'Choáng' với con số 1 triệu USD nếu trả tiền bản quyền sách giáo khoa

Ngày 24/9,́ngvớiconsốtriệuUSDnếutrảtiềnbảnquyềnsáchgiágiá vàng mới nhất ngày hôm nay Trung tâm Quyền tác giả văn học Việt Nam thuộc Hội Nhàvăn Việt Nam đã gửi công văn tới Cục Bản quyền tác giả thuộc BộVHTTDL, Cục Xuất bản thuộc Bộ TTTT để xin ý kiến về cách tính tiềnbản quyền mà NXB Giáo dục phải trả cho các tác giả có tác phẩm introng bộ sách Tiếng Việt từ lớp 1 tới lớp 12.

Bởi lẽ, nếu áp dụng khung nhuận bút tại điều 13 Nghị định 18/2014/NĐ-CPthì năm 2014, số tiền bản quyền phải là… 23,7 tỉ đồng, tương đương 1triệu USD.

NXB cũng… chịu không nổi

Vấn đề nằm ở quy định về khung nhuận bút tại điều 13 Nghị định 18/2014/NĐ-CPngày 14.3.2014 của Chính phủ. Theo đó, công thức áp dụng mức thu tiền nhuận bútcho các tác giả thơ là 12-17% (mục 3 nhóm I), văn xuôi là 8-17% (mục 1 nhóm I)nhân với số lượng sách in và giá bán lẻ.

Như vậy, khung nhuận bút chung là 10% cho lần xuất bản đầu và mỗilần tái bản thì hưởng thêm 50% mức xuất bản lần đầu.

Nghị định quy định vậy, nhưng căn cứ vào cách tính này thì số tiềnmà NXB Giáo dục phải trả là cực lớn. Thậm chí là không tưởng. Căn cứvào số lượng in (ghi trên bìa) thì riêng bộ sách ngữ văn và tiếngViệt từ lớp 1 đến lớp 12 đã có doanh thu 40,4 tỉ đồng. Vậy số tiềnphải trả tiền tác quyền xuất bản lần đầu là 4 tỉ (tương đương 10%).Thế nhưng con số sẽ trở nên khổng lồ nếu nhân với lần tái bản. Vídụ sách Tiếng Việt 1, tập 2 in 400.000 bản, tái bản tới 12 lần, sáchNgữ văn 7 tập 1 in 200.000 bản, tái bản 12 lần… Vì thế tiền bản quyềntác giả lên tới… 19,7 tỉ đồng, cộng với 4 tỉ đồng tiền xuất bản lầnđầu sẽ cho con số… triệu USD.

Tất nhiên là rất khó, nếu như khẳng định là không thể yêu cầu NXBGiáo dục trả khoản tiền này khi cả năm 2013, NXB Giáo dục chỉ lãi có8 tỉ đồng.

Điều mà Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giả “phải hỏi lại” Cục Bảnquyền và Cục Xuất bản bởi có một số ý kiến cho rằng, phải áp dụngmục 12 trong nhóm 1 điều 13 về sách bài học, sách bài tập, sách vở bài tập, sáchcho giáo viên, sách chương trình mục tiêu (theo chương trình của Bộ GD-ĐT) mớiđúng. Cụ thể, khi đó cách tính bản quyền lại là: Nhuận bút = Tỉ lệ phầntrăm (%) x Mức tiền lương cơ sở x Số lượng tiết học theo quy định của chươngtrình. Ví dụ, một bài thơ được dạy trong 1 tiết học theo quy định sẽnhận nhuận bút là (khoảng)…150.000 đến 200.000 đồng căn cứ theo côngthức trên.

Nhưng như vậy sẽ tạo ra độ chênh lệch quá lớn giữa hai cách tính.

Sẽ ngồi lại để thương thảo

Ngày 14/8/2014, Hội Nhà văn Việt Nam và NXB Giáo dục đã có một cuộchọp với nội dung rất đáng chú ý là “Trao đổi về việc chi trả tiềnbản quyền các tác giả có tác phẩm được sử dụng trong bộ SGK ngữ văntừ lớp 1 tới lớp 12”. Buổi làm việc trên có đại diện NXB Giáo dụclà ông Phạm Ngọc Tới - Phó TBT NXB Giáo dục, ông Đàm Quang Hải - Phóban quản lý xuất bản và các chuyên viên. Tại đây, ông Phạm Ngọc Tới đưaý kiến: “NXB Giáo dục tôn trọng quyền của các tác giả theo Luật Sởhữu trí tuệ và sẽ hợp tác với Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giảvăn học Việt Nam để thực hiện đầy đủ về bản quyền”.

Kết luận cuộc họp trên, hai bên đã tiến hành biên bản ghi nhớ đểthống nhất về việc chi trả bản quyền sử dụng trong SGK. Cụ thể: Đốivới SGK xuất bản năm 2014, hai bên (NXB Giáo dục và Trung tâm Bảo vệ bảnquyền) sẽ đối soát và bàn bạc thống nhất phương án chi trả. Đối vớinhững ấn phẩm từ 2013 trở lại đây, hai bên sẽ tiếp tục trao đổi vàtìm quan điểm. Nguyên tắc chi trả theo chế độ Nghị định 61/2002 và Nghịđịnh 18/2014 của Chính phủ về nhuận bút.

Đầu tháng 10 tới đây, Hội Nhà văn và NXB Giáo dục sẽ tiếp tục cónhững cuộc họp bàn về vấn đề bản quyền, đặc biệt là phương thứctính nhuận bút sau khi đã có hướng dẫn của Cục Xuất bản và Cục Bảnquyền. Bước đầu, NXB Giáo dục cam kết chi trả bản quyền, nhưng bao nhiêu,như thế nào thì vẫn phải chờ…

(Theo Thiên Anh - Anh Khoa/Lao Động)