UNESCO triển khai các hoạt động của mình trên các lĩnh vực chuyên môn sau: Giáo dục, Khoa học tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn, Văn hoá, Thông tin và Truyền thông. Các lĩnh vực chuyên môn chính và các lĩnh vực chuyên sâu do các vụ, các phòng ban chuyên môn của Ban Thư ký của UNESCO phụ trách. Cấu trúc và mối quan hệ giữa các lĩnh vực chuyên sâu và các chuyên đề cụ thể được sắp xếp hệ thống như sau:

1. Giáo dục:

- Quyền được học tập

- Các kế hoạch và các chính sách về giáo dục

- Trẻ em độ tuổi ấu thơ và gia đình

- Giáo dục tiểu học

- Giáo dục trung học

- Giáo dục cao đẳng

- Giáo dục chuyên nghiệp và dạy nghề

- Giáo dục khoa học và công nghệ

- Giáo dục phi chính quy

- Giáo dục kỹ năng

- Giáo dục sức khoẻ nhà trường và giáo dục HIV/AIDS

- Tính đa dạng văn hoá và ngôn ngữ trong giáo dục

- Giáo dục sư phạm

- Giáo dục trong hoàn cảnh nguy cấp, khủng hoảng và tái thiết

- Giáo dục thể chất và thể thao

- Giáo dục về hoà bình và nhân quyền

- Giáo dục phi bạo lực

2. Khoa học tự nhiên:

- Khoa học về nước sạch

- Nghiên cứu về vấn đề con người, tính đa dạng sinh học và sinh thái học

- Hải dương học

- Khoa học về trái đất

- Khoa học cơ bản và khoa học chế tạo

- Khoa học về các vùng ven biển và các đảo nhỏ

- Chính sách khoa học

- Khoa học về thiên tai

- Vấn đề phụ nữ và khoa học

- Nghiên cứu về hệ thống tri thức bản địa

3. Khoa học Xã hội và Nhân văn:

- Mỹ học

- Nhân quyền

- Triết học

- Vấn đề giải quyết tận gốc rễ sự đói nghèo

- Tương lai học

- Khoa học nghiên cứu về biến đổi xã hội

4. Văn hoá:

- Di sản thế giới

- Di sản vật thể

- Di sản phi vật thể

- Tính đa dạng văn hoá

- Hành vi chuẩn mực

- Đối thoại giữa các nền văn hoá

- Văn hoá và phát triển

- Nền công nghiệp văn hoá

- Nghệ thuật và sáng tạo

- Quyền tác giả

- Bảo tàng

- Du lịch văn hoá

- Tiêu điểm đặc biệt

5. Thông tin và truyền thông:

- Sự truy cập thông tin

- Sức chứa thông tin và tạo dựng thông tin

- Phát triển nội dung thông tin

- Tự do biểu cảm

- Phát triển phương tiện thông tin đại chúng

- Bảo quản thông tin

Các chủ đề đặc biệt trong các chương trình hành động của UNESCO

- Chủ đề giới tính

- Chủ đề thanh niên

- Ưu thế của Châu Phi

- Các nước chậm phát triển

- Văn hoá vì hoà bình

- Đối thoại giữa các nền văn minh

Các chủ đề mang tính nóng hổi mà UNESCO quan tâm:

- Loại bỏ sự đói nghèo, đặc biệt là đối với tình trạng bần cùng hoá.

- Sự đóng góp của công nghệ thông tin và truyền thông đối với lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hoá và truyền thông và việc xây dựng một xã hội tri thức.

Các lĩnh vực ưu tiên đặc biệt của UNESCO

- Giáo dục cơ bản cho tất cả mọi người

- Nước và hệ thống sinh thái liên hợp

- Ủng hộ vấn đề tính đa dạng văn hoá song song với việc nhấn mạnh đặc biệt vấn đề di sản vật thể và phi vật thể.

- Trao quyền hành động cho con người thông qua hệ thống thu nhận thông tin và kiến thức song song với việc nhấn mạnh về quyền tự do biểu cảm.

Những chủ đề đặc biệt khác được UNESCO quan tâm:

- HIV/AIDS

- Phát triển bền vững

- Dân tộc bản địa

- Các đảo nhỏ

- Sóng thần ở Ấn Độ Dương

Đứa trẻ bị bỏ rơi

Cuối ngày, đường phố lên đèn rực rỡ. Ông Nguyễn Văn Chương (SN 1954, quận Gò Vấp, TP.HCM) nhóm lửa, bắc chiếc chảo nhôm đen bóng chiên bánh xèo cho khách.

Bên cạnh ông, bé gái khoảng 8 tuổi ngồi nhìn ánh lửa bập bùng, miệng không ngớt nhắc: “Ông nội ơi mấy cô xin thêm rau”. Nghe tiếng cháu gọi, ông Chương quay lại nhìn, nở nụ cười nhân hậu.

Vừa bưng đĩa bánh nóng hổi cho khách, ông Chương vừa nói, giọng đầy tự hào: “Cháu ông ngoan quá. Giúp được ông bà rồi đây”. Được ông khen, bé gái vẫn ngồi hướng mắt ra đường ngắm nhìn ánh đèn màu lấp lánh.

Thấy đứa cháu ngồi trầm tư, ông Chương thoáng buồn, nhớ lại chuyện cô bé bị mẹ bỏ rơi sau một lần ghé quán ông ăn đĩa bánh xèo. Đó là một chiều mùa đông của 5 năm về trước.

Chiều hôm ấy, ông Chương và vợ, bà Phạm Thị Luôn (SN 1954) dọn quán, chiên bánh xèo cho khách. Sắp đến lễ Giáng sinh, khu vực ông bán bánh lại ngay trước cổng nhà thờ nên người ra vào tấp nập.

Trong lúc chiên bánh, ông nghe thấy tiếng gọi món của một người phụ nữ ngoài 20 tuổi. Cô gọi 1 cái bánh xèo, 5 cái bánh khọt rồi ngồi xuống chiếc bàn nhựa.

Bên cạnh người phụ nữ, ông Chương thoáng thấy bé gái chừng 3 tuổi, người lấm lem, vẻ mệt mỏi hiện rõ trên khuôn mặt. Khách đông, ông tất tả chiên bánh, dọn bàn rồi quên mất người khách nữ lúc nào không biết.

Đến khi nhớ ra mình chưa tính tiền, ông nhìn sang thì đã thấy cô gái đi đâu mất chỉ còn lại đứa bé mặt thẫn thờ, tay ôm cái túi xách cũ mèm. Quán còn đông, vợ chồng ông Chương tiếp tục bán và nghĩ mẹ bé gái đi đâu đó và sẽ nhanh chóng trở lại đón con.

Ông Chương kể: “Tuy vậy, vợ chồng tôi đợi mãi mà vẫn không thấy cô ta đến đón con. Lúc này, đứa bé có vẻ rất mệt. Bé không khóc, chỉ gục mặt xuống bàn.

Sau cùng, có lẽ vì đói và quá mệt, bé lả đi. Vợ chồng tôi xót xa quá nên bế cháu vào nhà. Chúng tôi cố chăm cho cháu khỏe rồi ngồi trông mẹ cháu nhanh đến đón con về. Tôi nhớ rõ đó là ngày 23/12 của 5 năm trước”.

Đợi mãi vẫn không thấy người phụ nữ ấy quay lại, ông Chương đành bế đứa bé đến trình báo chính quyền. Sau đó, ông được chính quyền địa phương đồng ý cho chăm sóc bé gái trong lúc chờ mẹ bé đến đón về.

Thế nhưng sau đó, ông bà vẫn không có bất kỳ tin tức nào về mẹ của bé gái. Lúc này, ông xác định, cháu bé đã bị chính mẹ ruột bỏ rơi. Không muốn đứa trẻ thêm một lần bất hạnh, ông bà quyết định nhận nuôi, trở thành ông bà nội của đứa trẻ.

Vay tiền nuôi cháu

Không máu mủ nhưng ông bà Chương thương yêu bé gái hết mực. Ngày trở thành người giám hộ của cô bé, ông bà háo hức tìm cái tên đẹp nhất để đặt cho "cháu nội nhặt".

Cuối cùng, ông đặt tên cho bé là Nguyễn Ngọc Tường Vi với hi vọng bé luôn xinh đẹp, thông minh và sẽ có cuộc sống tương lai bình an, tốt lành. Tuy vậy, thời gian đầu nuôi Tường Vi, vợ chồng ông Chương gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Chương kể: “Lúc đó, bé suy dinh dưỡng và đau ốm liên miên. Không biết trước đó, bé đã trải qua những gì nhưng khi ở với chúng tôi, thời gian đầu, đêm nào bé cũng giật mình thảng thốt rồi khóc ngặt.

Mỗi lần như thế, bé giãy giụa, hai chân miết vào nhau, chà mạnh xuống mặt giường. Ban ngày, bé cũng chỉ ngồi thu lu một góc, không trò chuyện, tiếp xúc với ai. Bé gần như rơi vào trạng thái tự kỷ”.

Sau đó, Tường Vi lại bị bệnh tật hành hạ. Vốn chỉ trông chờ vào thu nhập từ xe bánh xèo, nay lại nuôi thêm đứa trẻ, cuộc sống ông bà Chương càng thêm khó khăn. Mỗi khi Tường Vi đổ bệnh, cả nhà lại xúm vào chăm sóc.

Dẫu vậy, nhiều lúc ông bà vẫn không đủ tiền thuốc thang cho cháu. Ông phải bấm bụng đi vay nợ, điều vợ chồng ông chưa làm bao giờ suốt mấy chục năm qua.

“Lúc đó, cả nhà tôi không nghĩ nuôi cháu sẽ được gì, mất gì mà chỉ nghĩ cứu một mạng người còn hơn xây 10 tòa tháp. Vậy nên chúng tôi cố gắng vay mượn, làm lụng để chăm, nuôi cháu”, ông Chương nói.

Sau những gian khó ban đầu, bé Tường Vi vượt qua bệnh tật, lớn nhanh và ngoan ngoãn. Tuy thân hình nhỏ bé hơn bạn bè đồng trang lứa nhưng Tường Vi được bà Luôn khen chăm ngoan, biết giúp đỡ ông bà nội nhiều việc vặt.

Tuy vậy, lúc bỏ rơi con, mẹ bé gái không để lại bất cứ giấy tờ gì nên Tường Vi chưa làm được giấy khai sinh. Vì vậy, bé chưa làm được hồ sơ để học ở trường công lập mà phải theo học ở trường tư nhân. 

Người phụ nữ Hà Nội gặp sự cố nhớ đời khi đi bộ lên sân thượng chung cư