Trong bữa ăn trưa ở diễn đàn, chuyên gia của một tập đoàn tư vấn quốc tế nhận xét với tôi "mục tiêu của Việt Nam là đầy tham vọng". Cách nói phản ánh sự nghi ngờ của anh về khả năng đạt được mục tiêu. Anh nói, nhiều nước đang hụt hơi trong cuộc đua này, và kinh nghiệm mà công ty tư vấn của anh trải nghiệm là thất bại nhiều hơn thành công.

Tôi hoàn toàn chia sẻ góc nhìn này trong quá trình làm nghiên cứu về tài chính xanh của mình. Rất nhiều dự án đã thất bại vì sự đắt đỏ của chuyển đổi xanh cũng như cách thực hiện. Vài năm gần đây, với nhận thức tăng lên của thị trường tài chính về hỗ trợ kinh tế xanh, mọi việc đã dễ dàng hơn ở đầu vốn (dù không dễ như nhiều người tưởng), nhưng đầu thực thi dự án không hề đơn giản.

Hai bài học tôi nhận thấy từ những tổ chức triển khai là: tư duy ở cấp thực hiện thấp nhất còn yếu, và những giải pháp xanh - sạch lại không phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đối tượng cần thực hiện nhất. Ví dụ, trong trường hợp các dự án phân loại rác, người thực hiện cuối cùng nhận ra là nỗ lực của họ trở thành "số không" khi mà chính người thu gom rác lại không phân loại.

Còn nói về chuyện trồng rừng, chính một bạn làm dự án phi lợi nhuận ở Việt Nam và một người bạn của tôi làm nghiên cứu môi trường ở Anh có cùng nhận định, ở một vài nước đang phát triển, chính người ở địa phương có khi là người sống nhờ phá rừng.

Những thực tế sinh động đó nhắc tôi tới câu nói của Tiến sĩ Trương Văn Phước trong hội thảo "Tài chính xanh và thị trường tín chỉ Carbon" diễn ra hôm 6/9. Ông nói rằng chuyển đổi xanh hay hành trình đi đến phát thải ròng bằng không phải thích hợp với điều kiện kinh tế xã hội. Nghĩa là những gì tốt đẹp nhất mà chúng ta mong muốn về môi trường, con đường đi đến kinh tế xanh, tương thích với điều kiện áp dụng ở từng địa phương.

Trong khi phần lớn doanh nghiệp trong xã hội còn là doanh nghiệp nâu - là các doanh nghiệp tạo ra khí thải và gây ô nhiễm môi trường, mô hình kinh doanh của đa số còn là mô hình nâu, cần có những cú hích chính sách để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi cả về mô hình kinh doanh, công nghệ và suy nghĩ. Những thay đổi đó phải đi xuống được tới cấp thi hành chứ không dừng lại ở những người lập chiến lược, ra đầu bài. Nếu không, những dự án, những khoản tiền chi ra để chuyển đổi xanh coi chừng chỉ dừng ở mức nói chứ không làm, hoặc làm cho có, đối phó, theo phong trào, chứ không đi vào thực chất. Đó sẽ là sự lãng phí cơ hội và nguồn lực để chuyển đổi nền kinh tế sang mô hình tăng trưởng xanh.

Phát biểu tại Diễn đàn HEF 2023, ông Phạm Bình An, Viện phó Viện nghiên cứu phát triển TP HCM cũng chỉ ra nhiều ví dụ về mặt thực thi chính sách hiện nay, đó là thị trường tái sử dụng, tái chế chất thải đã được hình thành nhưng chưa có tính liên kết và còn nhiều vướng mắc về giấy phép thực hiện, doanh nghiệp muốn đầu tư năng lượng sạch nhưng biểu giá điện từ năng lượng tái tạo chưa đủ hấp dẫn.

Ở mặt thị trường tài chính, những thảo luận về trái phiếu xanh, cho vay xanh, thị trường tín chỉ carbon, hình thành trung tâm tài chính xanh ở TP HCM chỉ mới ở mức thúc đẩy về mặt quan điểm, nhưng về chính sách, ngay cả một cơ chế thử nghiệm theo mô hình sandbox vẫn chỉ đang trên các bàn thảo, đề án. Chúng ta đang muốn chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, mô hình tăng trưởng mới, cần nhiều thử nghiệm, nhưng cách làm vẫn đang vận hành theo tư duy quản lý và thực thi của một nền kinh tế nâu.

Không thể xanh khi đầu còn nghĩ nâu. Mà muốn thay đổi cách nghĩ, những người lập chiến lược phải làm sao nghĩ ra cách để những người từng làm xanh, nghĩ xanh ở nhiều nơi trong và ngoài nước được kết nối với những nơi cần thực hiện các chính sách, xóa đi cách "nghĩ nâu", "làm nâu".

Nghe chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi phát biểu về vấn đề kinh tế xanh, điều mà tôi tâm đắc là việc ông nhắc đi nhắc lại từ "kết nối". Không chỉ TP HCM mà bất kỳ địa phương nào muốn triển khai kinh tế xanh, thì cơ quan hoạch định và quản lý chính sách phải đổi từ vai trò đặt đầu bài sang vai trò kết nối, để những sáng kiến, mô hình kinh doanh, công nghệ xanh có thể đi vào thực chất chứ không chỉ nằm trên giấy. Chỉ có cách tiếp cận kết nối và kiến tạo, dám thử nghiệm mô hình mới thì mới có thể gỡ được các điểm nghẽn, những kháng cự thay đổi do cách nghĩ cũ hình thành trong nền kinh tế nâu đã hàng chục năm nay tạo ra.

Nếu không làm được như thế, sẽ có rất nhiều lãng phí trong quá trình thực hiện và đáng lo hơn nữa là không đạt được những cam kết quốc tế về giảm phát thải ròng. Đó không chỉ là những cam kết thành tích, mà sẽ trực tiếp tác động đến túi tiền mỗi doanh nghiệp khi càng nhiều hoạt động xuất khẩu sẽ bị làm khó vì chuẩn mực môi trường.

Những mốc thời gian 2026 hay 2030 đã không còn quá xa.

Hồ Quốc Tuấn

Tối 6/3, liveshow 8 của The Remix - Hòa âm và ánh sáng 2016 đã diễn ra với chủ đề "Kết hợp cùng các giọng ca nhí". Theo đó, Top 5 thí sinh còn lại của chặng đua là Noo Phước Thịnh, Ngô Kiến Huy, Soobin Hoàng Sơn, Hương Tràm và Maya sẽ kết hợp với những giọng ca nhí bước ra từ The Voice Kids: gồm Quang Anh, Nhã Thy, Thiện Nhân, Hồng Minh và Hoàng Anh.

Đây là một đêm thi không loại và 5 đội vẫn được tiếp tục góp mặt ở liveshow 9 bán kết tuần sau bất chấp kết quả thế nào. Đội chiến thắng trong đêm thi này được nhận một phần thưởng trị giá 30 triệu đồng. Đội được yêu thích nhất trên mạng xã hội sẽ mang về 20 triệu đồng tiền thưởng.

Sau một tuần bất ngờ xuống phong độ, Noo Phước Thịnh và các đồng đội đã nhanh chóng lấy lại được vị thế của một ứng cử viên hàng đầu cho ngôi quán quân cuộc thi mùa giải này. Là đội trình diễn cuối cùng, anh đã mang đến cho khán giả cũng như BGK một phần trình diễn hoàn hảo về mọi yếu tố, từ âm nhạc cho đến dàn dựng.

Chưa bãi bỏ cấp phép ca khúc trước năm 1975 ngay

Theo NSND Quang Vinh – Cục trưởng Cục NTBD, trước Tết, Cục NTBD có trình Chính phủ những vấn đề cần sửa đổi ở 2 Nghị định trên cho phù hợp với sự phát triển của xã hội, trong đó có việc sẽ bãi bỏ việc cấp phép phổ biến các ca khúc trước năm 1975.

Về việc sửa 2 Nghị định trên theo hướng Cục trình, Chính phủ đã thống nhất chủ trương, yêu cầu Cục NTBD tiến hành soạn thảo sửa đổi Nghị định, lấy ý kiến rộng rãi dư luận nhân dân sau đó trình tiếp để Chính phủ xem xét tiếp. Quy trình này sẽ dài và hiện tại, khi chưa có Nghị định sửa đổi thì mọi công việc liên quan tới lĩnh vực biểu diễn vẫn dựa trên 2 Nghị định 79 và 15 cũ.

Cục trưởng Cục NTBD cho hay, mọi cơ quan tổ chức vẫn hoạt động theo Nghị định 79 và 15 khi chưa có Nghị định mới thay thế.

“Chính phủ đồng ý trên tinh thần hướng tới cái mở, tạo điều kiện cho nghệ sĩ, đơn vị cá nhân tham gia hoạt động biểu diễn. Đây là điều rất may mắn và Cục NTBD đã xác định năm 2019 sẽ là năm chú trọng ưu tiên việc này là số 1. Cục sẽ cố gắng hoàn thiện Nghị định càng sớm càng tốt, nó sẽ là hành lang pháp lý cho việc quản lý Nhà nước liên quan tới lĩnh vực NTBD, giảm bớt phức tạp còn nhiều tranh cãi.

Chúng tôi mong có Nghị định hợp lý cho người tham gia quản lý và người hưởng thụ. Tuy nhiên, hạn bao giờ chúng tôi cũng chưa đưa ra được. Khi nào có Nghị định mới ban hành thì lúc đó mới có hiệu lực. Còn bây giờ chưa thể nói là Chính phủ đồng ý bãi bỏ, mà chính xác là đồng ý mặt chủ trương, ý chí mà Cục đưa ra. Quy trình như nào Cục phải xây dựng rồi lại trình tiếp, qua nhiều cấp. Trên thực tế qua nhiều lần thăm dò, Cục nhận thấy đa số ý kiến đồng tình việc sửa Nghị định. Tuy nhiên, hiện tại vẫn phải chờ, và mọi cơ quan tổ chức vẫn hoạt động theo Nghị định 79 và 15 khi chưa có Nghị định mới thay thế”, NSND Quang Vinh cho hay.

NSND Quang Vinh chia sẻ, việc cấp phép hay phổ biến ca khúc trước năm 1975, trên thực tế đã làm trước kia cho thấy không còn phù hợp, có thể phù hợp với ít đối tượng ở phạm vi hẹp. Cục hiện tại không đủ lực lượng để làm việc phổ biến các bài hát được hát trước năm 1975, việc này cũng không khác gì việc cấp phép.

Dự thảo sửa đổi Nghị định nếu được chấp thuận sẽ tạo điều kiện thuận lợi không riêng gì bài hát trước năm 1975 mà những bài hát có nội dung xuyên tạc, nói xấu chế độ,. .sẽ không được sử dụng dưới bất cứ hình thức nào. Quyền kiểm soát khi đó không phải ở Cục mà sẽ là người chủ chương trình, là Sở hay là người đứng đầu một tỉnh. Sẽ có hình phạt thích đáng, vì tăng quyền cho địa phương, địa phương chủ động được cái gì phù hợp với địa phương, cái gì không thì họ cũng phải chịu một hình phạt thích đáng khi xảy ra lỗi. 

Tuy nhiên, người đứng đầu Cục NTBD cũng đã lường trước phương án rủi ro, bởi không phải cán bộ địa phương nào cũng đủ trình độ thẩm định. Nhưng đó lại là cái ràng buộc khiến cán bộ địa phương phải làm được việc mới được ngồi vị trí quan trọng, chứ không phải bổ nhiệm cho có.

NSND Quang Vinh cho hay, việc sửa đổi về vấn đề cấp phép chỉ là một phần, Cục cố gắng xây dựng chính sách dành cho nghệ sĩ, các đơn vị tham gia hoạt động nghệ thuật trong bối cảnh kinh tế thị trường, nhất là các đơn vị nghệ thuật truyền thống trước đây đã tham gia rất nhiều vào việc biểu diễn phục vụ chính trị.

“Nếu để các đơn vị cá nhân, các địa phương tự mày mò theo cách của mình có thể khó đạt được đồng thuận. Nhưng có một hành lang thống nhất trên cả nước – đó là Nghị định thì sẽ thuận lợi hơn. Nhất là chính sách ưu đãi cho các mảng nghệ thuật truyền thống”, ông Vinh chia sẻ.

“Mở” cho các người đẹp thi quốc tế nhưng không có nghĩa “xách vali” lên là đi

NSND Quang Vinh cũng cho biết Nghị đinh sửa đổi sẽ theo hướng ngắn gọn, đơn giản, dễ hiểu và dễ áp dụng, sẽ sắp xếp chuyên nghiệp hơn, nhất là các cuộc thi nhan sắc, các liên hoan. Cục cũng sẽ tiến hành xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý về nghệ thuật biểu diễn. Cơ sở dữ liệu này rất thuận tiện khi cần trích lục hồ sơ của một nghệ sĩ nào đó.

Về cuộc thi các người đẹp, người mẫu, hiện nay, theo Cục trưởng Cục NTBD, Việt Nam đang phát triển rất mạnh. Cục khuyến khích tất cả các cá nhân, đơn vị trong và ngoài công lập tham gia, tất nhiên sẽ phải theo quy định. Vì đây là hoạt động xã hội không sử dụng ngân sách nhà nước nên sẽ không cấm, các cuộc thi nhỏ sẽ phân cấp địa phương, cuộc thi lớn thì Cục cấp.

Lê Âu Ngân Anh mới đây gây ồn ào dư luận vì đi thi quốc tế dù không được cấp phép.

“Cuộc thi Hoa hậu sẽ chỉ có 2 cuộc thi lớn Cục có quyền cấp phép. Còn các cuộc thi ở địa phương, địa phương tuỳ tình hình cấp phép, đương nhiên danh hiệu khi đó chỉ là người đẹp hoặc hoa khôi, không có chuyện danh xưng hoa hậu. Tất nhiên đây là dự thảo, khi nào Nghị định được ban hành thì lúc đó mới có giá trị”, ông Vinh nói.

Về việc các người đẹp đi thi quốc tế, dự kiến dự thảo đưa ra là các công dân có đủ điều kiện theo yêu cầu của cuộc thi ấy thì được phép thi. Nhưng được phép không có nghĩa là “xách vali lên đường” mà vẫn theo quy định tuỳ theo các cấp địa phương, tuỳ tính chất cuộc thi họ quy định chứ không nhất thiết cái gì cũng phải Cục NTBD cấp phép. Theo ông Vinh, làm như vậy là tăng quyền tham gia cho công dân cũng như phân cấp quản lý cho hiệu quả hơn.

Tình Lê

Sắp bỏ cấp phép ca khúc trước 1975

Chính phủ đã đồng ý chủ trương sửa đổi nghị định 15 và nghị định 79 về lĩnh vực biểu diễn, trong đó có việc sẽ bỏ cấp phép các ca khúc trước năm 1975.