1.Bà nội tôi ngày xưa nổi tiếng kỹ tính khắp vùng. Tôi nhớ nhà nội ngày ấy chỉ là nhà gỗ năm gian lót gạch tàu. Bàn thờ, tủ ghế rất nhiều, nhưng tất cả lúc nào cũng sáng loáng, ngay ngắn chỗ nào y chỗ nấy, không hề có một hạt bụi. Hơn 30 năm trước, ở nhà quê nấu ăn chỉ toàn là củi, để cái nồi lên đầu ba ông táo, nấu xong cơm, kho xong cá là nồi ơ đen thui màu khói bếp. Vậy mà trong gian bếp của nội, tôi chưa từng thấy có cái chảo, cái nồi nào có màu đen. Mọi thứ cứ sáng choang, đến thích mắt.

Lớn lên từ nếp nhà như thế, nên tất cả các cô, các chú kể cả mẹ tôi và các bác dâu cũng kỹ tính hệt như bà. Bà mất khi thím Út tôi chưa về với chú. Sau này có dịp về nhà nội ngày giỗ chạp, lắm khi tôi bắt gặp ánh nhìn ngại ngùng của chú với anh, em, con, cháu vì cửa nhà quá bề bộn.

Thím Út tôi vụng, lại không siêng việc nhà. Thím làm đâu quăng đấy. Vô tình ghé qua nhà nội, tôi dễ bắt gặp mấy cái nồi, cái chảo đen nằm chơ vơ ruồi bu kiến đậu không biết từ thuở nào chỗ sàn nước. Bàn thờ tủ kệ bụi bặm đóng lớp, mạng nhện giăng mắc khắp nơi lắm khi thêm vài tổ tò vò.

Chú tôi giống ông nội, hay có thói quen uống trà sáng. Nhìn chú cầm cái bình gãy vòi, tay cầm cũng còn một nửa, cùng với đám tách vàng xỉn, tôi không khỏi ngậm ngùi nhớ bình trà có hình ông tiên cầm quả đào sạch bóng luôn được ủ trong quả dừa, mấy cái tách nhỏ xíu xinh xắn nằm ngay ngắn trong cái dĩa cũng có hình ông tiên cười ngày nào của nội...

2.Tôi phải thừa nhận là chị giỏi. Để có cơ ngơi biết bao nhiêu người ngưỡng mộ như ngày nay nếu không có chị có lẽ anh không bao giờ mơ tưởng nổi. Ngày anh còn là cậu sinh viên tỉnh lẻ, đạp chiếc xe đạp sườn ngang màu vàng bong tróc, ngày không đủ ba bữa no, chị có thể mua vé máy bay về thăm nhà mỗi tháng. Lấy chị, trong khi bạn bè cùng trang lứa ở nhà thuê làm lương ba cọc ba đồng, anh có hẳn căn nhà tương đối thoải mái và một phần vốn liếng không nhỏ được ba chị hỗ trợ.

Chị thông minh sắc sảo, tính toán kỹ lưỡng, tay hòm chìa khóa, sát cánh với anh, gần 20 năm hôn nhân anh chị có một tài sản rất lớn. Hai đứa con đều được đi du học từ nhỏ. 

Mới đây khi nghe chồng nói anh hỏi mượn một số tiền, tôi giật mình. Tôi lo anh vướng cảnh vợ bé vợ mọn, đàn ông với nhau sợ chồng che giấu, nên tôi dò hỏi mãi.

Hóa ra, hàng chục mẫu đất ruộng ở quê của ba má anh ngày xưa còi cọc mấy cây dừa cây chuối, giờ phát triển thành khu đô thị mới, giá trị rất lớn. Anh em nhà anh ở quê đông không mấy khấm khá, lại ít học. Ba má anh muốn chia cho mọi người. Anh không muốn nhận phần mình, muốn để cho mấy em, nhưng không dám nói với chị. Vì chị bảo anh rằng đất nhà anh, sống chết gì anh chị phải có phần.

Đàn ông cũng lắm nỗi niềm không dễ tỏ bày (Ảnh mang tính minh họa - JCOMP)

Nhìn ánh mắt chị lóe lên sắc như dao, anh không nói gì cả. Không đủ tiền, lại muốn mọi chuyện êm xuôi, anh âm thầm mượn chúng tôi để đưa chị, xem như một phần tài sản được chia...

Nhìn anh ngồi lặng lẽ rít thuốc, tôi lại nhớ bóng lưng còng còng trước nhà, bên bình trà sứt vòi của chú Út. Bỗng dưng tôi thấy lòng nặng trĩu, nghĩ về cuộc đời mông mênh và những nỗi lòng thầm kín đau đáu nào chỉ gọi tên đàn bà. Vợ chồng ở với nhau năm dài tháng rộng, đi cùng nhau trên một con đường, âu là do một chữ duyên - không phải muốn là được. Người kia mỏi chân người nọ đứng chờ, người nọ mỏi mệt cần người kia động viên hay cùng nhau ngơi nghỉ.

Vợ chồng ở với nhau nên chăng cố nghe được cái thẳm sâu trong lòng người còn lại, thấu hiểu, để nương nhau mà đi hết hành trình đời. Mỗi người cứ sống theo mình, theo thói quen hay suy nghĩ của mình mặc kệ người kia cảm nhận ra sao, thì nỗi cô đơn, buồn tủi làm sao nói hết cho vừa?

Dẫu là đàn ông, nghe chừng như mạnh mẽ, không chấp cái nhỏ nhặt; dẫu là đàn ông không tính toán thua đủ với đàn bà, nhưng liệu một mình co quắp trong nỗi niềm không được thấu hiểu, họ sẽ chịu được bao lâu? 

Theo Phụ nữ TP.HCM

Về nhà gia đình vẫn không thấy con đâu mới nháo nhác đi tìm. Tiếp tục gọi cho cô giáo thì cô vẫn khẳng định cháu đã được trả về trước đó.

Mãi đến hơn 19h tối, gia đình mới báo cáo công an và đến trường tìm kiếm, khi mở cửa phòng học ra mọi người nghe tiếng khóc của cháu L. đang bên trong nhà vệ sinh.

Khi biết sự việc rất nhiều phụ huynh bức xúc cho rằng nhà trường thiếu trách nhiệm trong việc giao trả trẻ. 

“Việc quán xuyến và trao nhận trẻ của nhà trường như vậy là quá ẩu khiến phụ huynh chúng tôi có con đang học ở đây cảm thấy bất an. Một là trả nhầm không may cháu bị bắt cóc thì như thế nào. Gia đình và công an không phát hiện cháu sớm bên trong nhà vệ sinh thì hậu quả sẽ như thế nào…”, một phụ huynh bức xúc nói.

Bà Lan thừa nhận có sự việc bỏ quên trẻ trong nhà vệ sinh

Trao đổi với VietNamNet, bà Nguyễn Thị Lan, Hiệu trưởng trường Mầm non Tiến Lộc thừa nhận có việc trên, tuy nhiên nhà trường đã thỏa thuận xong với gia đình và gia đình cháu bé cũng đã thông cảm cho giáo viên cũng như nhà trường.

Theo lý giải của bà Lan, thời điểm trả trẻ cũng có cháu tên L. nên khi giao nhận trẻ cô giáo bị nhầm lẫn là đã trả cháu cho phụ huynh rồi.

Bà Lan còn cho hay, khi nhà trường cùng gia đình tìm kiếm và phát hiện cháu L. trong nhà vệ sinh thì sức khỏe của cháu bẫn bình thường, không khóc, gặp gia đình cháu còn cười…

Lý giải về việc giáo viên chủ nhiệm không phát hiện cháu bên trong nhà vệ sinh sau khi khóa cửa ra về, bà Lan cho rằng đó là sai sót của giáo viên.

“Sau khi nhà trường đã thỏa thuận với gia đình xong, gia đình cũng đã thông cảm thì nhà trường không báo cáo sự việc lên cấp trên. Tuy nhiên, nhà trường đã yêu cầu giáo viên chủ nhiệm làm bản tường trình và sẽ có hình thức kỷ luật”, bà Lan nói.   

Lê Dương

Học sinh mầm non phải đóng 300 nghìn cho trường lắp điện 3 pha

Phụ huynh trường Mầm non Tiến Lộc (huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa) bức xúc vì mỗi cháu phải nộp cho nhà trường 300 nghìn đồng để lắp điện 3 pha.

Mỗi thí sinh chỉ được đăng ký thi tối đa 2 lượt/năm, mỗi lần cách nhau tối thiểu 28 ngày. 

Thí sinh bị đình chỉ thi sẽ bị hủy toàn bộ kết quả đăng ký dự thi, kết quả đã thi hoặc hồ sơ đăng ký các ca chưa thi. 

Chỉ thao tác trên một máy tính

GS.TS Nguyễn Tiến Thảo cho biết, năm nay, hệ thống đăng ký thi của nhà trường được nâng cấp cả về đường truyền, máy chủ và bảo mật an toàn. 

Thí sinh chỉ thao tác được trên một thiết bị (máy tính) để đăng nhập tài khoản chọn ca thi và thanh toán lệ phí. 

Thông tin cá nhân cần chuẩn bị: điểm học tập của 5 học kỳ (lớp 10, 11 và học kỳ 1 lớp 12), số và ảnh căn cước công dân, ảnh chân dung thí sinh, thông tin liên lạc để gửi phiếu báo điểm. 

“Trường thông tin đăng ký không có thay đổi gì so với năm trước đây nhưng chúng tôi lưu ý thí sinh khai đúng địa chỉ nhận thư. Năm 2022, bưu điện hoàn trả một số phiếu báo điểm do thí sinh ghi sai địa chỉ nhận thư. Bưu tá cũng không thể liên lạc được qua số điện thoại của thí sinh để phát phiếu báo điểm”, ông Thảo nhấn mạnh. 

Thí sinh cần lưu ý, sau khi hoàn thành các thủ tục đăng ký và chọn đợt thi phù hợp, sẽ phải nộp lệ phí trực tuyến trong 96 giờ. Lệ phí đăng ký dự thi và thi sẽ không được hoàn lại. 

Do số chỗ đăng ký dự thi được xác định trước nên việc thí sinh hủy ca thi cũng sẽ không được hoàn lại lệ phí.

Có thể chuyển đổi kết quả thi với ĐH Quốc gia TP.HCM

Theo GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, năm 2022 có trên 60 cơ sở đào tạo đại học tuyên bố sử dụng kết quả bài thi HSA để xét tuyển. 

“Từ dữ liệu thi đánh giá năng lực năm 2022, chúng tôi đã nghiên cứu đề xuất công cụ chuyển đổi điểm bài thi HSA của ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Quốc gia TP.HCM. Do đó, có thể nhiều trường đại học phía Nam sẽ sử dụng kết quả bài thi HSA để xét tuyển. Tương tự, các trường đại học phía Bắc có thêm cơ hội thu hút thí sinh từ miền Nam ra học từ nguồn tuyển thí sinh dự thi đánh giá năng lực”.

Nhà trường sẽ mở thêm 2 địa điểm thi, nâng tổng số địa điểm thi lên con số 17, trải rộng từ Thái Nguyên, Hà Nội, Hưng Yên, Nam Định, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An... 

Quy mô mỗi đợt thi dự kiến có từ 8.000-20.000 thí sinh. Kỳ thi năm nay hướng tới phục vụ trên 70.000 thí sinh. 

Dù cố gắng trụ vững nhưng nữ phóng viên nhiều lần bị đánh bật khỏi vị trí, suýt bị gió thổi bay. Cô liên tục nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của cơn bão và khuyến cáo người dân Hà Nội không di chuyển ra đường để bảo toàn tính mạng. 

Có thể thấy cùng với các cơ quan báo chí khác, VTV đã mang tới những bản tin cập nhật sống động về diễn biến bão Yagi, phần nào để người dân cảm nhận mức độ nguy hiểm của thiên tai để tự bảo vệ mình. 

Quỳnh An
Ảnh, clip: VTV

Chiếc nhẫn cưới ấy vốn dĩ là một đôi, nhưng có lẽ nó có "tín hiệu bất ổn" ngay từ đầu. Ngày ấy, khi hai nhà bàn chuyện lễ vật cưới, đang lúc vui vẻ và hứng khởi, chồng sắp cưới của tôi chở má anh ra tiệm vàng gần nhà để mua cặp nhẫn cưới.

Đó chẳng phải là nhẫn có “ly, phân” hay nhẫn cặp gì sang trọng. Nó chỉ là đôi nhẫn vàng tây bình thường như kiểu truyền thống mấy mươi năm trước. Vài ngày sau khi mua, anh đưa tôi đeo thử thì ngón áp út của tôi lại nhỏ hơn chiếc nhẫn. Sợ không vừa, dễ dàng rơi mất, anh đem chiếc nhẫn đó ra để tiệm “thu nhỏ” lại cho vừa tay tôi.

Nghe tôi kể chuyện sửa nhẫn, mẹ tôi không vui về sự cố này, cho rằng tình duyên của tôi sẽ trắc trở. Mẹ tôi bảo nhẫn cưới thì không thể thay đổi, dù chỉ là làm nó to lên hay nhỏ đi. Thay đổi nhẫn cũng như vợ chồng thay đổi tình cảm, không còn trọn vẹn, vừa vặn như những ngày đầu.

Tôi không tin chuyện tâm linh về cặp nhẫn của mẹ. Tôi tin là tôi đã cố cứu vãn cuộc hôn nhân của mình gần 3 năm và rồi đành buông tay.

Tôi đọc ở đâu đó rằng 3 năm đầu sau khi cưới rất quan trọng, nếu vượt qua được nó, coi như bạn đã bước qua giai đoạn một của ngưỡng cửa hôn nhân nên tôi cố gắng chịu đựng khi tình cảm của cả hai dần rạn nứt. Lúc ấy, nhìn chiếc nhẫn cưới đeo ở tay, tôi cố gồng.

Tôi tự nhủ là tôi chỉ đang chùn chân mỏi gối trên con đường mới mà thôi. Nghĩ là thế, nhưng tôi biết mình không thể tự lừa dối bản thân mình mãi. Tôi dần suy sụp và kiệt quệ sức lực vì sự chịu đựng của mình ngày càng bị mài mòn. Chồng tôi thì vẫn bê tha, cho rằng tôi đang làm quá lên mọi chuyện, là tôi muốn trèo cao trong khi không đủ sức...

Có muốn tránh thì trong gió lốc cũng đã chứa đựng sự tàn phá của một cơn bão. Ngày tôi nghĩ phải đến rồi cũng đến. Sau khi đã uống cạn một chai rượu, anh chở tôi đi ăn chè như những đêm cuối tuần vợ chồng tôi thường chở nhau đi ăn trước đây. Chỉ có khác là lần này chè chưa bưng ra thì anh đã chửi sa sả vào mặt tôi, mặc cho chủ quán nhìn tôi e ngại.

Hết kết án tôi, anh còn kể tội những người thân của tôi đã làm anh tổn thương, rằng tôi không xứng đáng với anh. Trong cơn xỉ vả hùng hồn đó, anh lột chiếc nhẫn đang đeo ở tay ra, trả lại cho tôi. Anh trả lại tình yêu mà tôi đã dành cho anh bấy lâu mà không chút lưu luyến. Anh còn bảo nếu tôi không nhận lại thì anh sẽ quăng ra đường, vì tất cả đã chấm dứt, anh không muốn giữ chiếc nhẫn thêm phút nào nữa.

Thật lòng tôi muốn nói, nếu anh đã muốn kết thúc thì nhẫn của anh, anh thích làm gì thì làm. Nhưng nhìn chiếc nhẫn nằm bơ vơ trên bàn, tôi không nỡ. Thương nó, tôi thương cả mình. Tôi tự hỏi đây là người mình đã từng yêu đây sao? Đây là người mình đã chọn làm chồng, dù người nhà tôi đã không đồng ý? Tôi đã làm gì nên nỗi?...

Mà thôi, người muốn vứt, thì sẽ có người khác cần. Bán rồi tặng tiền cho quỹ từ thiện vẫn hơn là để nhẫn đi lạc. Nghĩ vậy nên tôi câm nín, nuốt nước mắt vào trong, lặng lẽ cất chiếc nhẫn vào túi áo.

Giờ bình thản nhìn lại quá khứ, nhiều lần dự tính chia tay với chiếc nhẫn cũ không thuộc về mình, tôi vẫn không đành lòng. Tôi từng dự tính cho chúng ra đi "có đôi có cặp", nhưng suy nghĩ lại tôi vẫn quyết định giữ lại chiếc nhẫn cưới của mình. Giữ nó bên mình, giúp tôi an tâm hơn, giả như nếu có lỡ đạp vỡ bánh tráng của ai, tôi sẽ có tiền để đền.

Và quan trọng hơn, chiếc nhẫn nhắc tôi nhớ rằng, dù cô độc, không lấp lánh, nhưng nó vẫn là nó, có giá trị riêng. Có thể một ngày nào đó, nó sẽ tìm được một chiếc nhẫn khác xứng với mình, thành một cặp đôi mới. Biết đâu được!

Theo Phụ nữ TP.HCM

Không nhất thiết về nước như nghĩa vụ

Do điều kiện thực tế của Việt Nam, các tiến sĩ học ở nước ngoài về khó có thể làm nghiên cứu khoa học đúng với khả năng của họ. Vì thế, theo quan điểm của tôi, các nhà khoa học nếu có điều kiện tiếp tục theo đuổi công việc nghiên cứu của mình ở nước ngoài, không nhất thiết phải về nước làm việc như một nghĩa vụ bắt buộc.

Các anh chị có quyền chọn cho mình môi trường tốt nhất để có thể phát huy toàn bộ khả năng của bản thân và có thể đóng góp một cách thiết thực, hiệu quả hơn cho đất nước dù là một cách gián tiếp.

Nếu vậy thì các tài năng của chúng ta cứ lần lượt ra đi và tình trạng chảy máu chất xám cứ như vậy diễn ra thì thử hỏi sự phát triển của đất nước này sẽ như thế nào? Và có sự công bằng không khi đất nước đã đầu tư không ít tiền để gửi các du học sinh đi học ở nước ngoài?

Câu trả lời, theo tôi, là chúng ta sẽ được nhiều hơn mất nếu biết cách khai thác thế mạnh của các nhà khoa học này bằng chính tài năng và lương tâm trách nhiệm của họ.

Điều thứ nhất các nhà khoa học của chúng ta nếu được tiếp tục làm việc trong môi trường thuận lợi, tài năng của họ sẽ được phát huy và tiếng tăm của họ sẽ đem lại uy tín cho đất nước.

Kế tiếp, bản thân các nhà khoa học này có thể bằng con đường đào tạo và giảng dạy có thể trực tiếp hay gián tiếp xin các loại học bổng giúp một số lớn các sinh viên Việt Nam cơ hội đi học ở nước ngoài.

Quan trọng hơn, nhờ cầu nối là các nhà khoa học tài năng người Việt sống ở nước ngoài, chúng ta hy vọng có thể nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học (cũng như thu nhập của nhà nghiên cứu) trong nước thông qua các chính sách phát triển “hợp tác nghiên cứu quốc tế” và “gia công chất xám”. Hai khái niệm này trong thực tế không mới và các nước có nền khoa học đang trỗi lên mạnh mẽ, ví dụ như Trung Quốc và Ấn Độ, đã và đang rất thành công trong chính sách này.

Tại sao không “gia công chất xám”?

Nếu nhìn theo quan điểm thị trường thì bất cứ ngành nghề nào cũng cần nơi đặt hàng, tiêu thụ sản phẩm, trả công và đầu tư để phát triển sản phẩm tốt hơn. Nghiên cứu khoa học cũng vậy, cần phải có thị trường để phát triển. Đó chính là hoạt động R&D (Nghiên cứu và Phát triển) của doanh nghiệp, chính sách quản lý và phát triển của Chính phủ, và sự đầu tư của các tổ chức đại học hướng nghiên cứu…

Tìm thị trường cho phát triển nghiên cứu khoa học là sự hạn chế lớn nhất đối với các nhà nghiên cứu trong nước. Vậy giải pháp thiết thực để thu hút người tài về nước đóng góp đó chính là làm thế nào để có việc làm, có thu nhập và có cơ hội phát triển ở tầm quốc tế (hay nói chung là có thị trường cho hoạt động nghiên cứu khoa học) cho họ, chứ chưa hẳn là phải trả lương cao, cất nhắc vào chức vụ quản lý hay một vài cơ chế đãi ngộ đặc biệt nào đó. Vì thế chiến lược phát triển thị trường nghiên cứu khoa học trong nước thông qua “gia công chất xám” và “hợp tác nghiên cứu quốc tế” có thể là một hướng đi phù hợp với chúng ta.

Như chúng ta biết, việc các giáo sư nước ngoài rất cần những nguồn nhân lực chất lượng cao, giá rẻ để làm việc trong các dự án nghiên cứu của họ là nhu cầu thực tế trong hầu hết các nước có nền khoa học công nghệ (KHCN) tiên tiến.

Trong các năm qua, có thể thấy xu hướng các giáo sư Nhật Bản và Hàn Quốc rất thích nhận các nghiên cứu sinh từ các nước như Việt Nam hay Trung Quốc sang làm việc cho các trung tâm nghiên cứu của họ vì chi phí cho các sinh viên này khá thấp. Tiền đầu tư vào các dự án nghiên cứu này thường được cấp bởi các công ty tư nhân hoặc tài trợ của chính phủ và sản phẩm đầu ra thông thường phải là các “patent” (chứng nhận sáng chế) hoặc các giải pháp hoàn chỉnh để có thể ứng dụng vào sản xuất.

Các nghiên cứu sinh Việt Nam trong quá trình làm việc trực tiếp trên những dự án thực tế này sẽ được đào tạo thành những nhà khoa học tương lai không chỉ có kiến thức học thuật mà còn có khả năng ứng dụng thực tiễn. Đây là nguồn đào tạo các nhà khoa học trẻ Việt Nam gần như hiệu quả nhất hiện nay trong điều kiện đầu tư còn rất hạn chế của đất nước.

Vấn đề đặt ra ở đây là chúng ta từng thành công trong các chính sách “gia công hàng may mặc”, “gia công giày dép”, hay cao hơn là “gia công phần mềm”cho nước ngoài, tại sao chúng ta không làm “gia công chất xám” cho họ.

Khái niệm “gia công chất xám” đây chính là làm thuê cho các tổ chức nghiên cứu nước ngoài muốn có chi phí nghiên cứu khoa học giá rẻ. Họ có dự án, có tiền đầu tư nghiên cứu cao. Chúng ta thiết lập một nhóm nghiên cứu trong nước (nhà khoa học hướng dẫn các sinh viên cao học, tiến sĩ) để thực hiện các hoạt động nghiên cứu cụ thể nào đó, ví dụ như chế tạo thiết bị, đo đạc, thực nghiệm, mô hình hóa…

Công lao động sẽ được tính theo giờ, theo đơn vị sản phẩm, hoặc theo số lượng bài báo khoa học. Trong quá trình gia công này, chúng ta không những tạo được thu nhập chân chính cho các nhà khoa học trong nước mà còn từng bước đào tạo nên một số lớn các nhà khoa học tương lai nữa.

Khó khăn lớn nhất chính là làm sao nhận được các hợp đồng “gia công chất xám” và việc tổ chức thực hiện chúng như thế nào?

Đáp án cho vấn đề này chính là nhờ sự đóng góp của các nhà khoa học người Việt sống ở nước ngoài, làm cầu nối giữa nguồn nhân lực đông đảo, có chất lượng cao trong nước và nhu cầu “chi phí nghiên cứu giá rẻ” của nước ngoài. Bằng tài năng, danh tiếng và uy tín khoa học của mình, các giáo sư có thể trực tiếp hoặc hợp tác với đồng nghiệp quốc tế tìm các hợp đồng nghiên cứu, sau đó, chuyển một phần hoặc toàn bộ các công việc nghiên cứu này về các trường đại học, Viện nghiên cứu, hoặc thậm chí một số cá nhân hay nhóm nghiên cứu độc lập trong nước để thực hiện.

Việc giám sát, đánh giá chất lượng và kiểm tra đôn đốc tiến độ thực hiện dự án hoàn toàn có thể thông qua các phương tiện truyền thông hiện đại hiện nay (On-line meeting, Tele-conference…).   

“Hợp tác nghiên cứu quốc tế” không phải là không thể

“Hợp tác nghiên cứu quốc tế” thì lại liên quan đến việc các tổ chức nghiên cứu khoa học trong nước có thể tham gia làm thành viên của những consortium (tạm dịch là tổ hợp tác), để cùng nhau lập dự án nghiên cứu và cùng xin kinh phí thực hiện từ các tổ chức quốc tế và cùng nhau hợp tác thực hiện các dự án đấy.

Sự hợp tác này một mặt phụ thuộc vào tiềm năng của các nhóm nghiên cứu trong nước, mặt khác, luôn được khởi đầu từ những quan hệ tin tưởng nhau giữa các nhà khoa học lãnh đạo các nhóm.

Việc “hợp tác nghiên cứu quốc tế” là sự phát triển cao hơn một bậc so với việc “làm gia công chất xám” ở chỗ các tổ chức nghiên cứu của chúng ta có vị trí ngang hàng phải lứa với các nhóm nghiên cứu khác trong consortium.

Muốn thiết lập các kênh quan hệ để kết nối hợp tác quốc tế như thế không phải là điều dễ dàng nhưng cũng không phải là điều không thể, nhất là ở tầm vóc của các nhà khoa học xuất sắc như GS. Ngô Bảo Châu hoặc một vài nhà khoa học Việt Nam sống ở nước ngoài khác.

Thông qua các dự án hợp tác quốc tế, uy tín của các tổ chức nghiên cứu trong nước sẽ dần được nâng cao và từng bước chúng ta sẽ học hỏi được cách thức lập kế hoạch dự án, phương pháp quản lý dự án, thậm chí các chiêu thức “lobby” một cách hiệu quả để nhận thầu dự án một cách phù hợp theo thông lệ quốc tế.

Như vậy, có thể nói, chỉ có thông qua các chính sách “hợp tác nghiên cứu quốc tế” và “gia công chất xám” thì các nhà nghiên cứu của chúng ta mới thật sự là tự mình tìm hướng đi cho mình mà không đợi đến lúc những chính sách đãi ngộ hay đầu tư của nhà nước cho KHCN được cải thiện.

Việc này có thực hiện được hay không trước tiên phải nhờ vào uy tín và sự thành công của những nhà khoa học hàng đầu người Việt đang hoạt động nghiên cứu khoa học ở nước ngoài.

Kế đến là cần một số chính sách phù hợp, cởi mở của nhà nước trong lĩnh vực phát triển KHCN, cùng với những nỗ lực mạnh mẽ của đội ngũ các nhà nghiên cứu khoa học đầy tiềm năng trong nước.

Thực tế cho thấy, số lượng tiến sĩ người Trung Quốc sau khi tốt nghiệp đã tiếp tục theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu khoa học của mình ở nước ngoài chiếm một tỉ lệ không nhỏ.

Từ những thành công của lớp người này và thông qua hợp tác khoa học với các nước tiên tiến, chất lượng nghiên cứu khoa học của Trung Quốc đã ngày càng phát triển không ngừng. Trung Quốc từ một nước “gia công sản phẩm công nghiệp” nay đã chuyển mạnh sang “gia công chất xám” và hiện tại đã có những thành tựu về khoa học công nghệ của riêng mình.

Đây chính là điều chúng ta cần phải suy ngẫm và học hỏi nhằm từng bước cải thiện chất lượng nghiên cứu khoa học của Việt Nam.

Đinh Hoàng Bách