Mùa thu Hà Nội thảnh thơi với ai, nhưng vẻ như với anh thì chưa bao giờnhỉ? Nhất là năm nay?

- Năm nay, cũng như mọi năm, tháng 8 là tháng tôi thường về VN, tranh thủ kỳnghỉ hè ở Châu Âu nhưng không phải để nghỉ ngơi, thăm thân… mà là về “phục vụ”quê hương bằng những cuộc biểu diễn khác nhau. Ngày 9, 21 và 22.8 với Dàn nhạcgiao hưởng quốc gia VN và Nhà hát nhạc vũ kịch TPHCM cùng người bạn đời của mìnhlà nghệ sĩ violon Lidia Dobrevska, 30.8: “Giai điệu mùa thu” (TP.HCM), 2.9:“Điều còn mãi” (Hà Nội) và vào ngày 12.9 tới là chương trình “Giai điệu tự hào”tại TPHCM.

Nhạc trưởng Lê Phi Phi.

Cùng thời điểm, nghe nói bố anh còn nhập viện? Những ngày qua hẳn là quábề bộn với anh?

- Rất may là suốt hai tháng 6 và 7, trong khi bố tôi nằm viện thì tôi chưavướng các chương trình biểu diễn. Tháng 8, ông đã được xuất viện và cố gắng quaytrở lại nhịp sống thường ngày, ăn, ngủ, tập đi những bước ngắn… Vì vậy, việcchăm sóc ông không cần thiết phải túc trực 24/24 nữa nên tôi vẫn đủ thời gian đểlàm các chương trình đã định sẵn của mình.

Con số chẵn 70 năm có khiến cảm hứng “cầm đũa” của anh dạt dào hơn hẳnnhững “cùng kỳ năm ngoái”?

- Đúng là cảm hứng của tôi có đặc biệt hơn trước vì con số chẵn 70, chứ thựcra năm nào cũng biểu diễn đúng vào dịp lễ Quốc khánh 2.9 với “Điều còn mãi”. Nămnay có cái khác nữa là “Điều còn mãi” đã được nâng lên là một chương trình hòanhạc quốc gia.

Khán giả đã nhìn thấy giọt nước mắt của Đăng Dương khi khép lại “Điều cònmãi” bằng ca khúc “Tổ quốc gọi tên mình”. Anh có nghĩ, những chuyến về nướcthường niên của Lê Phi Phi cũng chính là vì “Tổ quốc gọi tên mình”?

- Nhạc trưởng Lê Phi Phi không chỉ rơi nước mắt ở một bài hát cụ thể nào, mànước mắt của ông đã chảy rất lâu trong tâm hồn. Từ đó, thể hiện được những cảmxúc sâu sắc khi chỉ huy tất cả các tác phẩm trong buổi hòa nhạc. Thay vì “nhìnthấy”, bạn hãy cảm nhận nó.

Tiết mục nào khiến anh ưng ý và xúc động nhất trong “Điều còn mãi”, đó cóphải chính là tác phẩm của bố anh không?

- Tất nhiên khi chỉ huy “Bài ca xây dựng”, tôi đã có nhiều cảm xúc nhất vì đólà bài hát tôi yêu thích của cha mình. Hơn nữa, hai cha con vừa trải qua một đợtchống chọi với bệnh tật, chưa bao giờ tôi gần cha nhiều như vậy. Hàng ngày,chúng tôi vẫn cùng nghe với nhau các tác phẩm bất hủ để đời của ông, bàn luận,phân tích… Trong đó có “Bài ca xây dựng”.

Thật ra, tôi không ưng ý về cách phối lại bài này cho dàn nhạc giao hưởng củamột bạn nhạc sĩ trẻ, bạn ấy đã hoàn toàn không hiểu về tinh thần của tác phẩm,hoàn cảnh ra đời của nó… Nhưng vì thời gian gấp gáp nên tôi không có lựa chọnnào hơn và bắt buộc phải sử dụng nó. Thật đáng tiếc! Bù lại, Đăng Dương đã hátrất hay tác phẩm này.

“Thiêng liêng hơn cả với tôi là sự im lặng trong Nhà hát Lớn”

Kể ra, nếu rảnh, anh sẽ tận hưởng mùa thu Hà Nội theo cách nào?

- Qủa là một thiệt thòi! Tôi thậm chí không có lấy một buổi sáng cho bản thânmình chứ đừng nói là một ngày để có thể tận hưởng trọn vẹn mùa thu ở Hà Nội. Tôithèm được ngồi nhâm nhi một ly càphê sáng ở phổ cổ, mơn man một cơn gió thu vàngắm nhìn những mảng ánh sáng vàng mà chỉ có mùa thu mới có… - Thế thôi, là đủ!

Điều gì anh chỉ có thể tìm thấy ở mùa thu Hà Nội? Hình ảnh nào thườngkhiến anh xao động nhất, mỗi khi trở về?

- Nếu ngược về ký ức tuổi thơ thì mùa thu Hà Nội còn mãi trong tôi với RằmTrung thu, phố Hàng Mã, đèn ông sư, mặt nạ, múa sư tử, đêm trăng rước đèn phá cỗ,quả hồng quả bưởi, bánh dẻo bánh nướng… Nhưng hình ảnh luôn làm tôi xao độngnhất là những con đường rải lá sấu rụng vàng ươm. Năm nay, tôi tiếc là chưa kịpchụp cho mình một bức ảnh thu Hà Nội nào.

Anh sẽ nói gì với vợ con anh về Hà Nội của những ngày này: Lễ diễu binh,diễu hành, những đường phố ngập tràn băng rôn, biểu ngữ, những mặt người dự hội,Nhà hát Lớn và sự im lặng tuyệt đối dưới “cây đũa thần” của anh…? Đó có phải làmột phần lý do của sự trở về?

- Từ năm ngoái qua năm nay, tôi không còn “phải nói” với vợ con mình về mùathu Hà Nội trong dịp lễ Quốc khánh nữa. Hai mẹ con đã cảm nhận được tận mắt. Đẹpvà thiêng liêng hơn cả đối với tôi, hẳn là sự im lặng tuyệt đối của khán giảtrong Nhà hát Lớn, nơi những người nghệ sĩ chúng tôi “gọi Tổ quốc” theo cách củamình.

Nhạc trưởng Lê Phi Phi nhận hoa của Tổng biên tập Phạm Anh Tuấn trong Điều Còn Mãi 2015.

Hà Nội rộn ràng náo nức, nhưng ở đâu đó trong một góc nhỏ buồn, là tác giảcủa những ca khúc cách mạng từng lay động mạnh mẽ lòng người đang phải đối diệnvới “sinh lão bệnh tử”. Cảm giác của anh khi đi từ ngoài đường về bên giườngbệnh của bố anh - nhạc sĩ Hoàng Vân?

- Lúc đó, tôi chỉ muốn hứa với bố: “Chỉ cần bố đi lại được vững vàng hơn chútnữa là con sẽ đưa bố xuống phố đi ăn sáng, uống càphê, ngắm vẻ náo nhiệt của phốphường với mùa thu Hà Nội, như hàng bao năm nay bố con mình vẫn làm, bố nhé!”…

Con anh, nghe nói, lại mê nhạc rock? Anh thấy thú vị, hay thất vọng?

- Sao tôi lại phải thất vọng? Nhạc rock, theo tôi, cũng là một thể loại âmnhạc giải trí đáng được trân trọng. Tuổi trẻ có tự do của mình, các cháu muốnnghe nhạc gì là sự lựa chọn cá nhân, cha mẹ không nên can thiệp. Có chăng làhướng dẫn cho cháu biết thưởng thức một cách hiệu quả nhất.

Lấy vợ cùng nghề, cùng dàn nhạc, sát cánh cùng nhau trong những chuyến lưudiễn, hỏi thật, có lúc nào anh muốn được… dãn ra một chút không?

- Chưa bao giờ.

Tôi rất thích cái tên của anh, vừa mạnh mẽ vừa ấm áp. Riêng dành cho anh,hẳn là anh cũng thế?

- Vì sao tôi lại có cái tên như vậy thì phải hỏi bố tôi. Còn tôi có phải làngười đàn ông như vậy không thì phải dành cho phái đẹp nói chung, trong đó cóbạn (cười).

Thật ra, anh có giỏi cầm đũa không, khi… đứng bếp?

- Quá giỏi là khác! Mỗi cuối tuần, hay khi nhà có khách, tôi thường vào bếpnấu các món ăn Việt yêu thích cho mọi người. Thời sinh viên đi du học thì làm gìcó ai nấu cho, “muốn ăn phải lăn vào bếp” thôi. Sống ở Macedonia là một đất nướcnhỏ có hơn 2 triệu dân, không hề có quán ăn Việt và rất ít các quán Á, lại tiếptục phải “lăn”. Và cái chính vẫn là do “bệnh mê cầm đũa” (cười)!

(Thuỷ Lê /Lao Động)
Ảnh: Khánh Hiển

Theo thông tin từ Bệnh viện Bưu Điện, gene gây bệnh teo cơ tủy là gene lặn ở nhiễm sắc thể số 5 (protein SMN). Do đó, tỷ lệ mắc bệnh cả hai giới giữa nam và nữ là như nhau. Người mang một gene của bệnh thường không có biểu hiện. Nhưng con có thể mang bệnh nếu lấy vợ hoặc chồng có cùng đột biến gene.

Trường hợp trong gia đình có người đã từng mắc bệnh teo cơ tủy cần thực hiện xét nghiệm để biết đột biến gene ở cả vợ và chồng trước mang thai. Nếu phát hiện cả hai bố mẹ đều ẩn chứa gene bệnh, cặp vợ chồng nên làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) kết hợp xét nghiệm sàng lọc tiền làm tổ, chọn phôi khỏe mạnh không mang bệnh hoặc gene bệnh để có thể sinh ra em bé khỏe mạnh. Bởi trường hợp cả hai bố mẹ đều ẩn chứa gene bệnh, tỷ lệ con sinh ra bị bệnh trong mỗi lần mang thai tự nhiên khá cao. 

Để góp phần hỗ trợ các cặp vợ chồng không may mang gene bệnh, nhân Ngày hội Tư vấn vô sinh, hiếm muộn năm 2023, Bệnh viện Bưu Điện quyết định hỗ trợ kinh phí làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cho 50 cặp vợ chồng mắc các bệnh lý di truyền nếu làm IVF tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản. 

Kim Anh

Erik ten Hag được MU công bố làm HLV trưởng thay Ralf Rangnick vào cuối mùa, từ tháng trước nhưng vẫn chưa đến Old Trafford.

Tuy nhiên, giờ đây ông đã có thể hướng đến Quỷ đỏ sau khi cùng Ajax vô địch sớm giải Eredivisie trước 1 vòng đấu – là danh hiệu thứ 3 trong 4 mùa cùng 2 chiếc Cúp QG khác. Trận đấu cuối cùng của nhà cầm quân này với Ajax là gặp Vitesse vào 19h30 chiều tối nay, 15/5.

Dù vậy, vẫn chưa rõ HLV Erik ten Hag sẽ có mặt trực tiếp trên sân Crystal Palace để xem MU chơi bóng ngày hạ màn Premier League, hay theo dõi từ một địa điểm khác.

MU sẽ vắng mặt ở Cúp C1 mùa sau, là tổn thất kinh tế cho CLB nhưng với Ten Hag lại thuận lợi vì ông có nhiều thời gian hơn để xây dựng đội hình của mình.

Erik ten Hag dự kiến có 100 triệu bảng chi tiêu mùa hè và ngân sách có thể tăng lên nhiều hơn tùy vào cuộc vị thuyền trưởng cùng MU quyết định bán bớt đi những cái tên nào trong đội hình.

MU thời Erik ten Hag sẽ có du đấu hè ở Thái và Australia, trong đó trận ra mắt của vị thuyền trưởng này chính là đấu Liverpool vào 12/7 tại Bangkok.

L.H