Top 5 đội tuyển thất bại nhiều nhất tại chung kết World Cup

Dẫu không còn làm trong ngành nhưng sau 4 năm, khi nhìn nhận lại, Lan thừa nhận việc học đại học đã giúp ích cho mình rất nhiều trong cách tư duy và xử lý vấn đề.

“Tôi nhận ra bản thân trước đây cũng giống như rất nhiều bạn trẻ khác, đều kỳ vọng quá nhiều ở tấm bằng đại học. Vì thế, mức lương khi mới ra trường chưa cao thường có tâm lý hụt hẫng.

Nhưng thực tế, mức lương còn phụ thuộc vào giá trị của sức lao động mà mình tạo ra. Đa số sinh viên mới ra trường chưa có nhiều kinh nghiệm, chuyên môn cũng như tư duy xử lý vấn đề còn hạn chế, nên mức lương ra trường chỉ 6 – 7 triệu là điều hợp lý”.

Nhận mức lương thấp là do thiếu sự năng động

Từng gặp không ít sinh viên trăn trở với câu hỏi “Có cần học đại học hay không khi ra trường vẫn nhận mức lương thua cả những người làm công nhân, chạy xe ôm công nghệ”, ThS Nguyễn Bá Phong (Trưởng khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghiệp Vinh) nhìn nhận: “Bản chất của thu nhập chính bằng giá trị tạo ra nhân số lượng người sử dụng”.

“Giá trị tạo ra không phụ thuộc vào việc bạn là người lao động chân tay hay lao động trí tuệ. Bởi lẽ, lao động trí tuệ nếu tạo ra ít giá trị sẽ nhận về thu nhập thấp, trong khi lao động chân tay nếu tạo ra nhiều giá trị sẽ nhận về thu nhập cao hơn”.

Với những người lao động trí óc có thu nhập thấp, theo ông Phong, đó thường là những người làm các công việc lặp đi lặp lại nhàm chán, không có sự sáng tạo, không đòi hỏi việc vận dụng sức lao động quá lớn. Vì thế, muốn có thu nhập cao hơn, người lao động buộc phải tạo ra được giá trị cho tổ chức, doanh nghiệp.

“Nếu cảm thấy bản thân có khả năng nhưng làm việc trong môi trường không phù hợp hoặc không giúp mình tạo ra nhiều giá trị hơn, người trẻ cần tìm một môi trường mới thích hợp để phát huy tài năng. 

Những người chỉ ngồi yên một chỗ, liên tục ca thán về mức lương thua công nhân dù tốt nghiệp đại học, thực chất đều đang thiếu sự năng động, lười học tập và không cầu tiến. Bởi thực tế, doanh nghiệp thường trả lương theo giá trị người lao động tạo ra chứ không dựa trên bằng cấp của họ”.

Để không rơi vào tình trạng “hụt hẫng về mức lương sau khi ra trường”, ThS Nguyễn Bá Phong cho rằng ngay từ sớm, người học cần xác định mong muốn sẽ làm những công việc lao động chân tay hay lao động trí óc. Điều này phụ thuộc vào khả năng và xu hướng tính cách của mỗi trẻ.

“Nếu yêu thích các công việc lao động chân tay, không cần thiết phải lựa chọn đại học. Nhưng nếu đã theo đuổi con đường đại học, cần xác định trong giai đoạn đầu, có thể mức thu nhập chưa cao vì phải làm việc để lấy kinh nghiệm. Sau đó, cần liên tục vận động tìm cách tạo thêm giá trị để đem lại thu nhập cao hơn”.

Theo ông Phong, đại học là một khoản đầu tư cả về thời gian, tuổi trẻ, tiền bạc… do đó cần phải đầu tư khôn ngoan, chọn trường và ngành học sao cho 4 năm đại học không hoài phí. 

“Hiện nay, nhiều người nghĩ rằng học xong đại học, lượng kiến thức thu nhận được ở bậc học này đủ để đi kiếm tiền. Nhưng đó là một sai lầm. Vào đại học chỉ là bước đệm đầu tiên của người lao động trí óc. Sau đó, họ vẫn tiếp tục phải học tập không ngừng”.

Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, tính đến tối ngày 30/7 - sau 20 ngày mở hệ thống xét tuyển đại học, hơn 660.000 thí sinh đã nhập nguyện vọng. 

Trong khi đó, tổng số thí sinh đăng ký xét tuyển đại học trước kỳ thi tốt nghiệp (có tài khoản trên hệ thống) là khoảng 951.900. Điều này đồng nghĩa gần 292.000 (30,7%) thí sinh đã không chọn con đường vào đại học.

Áp lực về việc làm, mức lương sau khi tốt nghiệp, trước cánh cửa đại học, nhiều em đã do dự.  Thay vì "cân não" đăng ký các nguyện vọng vào đại học, không ít em đã chọn lối đi riêng - học nghề như thẩm mỹ, nấu ăn, lái xe... Bạn nghĩ gì về vấn đề này? Độc giả có thể gửi ý kiến vào phần bình luận dưới bài viết hoặc email [email protected]. Xin cảm ơn!

Hãng tin Fox News dẫn lời Jason nói: "Vào một sáng Chủ nhật, khi thức dậy, tôi nhấn vào biểu tượng Facebook và phát hiện nó đã bị khóa. Họ nói là tôi bị cấm. Facebook chỉ gửi cho tôi một tin ngắn gọn rằng tôi đã vi phạm các tiêu chuẩn của họ về bóc lột tình dục trẻ em. Rồi sau đó nó biến mất". 

Theo Jason, sự vi phạm đó chưa bao giờ xảy ra. Hơn nữa, Facebook không chỉ ra hành động hay bản tin nào mà anh đăng tải vi phạm quy tắc đó. 

Anh đã nhiều lần liên hệ với công ty mẹ của Facebook là Meta Platforms, song không được trả lời. Mọi nỗ lực nhằm kháng cáo quyết định trên và liên lạc với một người nào đó trong hệ thống hỗ trợ của Facebook đều vô ích vì quy trình này chỉ có thể thực hiện thông qua một tài khoản đang hoạt động. 

Trước đây, Jason từng có một bình luận chính trị vi phạm tiêu chuẩn của Facebook nhưng lần này anh bị cấm hoàn toàn việc truy cập tài khoản của mình. "Tôi cho rằng đó là cách đối xử tồi tệ, ít nhất họ phải cho tôi biết tôi đã làm gì sai", anh nói. 

Thất vọng vì không nhận được phản hồi, Jason quyết định kiện Facebook vào tháng 8/2022. Dù vậy, Jason vẫn không nhận được phản hồi nào từ Facebook. 

Một thẩm phán đã yêu cầu Meta phải trả cho Jason 50.000 USD dù nhóm pháp lý của công ty này vẫn không phản hồi gì với đơn kiện. Sau khi có phán quyết của tòa, Facebook đã khôi phục tài khoản cho Jason. Tuy nhiên, cuộc chiến của người đàn ông này vẫn chưa kết thúc.

Facebook dường như không hợp tác với thẩm phán và không trả cho Jason một đồng nào. Jason nói, bản thân không phải kiện vì tiền. Điều anh muốn là Facebook phải chịu trách nhiệm vì không đưa ra câu trả lời thích đáng. 

Linh hoạt tiêu chí quy đổi xóa nhòa ranh giới nghiên cứu viên – giảng viên

Luật Giáo dục Đại học hiện hành đã quy định cơ sở giảng dạy cũng chính là cơ sở nghiên cứu khoa học. Khi đưa điều khoản này vào Dự thảo, điều Bộ GD-ĐT mong muốn là sẽ xóa nhòa khoảng cách về nghiên cứu và giảng dạy giữa trường ĐH và viện nghiên cứu. Tuy nhiên, trong 5 năm qua, các văn bản dưới Luật ban hành sau đó, cũng như quá trình thực thi Luật đã không thực hiện được điều này.

Theo quy định hiện hành, giảng viên – nghiên cứu viên muốn được công nhận chưc danh GS, PGS phải có đủ 270 giờ giảng bên cạnh các tiêu chí khác về bài báo quốc tế, hướng dẫn cơ sở, viết sách khác…

Về mặt pháp lý, đây là quy định chung mang tính chủ trương. Để thực sự đưa chính sách này vào cuộc sống, các văn bản dưới Luật ban hành sau này cần quy định cụ thể trong việc quy đổi giờ giảng thành điểm nghiên cứu hoặc điểm nghiên cứu sang giờ giảng để đủ điều kiện xét duyệt chức danh GS, PGS. Qua đó, chấm dứt tình trạng các nhà nghiên cứu trong các viện phải tìm đủ cách đủ giờ giảng để đủ điều kiện hồ sơ hiện nay.

Theo TS Phạm Hùng Hiệp (thành viên nhóm nghiên cứu đổi mới giáo dục đại học), việc quy đổi này tùy thuộc vào từng năng lực nghiên cứu/giảng dạy của cá nhân. Miễn là đảm bảo gắn kết năng lực giảng dạy và năng lực nghiên cứu trong các cơ sở đào tạo. Ví dụ: Người nào nghiên cứu chưa xuất sắc thì phải dạy nhiều, ai nghiên cứu nhiều, có nhiều công trình bài báo quốc tế thì điều kiện về giờ giảng dạy cần ít đi.

Được biết, trong Dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi mà Bộ GD-ĐT trình ra Quốc hội kỳ này đã quy định chức danh giảng viên là người thực hiện, tham gia công tác giảng dạy và các hoạt động khoa học trong cơ sở GDĐH . Điều này sẽ tạo điều kiện cho người có năng lực nghiên cứu tốt được tập trung nghiên cứu, và ngược lại, ai giảng dạy tốt sẽ có nhiều thời gian giảng dạy trên lớp. Vấn đề là tỷ lệ quy đổi như thế nào để đảm bảo giảng viên phải thực sự nghiên cứu khoa học.

Để xóa nhòa ranh giới giữa giảng viên-nghiên cứu viên, không nên khống chế 1 GS hướng dẫn bao nhiêu NCS, nếu ai có điều kiện năng lực hướng dẫn nhiều thì nên khuyến khích, quan trọng là phải đảm bảo chất lượng đầu ra. Cũng nên cho phép quy đổi hướng dẫn nghiên cứu sinh thay cho đi dạy. Càng linh hoạt sẽ càng tạo điều kiện cho các trường tự chủ về nghiên cứu khoa học. Cần có nhiều hình thức quy đổi linh hoạt hơn để các trường tự chủ trong quản lý cán bộ và phát triển KHCN.

Cũng cần xem xét lại quy định giảng viên ĐH nghiên cứu phải là tiến sĩ.  Hiện nay đang có đề xuất: Ở các cơ sở đào tạo nghiên cứu, nên cho phép nghiên cứu sinh cao học giảng dạy trình độ thạc sĩ. Tạo cơ hội cho nghiên cứu sinh được tham gia giảng dạy cũng là một cách gắn kết đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Nên có quỹ phát triển KHCN tương tự Nafosted?

Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH cũng bổ sung quy định: Bộ GD-ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ KHCN và các bộ ngành có liên quan khác quy định, hướng dẫn các cơ sở GDĐH thực hiện các hoạt động khoa học công nghệ.

Hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ nói chung và nghiên cứu khoa học công nghệ trong các cơ sở đào tạo ĐH hiện đang bị vướng bởi sự chồng chéo trong quản lý giữa các bộ, ngành. Cụ thể là quy định quản lý của ngành dọc là Bộ KHCN (quản lý đề tài, dự án) và ngành khác là Bộ KH-ĐT (quản trí phòng thí nghiệm, cơ sở vật chất) đang tạo nên thực trạng: có phòng thí nghiệm nhưng không có đề tài, một bên có đề tài nhưng không có phòng thí nghiệm. Điều này đang thực sự làm khó với người nghiên cứu khoa học nói chung và giảng viên nghiên cứu khoa học nói riêng.

Liên quan tới việc xử lý phòng thí nghiệm. Hiện nay cơ chế của Bộ KHCN, Bộ GD-ĐT và Bộ KH-ĐT về cơ sở vật chất và đơn vị nghiên cứu không ngồi cùng lại được với nhau. Nhiều phòng thí nghiệm rất tốt nhưng các nhà khoa học không có cơ hội được sử dụng để nghiên cứu. Thực tế đang có sự lệch pha giữa quản lý cơ sở vật chất phòng thí nghiệm và quản lý đề tài cũng như vênh trong tiêu chuẩn giữa nghiên cứu viên và giảng viên hai hệ thống nhà trường và viện nghiên cứu. Nếu Luật GDĐH sửa đổi giải quyết được những “vênh” này là rất tốt. Đây là cơ hội để pháp điển, gỡ nút thắt này.

Tuy nhiên, điều này cũng nằm ngoài thẩm quyền của Luật GDĐH, mà phải ở cấp cao hơn là Luật tổ chức Chính phủ, vì một số vướng-vênh này đang do chịu tác động từ luật khác.

Giải pháp cho sự vênh này, khi luật khác chưa điều chỉnh là cụ thể hóa thành 1 quỹ: định hướng đầu tư vào các ngành lĩnh vực cụ thể trong 5-10 năm.

Hiện nay, đầu tư cho NCKH trong các trường ĐH hiện nay vẫn là “bổ đầu”.  Nếu có 1 quỹ chung của cả nước, dành riêng cho những ngành, lĩnh vực ưu tiên nhất định. Ai muốn tham gia phải có hồ sơ đẹp và kết quả tốt. Quỹ này nên do hội đồng quỹ quản lý độc lập, trực thuộc Chính phủ, do các nhà khoa học điều hành chứ không do 1 đơn vị bộ ngành nào (chẳng hạn như quỹ Nafosead hiện nay). Quỹ hoạt động theo tiêu chí đã ban hành bởi các nhà khoa học chứ không phải bất cứ cơ quan quản lý hành chính nào.

Tuy nhiên đây vẫn chỉ là giải pháp mang tính chất tình thế. Về lâu dài, cần thống nhất về các chính sách, cơ chế, hoạt động, tài chính, cơ sở vật chất trong hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ quốc gia.

“Cởi trói” về sở hữu trí tuệ, đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống

Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH quy định: Trường ĐH, Cơ sở Đào tạo được quyền sở hữu kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, xây dựng cơ chế phân chia lợi ích hợp lý với tác giả và các bên liên quan phù hợp với Luật Sở hữu trí tuệ và Khoa học Công nghệ.   

Tại sao phải có điều khoản này? Lý do là càng ngày càng có nhiều nghiên cứu trong trường ĐH gắn với thực tiễn và có khả năng “thương mại hóa” rất cao. Nhiều trường ĐH ở nước ngoài có mô hình gắn với vườn ươm khởi nghiệp để ứng dụng ngay các đề tài nghiên cứu. Đặc biệt, một số ngành như Công nghệ thông tin, quản trị doanh nghiệp, ngân hàng, tài chính thì có tính ứng dụng rất cao. Theo quy định cũ, những công trình, đề tài nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước, sử dụng cơ sở vật chất của cơ sở nhà nước thì bản quyền sẽ thuộc về nhà nước hoặc rất khó phân chia lợi nhuận. Nhà khoa học hoặc hội đồng nghiên cứu đề tài đó không có quyền tác giả và không được khai thác thương mại. Điều này lý giải vì sao rất nhiều công trình/đề tài nghiên cứu bạc tỉ lâu nay toàn bị lưu kho. 

Nếu chính sách này cởi mở hơn, sẽ trao cho cơ sở cấp quỹ và nhà khoa học có quyền đàm phán với nhau về tác quyền và quyền khai thác thương mại trên cơ sở chia sẻ lợi ích. Cốt lõi của vấn đề nằm ở quyền sở hữu trí tuệ của công trình nghiên cứu. Điều này thực sự cần đặt ra để giải quyết nhằm đưa các đề tài nghiên cứu đi vào cuộc sống.

Thực ra, Luật Sở hữu Trí tuệ đã rất cởi mở. Cái vướng ở đây là trong tư duy nhà quản lý các cơ sở đào tạo, thường xem các sản phẩm nghiên cứu khoa học sử dụng ngân sách hoặc cơ sở vật chất của trường (Nhà nước) là thuộc quyền sở hữu của nhà nước. Việc sở hữu trí tuệ với các đề tài nghiên cứu khoa học trong các cơ sở đào tạo đã được ghi lại tường minh trong Luật GDĐH sẽ là một cơ sở pháp lý tạo bước tiến mới để các nhà khoa học, các trường ĐH chủ động hơn trong việc khai thác thương mại các kết quả nghiên cứu khoa học.

Thanh Hằng

“Nút thắt” cản trở giáo dục đại học sẽ được mở thế nào?

Dự thảo Luật Giáo dục Đại học cần tạo ra sự đột phá về cơ chế, chính sách, gỡ bỏ những “nút thắt” cản trở giáo dục đại học phát triển.