giá sao cho có lợi nhuận sau chi phí,…

“Những điều đó thậm chí còn khó khăn hơn nghiên cứu khoa học”, cô Thư nói điều mà cô trò trải nghiệm khi theo đuổi dự án.

Cô Dương Ngọc Ngà (giảng viên Trường ĐH Y - Dược, ĐH Thái Nguyên) cho hay từ lúc lên ý tưởng đến khi có được sản phẩm bước đầu như ngày hôm nay, cả nhóm đã phải mất 2 năm.

“Làm những đề tài như thế này rất vất vả. Bởi việc thử nghiệm trên chuột mẫu cũng phải theo dõi, đánh giá trong nhiều tháng, rồi việc cất dược chất cũng không phải một lần ăn ngay,… Chúng tôi cũng  thường phải động viên các thành viên trong nhóm, đặc biệt là các sinh viên rằng đã làm khoa học thì phải kiên trì và chấp nhận đầu tư thời gian”, cô Ngà nói.

Còn Quang Dương và Thu Uyên cho hay, tham gia nghiên cứu khoa học giúp các em rèn luyện tính tỉ mỉ, cẩn thận - những yêu cầu cao nhất với chuyên ngành y dược mà các em theo đuổi. 

“Đóng góp một phần vào công trình nghiên cứu này, nhưng những thành công bước đầu cũng giúp em tự tin hơn trong việc tham gia các dự án nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp trong tương lai”, Thu Uyên nói.

Hiện, sản phẩm này đang được thử nghiệm trên con vật. Thời gian tới, nhóm tính toán thử nghiệm lâm sàng trên người.

Cô Thư cho biết, hướng phát triển trong tương lai của nhóm là nghiên cứu và đa dạng hóa sản phẩm như các dạng bào chế khác của kem bôi như chế dung dịch súc miệng, kem bôi viêm da, viên ngậm, hoặc gạc dán vết thương,...

Thanh Hùng

Máy rửa xe tự động giá 100 triệu của sinh viên Đà Nẵng

Thấy nhu cầu rửa xe của người dân sau các trận mưa lũ, nhóm sinh viên Trường ĐH Bách khoa (ĐH Đà Nẵng) đã chế tạo 1 máy rửa xe máy tự động. Đây cũng là sản phẩm được doanh nghiệp đặt hàng.

Sợi sáo diều vắt ngang qua sông rộng
Vạt hoàng hôn sắp vỡ ối loang chiều
Giãn lời hẹn rơi thêm chùm sương tím
Tiếng gió thầm vừa rẽ lối hoang liêu.

Vạt khói trắng tỏa thơm trong tiềm thức
Chùm cầu gai giăng mắc những lối về
Hương hoàng lan vương mang mùa thu cũ
Bụi độc nào cào nhức nỗi đam mê.

Lời hát sắp ủ hương thầm hoa sữa
Lặng lẽ đêm khêu bấc những chùm bông
Hoa phượng gầy nét son chờ tô lại
Gác chắn nào nhốt gió với mênh mông.

Lòng phố rỗng vẫn chờ xanh làn gió
Một tháng thôi mắc cửi ngã ba đường
Phía biển xa phập phồng chuông tình ái
Cà phê chờ đang ngấm vị yêu thương.

Đỗ Văn Xuân