Tam giác thương mại với tâm điểm là Việt Nam

Năm 2020, Mỹ và Trung Quốc chiếm 45% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Tỷ trọng nhập khẩu của Trung Quốc và Hàn Quốc đã tăng lên 50%. Loại sản phẩm được giao dịch cũng như sự mất cân bằng thương mại giữa các đối tác rất đáng chú ý. Việc phụ thuộc vào Mỹ như một điểm đến xuất khẩu, chiếm khoảng 27% xuất khẩu của Việt Nam và gần 40% các mặt hàng tiêu dùng cuối cùng vào năm 2020, khiến thặng dư thương mại của Việt Nam so với Mỹ tăng nhanh trong những năm gần đây.

Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào nhập khẩu hàng hóa trung gian như các sản phẩm bán xử lý và tư liệu sản xuất từ Trung Quốc và Hàn Quốc, dẫn đến thâm hụt thương mại lớn với các nước này, trong đó xu hướng thiên lệch về Trung Quốc cao. Năm 2020, Trung Quốc chiếm tới 32% hàng hóa công nghiệp bán xử lý, 27% linh kiện và 38% tư liệu sản xuất được nhập khẩu vào Việt Nam. Các tỷ lệ này với Hàn Quốc lần lượt là 16%, 36% và 21%.

Mô hình thương mại trên giống như một tam giác thương mại mới ở Thái Bình Dương, bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ, với Việt Nam là tâm điểm.

Tam giác của những năm 1980 đặc trưng cho các nền kinh tế đang công nghiệp hóa ở châu Á như Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc), nhập khẩu hàng hóa trung gian và tư liệu sản xuất từ Nhật và xuất khẩu hàng tiêu dùng cuối cùng sang Mỹ. Điều này dẫn đến thâm hụt thương mại lớn với Nhật và thặng dư thương mại với Mỹ. Các nền kinh tế này đã giải quyết vấn đề bằng cách thay thế nhập khẩu từ Nhật bằng nâng cấp các cấu trúc công nghiệp của họ.

Tam giác thương mại Thái Bình Dương hiện tại, bao gồm cả Việt Nam, rủi ro hơn. Một mặt, Mỹ có thể áp đặt các biện pháp bảo hộ đối với những đối tác giao dịch khiến nước này bị thâm hụt lớn, đặc biệt là các đối tác nhập khẩu lượng lớn đầu vào từ Trung Quốc. Mặt khác, việc quá phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể gây bất ổn khi những thay đổi chính sách trong nước của Trung Quốc đại lục ảnh hưởng đến thương mại với các nước láng giềng.

Các biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt của Trung Quốc theo chính sách "Không Covid" đã hạn chế nghiêm trọng xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Việc giảm nguồn cung đầu vào đột ngột từ Trung Quốc cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất công nghiệp của Việt Nam.

Cách thức ổn định cấu trúc thương mại Việt Nam

Mô hình thương mại hiện tại cũng phản ánh mức độ công nghiệp hóa thấp của Việt Nam, đặc trưng bởi việc sản xuất hàng hóa thâm dụng lao động và tham gia vào những giai đoạn chuẩn bị của các chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam có thể nâng cấp cấu trúc công nghiệp của mình bằng cách thay thế nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Ngoài việc từng bước đa dạng hóa xuất khẩu khỏi Mỹ, chiến lược công nghiệp hóa này sẽ tháo dỡ tam giác thương mại mới ở Thái Bình Dương và ổn định cấu trúc thương mại Việt Nam.

Một chính sách công nghiệp hóa mới nên tập trung vào hai khía cạnh. Trước hết là một chiến lược đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới. Chính phủ nên giới thiệu các dự án FDI mới theo từng trường hợp, cải thiện cơ sở hạ tầng và cung cấp các ưu đãi để khuyến khích thay thế nhập khẩu cho các thành phần công nghệ cao và các sản phẩm công nghiệp trung gian khác.

Tháng 8/2019, Bộ Chính trị đã ban hành một nghị quyết kêu gọi chính sách FDI mới. Nghị quyết nhấn mạnh việc triển khai các dự án chất lượng cao ngay cả khi chính sách FDI rộng hơn vẫn chưa được thực hiện. Mặc dù Việt Nam thiếu khung FDI mới là một phần do đại dịch Covid-19, nhưng chính sách chủ động hơn và các sáng kiến cụ thể là cần thiết để đạt được các mục tiêu kinh tế và thương mại của đất nước.

Thứ hai, việc cung cấp lao động lành nghề nên được mở rộng để nâng cấp cấu trúc công nghiệp của Việt Nam. Việc cải thiện các trường cao đẳng kỹ thuật chuyên ngành và mở rộng các khoa về khoa học và công nghệ ở những trường đại học lớn nên là tiêu điểm của việc nâng cấp này.

Một phản ứng tức thì hơn sẽ là kết nối các thực tập sinh kỹ thuật Việt Nam ở các nước tiên tiến, cụ thể là Nhật, với các công ty nước ngoài và địa phương đang đầu tư vào sản phẩm công nghiệp chất lượng cao hơn ở Việt Nam. Số lao động Việt Nam lành nghề đang làm thực tập sinh tại Nhật lên tới 220.000 người vào cuối năm 2019. Bên cạnh đó, ở Nhật, số lượng công nhân lành nghề Việt Nam đã vượt qua các kỳ thi trong những lĩnh vực kỹ thuật chuyên biệt và đạt trình độ trung cấp tiếng Nhật cũng tăng lên. Vào cuối 2020, những công nhân lành nghề như vậy là 15.663 người.

Đầu tư vào một thế hệ những người lao động có tay nghề cao, trẻ hơn cuối cùng sẽ giúp Việt Nam nâng cao năng lực công nghiệp. Tuy nhiên, đây là một trong nhiều điều chỉnh cho các chính sách công nghiệp và thương mại cần thiết để giúp đất nước vượt qua sự bất ổn của tam giác thương mại mới ở Thái Bình Dương.

Tuấn Anh(biên dịch)

Dù bố dượng hết lòng chiều chuộng nhưng con gái tôi lại không thích, luôn tìm cách xa lánh. Tôi hiểu con gái đang ở tuổi ẩm ương nên chỉ biết hy vọng con sớm thay đổi.

Chuyện nhà chưa yên thì chồng cũ của tôi tìm đến, muốn nhận lại con gái. Thương con, tôi đồng ý cho bé tiếp xúc với bố và nhà nội. Nhưng, sau vài lần đi chơi cùng bố, con gái tôi tỏ ra bướng bỉnh, đối đầu với bố dượng.

Đỉnh điểm, con tôi to tiếng, cãi lại bố dượng vì bị nhắc nhở sử dụng điều hòa lãng phí. Tôi giảng hòa thì con gái nói tôi bênh vực chồng mới, bỏ bê con cái.

Từ hôm đó, con gái luôn tìm cách tránh mặt tôi và bố dượng. Con bé chỉ ra khỏi phòng khi chúng tôi vắng nhà.

Suốt thời gian đó, tôi chán nản, không thiết tha chuyện nhà cửa. Chỉ đến khi phải thanh toán hơn 2 triệu đồng tiền điện tháng 2/2024, tôi mới sững người, vội vã kiểm tra.

Tôi mở điện thoại xem lại hóa đơn thì phát hiện từ tháng 11/2023, tiền điện đã chạm mốc 1 triệu đồng và cứ thế tăng thêm. 

Trước đó, tiền điện của nhà tôi chỉ khoảng hơn 500 nghìn đồng/tháng. Tôi yên tâm chọn cách thanh toán tự động qua tài khoản ngân hàng. Suốt thời gian gia đình lục đục, tôi không chú ý kiểm tra hóa đơn.

Tôi báo điện lực đến kiểm tra thì không phát hiện thiết bị điện hư hỏng. Tuy nhiên, họ cho biết thời điểm gia đình tôi tiêu thụ điện nhiều nhất là vào giữa trưa. Điều này càng vô lý hơn, thời điểm đó chỉ có con gái tôi ở nhà.

Ngay trưa ngày hôm sau, tôi xin nghỉ làm buổi trưa để về nhà kiểm tra. Mở cửa vào nhà, tôi suy sụp khi phát hiện con gái mở một lúc 3 chiếc điều hòa, bật thêm quạt máy và tivi.

Tôi không kiềm được nước mắt, nghẹn ngào hỏi con gái lý do làm như vậy. Con bé trả lời một cách tỉnh bơ: “Trả thù kẻ đã mắng con và không có chuyện dừng lại”.

Tôi không còn từ ngữ nào để khuyên giải con bé. Có lẽ, tôi đã nuôi dạy con không đúng cách. Tôi cứ nghĩ bé thiếu tình thương của bố, lúc nào cũng cố gắng bù đắp, chiều chuộng.

Hiện tại, tôi chỉ biết giấu nhẹm chuyện tiền điện tăng vọt, lấy tiền riêng để bù vào. Tôi không biết nên làm gì để thoát khỏi tình cảnh khó xử như thế.

Tôi phải nói với con gái như thế nào để bé thay đổi, biết yêu thương và nghĩ cho mẹ nhiều hơn?

Độc giả giấu tên

Cụ bà 90 tuổi người Ấn Độ sốc khi nhận hoá đơn tiền điện gần 30 triệu đồng

Về chuẩn đầu ra tiếng Anh, theo PGS Nguyễn Phong Điền, trình độ tiếng Anh của sinh viên đã được cải thiện nhanh trong vài năm gần đây. Nhà trường quy định sinh viên phải đạt chuẩn tiếng Anh theo trình độ năm học thay vì để đến cuối khóa, nhằm thúc đẩy việc học tiếng Anh trở nên thường xuyên, liên tục. 

Đặc biệt, trình độ tiếng Anh B1 là yêu cầu bắt buộc để sinh viên được giao đề tài đồ án/khóa luận tốt nghiệp. Do đó, chuẩn đầu ra tiếng Anh hiện không còn là rào cản đối với đa số sinh viên của ĐH Bách khoa Hà Nội.

Cũng theo thống kê những năm gần đây, số sinh viên của ĐH Bách khoa Hà Nội có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp chiếm khoảng 93%. Ngoài ra, gần 7% lựa chọn du học sau đại học.

PGS.TS Phạm Thanh Huyền, Trưởng ban Công tác sinh viên, đánh giá sinh viên ĐH Bách khoa Hà Nội có tư duy tốt nên dễ dàng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ. 

“Các em đã vượt qua rất nhiều môn học khó và những yêu cầu rất cao của thầy cô, nhờ đó hình thành kỹ năng giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, để thành công hơn nữa và có thể gia nhập thị trường lao động quốc tế, ngoài tiếng Anh, các em cũng nên học một ngôn ngữ khác, rèn luyện thêm kỹ năng lãnh đạo và kỹ năng đàm phán”, bà Huyền nói.

Tính đến hiện tại, ĐH Bách khoa Hà Nội đã đào tạo hơn 200.000 kỹ sư, cử nhân và hơn 20.000 thạc sĩ, tiến sĩ.

Lứa sinh viên khóa 64 là khóa cuối cùng còn đào tạo kỹ sư trình độ đại học. Từ khóa 65 trở đi, các trường đại học sẽ thực hiện theo Luật Giáo dục mới, do đó hệ đại học chỉ đào tạo trình độ cử nhân.

Theo “Quyết định tiêm chủng vắc xin Covid-19 tỉnh Lai Châu năm 2021-2022”, nhằm triển khai tiêm chủng vắc xin an toàn tại tỉnh, gói hỗ trợ sẽ thực hiện các hoạt động đào tạo nghiệp vụ tiêm chủng cho y, bác sĩ và các cán bộ hỗ trợ, mua sắm một số trang thiết bị an toàn cần thiết tại các địa điểm tiêm chủng như máy đo thân nhiệt, máy đo huyết áp, dung dịch sát khuẩn… 

Việc nới lỏng giãn cách xã hội trên phạm vi cả nước cũng khiến gia tăng nguy cơ lây nhiễm virus SARS-CoV-2 nên việc tiêm chủng càng trở thành một vấn đề cấp thiết. Tính tới nay, tổng số người trên 18 tuổi đã tiêm đủ hai liều vắc xin trên địa bàn đạt 85%. Đối với trẻ em từ 12-17 tuổi, tổng số người được tiêm 1 liều đạt 36%. Thời gian tới, tỉnh Lai Châu tiếp tục thực hiện kế hoạch tiêm chủng theo hướng dẫn của chính phủ và Bộ Y tế.

Tại tỉnh Lai Châu, các dân tộc thiểu số chiếm khoảng 80% dân số. Đây cũng là những nhóm dân cư có ngôn ngữ riêng, vì vậy gói hỗ trợ lần này cũng giúp nâng cao hiệu quả tuyên truyền thông tin tiêm chủng và đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng tới mọi người dân.

Bảo Đức 

Nhật hỗ trợ khẩn cấp trang bị y tế điều trị Covid-19 cho BV Chợ Rẫy

Theo đề nghị của bệnh viện Chợ Rẫy, JICA quyết định cung cấp một số trang thiết bị y tế cần thiết phục vụ cho điều trị bệnh nhân Covid-19 với tổng giá trị khoảng 120 triệu yen Nhật (khoảng 25 tỷ đồng).