Năm 2008, tôi mở tài khoản tại công ty chứng khoán cạnh trường Đại học Luật TP HCM và bắt đầu tham gia thị trường khi còn là sinh viên. Vốn đầu tư ít, lại thường phải cắt lỗ nên mười năm sau tôi dừng chơi chứng khoán.

Đầu năm 2021, đồng nghiệp gửi cho tôi bài báo về trường hợp hai cá nhân bị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt số tiền 1,2 tỷ đồng do lập hàng chục tài khoản khác nhau để mua bán, tạo cung cầu giả. Chúng tôi thắc mắc tại sao hai cá nhân này lại không bị xử lý hình sự?

Năm 2020 và 2021, do cách ly xã hội để phòng dịch Covid-19 nên số người chơi chứng khoán tăng đột biến. Đây cũng là thời gian xảy ra nhiều vi phạm nghiêm trọng trong lĩnh này, đỉnh điểm là việc một số cá nhân bị khởi tố về hành vi thao túng chứng khoán. Trên các diễn đàn, không ít nhà đầu tư tự ví mình là "gà" để rồi bị "lùa" và "úp sọt".

Dưới góc độ nghiên cứu pháp luật, tôi giật mình: Quy phạm pháp luật hình sự hiện nay không tạo ra được hành lang an toàn để bảo vệ sự phát triển của thị trường chứng khoán. Sự bất cập của luật hình sự thể hiện trên khía cạnh về cấu thành tội phạm và khung hình phạt.

Một là, về cấu thành tội phạm.

Tất cả bốn tội danh liên quan đến chứng khoán: Cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán; Sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; Thao túng giá chứng khoánvà Làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoánđều quy định phải gây thiệt hại hoặc thu lợi bất chính mới bị xử lý hình sự. Song, thực tế việc đi chứng minh số tiền thiệt hại và thu lợi bất chính đối với cơ quan tố tụng rất khó khăn vì tài khoản giao dịch là rất lớn nên phải làm việc với rất nhiều tổ chức, cá nhân với hàng nghìn tài liệu phải thu thập, trong khi thời gian điều tra thì giới hạn do luật định.

Ở các nước có thị trường chứng khoán phát triển, họ không quy định như Việt Nam. Quy định của nhà làm luật Việt Nam chẳng khác nào buộc dây vào chân cơ quan tố tụng, trong khi tội phạm chứng khoán thì nhờn luật. Không ai thao túng hoặc thực hiện các hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán chỉ để cho vui mà không có mục đích gây thiệt hại hoặc thu lợi nên quy định như vậy là thừa thãi.

Điều 410 "Giao dịch nội gián" và 411 "Thao túng thị trường bất hợp pháp" Bộ luật Hình sự Hungary quy định chỉ cần ai thực hiện hành vi giao dịch nội gián, thao túng thị trường thì có thể lập tức đối diện hình phạt tù đến 5 năm. Liên minh Châu Âu quy định tội phạm loại này dựa trên cấu thành hình thức, không bắt buộc cấu thành vật chất như Việt Nam. Nghĩa là họ không cần đi chứng minh số tiền thiệt hại hay thu lợi bất chính mà chỉ cần thực hiện hành vi bị cấm trong lĩnh vực chứng khoán là trở thành tội phạm và phải ngồi tù; khung hình phạt sẽ tăng theo giá trị giao dịch đã rõ ràng trên hệ thống.

Quy định như trên vừa tạo thuận lợi cho cơ quan tố tụng vừa mang tính răn đe để bảo vệ thị trường.

Hai là, khung hình phạt còn nhẹ chưa tương xứng với hành vi.

Tất cả tội danh liên quan đến chứng khoán chỉ có khung hình phạt cao nhất ở mức "nghiêm trọng", tối đa 5 năm hoặc 7 năm tù. Trong khi tội phạm chứng khoán thu lợi bất chính số tiền rất lớn và gây ra thiệt hại "rất nghiêm trọng", thậm chí là "đặc biệt nghiêm trọng" cho nhà đầu tư lẫn cả nền kinh tế. Việc thị trường phản ứng tiêu cực sau khi một số lãnh đạo của các công ty lớn niêm yết bị bắt giam về hành vi thao túng chứng khoán là minh chứng rõ ràng.

Luật hình sự Mỹ quy định hình phạt cao nhất cho tội phạm chứng khoán là 20 năm tù; Nhật Bản, Hong Kong và Malaysia là 10 năm tù. Năm 2020, Trung Quốc đã sửa luật hình sự để tăng hình phạt cao nhất đối với tội phạm này lên 15 năm tù. Ngoài ra, các nước còn áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền tương ứng với giá trị giao dịch hoặc thu lợi.

Khi còn công tác tại địa phương, tôi từng tham gia kiểm sát vụ án "Cướp giật tài sản". Bị cáo bị tòa án xử phạt 1 năm 6 tháng tù giam vì cướp giật sợi dây chuyền trị giá 700 nghìn đồng.

Nếu chiếu số tiền trên sang hành vi trộm cắp hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì người thực hiện chỉ bị phạt hành chính vì hai tội danh này quy định số tiền chiếm đoạt phải từ 2 triệu đồng trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Song, nhà làm luật đã lường trước hậu quả nguy hiểm của hành vi cướp giật, đặc biệt trong trường hợp nạn nhân đang điều khiển phương tiện giao thông nên đã quy định: "Người nào cướp giật tài sản của người khác thì bị phạt tù từ 1 đến 5 năm" mà chưa cần tính đến giá trị tài sản bị chiếm đoạt.

Tinh thần pháp chế của nhà làm luật EU và ở tội "Cướp giật tài sản" trong Bộ luật Hình sự nước ta tương đồng ở chỗ thấy hành vi nguy hiểm là phải trừng trị ngay, không cần phải chứng minh hậu quả mới xử lý.

Tội phạm chứng khoán được thực hiện bởi những chủ thể có trình độ văn hóa cao, thậm chí là những chuyên gia trong lĩnh vực tài chính. Họ phạm tội không phải vì nghèo hay trình độ văn hóa thấp như tội phạm cướp giật mà cố ý làm giàu bất lương, bất chấp gây tổn thương cho nền kinh tế nên càng cần phải có hình phạt nặng tương thích.

Hình phạt cao nhất đối với tội "Cướp giật tài sản" là phạt tù đến 20 năm hoặc chung thân.

Bùi Võ

Turbo GT tăng tốc 0-100 km/h trong 2,2 giây hoặc 2,1 giây với gói trang bị Lightweight Weissach, đây cũng là chiếc sedan bốn cửa đầu tiên có gói này. Xe mất 6,6 giây để đạt tốc độ 200 km/h và tốc độ tối đa 289 km/h. Gói Weissach sẽ giúp thời gian giảm chỉ còn 6,4 giây nhưng tốc độ tối đa tăng lên 305 km/h.

La-z\u0103ng 21 inch ti\u00eau chu\u1ea9n k\u00e8m l\u1ed1p Pirelli P Zero Trofeo R, k\u1ebft h\u1ee3p b\u1ed9 phanh g\u1ed1m v\u1edbi c\u00f9m phanh 10 piston ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc s\u01a1n m\u00e0u v\u00e0ng Victory.<\/p>\n\t","\n\t

Turbo GT t\u0103ng t\u1ed1c 0-100 km\/h trong 2,2 gi\u00e2y ho\u1eb7c 2,1 gi\u00e2y v\u1edbi g\u00f3i trang b\u1ecb Lightweight Weissach.<\/p>\n\t","\n\t

Ng\u00e0y 23\/2, Turbo GT Weissach \u0111\u00e3 ho\u00e0n th\u00e0nh v\u00f2ng \u0111ua WeatherTech Raceway Laguna Seca trong th\u1eddi gian 1 ph\u00fat 28,87 gi\u00e2y.<\/p>\n\t","\n\t

Turbo GT trang b\u1ecb c\u00e1nh l\u01b0\u1edbt gi\u00f3 th\u00edch \u1ee9ng v\u1edbi n\u1eafp Gurney b\u1eb1ng carbon, trong khi g\u00f3i Weissach b\u1ed5 sung c\u00e1nh l\u01b0\u1edbt gi\u00f3 c\u1ed1 \u0111\u1ecbnh b\u1eb1ng carbon.<\/p>\n\t","\n\t

N\u1ed9i th\u1ea5t s\u1eed d\u1ee5ng da Race-Tex, t\u00f9y ch\u1ecdn gh\u1ebf c\u00f3 khung b\u1eb1ng carbon nh\u01b0ng ch\u1ec9 \u1edf th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u00e2u \u00c2u.<\/p>\n\t","\n\t

Để tìm câu trả lời cho câu hỏi về “sống chill”, 3 rapper Tia, Blacka và Ricky Star đã mời các bạn trẻ cùng tham gia Chill squad của mình bằng cách thay AR filter cực cool trên Facebook, chia sẻ và gửi đi những thông điệp về sống chill gửi tới bạn bè. Đó là những thông điệp về những vấn đề mỗi người đều phải trải qua trong cuộc sống hàng ngày, từ những tình huống không ngờ tới cho tới khoảnh khắc “xấu hổ muốn độn thổ” hay những áp lực thường nhật tưởng chừng như không có lối thoát. Với tinh thần sống chill, các bạn trẻ nhận ra rằng không có khó khăn nào là không thể giải quyết, cứ bình tâm, hít một hơi thật sâu, ngồi xuống nghỉ ngơi và thư giãn để tâm trí có thể đưa ra những quyết định chính xác. 

Ngay sau lời kêu gọi của 3 Chill squad leader, hàng loạt các bạn trẻ đã cùng nhau thay AR filter, trở thành các “Chill thủ” cùng Tia, Blacka và Ricky Star. Không chỉ thu hút sự tham gia của cộng đồng, Chill Squad cũng được hưởng ứng bởi nhiều KOL trẻ khác trong showbiz Việt. 

3 Chill squad đã cùng nhau gửi đi những thông điệp sống chill hiện đại, phù hợp với người trẻ, khiến “Let’s Chill” nhanh chóng trở thành trend hot trên mạng xã hội Việt. Trên các nhóm cộng đồng, hàng loạt thảo luận xoay quanh câu chuyện sống chill đã được mở ra với nhiều chia sẻ thú vị và ý nghĩa. 

Người dùng có nickname Hoàng Nam chia sẻ: “Cuộc sống áp lực quá, đôi khi chỉ muốn chill một chút để thấy bình tâm và thoải mái hơn. Cả năm Covid vừa rồi khiến mình nhận ra rằng đôi khi cuộc sống chẳng cần gì nhiều ngoài khỏe mạnh và tinh thần tích cực.”

Đồng quan điểm với Hoàng Nam, Bích Vân cũng kể câu chuyện “chill” với cuộc sống văn phòng: “Nhiều người cứ sợ không trả lời tin nhắn công việc vào buổi đêm thì bị sếp mắng. Mình thì nghĩ chẳng ai làm sao nếu mình dừng công việc sau 6h tối cả - có chăng người làm sao chính là bản thân mình. Cứ chill thôi vì cuộc đời cho phép, chúng ta cũng cần sống cho bản thân mình mà phải không?”

Với chiến dịch “Let’s Chill” lần này, Bia Saigon mong muốn thổi một luồng gió - tuy không mới nhưng đặc biệt cần cho người trẻ sau một năm đầy khó khăn. “Let’s Chill” không có nghĩa là buông bỏ, chấp nhận thả trôi cuộc sống hay bỏ qua những khó khăn, “Let’s Chill” mang đến cho mỗi người trẻ cơ hội để hiểu bản thân hơn, tạo động lực cho những phá cách và sáng tạo; vì đôi khi những cách giải quyết vấn đề thú vị nhất đến từ những phút giây nghỉ ngơi. Với dòng sản phẩm Bia Saigon Chill, Bia Saigon tiếp tục khẳng định vị thế thương hiệu, luôn hướng tới những giá trị tinh thần, khuyến khích lối sống tích cực cho người trẻ để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. 

Tố Uyên