Càng lớn tuổi, khả năng sinh sản của cả hai giới sẽ càng giảm. Vì vậy, mỗi người cần có kế hoạch cân đối thời gian cho sự nghiệp và lập gia đình, sinh con để không bỏ lỡ "thời điểm vàng" mang thai và sinh con.

Với nữ giới, theo bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, tuổi tác ảnh hưởng đáng kể đến khả năng có con. Tất cả phụ nữ sinh ra đã có một số lượng trứng giới hạn. Càng lớn tuổi, số lượng và chất lượng trứng càng giảm dần theo thời gian. Cơ hội có thai cao nhất của phụ nữ là trong khoảng 20 tuổi cho đến đầu những năm 30 tuổi.

Khả năng sinh sản của phụ nữ đã bắt đầu giảm ngay từ tuổi 27 và giảm nhanh sau tuổi 35. Khi đó tổng số noãn ở hai bên buồng trứng cũng như chất lượng noãn sẽ suy giảm. Vì vậy, các chuyên gia khuyên rằng tốt nhất người phụ nữ nên có thai ở độ tuổi dưới 30. Nếu trễ hơn, hãy cố gắng có con trước 35 tuổi. Bên cạnh đó, nếu sau 6 tháng cố gắng mà chưa có thai, nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín càng sớm càng tốt để kịp thời sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản (nếu cần).

Theo thống kê tại các đơn vị thụ tinh trong ống nghiệm trên toàn thế giới, tỷ lệ có thai giảm từ 50% ở phụ nữ dưới 30 tuổi xuống còn 10% ở phụ nữ trên 40 tuổi và dưới 1% ở phụ nữ trên 45 tuổi, tính theo tất cả nguyên nhân gây hiếm muộn. Khi người phụ nữ khoảng 45 tuổi, họ chỉ còn ít hơn 5% cơ hội thụ thai và hơn 70% sẩy thai ngay cả khi đã thụ thai thành công với trứng của mình.

Người Nhật quan niệm, điều quan trọng nhất mà các bậc phụ huynh cần làm là cố gắng hỗ trợ trẻ phát triển tư duy độc lập, tính quyết đoán, nhưng sự giúp đỡ ấy cần từng bước được loại bỏ đến ngày đứa trẻ có thể tự đứng vững trên đôi chân của mình.

Kỷ luật để khuyến khích trẻ

Từ 2 tuổi trở đi, trẻ nhỏ sẽ bắt đầu hình thành các thói quen sinh hoạt. Lúc này, người mẹ chỉ đóng vai trò giúp đỡ, hỗ trợ trẻ trong các hoạt động sinh hoạt cá nhân như mặc quần áo, ăn uống, tự đi vệ sinh, và đánh răng. Trẻ nhỏ ở lứa tuổi này thường rất hứng thú khi được tự thực hiện các hoạt động đó, và nên được bố mẹ động viên, cổ vũ để có thể hoàn thành mọi việc.

Từ 2 tuổi trở đi, trẻ đã có thể tự ăn uống và thực hiện các công việc cá nhân khác với sự giúp đỡ của mẹ.

Bước sang giai đoạn 3 – 4 tuổi, trẻ thường sẽ hình thành thói quen ăn uống trên bàn, tự đi vệ sinh, đánh răng, rửa mặt, và không còn tỉnh giấc giữa đêm khi ngủ. Nhưng trên thực tế, mỗi đứa trẻ lại có tốc độ phát triển khác nhau. Nếu trẻ vẫn chưa tự thực hiện được một công việc nào đó, bố mẹ cũng không nên quá lo lắng mà vô tình tạo áp lực lớn cho trẻ.

Trẻ nhỏ được 5 tuổi đã có thể trông em và làm vài việc vặt cho mẹ. Ở độ tuổi này, trẻ đã hình thành được khả năng tư duy và tự đưa ra quyết định trong một số hoàn cảnh nhất định, trẻ không còn cần người lớn kiểm soát các hoạt động và cũng có thể tự điều chỉnh hành vi để thích nghi với môi trường sống xung quanh.

Như vậy, quan trọng là các bậc phụ huynh cần hiểu được mục đích của việc kỷ luật trẻ nhỏ là nhằm khuyến khích tính độc lập của trẻ hình thành và phát triển, và để dạy trẻ cách thích nghi với hoàn cảnh sẵn có. Khi áp dụng các hình thức kỷ luật đối với trẻ, bố mẹ nên cân nhắc kỹ lưỡng tác động của các hình thức đó với sự phát triển của trẻ trong việc nâng cao được tính tự chủ, sự tự tin và khả năng tư duy độc lập khi trẻ trưởng thành.

Cách kỷ luật tác động lâu dài đến sự phát triển của trẻ

Điều kiện và môi trường sống của mỗi gia đình là khác nhau, từ thu nhập của bố mẹ, khoản tiền đầu tư cho giáo dục, phương pháp kỷ luật trẻ, đến số quyển sách có trong gia đình. Vì vậy một cuộc nghiên cứu nhằm so sánh mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đó đến khả năng đọc, viết, vốn từ vựng, cũng như kết quả học tập ở trường tiểu học của trẻ ở ba quốc gia Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đã được thực hiện.

Cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mức thu nhập của phụ huynh có ảnh hưởng đến khả năng biết chữ của trẻ nhưng ảnh hưởng đó giảm dần đến khi trẻ được 5 tuổi; trong khi đó, phương pháp kỷ luật của bố mẹ và số lượng sách mà gia đình sở hữu vẫn tiếp tục tác động đến sự phát triển từ ngữ của trẻ.

Phương pháp giáo dục “hoạt động chung” (bố mẹ và trẻ giao tiếp với nhau, dành thời gian vui chơi, học tập cùng nhau) ở Nhật Bản và Hàn Quốc đã giúp cho trẻ em ở hai quốc gia này tích lũy được vốn từ vựng phong phú hơn nhiều so với những đứa trẻ khác.

Việc bố mẹ Nhật dành thời gian bên con giúp ích rất nhiều cho sự phát triển nhận thức của trẻ

Cùng với đó, cuộc nghiên cứu cũng so sánh kết quả của bài kiểm tra trình độ biết chữ dành cho trẻ học lớp một ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Bài kiểm tra bao gồm các bài tập đọc hiểu, suy luận qua việc đánh giá một mệnh đề, tái tạo đoạn văn, và viết chính tả. Kết quả cuộc so sánh cho thấy, điểm số bài kiểm tra của trẻ nhỏ Nhật Bản và Hàn Quốc không phản ánh điều kiện tài chính của gia đình các em.

Trái lại, cuộc nghiên cứu đã chứng minh trẻ được giáo dục bằng phương pháp “hoạt động chung” với vốn từ vựng phong phú đạt điểm số cao hơn trẻ bị quản giáo “quân phiệt" (bắt trẻ phải nghe lời bố mẹ), và trẻ có vốn từ nghèo nàn có điểm số thấp nhất.

Kết quả này phản ánh tầm quan trọng của các hình thức giáo dục trẻ, cụ thể là ở hai quốc gia Nhật Bản và Hàn Quốc. Người mẹ khó có thể thay đổi được thu nhập của gia đình, nhưng việc họ cố gắng trò chuyện nhiều hơn với trẻ và việc họ nhìn nhận vấn đề giáo dục trẻ một cách tiến bộ có thể làm thay đổi cuộc đời của chính những đứa trẻ.

Thành tích học tập ở trường của trẻ không phản ánh điều kiện kinh tế của gia đình. Với một phương pháp giáo dục hợp lý, bố mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ phát triển nhận thức vượt trội.

Khả năng ngôn ngữ và tư duy độc lập của trẻ cũng có thể phát triển vượt trội nếu bố mẹ là người thích đọc sách, thường xuyên kể chuyện cho con nghe, yêu thích nói chuyện với con và tạo cho con một gia đình hạnh phúc. Nếu bố mẹ coi trẻ nhỏ như một người lớn trong gia đình sẽ giúp trẻ nâng cao được tính tự chủ và độc lập trong cuộc sống.

Từ những nghiên cứu, phân tích và đánh giá trên đây, có ba điều quan trọng bố mẹ cần ghi nhớ khi nuôi dạy trẻ:

Thứ nhất, mức độ biết chữ của trẻ không chỉ phản ánh việc trẻ biết đọc, biết viết, mà còn được thể hiện bằng khả năng trẻ sử dụng từ ngữ chính xác và hiệu quả. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần tạo điều kiện cho trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo ngay từ những năm đầu đời.

Thứ hai, từ vựng là một yếu tố quan trọng cấu thành nên nền tảng học tập vững chắc, và có thể được cải thiện nếu bố mẹ áp dụng phương pháp giáo dục “hoạt động chung” và tăng cường giao tiếp với trẻ.

Cuối cùng, điều kiện kinh tế hạn hẹp của gia đình có thể ít hoặc không hề ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ nếu bố mẹ biết lựa chọn một phương thức giáo dục phù hợp. Bố mẹ nên tôn trọng tính cách và sự tự chủ của trẻ, quan tâm tới sở thích và suy nghĩ của trẻ, thường xuyên trò chuyện với trẻ, và tạo ra bầu không khí gia đình gần gũi, hoàn thuận.

(Theo Tri thức trẻ)

Thực ra, trước khi làm HASU, Thuỳ Anh từng là đồng sáng lập một nền tảng dạy kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục trẻ em thông qua phim hoạt hình tương tác.

Thuỳ Anh cho biết, sở dĩ những dự án khởi nghiệp mà cô thực hiện đều có liên quan tới các vấn đề xã hội trong cuộc sống hiện đại là vì những trải nghiệm đa dạng mà cô từng trải qua trước đó.

Sau khi đi du học về, Thuỳ Anh chọn khởi nghiệp từ các ứng dụng công nghệ, giúp giải quyết các vấn đề thiết thực trong cuộc sống.

Từng là học sinh chuyên Hà Nội - Amsterdam, cô theo học Luật Quốc tế ở Học viện Ngoại giao, rồi đi du học thạc sĩ Quản trị kinh doanh MBA tại Adelphi University, New York, Mỹ.

Từ năm lớp 10 cho đến hết năm 3 đại học, Thuỳ Anh đi làm cộng tác viên cho nhiều tờ báo và đài truyền hình. Trong 4 năm học thạc sĩ ở Mỹ, cô làm thêm rất nhiều công việc khác nhau: trợ giảng cho giáo sư trưởng bộ môn tài chính doanh nghiệp, trợ lý cho hiệu trưởng, trưởng phòng tổ chức các hoạt động từ thiện cho trường Adelphi, đi trông trẻ, làm nhà hàng, mở shop bán đồ xách tay...

Chính nhờ những trải nghiệm đa dạng đó mà Thuỳ Anh xác định được con đường tương lai muốn đi. Cô thấy cuộc sống của mình hạnh phúc và ý nghĩa nhất khi làm các công việc liên quan tới sức khỏe, xã hội và con người.

Năm 2017, cô mở công ty khởi nghiệp xã hội đầu tiên ở Việt Nam với Aligo Kids - dự án phòng chống xâm hại trẻ em bằng phim hoạt hình. Năm 2018, cô mở công ty truyền thông chuyên mảng hoạt hình về các vấn đề xã hội.

Đến đầu năm 2020, cô mở Hasu - ban đầu là các lớp hướng dẫn người cao tuổi sử dụng điện thoại thông minh, hướng dẫn cách tự chăm sóc sức khoẻ tại nhà... Sau đó, cô tạo ra một ứng dụng giúp cho người cao tuổi nâng cao sức khoẻ trên cả 3 phương diện: thể chất, tinh thần và kết nối xã hội.

Với ứng dụng này, người cao tuổi được cung cấp các thông tin chăm sóc sức khỏe bản thân, những bài tập luyện riêng dành cho người cao tuổi. Họ cũng có các sân chơi để giải trí, những khóa học để học hát, học đàn, học vẽ, học mỹ thuật… theo hình thức trực tuyến.

Trong quá trình giới thiệu ứng dụng đến với người dùng, Thuỳ Anh rất bất ngờ khi người cao tuổi không quá bỡ ngỡ với công nghệ như mình từng nghĩ.

“Thực tế, khi mở các lớp ở xung quanh Hà Nội và các tỉnh, ngoài một số bác chưa có điện thoại thông minh mà chúng tôi phải cho mượn thiết bị để học (chỉ chiếm khoảng 5% lớp), thì hầu hết các bác đều sử dụng điện thoại khá thành thạo. Thậm chí nhiều bác còn biết chỉnh sửa ảnh bằng app. Các bác dạy nhau học cũng rất nhanh, đặc biệt các bác gần 90 tuổi có thể sử dụng thành thạo Google Voice - tra cứu các nội dung trên google bằng giọng nói. Tôi cũng thấy rất vui khi có những bác bị ung thư hoặc bệnh nền nặng vẫn cố gắng luyện tập hàng ngày đều đặn trên app. Tôi hy vọng sẽ sớm làm được thêm những khoá học, bài tập ý nghĩa cho người bị ung thư nữa”.

Chọn công việc chăm sóc người già một cách gián tiếp, Thuỳ Anh nhớ về một kỷ niệm với ông ngoại.

“Ngày trước, tôi từng hỏi ông một câu là ‘ông sợ điều gì nhất?’. Trái ngược với những suy nghĩ của tôi rằng ông sợ già đi, sợ cô đơn... ông đã trả lời một câu khiến tôi vô cùng ám ảnh, đó là: ‘Ông sợ phải sống lâu’.

Người cao tuổi sợ rất nhiều thứ, nhưng họ đặc biệt sợ phải sống lâu trong cuộc sống bệnh tật và làm phiền đến con cháu. Không chỉ có ông của tôi mà hàng triệu người cao tuổi khác cũng có những nỗi sợ như vậy”.

Thuỳ Anh sáng lập Hasu cũng từ những trăn trở, muốn giúp cho cuộc sống của người cao tuổi chất lượng hơn, ý nghĩa hơn.

Thuỳ Anh nói, cô cảm thấy hạnh phúc khi làm các công việc liên quan tới sức khỏe, xã hội và con người.

Chia sẻ về con đường đến với khởi nghiệp xã hội, Thuỳ Anh nói cô bắt đầu từ những điều nhỏ bé xung quanh chứ không có gì lớn lao to tát.

“Tôi nhớ lần đầu đối mặt với cảm giác sinh ly từ biệt đó là khi cô giáo đầu tiên quan tâm yêu thương tôi nhất, qua đời vì tuổi cao và ốm bệnh. Tôi còn chưa kịp thể hiện tình cảm và sự biết ơn của mình. Tôi nhớ hình ảnh những bạn nữ bị bắt nạt ở trong lớp mà tôi không có khả năng bảo vệ. Tôi nhớ ông ngoại - người yêu thương nhất trong gia đình - đã qua đời khi tôi chưa làm được gì cho ông.

Tôi không nhớ đã có bao nhiêu lần trải qua cảm giác bất lực trước những nỗi đau mình chứng kiến trong cuộc sống, để rồi đến một ngày tôi mong muốn mình phải làm được thật nhiều, để những người khác không phải trải qua cảm giác của tôi và cũng để bản thân không còn phải thấy hối tiếc hay ân hận nữa”.

Nói về việc phụ nữ khởi nghiệp, lại là khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, Thuỳ Anh cho rằng vẫn có một số định kiến giới tồn tại. Tuy nhiên, cô thấy rằng với sự bền bỉ và nhạy cảm của phụ nữ trong việc phát hiện và xử lý các vấn đề, rất nhiều phụ nữ đã thành công trong hành trình xây dựng và điều hành công ty công nghệ. “Điều đó cũng truyền cảm hứng rất nhiều để sau này xã hội có cái nhìn tích cực hơn mỗi khi thấy phụ nữ ra ngoài làm việc”.

Nguyễn Thảo

Ảnh: NVCC

Bà bán vé số miền Tây trở thành ‘Phụ nữ truyền cảm hứng’ năm 2021

Ít ai được nhận nhiều giải thưởng danh giá như thế lại có hoàn cảnh đặc biệt như bà Sáu Thia.