Đặc biệt, dù lương không cao ngất ngưởng như nhiều nghề khác nhưng môi trường giảng dạy rất nhiều đãi ngộ ở đây đã truyền cho các nhà giáo ngọn lửa yêu nghề bền bỉ.

Dưới đây là những chia sẻ chân thành từ người trong cuộc- TS Nguyễn Thị Cẩm Lệ - giảng viên tiếng Anh tại ĐH Victoria Wellington.

Năm 2006, tôi may mắn được theo học bậc Tiến sĩ tại ĐH Victoria Wellington (VUW) theo diện học bổng phát triển của chính phủ New Zealand. Bị chinh phục bởi một nền giáo dục chuẩn mực, ngay sau khi hoàn thành luận văn tiến sĩ, tôi thi tuyển vào VUW với mong muốn trở thành một giảng viên ở xứ Kiwi.

Và khi đã gắn bó với công việc này gần 10 năm, tôi phát hiện ra rằng tình yêu nghề trong tôi ngày một lớn. Mà điều đó có được đều nhờ môi trường làm việc chuyên nghiệp và thân thiện mà tôi đang được trải nghiệm.

Không phải đối diện với áp lực quá tải sinh viên

Với một giảng viên, công việc ý nghĩa nhất là khi họ có đủ thời gian để đầu tư cho nó. Dĩ nhiên, điều đó không thể làm được nếu một giảng viên cùng lúc phải giảng dạy hàng trăm sinh viên.

Tại VUW, mỗi khóa học, tôi cùng một giảng viên khác chỉ phải phụ trách một lớp tối đa khoảng 16 sinh viên. Nhờ vậy, tôi có nhiều thời gian hơn để nghiên cứu, sáng tạo ra những giáo án thú vị, truyền được cảm hứng học tập cho sinh viên.

Dù giảng dạy bộ môn Tiếng anh nhưng trong các tiết học tôi luôn khéo léo lồng ghép những đề tài nóng của xã hội như các biện pháp giảm lượng rác thải nilon của từng khu vực trên thế giới để sinh viên lập nhóm và tranh luận cùng nhau.

Ngoài ra, Viện Anh ngữ nơi tôi làm việc hàng tuần đều mời thêm nhiều diễn giả - những người đã thành công ở các lĩnh vực như kinh tế, công nghệ thông tin, văn hóa, xã hội… đến trò chuyện về những chủ đề sinh viên yêu thích. Những cách này giúp sinh viên vô cùng hào hứng và tiếp thu bài cũng rất nhanh.

Chị Cẩm Lệ (áo hồng) chụp cùng các học trò của mình

Không phải đối diện với áp lực quá tải sinh viên, tôi còn có điều kiện để quan tâm chu đáo đến từng em sinh viên một.

Ngoài việc có nhiều thời gian ngoài giờ hơn để giải đáp thắc mắc của sinh viên về bài học trên lớp, tôi còn có thể trò chuyện với từng em, hiểu rõ mục tiêu học tập của các em và đưa ra những lời khuyên hữu ích để mỗi sinh viên tự vạch ra được một hướng đi đúng đắn cho muc tiêu của mình.

Quan trọng hơn, nhà trường không bao giờ áp đặt kết quả học tập của sinh viên lên giảng viên, chỉ cần giảng viên chứng minh được mình đã nỗ lực hết sức trong công việc giảng dạy là được. Có được một tâm lý thoải mái khi làm việc, điều đó giúp tôi mỗi ngày thêm nỗ lực trong công việc mà mình đã lựa chọn.

Những hỗ trợ thiết thực từ nhà trường

Một nền giáo dục phát triển là một nền giáo dục không ngừng cập nhật và đổi mới.

Đó là lý do mà trường VUW – nơi tôi đang công tác không ngừng mở ra những khóa đào tạo cho giảng viên về những thiết bị công nghệ, phần mềm giảng dạy tiên tiến nhất, giúp công việc của chúng tôi luôn được thuận lợi.

Không dừng lại ở đó, trường còn khuyến khích giáo viên làm nghiên cứu để tìm ra những phương pháp mới và hiệu quả hơn, phục vụ cho công tác giảng dạy. Cứ một năm rưỡi, trường sẽ cho phép một giảng viên nghỉ phép 6 tuần và hỗ trợ chi phí để giáo viên tập trung vào việc phát triển chuyên môn hoặc làm nghiên cứu khoa học.

Với ưu đãi này, giảng viên có quyền lựa chọn bất kỳ một khóa học, hội thảo chuyên đề yêu thích ở bất kỳ đâu để tham gia. Nhờ vậy, kể từ khi công tác tại đây, tôi đã có cơ hội tham gia rất nhiều hội thảo giáo dục tầm cỡ quốc tế tại các nước như: Úc, Thụy Sĩ, Thái Lan, Singapore và ngay tại New Zealand…

Chính những hỗ trợ thiết thực từ nhà trường đã tạo nguồn động lực mạnh mẽ để tập thể giảng viên chúng tôi cho ra đời rất nhiều công trình nghiên cứu có giá trị, đưa VUW trở thành một trong những trường ĐH hàng đầu về nghiên cứu.

Môi trường làm việc thân thiện

Tại Viện Anh ngữ của VUW, tôi là người nước ngoài duy nhất được tuyển chọn để trở thành giảng viên cơ hữu và đứng trong đội ngũ giảng dạy nòng cốt của viện. Còn lại tất cả đều là người bản xứ. Dù vậy nhưng tôi chưa bao giờ có cảm giác mình là người nước ngoài.

New Zealand là một đất nước đa văn hóa, con người hòa đồng thân thiện. Do đó, tôi luôn được đồng nghiệp tôn trọng và giúp đỡ. Cuối tuần, chúng tôi vẫn thường đi ăn tối với nhau để trò chuyện về công việc cũng như cuộc sống. Những buổi gặp gỡ và giao lưu ngoài môi trường làm việc tạo cho tôi cảm giác thân quen như đang sống trên chính quê hương mình.

Chị Cẩm Lệ trong một buổi dã ngoại với các đồng nghiệp

Ngoài ra, nhà trường vẫn luôn tạo điều kiện để giảng viên gắn kết với nhau. Mỗi ngày trường sẽ dành ra nửa tiếng để giáo viên được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy với nhau.

Và mỗi năm, trường sẽ tổ chức một chuyến du lịch dành riêng cho giảng viên để chúng tôi được cùng nhau thực hiện một đề tài nghiên cứu nào đó mà chúng tôi yêu thích. Được sống và làm việc trong một môi trường vô cùng thân thiện là một trong những lý do quan trọng níu giữ tôi gắn bó với nghề.

10 năm làm công việc đưa đò ở xứ kiwi giúp tôi hiểu rằng, mọi nhà giáo đến với nghề bằng tình yêu nhưng ngọn lửa đó có giữ được hay không phụ thuộc rất nhiều vào môi trường xung quanh.

Cẩm Lệ (Giảng viên người Việt tại ĐH Victoria Wellington)

Giảm biên chế giáo viên thế nào khi đầu vào tăng lên?

"Vấn đề đặt ra với các tỉnh là giảm thế nào trong khi số học sinh đầu vào tăng lên?"   

Về chính sách đối với nhà giáo, dẫn Nghị quyết của Đảng: “Lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”, ông Khang cho rằng nếu luật hóa được điều này sẽ có ý nghĩa tôn vinh nhà giáo rất lớn. Tuy nhiên, việc ưu đãi đó theo ông Khang trong bối cảnh hiện nay không cải thiện đươc nhiều cuộc sống của nhà giáo.

"Thực tế hiện nay lương hành chính sự nghiệp công lập của nước ta rất thấp, người lao động không sống được bằng lương. Giáo viên công lập cũng trong tình trạng đó. Nguyên nhân căn bản của tình trạng này là năng suất lao động của người Việt Nam qua thấp.

Chính sách không vẽ ra được tiền. Chỉ có năng suất lao động mới tạo ra của cải vật chất và tiền bạc.

Cũng như các ngành khác, ngành giáo dục phải cơ cấu lại hệ thống các trường công lập, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên; giảm biên chế thừa; cho nghỉ việc những người năng lực yếu kém,... Làm được việc này năng suất lao động sẽ tăng, lương nhà giáo sẽ tăng, cuộc sống nhà giáo sẽ ổn định bền vững. Không cần chính sách ưu đãi kiên cường nào khác", ông Khang nói.

Ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường Marie Curie, Hà Nội. Ảnh: Thanh Hùng.

Người làm được việc thì ít, người yếu kém thì nhiều

Cùng đó, ông Khang cũng đề xuất bỏ biên chế vĩnh viễn.

"Nên bỏ “biên chế” như hiện nay đối với cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên công lập. Tất cả đều thực hiện chế độ “Hợp đồng lao động” có thời hạn.

Bởi như vậy thì người lao động có động lực để nâng cao năng lực và phẩm chất, có ý thức hoàn thành tốt nhiệm vụ, khắc phục tình trạng ỷ lại, ăn bám, dựa dẫm,...

Có khó nhất hiện nay là giải quyết hậu quả của hàng chục năm trước để lại. Biên chế công chức, viên chức quá lớn; người làm được việc thì ít, người yếu kém thì nhiều. Tâm lý bám vào Nhà nước còn đang nặng nề".

Khó đến mấy cũng phải làm bằng được. Cần có những điều luật để làm căn cứ giải quyết vấn đề này. Trên cơ sở đó Chính phủ xây dựng lộ trình triển khai thực hiện trong 5 hoặc 10 năm tới.   

Ông Khang lấy dẫn chứng sự việc hơn 400 giáo viên bị cắt hợp đồng ở huyện Thanh Oai mới đây và đánh giá câu chuyện vừa đúng nhưng vừa đau.

“Tôi thấy đau nhưng tôi còn thấy đúng. Nhưng phải chịu đau, vì nó là hậu quả của nhiều năm về trước".

Về chính sách đối với sinh viên sư phạm, theo ông Khang, Gần đây có ý kiến thay bằng chính sách “tín dụng sư phạm”: Sinh viên sư phạm được vay tiền để nộp học phí và trang trải chi phí ăn ở trong quá trình học tập, sau khi tốt nghiệp nếu làm được việc trong ngành giáo dục được một số năm nào đó thì được xóa nợ.

Đó là một sáng kiến thay thế chính sách miễn tiền học phí cho sinh viên sư phạm lâu nay, tuy nhiên tính hiệu quả của chính sách tín dụng sư phạm thật đáng nghi ngờ.

Bởi nguyên nhân cơ bản để người ta chọn ngành sư phạm hay không là ở 2 điều là tốt nghiệp sư phạm có việc làm hay không và lương giáo viên có đủ sống hay không?

Nếu giải quyết được 2 câu hỏi đó một cách thỏa đáng thì ngành sư phạm thực sự sẽ có sức hút rất lớn, người ta sẽ tự xoay xở để có tiền đi học sư phạm.

Vì vậy, theo ông Khang không cần có những chính sách ưu đãi đặc biệt cho sinh viên sư phạm (như miễn học phí hay tín dụng sư phạm).

Thanh Hùng

Tiếp tục đề xuất tăng lương giáo viên, miễn học phí học sinh THCS

Việc tăng lương nhà giáo và miễn học phí THCS tiếp tục được đề xuất trong dự thảo luật Giáo dục sửa đổi.

"Các khóa đào tạo AI bắt đầu gia tăng vào tháng 3 năm ngoái và vào đầu năm nay, mức độ phổ biến của nó, đặc biệt sau sự ra đời của mô hình chuyển văn bản thành video Sora OpenAI, đã đạt đến đỉnh điểm", một người đứng đầu khóa học AI khác tiết lộ với tờ The Paper. “Lý Nhất Châu đã tham gia vào lĩnh vực này vào cuối năm ngoái, tận dụng xu hướng kép giữa AI và nền tảng phát trực tiếp” để có thể kiếm được khoản lợi nhuận lớn như vậy.

Theo The Paper, các khóa học về AI tương tự như của TS Lý có thể được tìm thấy ở khắp nơi trên các phương tiện truyền thông xã hội của Trung Quốc như Douyin, Zhihu và Bilibili. Ngoài Lý Nhất Châu, những người có ảnh hưởng trong lĩnh vực AI nổi tiếng trên Internet còn có "Thầy giáo Hạc" và "Trương Thi Đồng", trong số đó, Thầy Hạc có hơn 7,77 triệu người hâm mộ và Trương Thi Đồng có hơn 100.000 lượt theo dõi. 

Các khóa học AI được quảng cáo là "chỉ mất ba tuần để giúp mọi người trở thành bậc thầy từ con số 0" hay "không cần kiến ​​thức cơ bản gì, chỉ cần có điện thoại di động là có thể học". Một cá nhân có thể bán được doanh số 200.000 NDT (khoảng 684 triệu đồng) chỉ trong vòng 2 giờ livestream trên nền tảng mạng xã hội.

Tuy nhiên, nhiều cư dân mạng mua khóa học AI của Lý Nhất Châu đều bày tỏ sự không hài lòng với nội dung của khóa học.

"Tôi đã mua một khóa học trị giá 199 NDT (khoảng 680 nghìn đồng) nhưng hầu như không hữu ích. Điều khó chịu nhất là vào ngày thứ hai của buổi học, các học viên được yêu cầu nâng cấp lên khóa học nâng cao trị giá 1980 NDT (khoảng 6,7 triệu đồng). Khóa học 199 NDT không dạy gì cả”, một học viên nói. 

“Tôi mua ngay khi thấy phấn khích, sau này tôi phát hiện trên Internet có rất nhiều video miễn phí còn hay hơn các khóa học của anh ấy". Một học viên khác thẳng thắn nói: “Tôi đã xem hơn chục khóa học, thật lãng phí, kiểu như ‘bản thân tôi đã học toán cao cấp, nhưng chương trình này chỉ mới đang dạy cộng trừ".

Theo dữ liệu từ Feigua, khóa học AI trị giá 199 NDT của Lý Nhất Châu có tên “Khóa học trí tuệ nhân tạo cho mọi người” đã bán được khoảng 250.000 đơn vị chỉ trong năm 2023, tạo ra doanh thu khoảng 50 triệu NDT (khoảng hơn 171 tỷ đồng). Một ảnh chụp màn hình lan truyền trên mạng cho thấy riêng bản thân TS Lý đã kiếm được hơn 100 triệu NDT (khoảng 342 tỷ đồng) trong 3 năm từ các khóa học AI của mình.

Trong khi đó, các phiên bản lậu của các khóa học của Lý Nhất Châu được bán rộng rãi trên mạng với giá rẻ bất ngờ, một số nền tảng thậm chí còn tặng kèm. Vào ngày 21/2, giữa làn sóng hoài nghi, TS Lý Nhất Châu bày tỏ rằng hầu hết các cư dân mạng phê bình và phản đối những nỗ lực mới như khóa học AI của anh ấy có thể chưa bao giờ trực tiếp trải nghiệm nó. 

Theo trang web chính thức của Trường Thiết kế và Nghệ thuật tại Đại học Hồ Nam, Lý Nhất Châu đã theo học cử nhân và thạc sĩ tại đây và có bằng Tiến sĩ chuyên ngành Thiết kế tại Đại học Thanh Hoa, đồng thời là người sáng lập 3 công ty công nghệ.

Một số chuyên gia nhận định, với mức giá thấp của khóa học của Lý Nhất Châu, không nên đặt những kỳ vọng viển vông vào nó. Thay vào đó, đây nên được coi là cơ hội quý giá cho những người mới bắt đầu làm quen với công nghệ AI.

Tử Huy