Theo Sở QH-KT TP.HCM, số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2004 đến nay, dân số TP.HCM tăng nhanh tại khu vực vành đai nội thành phát triển mới và các huyện ngoại thành, trừ Cần Giờ. 

Mức độ tăng dân số tại một số quận, huyện phía Tây và phía Bắc (như Q.Bình Tân, huyện Bình Chánh và Q.12) cao hơn nhóm quận, huyện phía Đông và phía Nam Thành phố. 

Khu vực nội thành phát triển mới gồm Q.7, Q.12, Q.Tân Phú, Q.Bình Tân, TP.Thủ Đức. Những quận này có tốc độ tăng dân số nhanh nhất TP.HCM, chủ yếu đến từ dân nhập cư. Trong đó, Q.Bình Tân là nơi tiếp nhận nhiều người nhập cư nhất, xếp sau là Q.12. 

Dân số khu vực nội thành hiện hữu (Q.1, Q.3, Q.4, Q.5, Q.6, Q.8, Q.10, Q.11, Q.Phú Nhuận, Q.Gò Vấp, Q.Tân Bình) ít biến động. Các huyện ngoại thành lại có sự gia tăng quy mô dân số lớn, đặc biệt là các huyện Bình Chánh, Hóc Môn và Nhà Bè. 

Theo Sở QH-KT, dân số TP.HCM phân bổ cao ở các nơi như Q.7, Q.12, Q.Bình Tân, huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn và huyện Nhà Bè do nhiều yếu tố tác động, như: Giá đất khu vực trung tâm tăng cao; các dự án dự án đầu tư hạ tầng mới; nguồn nhân lực lao động tại các xí nghiệp, nhà máy tăng…

Tốc độ đô thị hoá nhanh, dân cư tập trung đông tại khu vực này tạo thành vành đai bao quanh khu nội thành hiện hữu, gây nhiều áp lực tới chính sách đầu tư phát triển hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật. 

So với tổng quy mô dân số theo Đồ án quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2025, các quận – huyện và TP.Thủ Đức đề xuất tăng quy mô dân số thêm 5,9 triệu người. 

Nếu đáp ứng toàn bộ đề xuất của các quận – huyện thì tổng quy mô dân số toàn Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 là 16,8 triệu người. 

Theo số liệu Sở QH-KT tổng hợp, tổng dân số theo các đồ án quy hoạch phân khu trên địa bàn TP.HCM khoảng 11,2 triệu người. Trong khi đó, tổng dân số TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2021 là 14 triệu người. 

Sau khi trừ phần tăng thêm 1,3 triệu người của Đồ án quy hoạch chung TP.Thủ Đức đến năm 2040 và quỹ dự phòng 200.000 người dùng để phân bổ cho các dự án của TP.HCM khi có nhu cầu, quy mô dân số còn lại để phân bổ cho các quận - huyện là 1,32 triệu người.

Theo GS. Lê Anh Vinh, trong hai năm qua, dưới áp lực của đại dịch Covid-19, chuyển đổi số trong ngành giáo dục đã vượt xa những gì chúng ta đã làm trong 10 năm trước đó.

Điểm mấu chốt, theo GS Vinh, đây là sự lựa chọn duy nhất trong bối cảnh dịch bệnh để giáo dục đại học không bị đứt gãy hoạt động dạy và học.

“Ở thời điểm này, chúng ta không còn bị áp lực từ bên ngoài mà đây chính là động lực từ bên trong. Chúng ta đã lao vào công cuộc chuyển đổi số trong bối cảnh đại dịch và cũng đã có những thành công nhất định.

Nhưng nếu đại dịch qua đi, liệu nội động lực bên trong có còn? Làm thế nào để cú huých đó tiếp diễn lâu dài và thực sự tạo ra sự chuyển đổi?”, GS Vinh đặt câu hỏi.

GS. TS. Lê Anh Vinh, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

GS. Lê Anh Vinh cho rằng, có 3 thứ mà giáo dục đại học cần phải tập trung để chuyển đổi số.

Thứ nhấtlà việc dạy và học. Chúng ta cần phải có hệ thống hạ tầng tốt và công nghệ hỗ trợ cho học sinh, giáo viên để có thể tương tác, học tập trên môi trường số. Điều này các trường đại học đã làm và đang thúc đẩy rất nhiều. Nhưng việc triển khai hiện vẫn chưa đồng bộ, cũng chưa nhiều trường có hệ thống đủ tốt để đáp ứng yêu cầu của người dùng và số hóa được tài liệu.

Vấn đề thứ haicần làm, theo GS Vinh, liên quan đến việc quản lý và vận hành. Ông cho rằng, cần phải xem xét toàn bộ quy trình của giáo dục đại học hiện nay đã được số hóa hay chưa. Điều này cần phải thực hiện từ quy trình giảng dạy đến nghiên cứu và quản lý,…

Điều thứ bacũng là vấn đề lớn của hệ thống giáo dục Việt Nam, theo GS Vinh, là văn hóa đưa ra quyết định dựa trên cơ sở dữ liệu. Ông cho rằng: “Việc đánh giá chất lượng bài giảng, phản hồi của sinh viên, nhu cầu lao động, nhu cầu thị trường lao động,… là những dữ liệu cần thiết nên được số hóa thành hệ thống. Từ đó, các nhà lãnh đạo cần dựa vào những số liệu này để đưa ra những quyết định cho phù hợp”.

Cản trở lớn nhất khi thực hiện chuyển đổi số

Cũng theo GS. Lê Anh Vinh, trở ngại lớn nhất khi thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục đại học, không phải là trở ngại về công nghệ hay chi phí, mà chính là yếu tố con người.

“Liệu chúng ta có sẵn sàng đón nhận sự thay đổi hay không? Các thầy cô và học sinh có chấp nhận sự thay đổi, loại bỏ những điều cũ, học tập những cái mới? Tôi cho rằng, một trong những điều tiên quyết giúp chuyển đổi số thành công chính là việc sẵn sàng thay đổi và phải chấp nhận sự đổi mới trong toàn bộ quá trình này”, GS Vinh nói.

Ông nhấn mạnh thêm, trong giai đoạn hiện nay, không còn việc trò đợi thầy, mà giờ đây, chính học sinh cũng là những người đang chủ động thay đổi để tiếp cận với những công nghệ mới.

Đồng quan điểm với GS Vinh, GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc (Trường ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội) cũng cho rằng, rào cản lớn nhất trong quá trình chuyển đổi số chính là con người và thói quen trong việc dạy và học.

“Để có được thói quen đó, bước đầu tiên là phải có điều kiện để tạo ra thói quen. Đó chính là nhờ sự đầu tư đồng bộ và một ý chí lớn từ các cấp lãnh đạo”, bà Lộc nói.

Đại diện đơn vị tổ chức và đồng tổ chức Hội thảo

Trong khi đó, PGS.TS Ngô Minh Thủy, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục khẳng định, để đảm bảo chất lượng giáo dục trong quá trình chuyển đổi số, cần thực hiện điều này theo một lộ trình đồng bộ, đặc biệt về công tác quản trị, quản lý dữ liệu liên quan đến ngành giáo dục (học liệu, dữ liệu giáo viên, dữ liệu người học,…).

Ngoài ra, bà cũng cho rằng, cần xây dựng hệ thống chính sách rõ ràng ngay từ đầu về điều kiện đảm bảo cho hoạt động dạy và học trực tuyến như: Chính sách đảm bảo về thiết bị học cho học sinh học online; chính sách quản lý và hỗ trợ các hoạt động giáo dục trực tuyến; chính sách về số hóa học liệu, quản lý và bảo vệ học liệu online;…

Đặc biệt, về vấn đề dạy và học cần có quy định, hướng dẫn rõ ràng về việc học trực tuyến sao cho đảm bảo duy trì được sự tương tác giữa người dạy và người học. Giáo viên cũng cần được tập huấn về kỹ năng, phương pháp dạy học online, không chỉ về mặt chuyên môn, mà còn là kỹ năng quản lý lớp học.

PGS.TS Đào Thanh Trường, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng, để chuyển đổi số trong giáo dục đại học thành công, cần phải tạo ra văn hóa học tập và giảng dạy trong môi trường số; đồng thời cần phải xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng mạnh hơn nữa.

Ông Trường cũng cho biết, hiện nay, Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn cũng đang từng bước thích ứng với công cuộc chuyển đổi số và đã có những chiến lược cụ thể. Trường đã đưa vào trong chương trình học những modul, học phần mới trong lĩnh vực khoa học xã hội nhân văn nhằm thích ứng với bối cảnh chuyển đổi số.

Ngoài ra, hiện nhà trường cũng đang đào tạo những kỹ năng cần thiết cho cả giảng viên và sinh viên để thích ứng với bối cảnh chuyển đổi số. “Đây là một trong những chương trình trọng tâm của Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn trong 5 năm tới”, ông Trường nhấn mạnh.

Thúy Nga

ĐH Quốc gia Hà Nội hợp tác thúc đẩy chuyển đổi số giáo dục

ĐH Quốc gia Hà Nội và VNPT vừa thảo luận về hợp tác xây dựng cơ sở dữ liệu, nền tảng công nghệ để hỗ trợ các cơ sở giáo dục đại học, phổ thông, giảng viên, giáo viên cả nước tiếp cận công nghệ đào tạo trực tuyến.

Đúng như dự đoán, ở giải đấu tầm thế giới, nhà vô địch SEA Games không thể làm nên bất ngờ. Cô đạt thành tích 4 phút 12 giây 28, cán đích thứ 13/14 lượt chạy của mình và không nằm trong nhóm 24 VĐV vào bán kết. 

Tại vòng loại, Nguyễn Thị Oanh xếp hạng 51, đứng trên 5 VĐV Jaqueline Beatriz Weber (Brazil), Joceline Wind (Thụy Sĩ), Silan Ayyildiz (Thổ Nhĩ Kỳ), Fedra Aldana Luna Sambran (Argentina) và Gresa Bakraci (Kosovo, DNF). 

Dù không vượt qua vòng loại nhưng Nguyễn Thị Oanh  xác lập kỷ lục cá nhân ở nội dung này. Trước đó, thành tích tốt nhất của chân chạy người Bắc Giang là 4 phút 13 giây 88 lập tại giải VĐQG 2020.

So với thành tích giành HCV tại SEA Games 32 là 4 phút 16 giây 85, Nguyễn Thị Oanh cải thiện được tới hơn 4 giây.