Từ mới năm 2014. Ảnh: Alamy

Chỉ riêng tiếng Anh đã có 6 từ mới của năm 2014, tùy thuộc vào việc bạn sử dụng từ điển nào để tra, đó là: vape (Oxford Dictionaries), overshare (Chambers), photobomb (Collins), exposure (Dictionary.com), shirtfront (Australian National Dictionary Centre), culture (American dictionary Merriam-Webster).

Liệu có phải quá mải mê chia sẻ và "tự chụp hình" (selfie) với  "điếu thuốc lá điện tử" (vape) mà chúng ta không nhận thấy được còn có rất nhiều từ ngữ mới và thú vị đang được các ngôn ngữ khác tạo ra? Dưới đây là một số từ mới của tiếng Tây Ban Nha, Đức và Pháp:

Tiếng Tây Ban Nha

Các nhà ngôn ngữ học quốc tế không khỏi sửng sốt nhưng không hề cũng xem trọng sự toàn cầu hóa của một số từ ngữ mới, đặc biệt là từ “selfie”. Được bình chọn là từ mới của từ điển Oxford Dictionaries năm 2013, “selfie” cũng chính là từ mới của năm 2014 tại Pháp, Tây Ban Nha và Ý.

Viện ngôn ngữ học Tây Ban Nha Fundéu BBVA chọn “selfie” là từ mới của năm “không chỉ bởi nó là từ đẹp, lạ và độc đáo nhất mà bởi ‘selfie’ hiện diện trên các phương tiện truyền thông và thâm nhập vào trong ngôn ngữ”. Tuy nhiên, ở Tây Ban Nha ‘selfi’ cũng không trách khỏi những lời chê trách. Hãng truyền thông El País của nước này đã trích dẫn một vài lời phàn nàn của giới nhà văn. Nhà văn Juan José Millás bày tỏ quan điểm: “Lựa chọn này thật lạ lùng. Từ mới của năm lại có thể phản ánh sự toàn cầu hóa trong cuộc sống của chúng ta”.

Một số từ khác trong danh sách từ mới của năm đặc biệt tập trung vào nỗi lo âu, sự thoái thác của đất nước.

Những từ này bao gồm: abdicar (thoái vị), apli (viết tắt của “application”- đơn xin) và impago (không công). Hai từ sau có ý ám chỉ đến tình trạng thất nghiệp và nghèo đói đang diễn ra tại Tây Ban Nha.

Quyết định thoái vị cũng hợp thời cuộc. Năm 2014, sau 39 năm trị vì đất nước, Vua Juan Carlos đã thoái vị và nhường ngôi cho con trai là Hoàng tử Felipe. Lễ đăng quang chỉ được tiến hành như một buổi công bố bởi nền kinh tế đất nước đang chìm trong cuộc khủng hoảng nợ công.

Nomophia cũng nằm trong danh sách những từ mới của Tây Ban Nha. Nomophia là hội chứng ám ảnh khi không có điện thoại di động. Từ này dã tạo được trào lưu trong tiếng Anh.

Tiếng Pháp

Trang Festival Du Mot đã lựa chọn hai từ mới của năm – một từ dựa trên đánh giá của hội đồng các nhà báo, nhà văn và nhà ngôn ngữ học (trong đó 2014 là sự “quá độ”) và một từ do công chúng bình chọn. Công chúng đã bình chọn cho từ selfie, vapoter (hút thuốc lá điện tử) và matraquage (cường điệu).

Lý do đằng sau lựa chọn của hội đồng thẩm định chính là triết lý: “Xã hội loài người giờ đây đang ở trên bờ vực của thảm họa. Quá độ là sự phản ánh niềm hi vọng được “tiến xa hơn” mức phát triển dần đều dẫn đến một tình huống hoàn toàn mới”.

Trong khi đó, cường điệu có lẽ là phản ứng với các sự kiên bao trùm nước Pháp như việc tổng thống Pháp François Hollande chia tay bạn gái – nhà báo Valérie Trierweiler. Đây là lý do vì sao đây trở thành một trong những sự việc bị thổi phồng gây náo động.

Tiếng Đức

Nước Đức có tới 10 từ mới của năm, có lẽ cũng phù hợp với một ngôn ngữ mà dường như có thể chứa được một từ ghép dù có dài thế nào . Điều này tạo cho các từ mới sức hấp dẫn vô hạn.

Từ đầu tiên trong danh sách nói về khoảnh khắc phi thường trong năm 2014 – từ lichtgrenze (biên giới của ánh sáng). Đây là cái tên được đặt cho sự kiên 8.000 quả bóng bay được thả lên bầu trời tại nơi là Bức Tường Berlin năm xưa nhân kỷ niệm 25 năm ngày Bức Tường Berlin sụp đổ. Những từ còn lại phản ánh một xã hội trí tuệ, trưởng thành nhưng vẫn còn chút hoài nghi.

Willkommenskultur (chào đón văn hóa) là một từ mới rất phổ biến trong các cuộc tranh luận công khai về vấn người tị nạn tại Đức.

Bahnsinnig là một từ ghép mới được tạo nên từ từ wahnsinnig (điên khùng, mất trí) và thay vần “wahn” bằng bahn (tàu hỏa). Cụm từ dí dóm này ám chỉ đến các cuộc đình công của những người lái tàu hỏa.

Russlandversteher (người am hiểu nước Nga) là một từ mới tượng tự như từ frauenversteher - một từ thường được dùng để “nói đểu”  người đàn ông am hiểu phụ nữ hơn những người đàn ông khác. Nó phản ánh những căng thẳng trong các cuộc đàm phán tại Đức giữa bên muốn thẳng tay đối phó với việc sáp nhập Crưm vào Nga và các hành động khác của Nga với bên đồng tình với quan điểm của Nga - Russlandversteher.

Quốc tế

Liệu có một từ mới toàn cầu nào trong năm 2014 có thể hòa hợp tất cả, cho dù chúng ta có nói những thứ tiếng khác nhau?

Có một từ như thế đấy! Từ này được chọn thông qua cuộc khảo sát Global Language Monitor.

Tuy nhiên, có nhiều tranh cãi rằng đây không phải là một từ. Nó là một biểu tượng cảm xúc. Nó có thể cân bằng sự tự đại của “selfie”, nỗi khổ của việc “làm công không ăn lương” và cả nỗi lo về vấn đề nhập cư.

Biểu tượng trái tim ♥ (cho tình yêu) đã được chọn để truyền tải thông điệp theo nhiều cách, rằng đây chính là ngôn ngữ quốc tế.

Quách Yến(Theo Guardian)

Elon Musk tiết lộ 2029 sẽ là năm sớm nhất mà con người có thể đặt chân lên sao Hỏa

Kế hoạch thử nghiệm chuyến bay đầu tiên lên sao Hỏa trong năm 2022 vẫn chưa được thực hiện

Hồi tháng 2/2021, Greg Autry, chuyên gia về không gian kiêm Giáo sư Đại học bang Arizona từng khẳng định rằng, từ nay cho tới ít nhất năm 2029, Elon Musk sẽ không thể đặt chân lên Sao Hỏa dù có hoặc không có sự trợ giúp của NASA.

Nhận định này trái ngược hoàn toàn với viễn cảnh mà Elon Musk tự vẽ ra cho hành trình chinh phục không gian, rằng con người chắc chắn sẽ có thể đặt chân lên Sao Hỏa trước năm 2026.

“Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu chúng ta không thể hạ cánh lên Sao Hỏa trong vòng 5 năm nữa”, Elon Musk trả lời Tạp chí Time khi chia sẻ về kế hoạch đưa loài người lên hành tinh đỏ.

Được biết một phần của kế hoạch này sẽ bao gồm cả việc xây dựng một thành phố tự duy trì với các trang trại thủy canh sử dụng năng lượng Mặt Trời, nơi con người có thể sinh sống dù cách Trái Đất hàng triệu dặm.

“Điều thực sự lớn lao tiếp theo là xây dựng một thành phố tự duy trì trên Sao Hỏa và đưa các loài động vật và sinh vật trên Trái Đất đến đó”, Musk nói. “Nó giống như một con tàu của Noah phiên bản tương lai vậy”.

Bất chấp việc rất nhiều các chuyên gia trong lĩnh vực không gian cho rằng con người khó có thể định cư lâu dài trên Sao Hỏa, và thậm chí ngay cả Musk cũng từng thừa nhận về khả năng các phi hành gia “có thể sẽ chết” trên đường đi, tham vọng của gã điên giàu nhất thế giới này vẫn là quá lớn để có thể bị dập tắt.

Theo trang Business Insider, Elon Musk đang chuẩn bị kế hoạch xây dựng thành phố với 1 triệu dân sinh sống trên Hỏa tinh vào năm 2050. 1.000 tàu tên lửa Starship có khả năng tái sử dụng trong 10 năm tới đang được chế tạo để hiện thực hóa giấc mơ này. Musk cũng tiết lộ thêm rằng mình đang đặt mục tiêu phóng trung bình 3 tàu mỗi ngày và chuyến đi sẽ dành cho bất cứ ai có nhu cầu lên Hỏa tinh.

"Bất cứ ai cũng có thể đi nếu họ muốn. Chúng tôi cũng hỗ trợ các khoản vay với những người không có tiền. Sẽ có rất nhiều việc phải làm trên sao Hỏa", Musk viết.

"Đã gần nửa thế kỷ trôi qua kể từ lần cuối cùng con người đặt chân lên mặt trăng. Đây là quãng thời gian quá dài, và tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta cần quay lại đây và thiết lập một căn cứ lâu dài. Chúng ta cũng cần xây dựng một thành phố trên sao Hỏa để trở thành một nền văn minh không gian", tờ Sputnik dẫn lời Elon Musk cho biết.

Theo SpaceX, Starship là tên lửa mạnh và độc nhất từ ​​trước đến nay do có thể tái sử dụng. Điều này đồng nghĩa với việc chi phí bay vào quỹ đạo sẽ được cắt giảm đáng kể, cụ thể là tiết kiệm được khoảng 10 triệu USD cho mỗi 100 tấn nguyên vật liệu đưa vào vũ trụ. Musk cho rằng điều này là khả thi trong một vài năm tới.

Elon Musk khá lạc quan và thực sự tin rằng chỉ chưa đầy 30 năm nữa sẽ có thể giúp 1 triệu dân an cư lạc nghiệp trên sao Hoả.

Thực tế, SpaceX đã mất khoảng thời gian khá dài để thực hiện các chuyến bay thử nghiệm đưa Starship vào quỹ đạo, sau đó lại quay trở lại để mô phỏng đường đi của tên lửa. Chuyến bay hồi tháng 5 năm 2021 là lần thử nghiệm duy nhất cho kết quả mỹ mãn, còn lại hầu hết đều kết thúc trong tiếng nổ. Theo SpaceX, Starship sẽ phải cần đến Super Heavy, tên lửa đẩy với hàng chục động cơ mới có thể thành công. Tuy nhiên, dự án này vẫn chưa được đi vào thử nghiệm.

Dẫu vậy, Elon Musk vẫn khá lạc quan và thực sự tin rằng chỉ chưa đầy 30 năm nữa sẽ có thể giúp 1 triệu dân an cư lạc nghiệp trên sao Hoả. Giấc mộng này khiến nhiều người nghi ngại. Họ nhớ lại tuyên bố trước đây của Musk, cam kết rằng chuyến bay thử nghiệm đầu tiên lên sao Hỏa sẽ được thực hiện vào năm 2022 và những người đặt chân lên hành tinh này sẽ trở về Trái đất 2 năm sau đó. Song thực tế, năm nay đã là năm 2022, và Musk vẫn chưa thể làm điều mà ông từng nói.

Nhiệm vụ mạo hiểm nhất của nhân loại

Nhiều người cho rằng tham vọng thuộc địa hoá Hỏa tinh của Elon Musk có thể sẽ là nhiệm vụ mạo hiểm nhất của nhân loại. Vẫn còn quá nhiều câu hỏi chưa tìm được lời giải về việc liệu con người có thể du hành vũ trụ trong suốt quãng thời gian dài hay không, bởi đến cả Elon Musk cũng phải thừa nhận rằng hành trình khó khăn này có rất nhiều rủi ro: “Thành thật mà nói, nhiều người có thể chết ngay từ đầu”

Những rủi ro này là điều mà các nhà khoa học chưa thể giải đáp, và SpaceX cũng vậy. Nó hoàn toàn khác với việc đưa con người lên Mặt trăng chỉ trong vài ngày ngắn ngủi. Hơn nữa, để xây dựng thành phố cho 1 triệu dân sinh sống và trước đó là đưa được Starship bay thành công vào quỹ đạo, SpaceX sẽ cần giải vô số bài toán khó. Công ty này trước tiên sẽ phải phóng một số phi thuyền chở dầu lên vũ trụ bởi tàu tên lửa sẽ cần thêm nhiên liệu để phóng ngược trở về. Điều này đòi hỏi một loạt các thử nghiệm vận chuyển nhiên liệu với đầy những rủi ro và phức tạp về mặt kỹ thuật.

Tham vọng thuộc địa hoá Hỏa tinh của Elon Musk có thể sẽ là nhiệm vụ mạo hiểm nhất của nhân loại.

Theo Phó Giáo sư Michalski thuộc đại học Hong Kong (Trung Quốc), việc tìm kiếm nhiên liệu đủ để giúp tên lửa quay trở về được cho là thách thức công nghệ lớn nhất trong sứ mệnh đưa con người lên Sao Hỏa.

Ngoài ra, để con người có thể định cư trên sao Hoả, Elon Musk sẽ phải vận chuyển hàng tấn nguyên, vật liệu. Như vậy, bất chấp việc Starship là tên lửa mạnh, độc nhất còn chi phí bay vào quỹ đạo được cam kết có thể cắt giảm đáng kể, Musk sẽ vẫn cần rất nhiều tiền để phục vụ giấc mơ “chết trên Hoả tinh” của mình.

Hồi năm 2019, tại Hội nghị Hàng không quốc tế lần thứ 70 được tổ chức tại Washington DC (Mỹ), ông Jim Bridenstine, Quản trị viên của NASA đã tuyên bố có thể đưa con người lên sao Hỏa vào năm 2035, tức chậm hơn dự tính của Elon Musk 6 năm. Ông cho rằng nếu đẩy nhanh các cuộc đổ bộ trên Mặt Trăng, con người sẽ tiến gần hơn đến tương lai được đặt chân lên sao Hỏa.

Ấy vậy mà tuyên bố chắc nịch này vẫn bị phần lớn các chuyên gia cho là rất viển vông và mơ hồ. Họ cho rằng NASA sẽ phải đối mặt với không ít những vấn đề trước mắt, chẳng hạn như làm thế nào để đảm bảo sức khỏe cho các phi hành gia trong nhiều tháng du hành vũ trụ cũng như cách để họ hoàn thành nhiệm vụ một cách an toàn nhất…Một số chuyên gia cũng cho rằng với việc bay lên Mặt trăng, luôn có khả năng giải cứu hoặc tiếp tế từ Trái đất hoặc trạm vũ trụ, song trong trường hợp sao Hỏa, những điều này là khó khả thi.

SpaceX và Starship đang từng bước chinh phục những cột mốc lịch sử mới.

Dẫu vậy, nếu xét tới những gì SpaceX và Starship đã làm được trong quá khứ, từ những nghi ngại chỉ 1% thành công đến công cuộc từng bước chinh phục những cột mốc lịch sử mới, chúng ta có lẽ vẫn có thể đặt niềm tin vào Elon Musk - gã điên tự xưng là Hoàng đế sao Hoả, suốt 20 năm chỉ ôm 1 giấc mộng chinh phục vũ trụ thật.

"Đây là người đàn ông khát khao cứu lấy Trái Đất và mang lại cho chúng ta một hành tinh mới để sống. Đây là một chú hề, một thiên tài, một người lập dị trên Internet… Musk chính là sự kết hợp giữa Thomas Edison, P.T. Barnum, Andrew Carnegie và bác sĩ Manhattan trong tiểu thuyết đồ họa Watchmen – vị thần da xanh đã phát minh ra ô tô điện và đang muốn đưa con người lên sao Hỏa", tạp chí Time đã viết như vậy trong một bài viết vinh danh Elon Musk là "Nhân vật của năm 2021".

(Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị, BI, Bloomberg)

Elon Musk dùng sự chăm chỉ để chạm đến các vì sao

“Tôi nghĩ rằng người bình thường có thể lựa chọn trở thành người phi thường”, Elon Musk đã nói như vậy vào năm 2008. Ông là minh chứng sống cho câu nói này.

Thâm Quyến hay Thung lũng Silicon của Trung Quốc đang tiến hành xét nghiệm hàng loạt sau khi ghi nhận hàng chục ca nhiễm tại thành phố phía nam. Các quan chức đã đình chỉ các phương tiện giao thông công cộng và kêu gọi mọi người làm việc tại nhà trong tuần này càng nhiều càng tốt.

Foxconn (Hon Hai Precision Industry) cho biết, các hoạt động tại Thâm Quyến sẽ bị đình chỉ cho đến khi có thông báo mới, đồng thời chia sẻ thêm rằng họ sẽ triển khai các nhà máy dự phòng để giảm gián đoạn sản xuất.

Một số nguồn tin uy tín tiết lộ, Foxconn và các hoạt động của các công ty con của hãng tại Thâm Quyến sẽ bị đình chỉ trong nửa đầu tuần này. Có thông tin chính phủ đang cho phép các công ty hoạt động nếu họ có thể tạo ra một hệ thống “quản lý khép kín”, nơi nhân viên sẽ sống và làm việc trong một bong bóng, tách biệt khỏi công chúng.

Trung Quốc đang đối mặt với đợt bùng phát Covid-19 lớn nhất kể từ khi bắt đầu đại dịch. Nhiều tỉnh và thành phố đã thắt chặt các hạn chế phù hợp nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan càng nhanh càng tốt.

Thái Hoàng (theo Techcentral)

Vì sao Apple đứng vững trước làn sóng bán thảo cổ phiếu công nghệ?

Apple tránh được phiên bán tháo cổ phiếu công nghệ tồi tệ nhất trên sàn chứng khoán Mỹ nhờ uy tín của mình.