(Dân trí) - Đây là nhấn mạnh của Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An khi đánh giá tác động mức thuế GTGT 5% đối với mặt hàng phân bón, đồng thời đề nghị báo chí có sự định hướng dư luận đúng đắn.

Ngày 17/11,Tạp chí Năng lượng mới/PetroTimestổ chức Tọa đàm "Áp thuế giá trị gia tăng phân bón: Vì một nền nông nghiệp phát triển bền vững" nhằm làm rõ tác động tiêu cực của Luật thuế 71/2014/QH13 đối với người nông dân và lợi ích thiết thực từ việc áp thuế giá trị gia tăng (GTGT) phân bón 5% tại Dự thảo Luật Thuế GTGT sửa đổi.

Chính sách thuế GTGT phân bón cần khách quan, khoa học, tránh bảo thủ

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội khóa XV cho biết hiện nhiều nội dung lớn đã được thông qua, nhưng vẫn còn lĩnh vực chưa được thống nhất, liên quan đến nhiều đối tượng, đó chính là thuế GTGT phân bón.

Đây không chỉ câu chuyện thuần túy thuế học mà còn là vấn đề tình cảm, lý trí, không thể đưa ra quyết định trên chủ quan ý chí, cần bao quát rộng rãi trên các khía cạnh. Quan điểm này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện xuyên suốt trong quá trình thảo luận, lấy ý kiến cho thuế dự tháo Luật.

"Đề nghị báo chí có sự định hướng dư luận về vấn đề này đề phòng thế lực xấu lợi dụng gây nhũng nhiễu thông tin, chính sách. Không bao giờ Đảng, Nhà nước đưa ra chính sách gây ảnh hưởng đến người nông dân hay đất nước. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch để không ảnh hướng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người nông dân", ông An nhấn mạnh.

Nhìn lại câu chuyện cách đây 10 năm, Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An cho rằng khi chuyển thuế GTGT phân bón từ 5% thành không áp thuế đã khiến doanh nghiệp sản xuất phải hạch toán thuế vào chi phí, khiến tăng giá bán, không đáp ứng kỳ vọng Luật thuế đặt ra.

Do đó Chính phủ đã đề nghị sửa đổi đưa phân bón trở về chịu thuế GTGT 5%. Về mặt cơ sở khoa học, ông An nhìn nhận đề xuất của Chính phủ là hợp lý. Phân tích tác động của chính sách thuế GTGT 5% với phân bón, đã có nhiều chuyên gia nói cụ thể về mối liên hệ tới doanh nghiệp, người nông dân và ngân sách của Nhà nước.

"Tôi cho rằng không có căn cứ để nói áp thuế GTGT 5% sẽ làm tăng giá phân bón. Theo tôi, khi bàn tác động của thuế GTGT 5% nên có cái nhìn khách quan, khoa học không nên bảo thủ hay dùng những lời lẽ nặng nề như 'không cần biết, cứ áp thuế GTGT 5% thì giá phân bón sẽ tăng, sẽ giết người nông dân'. Tôi cho rằng phải căn cứ trên cơ sở khoa học tính toán cụ thể, không nên vì suy nghĩ chủ quan, cảm tính để quyết định", Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An thẳng thắn bày tỏ.

Liên quan đến những diễn biến nghị trường nóng, dưới góc nhìn của chuyên gia thuế, ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên thường trực Hội Tư vấn thuế Việt Nam khẳng định cần chuyển đổi áp thuế GTGT 5% với phân bón. Điều này phù hợp về góc độc khoa học, lợi ích kinh tế và hài hòa lợi ích các bên.

Ông Được phân tích, phân bón thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT sẽ gây ra nhiều bất cập. Bởi lẽ, thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ và phải tính vào chi phí của doanh nghiệp, làm giảm lợi nhuận, buộc họ phải cộng tiền thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ đã tính vào chi phí trong giá sản phẩm bán ra. Như vậy, người nông dân gián tiếp phải trả thuế, gây thiệt hại "kép" cho nông dân với phân bón giả, phân bón có giá thành cao, đồng thời có thể dẫn đến Nhà nước thất thu thuế.

Ngược lại, doanh nghiệp nhập khẩu phân bón lại có lợi thế không phải chịu thuế GTGT ở khâu nhập khẩu đối với bán thành phẩm của phân bón hoặc sản phẩm phân bón. Họ cũng không phải chịu thuế GTGT đầu ra nên không bị tác động giảm lợi nhuận do tác động chính sách thuế.

Đưa ra ví dụ hạch toán, ông Được làm rõ giá bán sản phẩm phân bón của doanh nghiệp sản xuất trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu chưa bao gồm GTGT là 100 đồng, giá trị đầu vào là 80đ, dự kiến lợi nhuận ban đầu là 20đ.

Nếu doanh nghiệp sản xuất trong nước không được khấu trừ GTGT đầu vào, chi phí phải trả thêm là 8đ tiền thuế GTGT không được khấu trừ, giá thành tăng, lợi nhuận giảm. Để bảo đảm mục tiêu lợi nhuận, giá bán phải cộng 8đ để bù đắp chi phí thuế. Do vậy, thực tế giá sản phẩm đến tay người nông dân sẽ tăng là 108đ khiến người nông dân phải chịu thiệt thòi trả giá cao hơn.

Với mức giá 108đ, doanh nghiệp sản xuất trong nước mới bảo đảm lợi nhuận mục tiêu để duy trì sản xuất, trong khi doanh nghiệp nhập khẩu chỉ cần mức giá 100đ. Mặt khác, nếu doanh nghiệp nhập khẩu tính giá theo cơ chế thị trường, họ cũng có thể tăng giá bán lên 108đ, khi đó người tiêu dùng có thể phải trả thêm 8đ thuế đối với các sản phẩm phân bón nhập khẩu do chính sách thuế.

Ngoài ra, do lợi thế có được từ chính sách thuế nên nhóm doanh nghiệp nhập khẩu phân bón có điều kiện cạnh tranh về giá, chưa nói đến chất lượng và hậu mãi, từ đó gây khó khăn cho sản xuất trong nước, tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng dẫn đến độc quyền trong dài hạn khi các doanh nghiệp sản xuất trong nước kiệt quệ, thua lỗ, thậm chí phá sản.

Mức thuế GTGT 5% đảm bảo hài hòa lợi ích các bên và mục tiêu đặt ra

Dưới góc độ chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia Kinh tế nhìn nhận bất cập trông thấy rõ nhất là không đánh thuế phân bón làm giá thành cao lên, khiến sức cạnh tranh giảm sút đã được Hiệp hội Phân bón Việt Nam nêu lên từ ngay những ngày đầu áp dụng Luật thuế 71.

Về mặt nguyên tắc, bất cứ hàng hóa nào lưu hành trên thị trường đều phải chịu thuế GTGT và có những mặt hàng ở ưu đãi ở mức nào. Khuyến nghị của các tổ chức thế giới như Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB) đều cho rằng Việt Nam nên áp thuế phân bón 10%. Tuy nhiên, xét thực tế ở Việt Nam, mức bình quân thuế GTGT đang là 9,7%, nên đánh thuế GTGT 10% cho phân bón là mức cao, có thể gây ảnh hưởng tới người nông dân, nông nghiệp. Do đó đề xuất mức áp thuế 5% để hài hòa lợi ích và mục tiêu giữa các bên.

Ngược lại, nếu không áp thuế GTGT hiện toàn bộ thuế đang được tính vào chi phí sản xuất và phản ánh qua giá thành. Khi giá sản phẩm nội địa cao thì không thể cạnh tranh với phân bón nhập khẩu về đổi mới công nghệ, hậu mãi. Người nông dân không hề được lợi gì, vẫn phải mua phân bón cả nhập khẩu, cả nội địa giá cao, gây thiệt thòi lớn. Nhà nước không thu được thuế từ sản xuất phân bón trong nước, không thu được từ nước ngoài và thiệt đơn, thiệt kép.

Nói thêm về các lo ngại tăng thuế 5% sẽ tăng giá phân bón, vị chuyên gia này cho rằng doanh nghiệp ai cũng mong lợi nhuận cao, tuy nhiên vai trò điều tiết nhà nước ở Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) sẽ cần tăng cường trách nhiệm kiểm tra, giám sát không để giá phân bón tăng sau khi áp thuế, đảm bảo mục tiêu chính sách đạt ra như kỳ vọng.

"Cũng có những đại biểu Quốc hội lo ngại nếu áp thuế 5% thì doanh nghiệp nhập khẩu sẽ cộng thêm 5% vào giá làm tăng giá, tuy nhiên nếu doanh nghiệp nội địa không tăng, bình ổn giá thì họ cũng không thể tăng vì điều này là phi lý trong tính cạnh tranh. Hiệp hội Phân bón Việt Nam cũng cần có những yêu cầu, tập huấn để doanh nghiệp hiểu mục tiêu chính sách, không ồ ạt tăng giá, thậm chí xem xét cơ sở giảm giá", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh phân tích thêm.

Như vậy, việc áp thuế GTGT 5%, ông Thịnh nhấn mạnh doanh nghiệp sản xuất phân bón sẽ có điều kiện đầu tư công nghiệp mới, sản xuất sản phẩm chất lượng, đáp ứng yêu cầu nông nghiệp và bình ổn giá bán, lúc này người được lợi lâu dài chính là người nông dân và nông nghiệp Việt Nam. Khoản ngân sách Nhà nước thu được sẽ là nguồn đầu tư lại cho nông nghiệp thông qua giống cây mới, đào tạo người nông dân về sản xuất nông nghiệp bền vững.

Về phía đại diện Hiệp hội Phân bón Việt Nam, ông Lê Văn Ngân, Chánh Văn phòng Hiệp hội cho biết qua 30 năm đồng hành cùng trên 100 doanh nghiệp phân bón, trong 10 năm gần đây doanh nghiệp trong ngành đầu tư sản xuất đã chậm lại và hạn chế. Để giúp các doanh nghiệp phân bón trong nước cải thiện quy trình công nghệ, dây truyền sản xuất cấp thiết áp thuế GTGT 5% với mặt hàng này.

"Nhìn ra thế giới, công nghệ phân bón đã phát triển nhiều. Do đó, Việt Nam rất cần những cập nhật đổi mới để bắt kịp nhịp độ này. Việc áp dụng thuế GTGT 5% sẽ giúp các doanh nghiệp đầu tư, đổi mới tạo ra được những sản phẩm phân bón chất lượng cao, thân thiện với môi trường, phân bón hữu cơ cần thiết, giúp nông sản Việt tự tin hơn khi vươn ra thị trường thế giới. Đây chính là mong mỏi nhất đối với người nông dân, nông nghiệp Việt Nam", đại diện Hiệp hội Phân bón Việt Nam nhấn mạnh.

Đảm bảo công bằng trong chính sách hoàn thuế GTGT

Mặc dù phần lớn đại biểu quốc hội và các chuyên gia kinh tế đều thống nhất cho rằng cần thiết chuyển phân bón chịu thuế GTGT 5% nhưng vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn về khoản 3 Điều 15 trong Dự thảo Luật quy định: "... Cơ sở kinh doanh chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5%, trừ hoạt động thanh lý tài sản nếu có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng liên tục hoặc 4 quý liên tiếp thì được hoàn thuế GTGT". Luật hiện hành không có điều này.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên thường trực Hội Tư vấn thuế Việt Nam nhìn nhận nếu doanh nghiệp chỉ có 1 loại thuế suất thuế GTGT là 5% thì mới được hoàn thuế, còn những doanh nghiệp có từ 2 loại thuế suất thuế GTGT trở lên thì không được hoàn thuế là không công bằng đối với các doanh nghiệp có từ 2 loại thuế suất thuế GTGT trở lên.

Trong thực tế, doanh nghiệp được tự do kinh doanh nên đa phần doanh nghiệp có đa ngành nghề, rất ít doanh nghiệp chỉ sản xuất một lĩnh vực chịu thuế GTGT 5%. Do đó, sửa luật thuế GTGT cần đảm bảo công bằng đối với các doanh nghiệp cùng ngành nghề sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5%.

Thuật ngữ "chỉ" sẽ làm giới hạn đối tượng được hoàn thuế và không đảm bảo công bằng đối với các doanh nghiệp cùng ngành nghề sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5%.

Do đó, chuyên gia thuế Nguyễn Văn Được đề nghị bỏ từ "chỉ" để cho phép hoàn thuế đối với đối tượng sản xuất kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5% cho đúng bản chất nhưng phải "bù trừ với các hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế khác", đồng thời phải thực hiện "phân bổ" số thuế GTGT theo tỷ lệ chịu thuế 5% so với tổng hàng hóa dịch vụ của người nộp thuế.

Nếu bỏ từ "chỉ" thì tất cả các doanh nghiệp có một hay nhiều loại thuế suất thuế GTGT trở lên đều được đối xử bình đẳng. Điều này giúp cho doanh nghiệp có điều kiện và động lực để liên tục đầu tư phát triển, đổi mới, đa dạng sản phẩm; dành thêm nguồn lực đem lại lợi ích cho nền kinh tế.

"Dù chúng tôi không phải một tổ chức phân bón hay nông nghiệp nhưng vì thấy chính sách gây méo mó thị trường, thiếu công bằng cho doanh nghiệp sản xuất phân bón và người nông dân, nên chúng tôi thấy cần phải lên tiếng vì lợi ích của người nông dân, của chính sách đất nước", ông Được bộc bạch.

Tương tự ý kiến của ông Được, Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An cho rằng cần rà soát lại nội dung cả Điều 15, xây dựng Luật phải "đúng vai, thuộc bài", phân định rõ điều nào giao Chính phủ, điều nào Quốc hội quyết.

"Các doanh nghiệp đâu chỉ sản xuất 1 mặt hàng, thuế GTGT đầu vào thông thường là 10%, các Đại biểu Quốc hội đang rất băn khoăn cho khoản này về mặt nghiệp vụ sẽ tính toán như thế nào. Về mặt kỹ thuật lập pháp, nếu nói 'chỉ được cái này, không được cái kia' là không nên và không hợp lý. Tôi đề nghị bỏ từ "chỉ" và có cách xử lý khác hài hòa, công bằng, tránh phức tạp, nếu doanh nghiệp bị tồn khoản thuế hoàn sẽ là câu chuyện khó khăn cho nguồn tiền sản xuất", ông An nêu ý kiến.

Cũng theo thông tin ông An, quan điểm ban soạn thảo thì việc có từ "chỉ" sẽ thu hẹp lại đối tượng được hoàn thuế, tuy nhiên, ý kiến của Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội là bỏ từ "chỉ", bởi nếu không sửa đổi thì dự thảo Luật có thông qua áp thuế suất GTGT 5% cũng không cải thiện cho doanh nghiệp được như kỳ vọng.

"Đây không phải là "lobby" chính sách hay làm gì mờ ám mà hướng chính sách đến điều đúng đắn và chính xác nhất, mang lại hiệu quả tốt đẹp nhất cho người nông dân và doanh nghiệp", Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An nhấn mạnh.

Mong mỏi kiến nghị gửi tới Quốc hội

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh xót xa cho rằng công nghệ phân bón Việt Nam còn chưa bắt kịp trình độ thế giới, nên rất mong Quốc hội đưa ra quyết định thuế GTGT phân bón chính xác, để từ đó cải thiện chất lượng phân bón, nâng cao giá trị nông sản Việt, để giúp nông nghiệp thực sự là trụ đỡ của nền kinh tế.

Liên quan đến cạnh tranh hàng ngoại, các quốc gia trên thế giới đều có sự ưu tiên cho sản xuất nông nghiệp. Ví dụ Trung Quốc, nguyên liệu nhập vào cho sản xuất phân bón, thuế nhập khẩu được giảm 50% hoặc bằng 0, thuế GTGT cũng được áp mức thấp, khi xuất khẩu hoàn toàn được Nhà nước hỗ trợ phí lưu kho và hoàn toàn bộ thuế trong nước, nên khi bán sang Việt Nam họ được lời lớn và có thế mạnh cạnh tranh cao.

"Ở Nga hay Mỹ cũng tương tự, do đó, tôi thấy rằng chính sách ưu đãi đúng và trúng cho chính sách thuế GTGT là rất cần thiết với sản phẩm phân bón để nông nghiệp Việt Nam được cất cánh. Qua chuyến đi tới vùng nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long vừa qua tôi nhận thấy người nông dân hiện nay sử dụng phân bón cho trồng lúa và cây trồng là chủ yếu. Tuy nhiên, qua tìm hiểu người nông dân cho biết người nông dân cho rằng hiện nay phân bón Việt Nam chưa đủ cạnh tranh đối với phân bón nước ngoài", ông Thịnh nhìn nhận

Chính vì vậy, Luật Thuế GTGT trong đợt sửa đổi này mong muốn làm sao được chuyển hóa để nâng cao được năng suất chất lượng phân bón, vật tư thiết bị đáp ứng được nhu cầu người nông dân.

Ông Trần Văn Khánh, người nông dân tiêu biểu tham gia tọa đàm cho rằng việc đưa phân bón chịu thuế GTGT 5% là điều mà chúng tôi ủng hộ, bởi nhìn thấy đây là điều kiện để doanh nghiệp cải thiện dây truyền, đầu tư chất lượng phân bón hữu cơ, thân thiện với môi trường. Từ đó, người nông dân có cơ hội sản xuất ra những mặt hàng nông sản xanh - sạch hơn, phục vụ không chỉ người tiêu dùng trong nước mà còn là cơ sở để nông sản Việt tiến xa trên thị trường quốc tế.

(Dân trí) - Với ý tưởng độc đáo, sáng tạo, chị Phạm Thùy Thanh Thảo (Ninh Kiều, Cần Thơ) đã "hô biến" đất sét thành những "món ăn" mini dưới dạng mô hình.

Từng là giáo viên mầm non, chị Phạm Thùy Thanh Thảo (Ninh Kiều, Cần Thơ) quyết định nghỉ việc để về làm mô hình "món ăn" mini. 

Mô hình các món ăn này được nặn từ loại đất sét tự khô có nguồn gốc từ Thái Lan, Nhật Bản. Tùy vào độ khó và cầu kỳ mà mỗi sản phẩm có giá từ vài chục nghìn đồng đến hàng trăm nghìn đồng, thậm chí là tiền triệu.

"Sản phẩm có giá dưới 100.000 đồng đa phần là những loại quả đơn lẻ như dưa hấu, dừa, cam, ổ bánh mì. Mô hình các món ăn Việt như cơm tấm, bánh xèo, lẩu có giá đắt hơn, từ 200.000 - 300.000 đồng. Cao cấp hơn là những sản phẩm có nhiều chi tiết, phức tạp dao động 1 - 3 triệu đồng", chị nói.

Kể về cơ duyên với nghề nặn đất sét, chị Thảo cho biết, trong một lần đi tìm đề tài cho học sinh trên mạng vào năm 2017, chị thấy ở nước ngoài có những món ăn làm bằng đất sét rất đẹp nhưng chủ yếu là đồ Tây. Do đó, nữ giáo viên thế hệ 9X cũng muốn đưa những món ăn, ẩm thực của Việt Nam lên mô hình.

"Để thực hiện giấc mơ, tôi quyết định nghỉ việc ở trường mầm non, tập trung phát triển sản phẩm và kinh doanh. Khi tôi nghỉ, ba mẹ tôi cũng không mấy ủng hộ, tuy nhiên, tôi vẫn muốn theo đuổi đam mê đến cùng", chị nói.

Sau khi nghỉ việc, chị Thảo bắt tay vào nghiên cứu, sản xuất sản phẩm. Lúc đó, trên thị trường có nhiều loại đất sét nhưng chị quyết định chọn dòng đất sét của Thái Lan và Nhật Bản vì chúng có nhiều tiện ích, dễ sử dụng.

"Tính ra tiền mua đất sét cũng rẻ thôi, chỉ từ 100.000 đồng/kg, thế nên, khoản tiền công là đắt nhất. Nếu người thợ làm đẹp thì tiền công cao, giá bán sản phẩm cũng tăng lên. Từ đó, mỗi khi nặn mô hình, tôi đều cố gắng làm chỉn chu, sao cho giống thật nhất có thể", chị tiết lộ.

Sau nhiều nỗ lực, sản phẩm của chị Thảo đã được nhiều khách hàng ủng hộ, đón nhận. Trong đó, tệp khách hàng chủ yếu của chị là những người thích chơi búp bê, người muốn lưu giữ những ký ức xưa hoặc khách hàng trung tuổi.

"Nếu biết bảo quản, sản phẩm này có thể chơi, sử dụng được khá lâu mà màu sắc vẫn đẹp. Hơn nữa, chúng có kích thước nhỏ nên không tốn quá nhiều diện tích, không gian, người dùng có thể thoải mái đặt để, trang trí ở mọi nơi trong nhà", chị thông tin.

Trung bình, để làm ra một sản phẩm, chị Thảo mất khoảng 1 - 2 ngày. Để mô hình món ăn hoàn thiện, chị phải trải qua 5 khâu gồm: tìm ý tưởng, nặn sản phẩm, sơn màu, phủ bóng và phơi khô.

Hiện nay, các sản phẩm đều được chị rao bán trên mạng, khách chỉ cần chọn mẫu, sau đó, hàng sẽ được gửi tới tận nhà. Nhờ sản phẩm có chất lượng tốt nên mỗi tháng, chị Thảo thu về 10 - 20 triệu đồng tiền bán mô hình.

Ngoài bán sản phẩm, trong thời gian tới, chị Thảo dự định sẽ mở các lớp học để truyền lại kinh nghiệm nặn mô hình đất sét cho những người cùng đam mê.

Muốn lương nghìn USD thì tắt điện thoại, bớt hóng bình luận trên mạng đi

(Dân trí) - Đây là lời khuyên của ông Hoàng Nam Tiến trong buổi hội thảo về nhân lực thiết kế chip bán dẫn tổ chức sáng nay. Sinh viên mới ra trường ngành này hiện có lương khởi điểm 10.000 USD/năm.

Ngành "hot" trong thời gian tới

Buổi tọa đàm "Thiết kế chip bán dẫn: Cơ hội mới - Tương lai" sáng nay khá "nóng" khi ông Nguyễn Thanh Yên, Tổng giám đốc Công ty CoAsia SEMI Vietnam, chia sẻ về lương của kỹ sư thiết kế chip bán dẫn.

Theo đó mức lương tại Mỹ là 100.000-300.000 USD/năm. Tại Việt Nam, lương kỹ sư ngành này vào khoảng 10.000-100.000 USD/năm tùy vào kinh nghiệm. Sinh viên mới ra trường thường đã có mức lương khởi điểm khoảng 10.000 USD/năm, chưa kể thưởng.

Mức lương cao hơn những ngành khác nhưng vẫn thấp hơn so với các nước phát triển như Mỹ. Với chi phí nhân công kỹ sư thiết kế chip bán dẫn thấp cùng các nền tảng tốt, nhiều doanh nghiệp trên thế giới đang và sẽ có nhu cầu tuyển dụng nhân sự từ Việt Nam.

Ông Yên cũng cho biết hiện nhân sự ngành này đang thiếu hụt trên toàn thế giới. Việc Việt Nam đào tạo được nguồn nhân lực tốt, trở thành nơi cung cấp nhân lực sẽ trở thành mỏ neo giữ các công ty đầu tư ở lại Việt Nam. Nguồn nhân lực càng nhiều và chất lượng thì mỏ neo càng lớn và chắc chắn để giữ dòng tiền đầu tư vào Việt Nam.

Dù tiềm năng như vậy nhưng thách thức với những người trẻ muốn theo đuổi ngành thiết kế chip bán dẫn không hề nhỏ. Theo ông Yên, họ cần là người đam mê, kiên trì, kiên nhẫn bởi phải sau cỡ 10 năm mới bắt đầu thu quả ngọt.

Ông Hoàng Nam Tiến - Phó chủ tịch Hội đồng trường - Trường Đại học FPT - cũng đưa ra lời khuyên tương tự. Ông cho rằng không phải sáng tạo mà chính sự kiên nhẫn, kỷ luật với bản thân mới giúp bạn trẻ thành công.

"Lúc bắt đầu, bước đi đầu tiên vô cùng khó khăn. Nhưng nếu bạn không đi sao biết mình đến được. Lời khuyên của tôi với các bạn là muốn làm được việc lớn thì tắt điện thoai đi, bớt dùng mạng xã hội, bớt hóng các bình luận trên mạng xã hội, tập trung làm việc của mình. Hãy học về thiết kế chip, về bán dẫn, nuôi sống bản thân mình, gia đình mình", Phó chủ tịch hội đồng trường Đại học FPT nhấn mạnh.

Tương tự ông Tiến, ông Yên khuyên các bạn sinh viên nên tận dụng thời gian học trên trường để học thật, nghiên cứu sâu về các chuyên ngành.

Chỉ 5 năm nữa, Việt Nam sẽ là nơi cần đến, phải đến của ngành công nghiệp bán dẫn thế giới

Ông Hoàng Nam Tiến cho biết cách đây một tuần, ông vô cùng ngạc nhiên trước sự lan tỏa của công nghệ trong chuyến thăm huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn.

Tại đây, tỉnh Lạng Sơn tổ chức cuộc thi về robot thì có tới 27 đội tham gia thi đấu. Tất cả trường từ cấp 2, cấp 3 tại tỉnh Lạng Sơn đều có giáo viên dạy về robot. STEM (viết tắt của khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) được đưa vào giảng dạy ở tất cả các trường.

"Từ xưa tới nay tôi rất tự hào khi chúng tôi là nơi đầu tiên đưa STEM vào hệ thống trường phổ thông. Nhưng hiện nay, một tỉnh nghèo như Lạng Sơn cũng đã đưa STEM vào tất cả các trường, cho thấy tiềm năng rất lớn về nền tảng công nghệ của nước ta", ông Tiến chia sẻ.

Từ câu chuyện của Lạng Sơn, ông nhớ lại câu chuyện của FPT 25 năm trước khi làm về công nghệ và cách đây 9 năm nói xuất khẩu phần mềm. Đa số mọi người đều cho rằng điều này là ảo tưởng, người Việt Nam không thể làm được. Thế nhưng năm 2023, doanh thu xuất khẩu phần mềm ra thế giới của FPT đã đạt 1 tỷ USD.

Câu chuyện về ngành công nghiệp bán dẫn hiện nay cũng tương tự như câu chuyện ngành phần mềm trước đây. Nhiều người cho là hoang tưởng, điên rồ nhưng ông Tiến cũng như các diễn giả tại tọa đàm rất tin tưởng vào tiềm năng của Việt Nam.

"Những chàng trai trẻ ở đây ngày hôm nay không cần chờ tới 25 năm như chúng tôi. Chỉ 5 năm nữa thôi, Việt Nam sẽ là nơi cần đến, phải đến của ngành công nghiệp bán dẫn thế giới", ông Hoàng Nam Tiến khẳng định.

Ông lấy dẫn chứng Việt Nam có những nền tảng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện nay từ Chính phủ, các Bộ ban ngành, doanh nghiệp đã có những chiến lược, động thái mạnh mẽ để phát triển ngành này.

Về đào tạo, hiện Việt Nam đã đưa STEM vào các trường từ lớp 1 đến lớp 12. Một ưu điểm đặc biệt khác của người Việt Nam là tính kiên trì, kiên nhẫn. Người trẻ Việt Nam có khả năng tự học và tự học rất nhanh.

"Tôi làm FPT đã 31 năm và nhìn các bạn trẻ ở đây tôi có lòng tin như vậy. Chúng tôi có lòng tin sau 14-16 tháng đào tạo nghề, chúng ta có thể bắt đầu làm việc trong ngành thiết kế chip bán dẫn", ông Tiến tự tin cho biết.

Chia sẻ thêm về cơ hội Việt Nam đối với ngành bán dẫn, ông Võ Xuân Hoài, Phó giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) cho biết Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn chưa từng có. Trước đây chúng ta đã xây dựng nhà máy sản xuất vi mạch, rất muốn phát triển ngành nhưng chưa có cơ hội.

Hiện nay, cơ hội cho Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị bán dẫn thế giới đến từ nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung ứng. Điều này đến từ bối cảnh chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Xu hướng dịch chuyển khỏi Trung Quốc khiến các nước tại khu vực châu Á trở thành điểm đến. Việt Nam trở thành điểm sáng với địa chính trị ổn định, nguồn nhân lực dồi dào, nền tảng về STEM tốt.

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 40 doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn, chủ yếu hoạt động trong mảng thiết kế vi mạch. Tổng số nhân sự làm việc trong ngành này vào khoảng 5.000 người.

Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo được 50.000 kỹ sư phục vụ ngành trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị. Đồng thời, đến năm 2045, Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu với đội ngũ kỹ sư, chuyên gia đủ khả năng đáp ứng được yêu cầu phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam cả về chất lượng và số lượng.