Ngày 21/5, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng có buổi làm việc với lãnh đạo Cục Xuất bản, In và Phát hành, đại diện các nhà xuất bản để bàn Chiến lược phát triển ngành Xuất bản giai đoạn 2021-2025 cũng như chương trình hành động của Cục Xuất bản. VietNamNet chuyển đến bạn đọc toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về sách.

Kính thưa các đồng chí!

Mọi người đọc sách ít đi nhưng đọc thì không ít đi. Thời gian đọc có xu thế tăng lên. Nhưng thời gian đọc tin tức, chia sẻ thông tin trên mạng tăng mạnh. Và vì thế thời gian dành cho sách ít đi. Câu chuyện này khá giống câu chuyện của báo chí khi xuất hiện mạng xã hội. Cách đọc khác đi thì cách làm sách cũng phải khác đi.

Trước đây có rất ít sách thì việc chính là có sách để đọc. Bây giờ lại có quá nhiều sách thì việc chính lại là lọc và tìm đúng quyển sách để đọc. Mỗi người trong số hàng tỷ người đều có nhu cầu đi tìm đúng quyển sách để giải quyết nhu cầu, vấn đề của mình. Vậy thì ngành xuất bản của chúng ta sẽ làm gì?

Trước đây chúng ta có ít vấn đề hơn, có ít mối quan tâm hơn và vì thế, thời gian dành cho sách nhiều hơn. Bây giờ quá nhiều mối quan tâm, nhưng thời gian mỗi ngày vẫn là 24h và vì vậy, thời gian dành cho mỗi vấn đề bị ít đi. Thời gian dành cho sách do vậy cũng ít đi. Vậy sách có nên dài hàng ngàn trang, hàng trăm trang nữa không? Và nếu vẫn phải dài thế thì có nên có phiên bản hỗ trợ ngắn hơn hoặc có công cụ tìm kiếm để giúp người đọc nhanh chóng nắm được ý chính rồi khi nào có thời gian sẽ đọc kỹ hơn không? Nếu có thể làm cho ngắn hơn, cho có liên quan hơn, chất lượng nội dung cao hơn mỗi người mỗi năm thay vì chỉ đọc vài cuốn sách có thể đọc vài chục cuốn không?

Một quyển sách có nhiều đối tượng đọc, người đọc cũng đọc bằng các phương tiện khác nhau (mà di động ngày càng là chủ yếu), vậy có nên có những phiên bản khác nhau của cùng một cuốn sách cho các đối tượng khác nhau, cho các phương tiện đọc khác nhau không? Nếu không có công nghệ, không có môi trường số, không có sách điện tử việc này không dễ và tốn kém. Nhưng nếu dễ và rẻ ta có làm không?

Trước đây mỗi năm có một số ít sách mới và vì thế, có quyển sách cả triệu người đọc và trở thành nhận thức chung của cả xã hội và vì vậy mà tạo thành sức mạnh quốc gia, dân tộc. Nay mỗi năm có tới gần 40.000 đầu sách, mỗi đầu sách cũng chỉ in vài ngàn quyển và vì thế, không có quyển sách nào có triệu người đọc, không có quyển sách nào thành nhận thức chung của xã hội, không tạo thành sức mạnh quốc gia. Vậy có cách nào chúng ta vẫn có những quyển sách có sức lan toả triệu người như trước đây không?

Trước đây rất khó đưa sách đến mọi người ở vùng sâu, vùng xa. Trước đây sách cũng rất đắt để bà con nông dân có thể mua được. Thì nay với sự hỗ trợ của công nghệ số, bài toán này có dễ giải hơn không? Giải được bài toán này sẽ là một bước tiến vĩ đại. Vậy là thời đại mới không chỉ đặt ra khó khăn mới cho chúng ta mà còn tạo ra những cơ hội mới, giải quyết được những vấn đề thiên niên kỷ. Cũng là do cách mà chúng ta nhìn vấn đề thôi. Vậy sách điện tử có phải là lời giải không, khi mà 44% dân số thế giới đã đọc online?

Trước đây không có nhiều nhà xuất bản như bây giờ nhưng lại có nhiều sách hay, có nhiều người đọc. Chúng ta có nên quay lại ít nhà xuất bản không? Nếu ít nhà xuất bản có đáp ứng được nhu cầu phong phú, cá thể hoá của người dân không? Vậy đâu là lời giải đúng? Có phải là vẫn nhiều nhà xuất bản nhưng phải có một số chủ lực không?

Câu chuyện sách và vấn đề của lĩnh vực xuất bản thời đại số này có phải là câu chuyện riêng của Việt Nam không hay là câu chuyện toàn cầu? Nếu là câu chuyện toàn cầu những kinh nghiệm hay của thế giới là gì? Chúng ta đã tìm hiểu và học hỏi chưa? Thế giới thay đổi nhanh như bây giờ thì không có ai là người giỏi nhất. Nhưng người mà biết ai giỏi nhất cái gì và học hỏi có thể là người giỏi nhất. Cục Xuất bản, lĩnh vực xuất bản có nên sử dụng cách tiếp cận này không?

Trước đây có một cách đọc duy nhất là đọc sách. Bây giờ mọi người có rất nhiều cách đọc. Đọc báo. Đọc tạp chí. Đọc trang thông tin điện tử, mạng xã hội. Thay vì tự đọc thì nghe người máy đọc. Thay vì đọc chữ là chính thì đọc truyện tranh. Thay vì đọc trước để chuẩn bị khi cần là dùng được ngay thì bây khi cần mới đọc. Đọc sách điện tử nhiều hơn. Đọc sách mạng nhiều hơn. Đọc Infographic nhiều hơn... Nhiều cách đọc như thế sách có đi vào những cách mới này không? Đi vào những cách mới này có mất sách không? Nếu ta xem sách là tri thức thì không sao, vì có nhiều cách mới hiệu quả để phổ biến tri thức. Nếu ta xem sách là tạo cảm xúc thì sao? Chắc đọc sách theo cách truyền thống cũng không phải cách đọc duy nhất để tạo ra hay truyền đi cảm xúc (đến 82% nội dung online hiện nay là hình ảnh). Vậy thì phải chăng sách vẫn tiếp tục là sách và có những biến hoá mới phù hợp với thời đại?

Cái cần giữ lại, cái bất biến là mục tiêu, là sứ mệnh chứ không phải phương tiện thực hiện. Mục tiêu, sứ mệnh vẫn là lưu trữ, tích luỹ và truyền bá tri thức. Nhưng phương cách cần có những đổi mới. Sách là một khái niệm mở và phát triển. Chế tác và nhân bản sẽ phụ thuộc vào môi trường sống và sự phát triển của khoa học công nghệ. Những đổi mới này tôi tin là sẽ giúp lĩnh vực xuất bản thực hiện sứ mệnh của mình tốt hơn.

Đọc nhiều thì mỏi mắt, đọc nhiều trên máy tính còn mỏi mắt hơn. Có khi nào người làm sách nghĩ đến việc in ấn cỡ chữ bao nhiêu, nguyên liệu in gì để đọc sách đỡ mỏi mắt hơn không? Cầm quyển sách mà cụ mình, ông mình, bố mình đã từng cầm trong tay, từng đọc và lật từng trang sách, và có cả những suy nghĩ viết ra vội vàng khi đọc chắc cảm xúc và nhận thức của ta cũng có khác. Vậy có nên có những quyển sách in mà tồn tại được hàng trăm năm không? Làm sách bây giờ chắc phải nghĩ đến nhiều thứ hơn trước đây.

Trước đây các công đoạn của sách, những người liên quan đến sách là độc lập với nhau, hết công đoạn này rồi mới đến công đoạn khác: Người viết sách, người in sách, người phát hàng sách, người đọc, người lưu trữ sách,...  Nếu bây giờ những người này ngồi với nhau ngay từ đầu sẽ thế nào? Phát triển phần mềm cũng là một sự sáng tạo. Trước đây họ cũng tìm hiểu nhu cầu rồi đến thiết kế, rồi đến lập trình, rồi kiểm thử, rồi bán hàng, rồi người dùng phản hồi,... Bây giờ họ sáng tạo theo cách Agile, tức là mọi người bàn với nhau từ đầu, cùng nhau sáng tạo. Sách có thể như vậy không? Nhà xuất bản có thể trở thành một nền tảng số (digital platform) để người đọc trở thành người viết không?

Sự thay đổi lớn nhất trong lịch sử nhân loại có lẽ là sự di chuyển từ thế giới thực vào thế giới số. Mọi thứ thực rồi sẽ có một phiên bản số. Sẽ có cả những thứ có trên môi trường số mà không có trong thế giới thực. Trong môi trường số ấy, mọi thứ sẽ có một đời sống mới, một cách thức quan hệ mới và có những giá trị mới được tạo ra theo một cách mới. Chúng ta gọi sự di chuyển này là chuyển đổi số. Vậy chuyển đổi số lĩnh vực xuất bản là thế nào? Những vấn đề, những câu hỏi được nêu ở trên đều liên quan đến chuyển đổi số.

Kinh tế thị trường thì nhịp sống nhanh hơn, bị thúc đẩy bởi vật chất và ngắn hạn nhiều hơn. Vậy đời sống tinh thần của người dân và các vấn đề dài hạn sẽ thế nào? Có phải vai trò của nhà nước là ở đây không? Nhà nước nhìn ra trông rộng hơn, đầu tư cho dài hạn nhiều hơn. Nhìn ra trông rộng thông qua thể chế và đầu tư cho dài hạn của ngành xuất bản là gì? Người Việt Nam yêu sách, vậy đóng góp của cộng đồng, của xã hội cho một qũy về sách có góp phần giải quyết những khó khăn của sách, những vấn đề dài hạn của sách không?

Chúng ta nghĩ khác đi về sách chính là tương lai của sách. Tương lai ấy do chúng ta sáng tạo ra. Tương lai ấy có sáng lạn không? Mọi tương lai sẽ đều sáng lạn nếu chúng ta thay đổi. Chúng ta ngồi đây hôm nay là nói về, bàn về sự thay đổi của sách, của lĩnh vực xuất bản. Chúng ta ngồi đây hôm nay là để sáng tạo ra tương lai mới của sách. Trong tay chúng ta có rất nhiều công cụ mới để tạo ra tương lai cho sách. Đó là công nghệ số, là các công nghệ của cuộc CMCN 4.0. Và chúng ta còn có một công cụ nữa, còn được coi như một nguồn lực, đó là thể chế và chính sách. Sự sáng tạo thể chế và chính sách cho sách cũng là vô hạn.

Sáng tạo tương lai thì không chỉ nhìn về tương lai mà còn là nhìn vào quá khứ. Những cái tốt bị lãng quên thì sao? Đã có rất nhiều cái tốt bị chúng ta lãng quên và không ít cái mới được sáng tạo ra lại ở mức trung bình. Chương trình trên VTV “Mỗi ngày một cuốn sách” có phải là một cái tốt bị lãng quên không? Làm cho cái tốt bị lãng quên tái sinh trong một hoàn cảnh mới có phải là một sự sáng tạo không? Ngành xuất bản của chúng ta nếu nhìn vào kho tàng tri thức khổng lồ của nhân loại sẽ tìm thấy không ít cách tiếp cận, lời giải cho những vấn đề mới. Những cái tốt bị lãng quên có giống như kho báu bị lãng quên không? Có ai đấy nói, khi đi nhà thơ thì nhìn lên, nhà văn thì nhìn ngang, nhà triết học thì nhìn xuống. Vậy chúng ta đi tới tương lai có cần cả nhìn xuống, nhìn ngang và nhìn lên không?

Cục Xuất bản của Bộ TT&TT phải là người định hướng, dẫn dắt, tạo ra thể chế và chính sách, tạo ra những nền tảng ban đầu cho sự chuyển đổi này. Các nhà xuất bản, nhà in, các công ty phát hành sách chính là những người tạo ra tương lai cho sách. Có một cái có thể làm ngay và dễ làm là hãy mang những xu thế của thời đại số, mà nhiều lĩnh vực khác đã áp dụng thành công cả chục năm nay, vào ngành xuất bản. Nếu chúng ta không làm nhanh thì các công ty công nghệ hoặc các công ty sử dụng công nghệ sẽ thay chỗ của chúng ta.

Còn sách thì còn tri thức. Còn sách thì còn loài người.

Xin trân trọng cảm ơn!

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng

Đây không phải là trường hợp hiếm gặp. Trước đó, các bác sĩ bệnh viện này cũng đã gắp nhiều dị vật như mảnh xương, răng giả, hạt hoa quả… rơi vào lòng phế quản, đối tượng thường gặp là trẻ nhỏ, người già. 

Bác sĩ Phạm Thị Út Trang,  Phó trưởng Khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Bãi Cháy, cho biết dị vật đường thở, đặc biệt là những vật có tính sắc nhọn, nếu không được can thiệp, xử trí kịp thời, nằm lâu trong lòng phế quản có thể gây tổn thương thùy phổi.

Điều này dẫn đến tình trạng viêm mủ, nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng. Bên cạnh đó, người bệnh còn phải đối mặt với những nguy cơ biến chứng đe dọa sức khỏe, tính mạng như áp-xe phổi, tràn mủ màng phổi, thủng phế quản, tràn khí màng phổi hoặc tắc nghẽn đường thở.

Bác sĩ khuyến cáo khi bị hóc dị vật như mảnh xương, hạt hoa quả, thức ăn, người dân không nên cố gắng khạc, dùng tay móc, nuốt miếng thức ăn to hoặc chữa mẹo. Những việc làm này sẽ làm cho niêm mạc họng bị trầy xước, chảy máu, dễ nhiễm trùng, dị vật có thể bị mắc sâu hơn và rơi vào vị trí nguy hiểm.

Ngoài ra, người dân nên ăn chậm, nhai kỹ, không vừa ăn vừa nói chuyện hay cười đùa, nhất là đối với người già và trẻ nhỏ để hạn chế tình trạng dị vật lọt vào đường thở. 

Những dấu hiệu của tình trạng này thường không rõ ràng nên khi có các triệu chứng ho, ho lẫn đờm, máu, tức ngực, khó thở… người bệnh cần đến khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Bác sĩ Giang cho biết triệu chứng thiếu hụt Testossterone ở nam giới bao gồm:

Tâm lý: Người suy giảm có biểu hiện thay đổi tâm trạng, hay cáu giận, khó chịu, buồn bã, trầm cảm. Suy giảm chức năng nhận thức bao gồm cả giảm khả năng tập trung, trí nhớ.

Tim mạch và chuyển hóa: Nam giới bắt đầu tăng cân, tăng chỉ số khối cơ thể BMI, béo phì và mỡ nội tạng tăng, thậm chí kháng insulin và bệnh tiểu đường type 2.

Thể trạng: Giảm khối lượng cơ bắp, sức mạnh. Nam giới cũng có biểu hiện bốc hỏa, đổ mồ hôi, rối loạn giấc ngủ, loãng xương.

Khả năng tình dục: Suy giảm ham muốn và các hoạt động tình dục. Một số trường hợp có biểu hiện rối loạn cương dương, xuất tinh giảm. Thậm chí, nam giới không có sự cương cứng vào buổi sáng cũng như ban đêm. Họ không cảm thấy hứng thú khi ở cạnh bạn tình như trước.

Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị nam giới nên tầm soát hormone Testosterone, nhất là người có chỉ số cơ thể BMI trên 30, người có vòng bụng 102cm. Khi có tình trạng thiếu hụt chất này, bác sĩ dựa vào thể trạng mỗi người để có chỉ định bổ sung phù hợp. Do đó, nam giới không nên tự ý mua các sản phẩm bổ sung nội tiết tố này.

Khước từ việc lựa chọn những căn hộ phô trương nơi thành thị sầm uất, giới giàu bền vững hướng đến những tuyệt tác kiến trúc “độc nhất vô nhị” tựa núi tựa sông, ẩn mình nhưng không khiêm nhường trước thiên nhiên hùng vĩ. Và để tạo nên giá trị độc bản, tuyệt tác thiên nhiên còn phải mang đậm dấu ấn văn hóa bản địa, nơi tinh hoa truyền thống hòa quyện cùng hơi thở hiện đại, kiến tạo nên không gian sống độc bản và đẳng cấp.

Vượt xa giá trị vật chất, những tòa biệt thự sở hữu trải nghiệm thư thái đã mang đến cho giới thượng lưu cơ hội khai mở nguồn năng lượng tích cực, nuôi dưỡng tâm hồn và nâng tầm cuộc sống. Theo kiến trúc sư người Mỹ Lisa Heschong, trong cuốn sách "Visual delight in architect: daylight, vision and view" cho rằng, kết nối con người với thiên nhiên đóng vai trò thiết yếu cho sức khỏe tinh thần và thể chất. Đây chính là chìa khóa mở ra cánh cửa viên mãn khi lựa chọn nơi an cư. 

Le Zenis Boutique Mountain Resort - Khu nghỉ dưỡng giữa lưng trời Sapa 

Xu hướng tìm đến những thiết kế “phiên bản giới hạn” và tiêu chuẩn lựa chọn bất động sản của giới tinh hoa và giàu bền vững trở nên ngày một khắt khe hơn bao giờ hết. Nắm bắt được tâm lý đó, dự án Le Zenis Boutique Mountain Resort - nấc thang nghỉ dưỡng cao nhất Việt Nam chính là “bản thiết kế mẫu” cho phong cách đầu tư quý tộc ấy. 

Tọa lạc vị trí đắc địa "lưng tựa núi Hàm Rồng, mặt hướng thung lũng Mường Hoa", khu nghỉ dưỡng 5 sao Le Zenis Boutique Mountain Resort mang đến tầm nhìn bắt trọn cảnh sắc Sapa, bao quanh là khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ cùng bầu không khí trong lành của đại ngàn. Hơn cả một nơi nghỉ dưỡng đơn thuần, Le Zenis còn đem lại những trải nghiệm đắt giá bậc nhất với núi xanh trùng điệp đại ngàn, biển mây cuồn cuộn và bát ngát 12 mùa lúa hoa Sapa; hứa hẹn là nơi để những tâm hồn tinh tế tìm về với cội nguồn và hòa mình vào tinh hoa bản địa. 

Tập trung vào phong cách cottage đầy mộc mạc, 19 căn biệt thự Boutique Cottage lần đầu tiên xuất hiện treo giữa rừng thông trăm tuổi, như một bản hòa ca của sương gió phố núi và mây trời, mang âm hưởng Bắc Âu sang trọng hoà quyện nhuần nhị cùng văn hóa địa phương. Không gian sống đẳng cấp của những căn cottage không chỉ là nơi để ở mà còn là khoảng trời bình yên để tái tạo, tôn vinh cảm xúc chủ nhân trong mỗi giây phút tĩnh tại, êm ái.

Không chỉ vậy, du khách còn được tìm hiểu và tận hưởng những giá trị văn hóa bản sắc dân tộc. Đội ngũ quản lý vận hành dự án Le Zenis Boutique Mountain Resort hiện tại là 90% người dân tộc bản địa với tinh thần “phục vụ bằng cả trái tim”. Mỗi chủ nhân sẽ được trải nghiệm dịch vụ chăm sóc tận tâm từ những quản gia am hiểu địa phương, thấu hiểu chủ nhân qua từng cử chỉ, ánh nhìn. 

Những nguyên liệu như tre nứa, mây đan, dây leo… dưới đôi bàn tay khéo léo và sự cần mẫn của các nghệ nhân đã trở thành các vật dụng ấn tượng, mang âm hưởng núi rừng và đậm màu sắc bản địa Sapa. Mỗi tác phẩm nghệ thuật được xếp đặt trong biệt thự đều là hiện hữu của dáng hình truyền thống xen lẫn hơi thở đương đại, tạo nên những điểm nhấn tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại.

Địa thế “dãy núi triệu đô” có 1-0-2 tại thị trấn sương mờ Sapa hứa hẹn là “thỏi nam châm” thu hút sự đầu tư mới của giới siêu giàu. Sở hữu Boutique Cottage tại Le Zenis Boutique Mountain Resort không chỉ là sở hữu một căn biệt thự, mà còn là sở hữu di sản thời gian, khẳng định đẳng cấp và kiến tạo tương lai thịnh vượng. Số lượng hữu hạn cùng giá trị bền vững trong khu vực hạ tầng phát triển chính là điểm đến chinh phục mà giới thượng lưu nào cũng khao khát muốn định vị vào bộ sưu tập tinh hoa của mình.

Lệ Thanh