Làm sao tiêu được 400 tỷ đồng vốn bố trí cho năm 2025?

Thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với dự kiến tổng mức đầu tư và các nguồn vốn để thực hiện chương trình.

Việc Chính phủ thống nhất đề xuất bố trí nguồn lực lớn để thực hiện chương trình đã cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng tổng mức đầu tư của chương trình là rất lớn so với các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa đã thực hiện và khả năng giải ngân ở giai đoạn trước.

Vì vậy, cần nghiên cứu, đánh giá kỹ quy mô, cơ cấu, khả năng huy động, bố trí các nguồn lực thực hiện chương trình bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, sử dụng hiệu quả ngân sách và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị cân nhắc bố trí vốn của năm 2025. Theo ông, khi Quốc hội thông qua chương trình đã là tháng 11/2024, tháng 12/2024 bố trí vốn, khi xong thủ tục thì hết năm 2025.

“Làm sao tiêu được 400 tỷ đồng này (vốn bố trí cho năm 2025 - PV)? Tôi thấy không thể tiêu được đồng nào. Nếu bố trí được đã là rất khó khăn, thì làm sao tiêu được 400 tỷ này trong 2025, cả vốn Trung ương và vốn địa phương”, ông Nguyễn Khắc Định băn khoăn.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc trong năm 2025 là tập trung khung chính sách để chuẩn bị, việc đầu tư sẽ khó khả thi. Bởi vì thực tế khi lập khung chính sách như 3 chương trình mục tiêu quốc gia phải làm 2 năm mới xong.

“Tôi đồng ý bố trí vốn năm 2025, nhưng bố trí được không và có tiêu được không? Quy định phải khả thi chứ nói cho vui, nói cho hay thì dễ lắm”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Khắc Định, 5 năm tới phải là giai đoạn phát triển văn hóa. Trong đó, cần tập trung vào ngành “không cần dùng nhiều ngân sách” mà vẫn phát triển được. Kế đến là tập trung vào công nghiệp văn hóa để tăng nguồn thu, lấy văn hóa nuôi văn hóa.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý nên giảm bớt vấn đề xây dựng, vì tiền bỏ ra xây dựng không biết bao nhiêu cho đủ.

“Xây xong không phát huy hiệu quả thì không nên xây. Bảo tồn, bảo tàng, di tích thì cần tôn tạo, nhưng tránh tình trạng xây thêm, xây hoành tráng rồi bỏ không”, ông Định lưu ý.

''Không tiền làm được mới là hay''

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng, mức vốn như Chính phủ trình là rất lớn so với các chương trình mục tiêu quốc gia. Tuy nhiên, đây là chương trình có ý nghĩa, mục tiêu rất quan trọng, có tác động sâu rộng tới đất nước, con người Việt Nam nên rất cần thiết.

Qua theo dõi việc sử dụng ngân sách, đầu tư công trong lĩnh vực văn hóa, ông Lê Quang Mạnh nêu một số quan ngại. Cụ thể là khả năng giải ngân trong lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là chương trình mục tiêu quốc gia trong thực tế trước đây là rất khó khăn.

Giai đoạn 2012 - 2015 chương trình mục tiêu là 7.968 tỷ đồng, thực tế chỉ thực hiện được 1.786 tỷ đồng; giai đoạn 2016 – 2020 dự kiến là 10.620 tỷ đồng, thực tế bố trí được 2.700 tỷ đồng.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, các chương trình hạ tầng lớn giải ngân tốt hơn, chi tiêu tiền có định mức, được giải ngân dễ. Với lĩnh vực có tính văn hóa, yêu cầu cao, đảm bảo chuẩn mực như văn hóa thì giải ngân chỉ vài chục tỷ, vài ba trăm tỷ là rất khó khăn, chuẩn bị rất nhiều thời gian.

“Đây là lý do chúng tôi quan ngại khi quy mô vốn lớn trong khi thực tiễn không giải ngân được, hoặc làm đồng loạt cũng rất quan ngại”, ông Mạnh nói.

Ngoài ra, ông cũng cho rằng quy mô dự án lớn thế mà 1 năm chuẩn bị khung chính sách cho đầu tư là ngắn. “Chuẩn bị đầu tư tốt thì giải ngân mới hiệu quả, chưa kể đây là chương trình khó, đòi hỏi yếu tố đa chiều”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách lưu ý.

Đồng tình với quan điểm cần tập trung vào ngành “không cần dùng nhiều ngân sách”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn chứng phố cổ Hội An đầu tư không nhiều tiền nhưng vẫn thu hút khách thập phương đến ăn uống du lịch, nghỉ ngơi.

“Hội An không cần bỏ tiền ngân sách nhưng vẫn làm được, thu hút đông khách, tạo thương hiệu trong và ngoài nước”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và cho rằng Việt Nam có nhiều nơi như phố cổ Hội An cần phải nghiên cứu để nhân rộng cách làm.

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị chương trình cần chú ý đến văn hóa cơ sở. “Vừa qua, chủ trương xây dựng nhà văn hóa ở ấp, khu vực, các đồng chí xem lại có phát huy được không”, ông Trần Thanh Mẫn nói.

Theo Chủ tịch Quốc hội, văn hóa cơ sở là việc “không tiền mà có thể làm được”. Xây dựng văn hóa cơ sở làm sao để toàn thể người dân xây dựng được ý thức, con người Việt Nam thời kỳ mới.

Ông dẫn chứng mô hình ngày hội đại đoàn kết của MTTQ thời gian qua rất hay. Vì vậy, cần nghiên cứu thêm các mô hình “không tiền làm được mới là hay”, nhất là trong điều kiện đất nước còn khó khăn.

Kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam

Bộ Chính trị vừa kết luận về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33 của BCH TƯ Đảng khóa 11 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. 

150 người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ các nước thành viên dự kiến tham dự, Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế sẽ cùng rà soát, tìm các cách thức hữu hiệu đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) cho đến năm 2030, đề ra định hướng lớn về phát triển cho giai đoạn tới.

Tại Liên Hợp Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ đem tới những thông điệp lớn, quan trọng ủng hộ mạnh mẽ chủ nghĩa đa phương, với vai trò trung tâm của Liên Hợp Quốc đối với hoà bình, hợp tác, phát triển.

Đây là dịp Việt Nam một lần nữa khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế...

Chuyến công tác của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Mỹ diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm một năm hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện và đang tích cực chuẩn bị kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (năm 2025).

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, đây là dịp quan trọng để hai bên cùng nhìn lại những thành tựu mà khuôn khổ quan hệ mới mang lại, đồng thời thảo luận về định hướng và biện pháp lớn để duy trì đà phát triển trong nhiều năm tới.

Hai bên sẽ tiếp tục bám sát những nguyên tắc nền tảng của quan hệ hai nước, bao gồm “tôn trọng hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế và tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau”, củng cố hơn nữa tin cậy chính trị và lòng tin chiến lược, đảm bảo nguyện vọng của nhân dân hai bên...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ có tiếp xúc song phương quan trọng với lãnh đạo Chính quyền Mỹ, tham dự sự kiện hướng tới kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và một năm nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện.

Lãnh đạo Việt Nam cũng tiếp xúc, làm việc với quan chức, doanh nghiệp, chuyên gia, học giả hàng đầu của Mỹ. 

Đánh giá về hợp tác Việt Nam và Liên Hợp Quốc, Phó Thủ tướng cho biết, gần 50 năm qua, quan hệ hai bên phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, không ngừng được củng cố và tăng cường.

Trong các giai đoạn tái thiết đất nước, phục hồi sau chiến tranh đến phá bao vây cấm vận và từng bước hội nhập quốc tế, chúng ta đều có sự đồng hành, giúp đỡ của Liên Hợp Quốc. 

Việt Nam trở thành một đối tác tin cậy, tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

"Chúng ta tham gia ngày càng chủ động, tích cực, đóng góp ngày càng thực chất, sâu rộng cả về ý tưởng, con người, nguồn lực trên tất cả lĩnh vực hoạt động trụ cột của Liên Hợp Quốc về gìn giữ hòa bình, an ninh và hợp tác phát triển.

Trong đó, có thể kể đến việc đi đầu thực hiện thành công các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ từ những năm 2000 và hiện đang tích cực triển khai các Mục tiêu phát triển bền vững, đi đầu triển khai sáng kiến Một Liên Hợp Quốc thống nhất hành động....", Phó Thủ tướng nêu.

Việt Nam cũng được cộng đồng quốc tế tín nhiệm và đặt nhiều kỳ vọng, đã và đang đảm nhiệm thành công nhiều vị trí quan trọng tại Liên Hợp Quốc.

Lãnh đạo Liên Hợp Quốc luôn đánh giá cao vai trò, đóng góp của Việt Nam và mong Việt Nam tiếp tục tích cực hơn nữa trên các lĩnh vực ưu tiên của Liên Hợp Quốc.

Về quan hệ Việt Nam – Mỹ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đánh giá các hoạt động tiếp xúc và trao đổi đoàn diễn ra sôi động.

Bên cạnh việc duy trì các cơ chế đối thoại thường niên, hai bên đã khởi động thành công các cơ chế đối thoại mới, qua đó cụ thể hóa các cam kết của hai bên trong Tuyên bố chung năm 2023.

Kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục là xung lực quan trọng cho quan hệ hai nước. Kim ngạch thương mại song phương 8 tháng đầu năm 2024 đạt gần 88 tỷ USD, tăng 22%. Nhiều doanh nghiệp lớn của hai nước tích cực mở rộng đầu tư vào thị trường của nhau, tạo thế đan xen lợi ích bền chặt. 

Hợp tác an ninh – quốc phòng được triển khai hiệu quả, trong đó khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên và là trụ cột quan trọng. Hợp tác an ninh và thực thi pháp luật ngày càng được tăng cường…     

Hai bên tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các cơ chế, diễn đàn đa phương cũng như hợp tác thực chất nhằm ứng phó với các vấn đề toàn cầu.

Phó Thủ tướng cho biết thêm với những vấn đề còn khác biệt, hai bên sẽ tiếp tục tăng cường đối thoại trên tinh thần thẳng thắn, xây dựng và quan tâm đến các lợi ích chính đáng của nhau.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng lưu ý, còn hơn 6 tháng là kết thúc năm 2024, áp lực lạm phát vẫn thường trực, đặc biệt là việc đứt gãy chuỗi cung ứng vận tải biển làm chi phí vận tải tăng lên, một số mặt hàng dịch vụ theo yêu cầu cơ cấu giá thành đòi hỏi phải tăng giá…

Vì vậy, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các bộ, ngành theo dõi sát diễn biến giá cả hàng hóa thị trường thế giới và trong nước, để đề ra những giải pháp và kịch bản phù hợp, kịp thời, tinh thần phải kiểm soát được trong mức giới hạn Quốc hội cho phép là 4,5%. 

Các bộ, ngành, địa phương trong lĩnh vực của mình điều phối cho tốt, không để tăng giá, đáp ứng được yêu cầu hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa thiết yếu, có tác động lớn đến chỉ số CPI.

Cùng với đó, việc điều chỉnh giá dịch vụ công theo thẩm quyền cho phù hợp; trong đó ba ngành Y tế, giáo dục và điện lực có báo cáo đề xuất lộ trình để Ban Chỉ đạo tham mưu Thủ tướng Chính phủ.

Ông cũng đề nghị các đơn vị thực hiện nghiêm kịch bản điều hành giá, đề xuất tăng giá hàng hóa, dịch vụ phải nêu rõ thời điểm, lộ trình và mức độ, báo cáo Ban Chỉ đạo điều hành giá.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, các chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa phải đảm bảo, thực hiện nghiêm để hỗ trợ tốt cho công tác kiểm soát lạm phát.

Đặc biệt, trong bối cảnh tâm lý kỳ vọng rất lớn khi tăng lương vào thời điểm 1/7 tới, Phó Thủ tướng đề nghị làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra quá trình niêm yết thực hiện các chính sách, quy định về giá, trong đó kiểm tra yếu tố hình thành giá.

"Không để tăng lương dẫn đến tăng giá bất hợp lý, thành thói quen, làm mất đi ý nghĩa của việc tăng lương. Phải kiểm tra, kiểm soát, giám sát, đặc biệt là đối với các mặt hàng lương thực, thực phẩm thiết yếu, niêm yết giá tại các chợ truyền thống…", Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Ông yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông chú trọng công tác truyền thông, tạo sự đồng thuận trong xã hội, để người dân hiểu, chia sẻ và nhận thức cho đúng, không hoang mang dao động.

Chỉ số giá điện sinh hoạt tăng 10% làm CPI tăng 0,33 điểm phần trăm

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận dự báo một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá trong những tháng còn lại của năm 2024. 

Trong đó, giá dịch vụ giáo dục, học phí năm học 2023-2024 và các năm tiếp theo của cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên được tiếp tục giữ ổn định như mức thu năm học 2021-2022 do đó trong năm 2024 cơ bản không tác động tới CPI chung.

Với khối giáo dục đại học công lập và giáo dục nghề nghiệp, từ tháng 9/2024, học phí năm học 2024-2025 áp dụng theo mức trần tại Nghị định số 97/2023 (so với năm học trước, mức trần học phí khối giáo dục đại học tăng bình quân 14%, khối giáo dục nghề nghiệp tăng bình quân 6%).

Theo ông Cận, mặc dù mức trần học phí điều chỉnh tăng, nhưng mức tác động đến CPI thực tế phụ thuộc vào mức học phí cụ thể do các cơ sở giáo dục quyết định.

Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, việc điều chỉnh giá điện theo kiến nghị từ đầu năm của Bộ Công Thương để bảo đảm phản ánh biến động của các chi phí đầu vào của giá điện; đồng thời hiện tượng thời tiết cực đoan và dự báo nhu cầu sử dụng điện cho sản xuất và tiêu dùng tăng mạnh trong thời gian tới cũng sẽ gây áp lực lên lạm phát.

"Khi chỉ số giá điện sinh hoạt tăng 10% sẽ tác động làm CPI tăng 0,33 điểm phần trăm", ông phân tích.

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng thông tin thêm, giá vé máy bay trong nước của các hãng hàng không trong thời gian tới dự báo có thể tăng hơn so với thời điểm trước theo xu hướng chung của giá vé máy bay thế giới.

Việc này do tình trạng thiếu hụt tàu bay, chi phí nhiên liệu tàu bay tăng, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, áp lực do tăng tỷ giá đồng USD so với đồng nội tệ, xung đột vũ trang tại một số quốc gia và khu vực làm ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng sản phẩm, vật tư, thiết bị ngành hàng không, đồng thời có thể làm thay đổi kéo dài lịch trình, đường bay của các chuyến bay...

Bên cạnh đó, giá các nhóm mặt hàng nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu như năng lượng, vật liệu xây dựng… dự báo có biến động, gây áp lực lên lạm phát.

"Thực hiện cải cách tiền lương của khu vực công theo tinh thần Nghị quyết số 27 Trung ương khóa 12 và tăng lương tối thiểu cho khu vực doanh nghiệp từ 1/7/2024 có thể làm gia tăng kỳ vọng lạm phát kéo theo giá các hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng lên", ông Cận phân tích thêm.

Yếu tố giúp giảm áp lực lên mặt bằng giá được Thứ trưởng Bộ Tài chính điểm ra là lạm phát toàn cầu có thể hạ nhiệt trong năm 2024, có thể giúp Việt Nam giảm bớt áp lực từ kênh “nhập khẩu lạm phát”. Điều này cũng giúp cải thiện yếu tố tâm lý, kỳ vọng, hỗ trợ công tác kiểm soát lạm phát năm 2024. 

Bên cạnh đó, một số chính sách hỗ trợ về thuế trong năm 2024 vẫn tiếp tục được áp dụng tương tự như năm 2023 như giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, dự kiến giảm thuế VAT đối với một số hàng hóa, dịch vụ góp phần giảm chi phí hình thành giá xăng dầu và các hàng hóa dịch vụ.

Đề xuất lương hưu sẽ áp mức cao nhất có thể sau cải cách tiền lương