Soi kèo phạt góc Hàn Quốc vs Colombia, 18h ngày 24/3

Cuốn sách là một tiểu luận ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều nội dung đáng giá về pháp quyền, đi từ những thảo luận chung về nguyên tắc cho đến phân tích về các trường hợp cụ thể, phần nhiều trong đó được rút ra từ chính sự quan sát và trải nghiệm của Bingham trong vai trò thẩm phán. Sự đơn giản và khúc chiết, đôi khi pha cả chút hài hước, trong cách viết của một thẩm phán kỳ cựu khiến cuốn sách có thể dễ dàng tiếp cận bất cứ độc giả nào, không chỉ là những người hiểu biết về pháp luật. 

Đối với người đọc phổ thông, chương 2 (Những cột mốc lịch sử) có lẽ là phần thú vị nhất. Dưới ngòi bút của Tom Bingham, độc giả sẽ được quay ngược dòng lịch sử và đi qua những dấu mốc cũng như văn bản quan trọng trong việc hình thành nên khái niệm pháp quyền ngày nay: từ câu chuyện về bản Đại Hiến chương mà vua John nước Anh phải ký dưới sức ép của người dân, về “Ngũ Hiệp sĩ” bị giam giữ vì từ chối yêu cầu của Nhà vua, về cuộc “Cách mạng vinh quang” không đổ máu của nước Anh, đến sự ra đời của Hiến pháp Mỹ và những bản tuyên ngôn về Nhân quyền. 

Độc giả sẽ thấy rằng pháp quyền không phải một khái niệm được ra đời sau một đêm hay bởi một vài bộ óc riêng lẻ, mà là kết quả của cả hành trình dài hàng trăm năm và bởi rất nhiều thế hệ đã đấu tranh không ngừng nghỉ vì một tương lai tốt đẹp hơn. 

Phần tiếp theo thảo luận về các nguyên tắc căn bản của pháp quyền, bao gồm nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật, giới hạn quyền lực đối với những người thực thi pháp luật và bảo vệ nhân quyền, trong đó có quyền được xét xử công bằng. Bảo vệ nhân quyền là một trong những nội dung quan trọng nhất của pháp quyền: điều này đã được Tom Bingham nhấn mạnh không chỉ một lần. 

Tuy vậy, ông hiểu rõ rằng việc xác định những giới hạn trong việc bảo vệ một số quyền là không hề dễ dàng: điều này thể hiện rõ ràng nhất qua tranh luận về quyền tự do tôn giáo hay quyền tự do biểu đạt. 

Tuy nhiên, ông cũng chỉ trích thẳng thừng một số người mà vì những lý do liên quan đến an ninh hay trật tự xã hội, muốn hạn chế hay thậm chí tước bỏ bất kỳ quyền căn bản nào khỏi sự bảo vệ của pháp luật: liệu rằng chính họ có muốn sống trong một quốc gia nơi mà những quyền này không được pháp luật bảo vệ?

Tương tự, quan điểm của ông đối với quyền được xét xử công bằng cũng cho thấy một sự tin tưởng tuyệt đối rằng công lý sẽ chỉ được đảm bảo bởi một hệ thống pháp luật tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc của pháp quyền. 

Đọc đến các chương cuối của cuốn sách bàn về thách thức của chiến tranh và chủ nghĩa khủng bố đối với việc thực thi pháp quyền ở cấp độ quốc tế, độc giả sẽ thấy rằng con đường đến với pháp quyền vốn không “trải hoa hồng”, mà ngược lại, đầy căng thẳng và mâu thuẫn. 

Những vấn đề như chiến tranh xâm lược, tị nạn, theo dõi và giám sát người dân, giam giữ không qua xét xử, dẫn độ bất thường hay tra tấn nghi phạm khủng bố đều đặt ra nhiều câu hỏi khó có lời giải thoả đáng đối với việc bảo vệ nhân quyền. Và nỗ lực ngăn ngừa thảm hoạ khủng bố dường như tương phản một cách khắc nghiệt đối với việc bảo đảm và thực thi pháp quyền trên bình diện quốc tế. 

Có lẽ mỗi người sẽ có quan điểm của riêng mình, nhưng nhận định của nhà tư tưởng Dawson mà Bingham đã trích dẫn thay cho lời kết của chương này sẽ khiến không ít độc giả phải suy ngẫm: “Ngay khi con người quyết định rằng họ được phép dùng mọi phương tiện để chống lại một cái ác, thì họ không còn phân biệt được cái thiện với cái ác mà họ muốn diệt trừ nữa”.

Do văn phong tương đối dễ hiểu và hiện đại nên việc dịch sang tiếng Việt hầu như không gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, bởi cuốn sách vốn được viết cho độc giả nước Anh nên có những chi tiết liên quan đến lịch sử mà dịch giả phải tìm hiểu để chú thích thêm cho độc giả Việt Nam. 

Tương tự, hiểu rằng cuốn sách sẽ thu hút cả những độc giả phổ thông muốn tìm hiểu về pháp quyền nói riêng và pháp luật nói chung, nhóm biên dịch đã chú ý giải thích những thuật ngữ chuyên môn một cách dễ hiểu nhất. 

Nhìn chung, Về pháp quyềnlà một lựa chọn không thể đúng đắn hơn để giới thiệu với độc giả Việt Nam những thông tin cơ bản và dễ tiếp cận nhất. Thay vì đưa ra một định nghĩa cụ thể về pháp quyền, Tom Bingham đã phân tích khái niệm này dưới nhiều góc độ khác nhau và khiến cho độc giả hiểu được pháp quyền là gì. Không phải bằng những điều luật khô khan mà bằng những câu chuyện, trăn trở và thách thức mà cho đến nay vẫn không ngừng xoay vần theo những chặng đường mới của nhân loại. 

Tại Việt Nam, khái niệm "pháp quyền" hay "nhà nước pháp quyền" không còn xa lạ khi mà thuật ngữ "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa" được đề cập tại các văn kiện chính thức của Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ năm 1991. 

Nhưng "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa" lại là một khái niệm có nhiều khác biệt so với "pháp quyền" mà Tom Bingham đề cập đến trong tác phẩm của mình. 

Cũng như Tom Bingham, người Anh tự hào về về truyền thống pháp quyền qua hàng trăm năm lịch sử, thấm nhuần trong thực hành chính trị cũng như thực hành tư pháp dù nước Anh không có bản hiến pháp thành văn. Trong khi đó, "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa" là một khái niệm mang tính chính trị, một mục tiêu cần hướng đến trong quá trình xây dựng và vận hành chính quyền, cũng như mối quan hệ giữa chính quyền đó với nhân dân. 

Đồng thời, độc giả cần lưu ý rằng những ý tưởng về pháp quyền trong tác phẩm này mang tính tham khảo thay vì có thể áp dụng trực tiếp trong bối cảnh pháp luật Việt Nam, bởi hệ thống pháp luật Anh quốc có nhiều điểm khác biệt so với hệ thống pháp luật nước ta, đặc biệt liên quan đến vai trò của thẩm phán. 

Hồ Nam - Quỳnh Anh

Xin PGS giới thiệu tổng quan về chương trình thạc sĩ kỹ thuật môi trường tại Trường ĐH Việt Nhật?

Chương trình thạc sĩ Kỹ thuật môi trường của trường có sự tham gia và hỗ trợ đầy nhiệt huyết của các GS. đến từ các ĐH hàng đầu Nhật Bản như GS. Kensuke Fukushi (ĐH Tokyo); GS. Jun Nakajima, GS. Monte Cassim, GS. TS. Hashimoto Seiji(ĐH Ritsumeikan); GS. Takaoka Masaki (Đại học Kyoto); GS. Yasui Hidenari (ĐH Kita Kyushu)… Các GS này cùng nhiều GS Nhật Bản khác sẽ tham gia giảng dạy trực tiếp trong chương trình.

Nội dung chương trình đào tạo tập trung vào 4 hướng chính của Kỹ thuật môi trường: Quản lý Môi trường; Kỹ thuật môi trường nước (nước cấp, nước thải); Kỹ thuật Môi trường khí; Quản lý chất thải rắn.

Các nội dung đào tạo này được xây dựng dựa trên chương trình đang được giảng dạy tại các ĐH Nhật Bản tích hợp với việc giải quyết các vấn đề thực tiễn tại Việt Nam.

Học viên trong chương trình sẽ được học tập và nghiên cứu trong môi trường đào tạo toàn diện với chất lượng Nhật Bản.

Trường ĐH Việt Nhật đang triển khai xây dựng hệ thống thư viện hiện đại, kết nối với các thư viện, trung tâm tư liệu của các trường ĐH Nhật Bản và quốc tế với đầy đủ các tư liệu cập nhật nhất phục vụ giảng dạy và nghiên cứu.

Học viên sẽ được thực hành,thí nghiệm tại các phòng thí nghiệm (PTN) hiện đại trong và ngoài trường.

Điều đặc biệt mà ít các chương trình khác có được là tối thiểu 50% học viên sẽ được đài thọ toàn bộ chuyến thực tập 03 tháng tại các trường ĐH, tổ chức, doanh nghiệp tại Nhật Bản (khoảng 5000 USD/ suất).

Đây cũng là cơ hội rất lớn cho học viên có cơ hội trực tiếp làm nghiên cứu tại các PTN của các ĐH đối tác Nhật Bản, tiếp cận với những công nghệ, dự án nghiên cứu tiên tiến nhất hiện nay trong lĩnh vực Kỹ thuật môi trường.

Môi trường đang là một vấn đề rất được quan tâm, đặc biệt sau hàng loạt các sự cố về môi trường trong thời gian vừa qua. Vậy nội dung giảng dạy trong chương trình liên quan như thế nào tới việc giải quyết các vấn đề về môi trường của Việt Nam và thế giới?

Những vấn đề Môi trường “nóng” luôn là chủ đề được thảo luận khi xây dựng chương trình đào tạo của Trường ĐH Việt Nhật.

Từ những vấn đề vĩ mô như quy hoạch vùng, đô thị hóa, hiện đại hóa nông thôn, cạn kiệt và suy thoái tài nguyên thiên nhiên…đến những vấn đề vi mô như ô nhiễm nguồn nước cấp và công nghệ xử lý, hay những vấn đề bức xúc hiện nay tại Việt Nam như rác thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, ô nhiễm không khí…đều là các đối tượng giảng dạy, nghiên cứu trong chương trình.

Đặc biệt để giải quyết các vấn đề trên, chương trình sẽ giới thiệu và giảng dạy những công nghệ, hệ thống ứng dụng về kỹ thuật môi trường đã được áp dụng thành công tại Nhật Bản.

Trong 2 năm học, với thời lượng thực hành, thực tế lên tới 50%, học viên sẽ được trực tiếp tham gia các dự án nghiên cứu trong lĩnh vực môi trường cùng các GS đầu ngành ở Việt Nam và Nhật Bản. Điều này khẳng định nội dung đào tạo của chương trình gắn trực tiếp với việc giải quyết các vấn đề môi trường trong thực tiễn.

Chương trình đặt mục tiêu như thế nào về chất lượng học viên sau khi tốt nghiệp?

Theo khảo sát điều tra do Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tiến hành khi xây dựng chương trình, sinh viên ngành Môi trường tại Việt Nam có 2 điểm yếu lớn: 1) Nặng về lý thuyết, thiếu kiến thức và kỹ năng thực hành, thực tế; 2) Yếu về phương pháp tư duy, giải quyết vấn đề.

Chương trình Kỹ thuật môi trường của Trường ĐH Việt Nhật được xây dựng với mục tiêu đầu tiên là giúp học viên vững vàng về kiến thức, có kỹ năng thực hành và kinh nghiệm thực tế.

Mục tiêu tiếp theo là rèn luyện cho học viên tính chủ động cao, có khả năng tự tìm tòi nghiên cứu nâng cao về lĩnh vực mình quan tâm.

Xuất phát từ triết lý lấy người học làm trung tâm, thông qua các buổi thảo luận, seminarhọc viên sẽ có tinh thần tự học, có thái độ cầu tiến, nghiêm túc trong nghiên cứu khoa học và tự tìm được định hướng cho riêng mình.

Nhà trường hướng tới đào tạo nhân lực trình độ cao cho thị trường lao động Việt Nam, Nhật Bản và quốc tế. Học viên tốt nghiệp từ chương trình có năng lực tốt về ngoại ngữ (tiếng Anh giao tiếp và chuyên ngành thành thạo, tiếng Nhật cơ bản), có thể làm việc trong môi trường đa văn hóa, có khả năng tiếp nhận và chuyển giao những kỹ thuật, công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản và quốc tế vào Việt Nam.

Nhà trường và chương trình thạc sĩ Kỹ thuật Môi trường nói riêng sẽ có những hỗ trợ gì cho học viên trong quá trình học và sau khi tốt nghiệp?

Hiện tại, mức học phí học viên phải đóng (3.300USD) chỉ bằng 1/5 chi phí đào tạo thực tế (khoảng 15.000USD), 4/5 chi phí còn lại sẽ được tài trợ bởi Chính phủ Nhật Bản và Việt Nam.

Chính phủ Nhật Bản cũng đã quyết định cấp Quỹ học bổng trị giá 396.000 USD (khoảng hơn 8,8 tỷ đồng) cho các học viên thạc sĩ tại trường ĐH Việt Nhật.

Các học viên khóa đầu tiên sẽ nhận được 30 suất học bổng hỗ trợ học phí toàn phần và 20 suất học bổng bán phần cho cả 6 chương trình thạc sĩ.

Thêm vào đó, nhà trường cũng dự kiến dành một số suất học bổng hỗ trợ học phí toàn phần hoặc bán phần cho học viên thạc sĩ của trường.

Trường đã tiếp xúc với nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản để xây dựng các chương trình hỗ trợ đầu ra cho học viên tốt nghiệp. Đặc biệt, trong kỳ thực tập 3 tháng tại Nhật Bản, học viên sẽ được làm việc, cọ sát trong môi trường quốc tế chuyên nghiệp và tích lũy được nhiều trải nghiệm quý giá cho việc lập nghiệp trong tương lai.

Với cam kết về chất lượng đào tạo của nhà trường, sự thành công trong tương lai chỉ còn phụ thuộc vào ý chí của chính học viên.

Trường ĐH Việt Nhật hiện đang tuyển sinh 6 chương trình đào tạo thạc sĩ, hạn nộp hồ sơ 10/06/2016 với chỉ tiêu năm 2016 là 20 học viên/ chương trình.

• Song Nguyên

"Đừng nói tôi già" - NSND Trần Hiếu: