Những thiếu nữ Việt xinh đẹp, nổi tiếng sau 1 đêm nhờ mặc áo dài trắng

Chứa đựng linh hồn tổ tiên

Trên ngôi nhà sàn bằng gỗ truyền thống, ông K’Mun Sơn (người dân tộc K'Ho, ngụ huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng) lặng lẽ vệ sinh dàn ché “khủng” của gia đình một cách trân trọng. Tại huyện, ông là người cuối cùng còn lưu giữ được số lượng ché nhiều và đầy đủ đến vậy.

Ông nói, khi buôn làng phát triển theo nhịp đô thị hóa, chiêng, ché cũng từ trong nhà sàn, nhà rông chạy vào tay giới cổ vật. Hằng năm, ông phải tiếp và từ chối không biết bao nhiêu tay buôn cổ vật đến tham quan, hỏi mua dàn ché của mình.

Thậm chí, có người đưa ra mức giá trên trời, ông có làm trăm mùa lúa cũng không có được số tiền nhiều như vậy. Thế nhưng, ông vẫn một mực từ chối. Bởi, với ông, ché là vật thiêng, linh hồn của dân tộc K’Ho.

“Ché có hồn thiêng. Ngày xưa, để có ché, tổ tiên chúng tôi phải đổi bằng trâu, dê, voi có ngà dài…Ché như một vị thần trong mỗi gia đình người K'ho. Nói cho đúng là người dân chúng tôi lấy ché làm vật tượng trưng, thay thế cho cái hồn, thần trong gia đình. Người K’Ho trước đây, khi muốn cầu xin điều gì cũng phải cúng ché”, ông K’Mun Sơn nói.

Theo lời ông, để ché linh thiêng, có hồn, người K’Ho phải thực hiện lễ cúng ché. Sau khi bày biện đủ lễ vật dâng lên Yàng (thần linh-PV), chủ nhà sẽ đọc bài khấn rước thần ché về nhập vào vật này.

Sau nghi thức trên, gia chủ cẩn trọng bưng ché đặt vào những vị trí trang trọng trong nhà rồi cùng khách mời ăn mừng ché mới. Kết thúc lễ ăn mừng, ché được xem là đã chứa đựng linh hồn tổ tiên của gia chủ, thần linh cũng đã ngự trị trong ché.

Ông K’Mun Sơn cho biết, trong văn hóa người K’Ho tại cao nguyên Di Linh, ché đựng linh hồn tổ tiên gia chủ. Đây cũng là nơi thần linh ngự trị. (Ảnh: Nguyễn Sơn).

Thông tin thêm về loại vật thiêng này, già làng K’Tiếu (thôn Duệ, xã Đinh Lạc, huyện Di Linh) cho biết, ché là biểu tượng tâm linh, vật thiêng của người K’Ho. Thế nên, các dịp lễ, Tết, gia chủ phải làm lễ cúng ché.

“Thường ngày, không ai được vấy bẩn lên ché, không được tự ý dời đổi ché khỏi vị trí. Khi lỡ may làm vỡ ché, gia chủ phải làm lễ cúng với mục đích xin thần linh tha thứ và tiễn đưa hồn thiêng ngự trị trong ché về nơi khác. Kết thúc lễ cúng, gia chủ mới được đem chiếc ché vỡ ra khỏi nhà”, già làng K’Tiếu thông tin thêm.

Biểu tượng của sự phồn thịnh

Quý hiếm, có ý nghĩa quan trọng là thế nhưng đa số người K’Ho tại cao nguyên Di Linh không hề biết nguồn gốc xuất xứ của loại vật thiêng này. Thậm chí, người được xem là “kỷ lục gia” về sở hữu ché tại Di Linh như ông K’Mun Sơn cũng không nắm rõ.

Ông nói, người K’Ho không biết làm gốm. Thế nhưng ché được làm bằng gốm nên nó có xuất xứ từ nơi khác. Chia sẻ về dàn ché hơn 30 cái lớn nhỏ của mình, ông Sơn cho biết, khi ông sinh ra nhà đã có dàn ché này rồi.

Khi cha mẹ ông mất, ông được dặn rằng: “Ché này có từ thời xa xưa. Tuổi ché lớn hơn tuổi cha con, lớn hơn tuổi ông bà con. Ông bà tổ tiên để lại cho cha, cha để lại cho con, con phải truyền lại đời đời”.

Ông Sơn phỏng đoán, tính đến đời ông, bộ ché có thể đã hơn 100 năm tuổi. Ông Sơn kể: “Tôi cũng không biết ché có từ bao giờ, có từ đâu. Nhưng khi còn nhỏ, ông bà, cha mẹ tôi hay kể rằng, để có ché, người xưa phải cùng nhau gùi thức ăn, băng rừng, lội suối xuống Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận đổi, đem về”.

Một trong những chiếc ché cổ có giá trị cao của già làng K’Tiếu. (Ảnh: Nguyễn Sơn).

“Ông bà kể, mọi người chỉ đi bộ và đi 7 ngày 7 đêm mới đến nơi. Họ phải đổi trâu bò, vàng, bạc để lấy ché rồi cõng ché quay ngược về nhà. Đó là một hành trình dài và có người đã nằm lại, không thể về buôn, làng của mình”, ông Sơn chia sẻ thêm.

Trong khi đó, nói về giá trị của ché, già làng K’Tiếu tặc lưỡi: “Ché quý lắm. Người K'ho chúng tôi có câu thế này: “Một mạng người 2 con trâu mới được một cái ché”. Nói như thế để hiểu trong đời sống văn hóa, tâm linh của người K’Ho, ché quan trọng, quý giá đến nhường nào”.

Cũng theo già Tiếu, ngoài mang ý nghĩa tâm linh, trước đây, ché còn tượng trưng cho sự sung túc, quyền uy, sức mạnh của người sở hữu. Bởi, trong cộng đồng người K’Ho, không phải ai cũng có thể sở hữu những chiếc ché to, chạm, khắc, đắp nổi hoa văn tinh xảo.

Già làng K’Tiếu quả quyết: “Ngày xưa, người ta mua ché để thể hiện năng lực kinh tế, sự giàu có của mình. Nhà nào có chum, có ché là có tiếng nói, có uy tín trong buôn làng. Ai càng có nhiều ché, người đó càng có vị trí trong buôn làng và được bà con tôn trọng”.

“Thế nhưng, bây giờ, hiện đại rồi, không ai còn lấy việc có nhiều ché ra xét vị trí, sức ảnh hưởng của người đó đến cộng đồng nữa. Tục thờ ché cũng dần mờ nhạt. Chúng tôi bây giờ đa số chỉ giữ ché như một cách bảo tồn vật phẩm gắn bó với văn hóa tâm linh của dân tộc mình”, già K’Tiếu nói thêm.

Làng chài miền Tây giữa núi rừng tan mộng đổi đời, mơ được lên bờ

Ngược dòng nước, 38 hộ dân miền Tây từ bỏ quê hương mang theo giấc mộng đổi đời đến lòng hồ thủy điện mưu sinh. Sau 10 năm, giấc mơ ngày đầu mờ phai theo năm tháng. Bây giờ, họ chỉ mong được lên bờ lập nghiệp.

Hai công ty chỉ khác nhau chữ "phân phối" trong tên. Trong ngành nghề hoạt động của công ty mới không có lĩnh vực sản xuất, lắp ráp, mà thuần là buôn bán thương mại. Thông tin này làm dấy lên những nghi vấn về việc, hãng xe Đức đang chuẩn bị cho việc dừng hoạt động sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam sau hơn 30 năm, chuyển hẳn sang nhập khẩu.

Năm 1995, khi đầu tư vào Việt Nam, hãng xe sang Đức được cấp giấy chứng nhận dự án nhà máy tại Gò Vấp, TP HCM cho 30 năm, hết hạn vào 14/4/2025. Muốn gia hạn, công ty phải hoàn thành thủ tục trước 31/8/2024. Trả lời VnExpress hôm 13/11, Mercedes Việt Nam (MBV) cho biết, hồi đầu năm, khi chưa biết kết quả có được gia hạn hay không, Mercedes-Benz AG (Đức) đã mở thêm công ty mới là "phương án dự phòng để có thể nhập khẩu, phân phối xe kịp thời"nếu đề xuất gia hạn hoạt động thêm 5 năm của liên doanh không được chấp thuận.

Tới đầu tháng 10, Chính phủ đồng ý gia hạn thêm 5 năm hoạt động cho liên doanh MBV, kéo dài đến 14/4/2030. Do vậy, MBV tiếp tục vận hành nhà máy lắp ráp các dòng như C-class, E-class, GLC và C 43 AMG ở khu đất hơn 100.000 m2 ở quận Gò Vấp, TP HCM.

">

Khác với một số nơi trên thế giới, trong nền văn hóa Nhật Bản, chim cú lại là biểu tượng của sự may mắn, là hiện thân của trí tuệ. Trong khi đó, những người nông dân ở đây lại "nhờ cậy" chim cú mèo làm "vệ sỹ" bảo vệ vườn táo trước sự phá hoại của chuột đồng thường xuyên tới quấy nhiễu.

Bởi vậy, thay vì "đau đầu" tìm cách diệt chuột, nông dân Nhật coi chim cú như "thiên thần hộ mệnh" cho vườn cây ăn trái của họ.

"Những vệ sỹ" trông chừng vườn táo

Trước đó trong vài thập kỷ qua, những người trồng táo phải hứng chịu mức độ thiệt hại gia tăng khi chính phủ nước này đưa ra quy định nghiêm ngặt về việc dùng hóa chất và thuốc diệt chuột.

Họ buộc phải tìm giải pháp thay thế nhằm giảm thiểu rủi ro do chuột đồng gây ra. Và rồi, họ để chim cú làm tổ trong vườn táo, vừa để thu hút chim tới vườn, cũng là cách nhờ chúng trông chừng "lãnh thổ".

Nông dân Nhật Bản tạo điều kiện để chim cú làm tổ ngay trong vườn

Theo hình ảnh từ camera giám sát ghi lại, khi đêm xuống, chim cú đực lại ra ngoài để săn chuột đồng. Khi bắt được "chiến lợi phẩm", nó mang về cho con cái, rồi tiếp tục bay lên ngọn cây cao để rình mồi.

Với cách làm này, số lượng chuột tới phá hoại táo giảm đáng kể, bởi một con cú có thể săn tới 10 con chuột/ ngày. Vào mùa xuân, khi trứng chim nở ra con non, nó sẽ lớn lên và tiếp tục vòng đời như "vệ sỹ" canh vườn táo.

Vì sao 'khách sạn tình yêu' ở Nhật Bản đắt khách trở lại?

Trên tầng 7 của một toà nhà ở Nhật Bản, một cuộc thương lượng không mấy dễ chịu đang diễn ra.

Trong phiên tòa mới nhất, mẹ của Megan - bà Nicola Harteveld - cho biết trong những ngày tháng cuối đời, Megan đã phải chịu đựng những lời lẽ tàn nhẫn từ bạn học, thậm chí cô bé còn bị nói: "Hãy chết đi".

Những nhóm tẩy chay chuyên thực hiện các nội dung bêu riếu Megan đã được lập nên trên mạng xã hội. Khi những nhóm này bị phát hiện và phản ánh với nhà trường, nhóm liền bị xóa bỏ, để rồi rất nhanh chóng, nhóm mới lại xuất hiện ngay sau đó.

Bà Nicola - mẹ của 8 người con - cho biết khi thấy con gái có những biểu hiện bất thường, bà đã hỏi các bạn học của Megan rằng cô bé có đang bị bắt nạt ở trường không, tất cả bạn học của Megan đều phủ nhận.

Trong những ngày tháng cuối đời, Megan đã có những lúc không thể kiểm soát bản thân ở trường học và tại nhà riêng. Cả thầy cô và gia đình đều nhận thấy cô bé có thái độ và hành vi bất thường.

Nhà trường có liên hệ với gia đình để phản ánh một số biểu hiện bất thường của Megan. Dù vậy, cả gia đình và nhà trường đều không biết rõ về việc cô bé bị bắt nạt trên mạng như thế nào.

Trước khi bắt đầu có những biểu hiện bất thường như cáu giận và ứng xử thiếu lễ độ với giáo viên, Megan từng là một cô bé chăm học và ngoan ngoãn.

Ngày 2/7/2017 - ngày cuối cùng trong cuộc đời ngắn ngủi của Megan - cô bé vẫn đến trường bình thường. Cô còn tham gia cuộc họp dành cho học sinh để được nghe phổ biến thông tin về chuyến tham quan sắp diễn ra. Megan thể hiện sự vui vẻ trong ngày cuối cùng có mặt ở trường.

Tối hôm đó, khi cha mẹ cô bé rời khỏi nhà để đưa 4 người con nhỏ tuổi nhất đi chơi, Megan ở lại nhà cùng với 3 anh chị em của mình.

Khoảng 22h cùng ngày, anh trai của Megan không tìm thấy cô bé nên đã gọi điện cho cha mẹ quay về. Sau khi tìm kiếm kỹ lại trong nhà, các thành viên đã phát hiện Megan tự khóa mình trong một phòng tắm. Dù nhân viên y tế đã nhanh chóng có mặt để cấp cứu cho cô bé, nhưng tình trạng của Megan không thể cứu chữa được nữa, cô bé ra đi ở tuổi 14.

Khi hợp tác với cảnh sát trong quá trình điều tra, bà Nicola cho biết thoạt tiên, bà không hiểu tại sao Nicola hành động như vậy. Bà đã không biết về những gì con bà phải chịu đựng.

Tại phiên tòa, bà Nicola cho rằng đáng lẽ nhà trường phải có trách nhiệm hơn đối với Megan. Các thầy cô phải nhận thức rõ hơn gia đình về mức độ nghiêm trọng khi biết Megan bị bắt nạt trên mạng và có những biểu hiện bất thường ở một số thời điểm.

Ông Malcolm Duthie, đại diện cho nhà chức trách trong lĩnh vực giáo dục tại quận Pembrokeshire, nơi Megan từng sinh sống và học tập, cho biết nhà chức trách đã gặp gỡ các bạn học của Megan. Các học sinh này cho rằng Megan không phải là nạn nhân của bắt nạt học đường.

Ông Duthie cho rằng trong sự việc này, cả nhà trường và nhà chức trách đều gặp nhiều khó khăn, cản trở. Ngay cả các nhân viên điều tra cũng gặp khó khăn bởi các bằng chứng về việc bắt nạt trên mạng đều nằm trong các ứng dụng chat. Các tin nhắn đều đã nhanh chóng bị xóa, bị thu hồi; các nhóm cũng liên tục bị xóa sau khi bị nhà trường phát hiện.

Hiện tại, bà Nicola vẫn hợp tác với nhà chức trách để vụ việc được điều tra kỹ lưỡng. Bà hy vọng sự ra đi của Megan là hồi chuông cảnh tỉnh đối với các gia đình và nhà trường về vấn nạn bắt nạt học đường diễn ra trên không gian mạng.

Ngoài ra, bà Nicola cũng đang tích cực tham gia các tổ chức thiện nguyện hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tinh thần cho học sinh. Bà đã thành lập quỹ từ thiện mang tên con gái mình và tổ chức những buổi tư vấn tâm lý miễn phí dành cho thiếu niên sống tại quận Pembrokeshire.

Dần dần, 2 vợ chồng bỏ mối cho hầu hết các cửa hàng từ nhà lên tới tỉnh - đoạn đường dài khoảng 35km. Đến tận lúc mang bầu 8-9 tháng, hàng xóm vẫn nhìn thấy chị chở xe hàng cao hơn đầu mình đi giao bắp.

Nói là bán được nhiều nhưng vì món ăn vặt rẻ tiền nên thu nhập của 2 vợ chồng cũng chỉ thêm được 2-3 triệu đồng/tháng - thời điểm bán được nhiều hàng nhất.

Ban ngày tất bật đi giao hàng, tối về 2 vợ chồng lại lụi cụi đếm tiền lẻ, xem ngày hôm nay lãi được bao nhiêu. “Mẹ chồng mình còn quay phim lại cảnh đó, khoe với các bác, nói ‘hai cháu dạo này siêng lắm, thấy tối nào cũng ngồi đếm tiền’” - chị Tròn bật cười khi nhớ lại.

Bán bắp rang bơ được khoảng 2 năm thì chị phải nuôi con nhỏ, chồng cũng đã đi dạy ở trường nên không có nhiều thời gian đi giao hàng nữa. Hai vợ chồng quyết định bán máy nổ bắp.

Đầu năm 2014, hai vợ chồng chuyển sang bán kem tươi. Tuấn Anh tranh thủ những tiết trống ở trường để bán kem cho học sinh trong giờ ra chơi.

“Tối nào ở thị trấn có chương trình hội chợ, ca nhạc, cắm trại… là 2 vợ chồng lại thuê xe ba gác với giá 200-300 nghìn/tối chở xe kem đến địa điểm đó để ngồi bán kem. Dọn dẹp xong về nhà là hơn 11h đêm”.

Anh Tuấn Anh thời còn bán kem kiếm thêm thu nhập. Ảnh: NVCC

Nghĩ lại giai đoạn đó, chị Tròn bảo, ngày ấy đang còn trẻ, làm không biết mệt, chỉ nghĩ rằng mình đang phấn đấu để có kinh tế riêng, không phải phụ thuộc vào bố mẹ nên làm việc bất chấp thời gian. “Khách gọi giờ nào giao bắp, giao kem, dù cách vài cây số, 2 vợ chồng cũng xách xe máy đi liền”.

Đến cuối năm 2014, khi món kem tươi của 2 vợ chồng cũng bị nhiều nơi cạnh tranh, họ lại bán máy làm kem.

Lúc ấy, bên nhà ngoại đang nuôi yến. Hai vợ chồng nhận thấy nghề này có tương lai phát triển, nên anh Tuấn Anh quyết định “vác sách vở” đi học hỏi kinh nghiệm từ người quen.

Sau một thời gian học hỏi và suy tính, bố mẹ chồng chị xây lên một nhà yến nhỏ. Lúc này, anh Tuấn Anh đã chuyển sang làm chuyên viên bên huyện đoàn. Cứ hết giờ hành chính, anh lại đi làm thêm công việc lắp đặt nhà yến cho khách.

Thời gian ấy, để tiết kiệm chi phí, cứ tối đến cơm nước, tắm rửa cho con cái xong, chị Tròn lại ngồi nhặt yến thô bằng tay từ 6h tối đến 11h đêm, sau đó lên khuôn, bỏ vào tủ sấy rồi mới đi ngủ.

Sau 1-2 năm, hai vợ chồng tích lũy mua đất, xây được nhà yến cho riêng mình.

Xác định không thể hoàn thành tốt cả 2 công việc cùng lúc, chị Tròn xin nghỉ việc ở trường vào cuối năm 2017, còn chồng chị nghỉ làm nhà nước từ cách đó 1 năm để tập trung làm kinh tế.

Cả hai vợ chồng lao vào làm việc ngày đêm để xây dựng sự nghiệp riêng. “Lúc ấy mình gần như không gặp chồng vì anh đi từ 4-5h sáng tới khuya mới về. Con cũng chỉ gặp bố 1-2 lần/tuần. Có những công trình nhà yến ở xa, anh vắng nhà 5-10 ngày là chuyện bình thường. Anh nhận lắp đặt nhà yến từ miền Trung cho tới Đắk Lắk, Buôn Mê Thuột…”.

Công việc ngày càng phát triển thuận lợi, đến cuối năm 2017- đầu năm 2018, anh chị thành lập công ty chuyên cung cấp các sản phẩm từ yến và nhận lắp đặt nhà yến cho khách.

Anh Tuấn Anh thu hoạch yến. Ảnh: NVCC

Ít nhất từ 2 năm trở lên, các nhà yến mới cho ra số lượng tổ yến ổn định. Ảnh: NVCC

Hiện tại, hai vợ chồng chị Tròn sở hữu 5 nhà yến sau khi đã bán bớt 5 nhà ở các tỉnh xa do không quản lý được hết. “Trung bình mỗi tháng gia đình thu được 5-10kg yến với giá yến thô hiện tại là 16-18 triệu đồng/kg”.

Cộng với công việc lắp đặt nhà yến, bao tiêu đầu ra cho các nhà yến mình lắp đặt, mỗi tháng vợ chồng chị thu về lợi nhuận trung bình từ 200-300 triệu đồng.

Anh Tuấn Anh ngoài việc phát triển kinh tế gia đình, cũng đang là Phó Ban thường vụ Hiệp hội Yến sào Việt Nam, Chi hội trưởng Hội Yến sào tỉnh Bình Phước.

Chị Tròn chia sẻ: “Hiện tại nguồn cung cấp yến ở khu vực miền Nam rất nhiều nhưng nhu cầu sử dụng yến của thị trường cũng lớn. Tuy nhiên, nguồn thức ăn ngoài tự nhiên, môi trường và nạn săn bắt yến đang ảnh hưởng đáng kể tới số lượng yến ở các địa phương”.

Được biết, sản phẩm yến của gia đình đã được một đầu mối bên Đài Loan xác nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng để xuất khẩu. Nhưng vì giai đoạn Covid-19 vừa qua nên một số thủ tục đang bị vướng, chị chia sẻ thêm.

Trong 2 tháng tới, chị cũng đưa ra thị trường sản phẩm yến hũ ăn sẵn, dập hút chân không, có thể bảo quản được 6 tháng.

Nghĩ về những giai đoạn khó khăn nhất của 2 vợ chồng, chị Tròn tâm sự: “Giai đoạn đó đã cho mình những trải nghiệm quý báu để mình tự bước qua một trang mới phát triển hơn. Nếu mình được sinh ra trong môi trường may mắn hơn, mình sẽ thấy đồng tiền kiếm được rất bình thường, nhưng chính những ngày tháng khó khăn ấy đã rèn cho mình nghị lực để vượt qua những thách thức lớn hơn sau này. Mình càng trân trọng hơn những gì 2 vợ chồng đang có ngày hôm nay”.

Hai vợ chồng chị Dương Thị Tròn và anh Trần Tuấn Anh được Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vinh danh là một trong 20 “Gia đình trẻ tiêu biểu” năm 2020. Ảnh: NVCC

Người đàn ông U80 khởi nghiệp, tạo doanh thu hàng chục tỷ/năm

Với kinh nghiệm, mối quan hệ và khát vọng cống hiến, nhiều người cao tuổi vẫn mở công ty, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động khác.

Kênh truyền hình Al Mayadeenở Lebanon nói rằng các tay súng Hezbollah đã dẫn dụ lực lượng Israel vào bẫy phục kích. "Họ để xe tăng, phương tiện cơ giới đối phương tiến vào vị trí định sẵn rồi tấn công, tiêu diệt liên tiếp 4 chiếc Merkava, sau đó phá hủy thêm một xe tăng khi nó tìm cách tiến lên để cứu đồng đội", kênh này cho hay.

">