Thời gian qua, Nhà nước đã có nhiều chính sách quan tâm đến việc bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ ngày càng nhiều trên không gian mạng. Chính sách này được hình thành và đang được hoàn thiện dần trong các bộ luật như: Luật An toàn thông tin mạng 2015, Luật Trẻ em 2016, Luật An ninh mạng 2018. 

Bên cạnh đó, để nâng cao nhận thức cho trẻ em trên không gian mạng, nhiều cơ sở giáo dục đã tổ chức các buổi tuyên truyền với tên gọi chương trình “Tuyên truyền pháp luật phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng; phòng, chống bạo lực trẻ em”.

Tại buổi tuyên truyền, học sinh sẽ được hướng dẫn pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng, nhận biết những nội dung xấu, độc không nên xem... tránh xa những nội dung mang tính bạo lực, cổ súy bạo lực. Đồng thời, tại các buổi tuyên truyền học sinh cũng được giao lưu, trả lời các câu hỏi để nắm bắt nội dung tuyên truyền một cách dễ dàng.

Theo bà Đinh Thị Phương Anh – Hiệu trưởng Trường THCS Lương Yên (Hà Nội), để bảo vệ trẻ trên không gian mạng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. 

“Vai trò của nhà trường là không thể thiếu trong việc thiết lập “rào chắn” bảo vệ học sinh của mình tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.

Thời gian qua, nhà trường cũng rất chú trọng nội dung này, trong đó, học sinh được hướng dẫn, cảnh báo các em về việc sử dụng Internet an toàn. 

Còn về phía gia đình, theo tôi, hơn ai hết chính phụ huynh phải là người cần giám sát chặt chẽ việc sử dụng mạng xã hội của con, quy định thời gian con tham gia không gian mạng. 

Bố mẹ có thể sử dụng tính năng kiểm soát của phụ huynh, tức là ngoài việc chọn cài đặt nội dung, phụ huynh sẽ có thể quản lý lịch sử xem và tìm kiếm từ bên trong cài đặt tài khoản của con mình... tất nhiên trên cơ sở tôn trọng con và bảo vệ con”.

Bên cạnh đó, hiện nay, trên YouTube cũng có các tính năng hạn chế, tức là khi cha mẹ cấp quyền truy cập vào YouTube, trải nghiệm của con sẽ giống như YouTube thông thường nhưng một số tính năng nhất định sẽ bị tắt để bảo vệ khán giả nhỏ tuổi.

Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Phương Anh (ĐH Sư phạm Hà Nội), để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, ngoài gia đình, nhà trường, xã hội cũng cần lên án mạnh mẽ, thậm chí phải tẩy chay đối với các ứng dụng, trang web có nội dung độc hại, ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. 

Các cơ quan chức năng cũng cần phát huy hơn nữa vai trò trong việc thường xuyên kiểm tra, giám sát, triệt xóa và xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi phát tán những thông tin xấu, độc ảnh hưởng đến trẻ em.

“Về phía phụ huynh, cần dạy trẻ cách phân biệt những thông tin nào là an toàn và thông tin nào là nguy hiểm từ Internet. 

Chúng ta hãy dạy trẻ cách tự bảo vệ mình khỏi những thứ độc hại, nguy hiểm trên mạng, hãy dạy con chủ động hơn trên mạng ảo. Quan trọng, phụ huynh hướng con những yếu tố liên quan đến cảm xúc trong quá trình tương tác sử dụng mạng xã hội.

Bởi lẽ, tương tác trên mạng xã hội là tương tác cảm xúc và nhận thức của đứa trẻ. Đối tượng xấu có thể lôi kéo, dụ dỗ, làm đứa trẻ bị tổn thương nhưng khi đứa trẻ vững vàng và biết chọn lọc thông tin, khả năng bị tổn thương của đứa trẻ sẽ bị hạn chế”, chuyên gia Nguyễn Phương Anh cho hay.

Đa dạng lựa chọn giải pháp công nghệ bảo vệ trẻ trên không gian mạng

Gần 2.000 học sinh đoạt giải trong năm học 2022-2023

Tại lễ tuyên dương, khen thưởng, ông Nguyễn Bảo Quốc - Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết trong năm học vừa qua, TPHCM có 1 học sinh đoạt Huy chương Đồng kỳ thi Olympic Toán quốc tế; trong cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, thành phố có 3 dự án đoạt giải, gồm 1 giải đặc biệt, 1 giải nhì và 1 giải khuyến khích; tại kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, thành phố có 5.258 học sinh tham gia, đoạt 1.978 giải, trong đó 105 giải nhất, 723 giải nhì và 1.150 giải ba...

Theo Phó giám đốc Sở GD-ĐT - ông Nguyễn Bảo Quốc, dù năm học vừa qua nhiều học sinh đoạt thành tích cao nhưng vẫn còn một số hạn chế trong công tác đào tạo học sinh giỏi của thành phố.

"Đó là chưa có sự đồng đều giữa các bộ môn, kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi ở một số đơn vị chưa bền vững, các trường vùng ven, ngoại thành thành tích còn thấp" - ông Quốc chia sẻ.

Cũng ông Quốc cho biết trong thời gian tới, ngành giáo dục đào tạo thành phố sẽ nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục về việc thực hiện công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.

"Sẽ tiếp tục đổi mới nội dung, cách thức tổ chức các kỳ thi theo hướng phát triển sớm những học sinh có năng khiếu để chủ động trong việc tuyển chọn, ôn tập. Các trường THPT chuyên và trường có lớp chuyên tăng cường hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ, chất lượng kỳ thi” - ông Quốc nhấn mạnh.

Giáo dục phải không ngừng đổi mới về lượng và chất

Chia sẻ với cán bộ, giáo viên và học sinh, bà Nguyễn Thị Lệ - Phó bí thư Thành uỷ, Chủ tịch HĐND TP.HCM ghi nhận những thành tích mà ngành giáo dục thành phố đạt được trong thời gian qua rất đáng trân trọng.

Đồng thời, bà Lệ đề nghị ngành giáo dục phải tập trung đầu tư xây dựng trường lớp đảm bảo chỗ học cho mọi người dân. Rà soát, bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng đổi mới phẩm chất.

Tất cả cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh phải không ngừng đổi mới về lượng và chất cho sự phát triển chung của ngành.

“Tôi đề nghị ngành giáo dục tập trung khắc phục những tồn tại hạn chế, đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo. Mục tiêu để các cháu được phát triển toàn diện, có kiến thức và kỹ năng vững vàng, khả năng sáng tạo, làm chủ bản thân, phát triển tốt nhất tiềm năng của mỗi cá nhân và đóng góp vào sự phát triển của thành phố”.

Chủ tịch HĐND TP.HCM cũng khẳng định thành phố tiếp tục xác định nhân tố con người, giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ là động lực chính để phát triển.

"Lãnh đạo thành phố sẽ tiếp tục quan tâm và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của giáo dục và đào tạo. Thành phố tin tưởng rằng với trách nhiệm và nỗ lực của đội ngũ cán bộ quản lý, các thầy cô giáo cũng như các em học sinh, giáo dục thành phố sẽ tiếp tục thành công" .

Giao nhiệm vụ cho hai ĐHQG, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Tôi rất quan tâm vấn đề cơ chế tổ chức, mối quan hệ giữa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng, về doanh nghiệp, các trung tâm khởi nghiệp trong ĐHQG, về liên thông giữa sự nghiệp với các doanh nghiệp trong ĐHQG, về hệ sinh thái của ĐHQG cần như thế nào để tạo ra sự khác biệt”.

Phó Thủ tướng lưu ý, hai ĐHQG cần phải đặt ra tầm nhìn và mong muốn của mình về ĐHQG. Từ đó, bằng nguồn lực nhà nước, cơ chế chính sách, mô hình để vận hành đạt những mục tiêu này. “”ĐHQG phải xây dựng cho mình triết lý phát triển riêng, đúng tầm và vai trò của mình” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đã lưu ý những điểm cần chú trọng với từng đơn vị. Với ĐH Quốc gia TP.HCM, hiện tỷ lệ giảng viên có trình độ từ tiến sĩ trở lên mới ở mức trung bình, chiếm 39,4% tổng cán bộ, giảng viên. Vì vậy phải “tập trung ưu tiên phát triển đội ngũ".

"Đối với ĐH Quốc gia Hà Nội tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ chiếm 62% như vậy ưu tiên trước mắt là phải xây cơ sở hạ tầng", Bộ trưởng Sơn cho biết.

Trách nhiệm quốc gia về đào tạo nhân lực số

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùngcho hay, nhu cầu nhân lực công nghệ số cần khoảng 150.000 người/năm nhưng hiện mới chỉ đáp ứng được khoảng 60%. Ngành công nghiệp bán dẫn cần khoảng 10.000 kỹ sư/năm nhưng hiện nay mới chỉ đáp ứng dưới 20%.

Vì vậy hai ĐHQG cần xem đây là thị trường cũng là trách nhiệm quốc gia về tạo nhân lực số.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đối với các mô hình đại học bền vững như Harvard, 40% nguồn thu đến từ học phí, 30% từ nghiên cứu, 30% từ tài sản.

Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kiến nghị Chính phủ cân nhắc, xem xét cơ chế về nguồn thu. Để nguồn thu từ nghiên cứu, tài sản của ĐHQG tăng lên, Chính phủ có thể tăng đặt hàng nghiên cứu quốc gia, cũng như cho các ĐHQG được phép kinh doanh một số tài sản của mình.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh Bộ Thông tin và Truyền thông có thể hỗ trợ hai ĐHQG một số việc như ra báo cáo hàng năm về nhu cầu nhân lực, sử dụng nhân lực CNTT, công nghệ số và gửi báo cáo này đến các ĐH.

Thứ hai, sẽ tạo ra nhu cầu về nhân lực số thông qua thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển công nghiệp bán dẫn. Hiện Bộ Thông tin và Truyền thông sắp trình Chính phủ chiến lược quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn trong năm nay.

Bộ sẽ tạo ra sự gắn kết của gần 70.000 doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam với hai ĐHQG, cũng như đề xuất Chính phủ một số chính sách thí điểm phát triển công nghệ số tại ĐHQG như phòng thí nghiệm quốc gia…

Hai đại học quốc gia kiến nghị nhiều vấn đề quan trọng lên Chính phủ