Cùng với điều này là sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, người dùng đang kỳ vọng hơn về việc được phục vụ đa phương thức bán hàng, cả trực tiếp lẫn trực tuyến. Trên thực tế, 60% người tiêu dùng tham gia khảo sát cho biết họ sẽ tránh những cửa hàng không chấp nhận bất kỳ hình thức thanh toán điện tử nào.

Trong tương lai, việc sử dụng các công nghệ thanh toán có xu hướng gia tăng, trái lại, việc sử dụng tiền mặt sẽ giảm dần. 

Trên thực tế, 69% người dùng châu Á dự định sẽ ít sử dụng tiền mặt hơn trong năm tới. Trong khi đó, ví điện tử đã trở nên khá phổ biến đối với người tiêu dùng tại khu vực này. 68% số người được hỏi dự định sẽ sử dụng loại hình thanh toán này trong năm tới. Tỷ lệ này cao hơn mức trung bình toàn cầu (khoảng 62%).

Các phương thức thanh toán được người tiêu dùng cân nhắc sử dụng trong năm 2021 theo khảo sát của MasterCard.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, chỉ riêng trong Quý III/2020, đã có hơn 255.000 giao dịch được thực hiện qua các ví điện tử. Tổng giá trị của các giao dịch này lên tới hơn 100.000 tỷ đồng. Nhìn chung, tổng giá lượng giao dịch ví điện tử trong Quý III/2020 đã tăng 123,1% về lượng và 141,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. 

Thực tế này cho thấy, giống với phần lớn các nước khác trong khu vực, thói quen của người Việt Nam cũng đang dần thay đổi. Thay vì việc sử dụng tiền mặt, người dùng Việt Nam giờ đây đã sẵn sàng hơn để đón nhận các tiện ích thanh toán số.

Người châu Á đặc biệt thích QR Code và tiền mã hóa 

Trong số các phương thức thanh toán mới nổi, thanh toán bằng mã QR đặc biệt phổ biến ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Loại hình thanh toán này có sức hút đặc biệt lớn ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương so với phần còn lại của thế giới. 

Trong số những người sử dụng mã QR để thanh toán, 63% cho biết trong năm qua họ sử dụng hình thức này thường xuyên hơn so với trước đây. 

Người Châu Á đặc biệt thích thanh toán bằng QR Code.

Tỷ lệ này là 64% ở cả Thái Lan và Ấn Độ, cao hơn mức trung bình toàn cầu là 56%. Khảo sát của MasterCard cho thấy, lý do xài QR Code của người Châu Á nằm ở việc thuận tiện và đảm bảo vệ sinh bởi người dùng có thể thanh toán không chạm qua thiết bị di động của mình. 

Với trường hợp của Việt Nam, theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, dù việc thanh toán qua mã QR chỉ mới triển khai được một thời gian ngắn, đã có 30 ngân hàng và khoảng 90.000 điểm giao dịch trong nước chấp nhận thanh toán qua QR Code. 

Bên cạnh QR Code, tiền mã hóa cũng đang khẳng định vị thế của mình. Tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, 45% người dùng được khảo sát cho biết họ có thể cân nhắc sử dụng tiền mã hóa trong năm tới. Con số này vượt xa mức 12% của năm ngoái và cao hơn mức trung bình toàn cầu 40%. 

Mức độ phổ biến của tiền ảo tại các quốc gia. Số liệu: Statista

Về mặt địa lý, nhiều người tiêu dùng cảm thấy thoải mái hơn với việc sử dụng tiền mã hóa ở Thái Lan (46%) và Ấn Độ (44%) so với ở Úc (17%). Mặc dù vậy, với mức giá biến động lớn, các loại tiền mã hóa hiện nay nổi lên như một hạng mục đầu tư nhiều hơn là một loại tiền tệ để chi tiêu, mua sắm. 

Với trường hợp của riêng Việt Nam, tiền ảo hiện vẫn được xem là phương tiện thanh toán không hợp pháp. Việc phát hành, sử dụng tiền ảo là phương tiện thanh toán sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. 

Tuy vậy, nhiều thống kê đã chỉ ra rằng, Việt Nam hiện đứng thứ 2 thế giới về mức độ phổ biến của “tiền ảo”. Khảo sát của Statista từng cho thấy, cứ khoảng 5 người Việt Nam được hỏi, 1 người nói rằng họ từng sử dụng hoặc sở hữu “tiền ảo”.

Trọng Đạt

Mobile Money: Yếu tố đẩy nhanh việc triển khai Nghị quyết số 52

Việc thí điểm dịch vụ Mobile Money chính là cách tiếp cận mở, sáng tạo, thể hiện sự đổi mới về tư duy quản lý kinh tế, xã hội theo đúng như tinh thần của Nghị quyết 52 được Bộ Chính trị đề ra. 

So với các nước khác, người Việt cũng rất sẵn sàng cung cấp thêm các thông tin tài chính cá nhân cho phía ngân hàng (49%) để đổi lại các dịch vụ khác biệt như lãi suất tốt hơn hoặc giảm phí. Đây là tỷ lệ cao thứ 2 trong khu vực, chỉ xếp sau Thái Lan (51%). 

Chính vì rất cởi mở với ngân hàng số, người Việt có yêu cầu rất cao khi sử dụng các dịch vụ này. Đầu tiên phải kể đến những yêu cầu về việc rút ngắn thời gian chuyển tiền. Ngoài ra, người Việt cũng muốn được đáp ứng các trải nghiệm nâng cao hơn như khả năng cá nhân hóa về giao diện website, ứng dụng, việc thiết lập thanh toán hóa đơn định kỳ và các tính năng về bảo mật.

Ngân hàng số phải thay đổi tư duy để phục vụ người sử dụng

Chia sẻ với Pv. VietNamNet, ông Aashish Sharma - phụ trách Bộ phận Quản lý Vòng đời rủi ro và Quyết định của FICO cho rằng, nhìn chung, người sử dụng mong muốn các trải nghiệm với dịch vụ ngân hàng số phải ngày càng đơn giản, nhanh chóng và được cá nhân hóa. 

Để làm được điều này, các ngân hàng sẽ phải tiến hành chuyển đổi số một cách toàn diện. Trong quá trình đó, họ cần điều chỉnh lại hành trình trải nghiệm của người sử dụng để hướng tới phân khúc khách hàng rộng lớn hơn. 

Người dùng mong muốn trải nghiệm với dịch vụ ngân hàng số phải ngày càng đơn giản, nhanh chóng và được cá nhân hóa.

Hiện nay, các xu hướng chuyển đổi số chính trong lĩnh vực ngân hàng là phát triển hệ sinh thái quan hệ đối tác, ứng dụng công nghệ điện toán đám mây và cuối cùng là việc lấy người dùng làm trọng tâm. 

Các ngân hàng hiện đều đã đồng tình với 2 xu hướng đầu tiên, đó là phát triển hệ sinh thái quan hệ đối tác và ứng dụng điện toán đám mây. 

Trong đó, nền tảng ngân hàng phải đảm bảo hỗ trợ được quan hệ đối tác đa bên để cùng nhau cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tùy chỉnh và được cá nhân hoá. Ví dụ như ngân hàng cung cấp dịch vụ tài chính cho khách hàng của các sàn thương mại điện tử. 

Ở xu hướng thứ 3 là lấy người dùng làm trọng tâm, không phải ngân hàng nào cũng hiểu đúng. Sau khi thu thập dữ liệu đầu vào từ người dùng, điều quan trọng là phải dùng những dữ liệu đó để phục vụ cho việc ra quyết định. 

Dữ liệu của các ngân hàng hiện nay thường được phân tán, định dạng của dữ liệu cũng khác nhau. Điều quan trọng là phải làm sạch được các dữ liệu để sử dụng chúng trong quá trình phân tích. 

Ông Aashish Sharma - phụ trách Bộ phận Quản lý Vòng đời rủi ro và Quyết định của FICO.

Các ngân hàng cũng cần phải duy trì được tính nhất quán về chất lượng dịch vụ. Nếu người dùng hài lòng với sản phẩm đầu tiên, quay lại sử dụng sản phẩm thứ 2 nhưng lại có trải nghiệm tồi tệ, đó sẽ là điểm yếu chí tử ảnh hưởng đến quyết định tiêu dùng. 

Ví dụ cho điều này là cần phải có hạn mức nhất quán cho mọi dịch vụ của người dùng. Không thể để các mức hạn mức khác nhau cho từng dịch vụ khác nhau dù cùng chung một người sử dụng. 

Theo vị chuyên gia này, trong thời gian tới, các ngân hàng phải thay đổi tư duy dựa trên sản phẩm sang tư duy dựa trên tiêu dùng, cụ thể là cung cấp dịch vụ theo nhu cầu của người sử dụng.

Thay vì tìm cách phát minh lại những cái đang có, các ngân hàng nên tìm kiếm các sản phẩm, dịch vụ tốt đã được phát triển bởi các công ty công nghệ để phục vụ cho quá trình chuyển đổi số hoạt động của mình. 

Điều này chỉ được thực hiện nếu ngân hàng có trong tay một nền tảng ra quyết định thông minh, có khả năng thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn và sử dụng mô hình phân tích để từ đó đưa ra quyết định. Đó là cách để tìm ra phương án tối ưu nhằm cải thiện hành trình trải nghiệm của khách hàng. 

Trọng Đạt