Tiếp nối giai đoạn khó khăn của năm 2018, thị trường BĐS TP.HCM nửa đầu năm 2019 chứng kiến sự thiếu hụt nguồn cung sản phẩm nhà ở khi có đến 124 dự án triển khai dở dang thì phải tạm ngưng để phục vụ công tác thanh kiểm tra, điều tra. 

124 dự án đang triển khai thì bị tạm ngưng để phục vụ công tác thanh kiểm tra, điều tra.

Việc sụt giảm nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở mới dẫn đến nguy cơ tăng giá nhà, giảm cơ hội tạo lập nhà ở đối với số đông người có thu nhập trung bình và thấp, giảm nguồn thu ngân sách, doanh nghiệp mất cơ hội kinh doanh. 

Trước tình trạng này, UBND TP.HCM đã giao Sở TN&MT hướng dẫn chủ đầu tư 124 dự án nói trên thực hiện các thủ tục để đẩy nhanh quá trình triển khai, tránh gây lãng phí và ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của Thành phố. 

Không có dự án nào được công nhận chủ đầu tư 

Những vướng mắc về thủ tục pháp lý khiến cho nguồn cung dự án BĐS mới tại TP.HCM trong năm 2019 sụt giảm đáng kể. 

Theo số liệu của Sở Xây dựng, nếu như năm 2018 trên địa bàn thành phố có 8 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư; 59 dự án được chấp thuận đầu tư và 19 dự án được công nhận chủ đầu tư thì con số này trong 9 tháng của năm 2019 lần lượt là 1; 12 và không có dự án nào được công nhận chủ đầu tư. 

Số lượng dự án nhà ở hoàn thành trong năm 2019 giảm mạnh so với năm ngoái.

Số lượng dự án nhà ở hoàn thành trong năm 2019 cũng giảm mạnh so với năm trước. Năm 2018 có 61 dự án nhà ở hoàn thành, trong khi 9 tháng của năm 2019 chỉ có 17 dự án. 

Siết tín dụng BĐS, trái phiếu doanh nghiệp lên ngôi

Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 22/2019/TT-NHNN ngày 15/11/2019 quy định giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được đánh giá có tác động lớn đến thị trường BĐS. 

Ngoài việc tiếp tục siết mạnh cho vay BĐS khi đưa ra lộ trình giảm dần tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung và dài hạn, Ngân hàng Nhà nước còn tăng tỷ lệ rủi ro khi kinh doanh BĐS từ 150% lên 200%.

Điều này dẫn đến doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh BĐS chuyển sang huy động vốn bằng hình thức phát hành trái phiếu. Tính đến tháng 12/2019, trong 61.000 tỷ đồng phát hành từ trái phiếu doanh nghiệp thì riêng ngành BĐS, xây dựng, hạ tầng chiếm đến 27%, tương ứng 16.000 tỷ đồng. 

Bùng phát vi phạm trật tự xây dựng 

Có thể nói 2019 là một năm bùng phát về vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn TP.HCM. Tình trạng xây dựng sai phép, không phép diễn ra phổ biến và phức tạp, nhất là ở các quận huyện có tốc độ đô thị hoá cao. 

Năm 2018 có 2.419 công trình xây dựng không phép, sai phép, sai quy hoạch được phát hiện, bình quân 6,6 vụ sai phạm/ngày. Trong 6 tháng đầu năm 2019, đã có 1.550 công trình sai phạm, tăng hơn 28% so với năm trước. 

Một số công trình vi phạm trật tự xây dựng điển hình được phát hiện tại các dự án như: Dự án Hưng Phát Green Star (quận 7) do Công ty CP Đầu tư BĐS Hưng Lộc Phát làm chủ đầu tư; dự án Picity High Park (quận 12) của Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Gia Cư; dự án Paris Hoàng Kim (quận 2) của Công ty TNHH Xây dựng và kinh doanh nhà Khởi Thành…

Nhiều công trình vi phạm trật tự xây dựng trong đó có Gia Trang quán – Tràm Chim Resort

Các công trình của cá nhân vi phạm trật tự xây dựng kéo dài đã và đang được xử lý như Gia Trang quán – Tràm Chim Resort (huyện Bình Chánh) hay nhà xưởng xây không phép của “quan” quận Thủ Đức tại hẻm 419/14 đường số 48, phường Hiệp Bình Chánh. 

Nhằm tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, Thành uỷ TP.HCM đã ban hành Chỉ thị số 23-CT/TU ngày 25/7/2019. Sau hơn 4 tháng triển khai chỉ thị này, số vụ vi phạm trật tự xây dựng đã giảm còn 3,1 vụ/ngày so với 8,5 vụ/ngày như trước. 

Doanh nghiệp chuyên bán dự án “ma” sụp đổ 

Nguồn cung sản phẩm nhà ở TP.HCM năm 2019 sụt giảm cũng là lúc dự án “ma” xuất hiện khắp nơi và một trong những sự kiện đáng chú ý là sự sụp đổ của Công ty CP Địa ốc Alibaba (Địa ốc Alibaba). 

Có trụ sở tại TP.HCM, thế nhưng Địa ốc Alibaba chuyên kinh doanh đất nền phân lô tại Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận… Đáng nói, các dự án mà doanh nghiệp này rao bán là những khu đất được quy hoạch là đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm do cá nhân đứng tên sở hữu. 

Mặc dù không được cơ quan chức năng chấp thuận đầu tư dự án nhưng Địa ốc Alibaba vẫn tự “bịa” tên dự án, ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với hàng ngàn khách hàng thông qua hình thức cam kết lợi nhuận. 

Hàng ngàn khách hàng "sập bẫy" của Công ty CP Địa ốc Alibaba.

Ngày 18/9/2019, Bộ Công an đã phối hợp cùng Công an TP.HCM khám xét trụ sở Địa ốc Alibaba, sau đó khởi tố bị can, bắt giam ông Nguyễn Thái Luyện (CEO kiêm Chủ tịch HĐQT Địa ốc Alibaba) cùng em trai Nguyễn Thái Lĩnh (TGĐ Địa ốc Alibaba) để điều tra hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. 

Cơ quan điều tra xác định Địa ốc Alibaba đã môi giới cho hơn 6.700 khách hàng nhận chuyển nhượng đất tại các dự án “ma”, với số tiền giao dịch hơn 2.500 tỷ đồng. 

Sau Địa ốc Alibaba, một doanh nghiệp chuyên vẽ dự án “ma” khác tại TP.HCM bị điều tra là Công ty TNHH Tư vấn đầu tư BĐS Hoàng Kim Land (Hoàng Kim Land). Giám đốc công ty này là bà Trần Thị Hồng Hạnh đã ký hợp đồng thoả thuận chuyển nhượng đất nền tại 7 dự án không có thật, không được cấp phép đầu tư ở vùng ven TP.HCM với hàng trăm khách hàng, hòng chiếm đoạt gần 300 tỷ đồng. 

Cuối tháng 11/2019, Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với bà Trần Thị Hồng Hạnh. 

Mới đây, nhiều khách hàng ký hợp đồng thoả thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với Công ty King Home Land tại các dự án "ma" ở quận 9, quận 12, TP.HCM và huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai đồng loạt gửi đơn tố cáo đến cơ quan cảnh sát điều tra. 

Các khách hàng cho biết đã thanh toán tiền cho Công ty King Home Land nhưng công ty này lại không giao đất, thậm chí công ty có dấu hiệu né tránh khi tháo gỡ bảng hiệu, ngừng hoạt động. 

Ngân hàng siết nợ, bán đấu giá chung cư
 
Những ngày cuối năm 2019, nhiều cư dân chung cư Hưng Ngân Garden (quận 12, TP.HCM) hoang mang trước thông tin Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam (BIDV) thông báo bán đấu giá chung cư này. Đây là một trong số tài sản đảm bảo cho khoản nợ vay lên đến 502 tỷ đồng của Công ty CP Nhà Hưng Ngân tại BIDV.

Chung cư Hưng Ngân Garden được BIDV bán đấu giá để thu hồi nợ.

Đầu tháng 3/2019, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank) cũng có thông báo thu giữ, xử lý quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất đối với chung cư Khang Gia Tân Hương (quận Tân Phú) để thu hồi nợ. Chung cư này là tài sản đảm bảo cho khoản vay của Công ty CP Đầu tư và phát triển địa ốc Khang Gia thế chấp tại Nam A Bank từ năm 2011.
 
Việc các chung cư bị ngân hàng siết nợ, bán đấu giá do chủ đầu tư mang dự án đi thế chấp ngân hàng và mất khả năng thanh toán khiến không ít cư dân lo lắng, tiềm ẩn rủi ro cho phía ngân hàng.

Người dân TP.HCM có thể tra cứu pháp lý, tiến độ dự án trên điện thoại

 - Nhằm tăng cường sự tương tác với người dân, Sở Xây dựng TP.HCM vừa cho ra mắt ứng dụng tra cứu pháp lý, tiến độ dự án nhà ở; thông tin quy hoạch; tiến độ giải quyết hồ sơ xây dựng… trên thiết bị di động.

Sự kết nối còn chặt chẽ hơn khi Hà Nội có tổng cộng 18 công trình đường bộ vượt sông Hồng trong tương lai, gần nhất sẽ có thêm cầu Trần Hưng Đạo, cầu Ngọc Hồi, cầu Mễ Sở đã được phê duyệt quy hoạch. 

Tăng thêm tính kết nối cho khu vực này là các tuyến giao thông trọng điểm khác, đặc biệt được kỳ vọng là đường vành đai 4 có tổng mức đầu tư tới 86 nghìn tỷ đồng, tổng chiều dài hơn 112km, nối liền Hà Nội với Hưng Yên và Bắc Ninh và đấu nối vào cao tốc Nội Bài - Hạ Long. 

Cùng với đó, phía đông Hà Nội bứt phá với nhiều tuyến đường nghìn tỷ đồng đã vận hành; đáng chú ý có thể kể tới cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 5A, nút giao Cổ Linh... 

Bên cạnh các tuyến “xương sống”, mạng lưới “đường xương cá” cũng không ngừng được nâng cấp, mở rộng. Tại huyện Gia Lâm, trên lộ trình phát triển lên quận vào năm 2023, các công trình đã được đưa vào sử dụng gồm: tuyến đường Lý Thánh Tông dài gần 3,5 km kết nối một loạt các xã, kéo dài sang Hưng Yên và đi Quốc lộ 5; đường nối Yên Viên - Đình Xuyên - Phù Đổng dài 2,8 km; đường gom từ cầu Thanh Trì đến cầu vượt Phú Thị hay đường đê hữu Đuống đoạn Dốc Lời - Đặng Xá đến xã Lệ Chi… Ngoài ra, đường đô thị song hành với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng dài tới 40km cũng đang được đẩy nhanh tiến độ. 

Hạ tầng “nâng bước” bất động sản khu đông 

Trong lịch sử, Hà Nội chủ yếu phát triển ở phía nam sông Hồng. Từ sau quy hoạch năm 1998, khu vực bên kia sông mới thực sự “thức giấc”, mà dấu mốc quan trọng là việc hình thành quận Long Biên vào những năm 2000. Trong hơn 20 năm qua, nội đô Hà Nội vẫn đang tiếp tục được mở rộng về phía đông. Trong đó, “đi trước, dẫn đường” là hạ tầng giao thông, từ đó tạo ra hiệu ứng lan tỏa, giúp các hoạt động kinh tế - xã hội có cơ hội bứt phá, tạo mặt bằng giá trị mới cho thị trường bất động sản.

Điều dễ nhận thấy là hầu hết “ông lớn” bất động sản chọn phía đông Hà Nội làm nơi phát triển dự án. Cùng với vai trò tiên phong của Vingroup là hàng loạt tên tuổi lớn với các dự án hàng hiệu được tung ra thị trường thời gian qua. Đây là những mảnh ghép hạ tầng quan trọng, góp phần tạo nên diện mạo “thành phố mới ở phía Đông”, sánh ngang với các thành phố hiện đại trong khu vực và trên thế giới.

Các dự án ở phía Đông cũng định hình lại “trọng tâm” mới ở thị trường bất động sản. Theo số liệu thống kê của Savills Việt Nam, khu vực này luôn giữ thị phần khoảng hơn 30%; thậm chí có những thời điểm vượt hơn 60%. Trong đó, không chỉ thiết lập những mặt bằng giá trị mới từ việc nâng cao chuẩn sống cho cư dân, các đại đô thị của Vinhomes cũng là thỏi nam châm “hút” cư dân dịch chuyển ra khỏi nội đô, giảm tải áp lực cho trung tâm thành phố. Điển hình như Vinhomes Ocean Park, chỉ sau 4 năm, cộng đồng dân cư đã nhanh chóng phát triển lên tới gần 50 nghìn người. 

Di cư ra khỏi nội đô là một định hướng mà Hà Nội ưu tiên triển khai trong thời gian tới. Hiện nay, khu vực phía Đông đang trở thành địa điểm lý tưởng cho các cuộc dịch duyển dân cư. Đặc biệt, khi Gia Lâm lên quận (dự kiến vào năm 2023), hệ thống hạ tầng đang được gấp rút hoàn thiện cùng hàng loạt các tuyến đường vành đai, hàng chục cây cầu hình thành trong tương lai gần…; bờ Đông sông Hồng sẽ tiếp tục thu hút những chủ đầu tư bất động sản hàng đầu với các dự án đô thị quy mô lớn. Điều này sẽ biến khu đông trở thành một trong những khu vực được đánh giá đáng sống bậc nhất Thủ đô. 

Thế Định

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn Cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp các sự kiện y tế công cộng, số nhiễm vẫn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát Covid-19. Cụ thể, chỉ số này giúp đánh giá quy mô, cấp độ và dự báo chiều hướng, mức độ phát triển của dịch bệnh để đưa ra các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp. Bên cạnh đó, Covid-19 đang lây nhiễm, vẫn có F0 chuyển biến nặng, ca tử vong. Khi ca nhiễm nhiều, số bệnh nhân chuyển nặng sẽ tăng lên, trực tiếp gây áp lực lên hệ thống y tế.

Tuy nhiên, PGS Phu cũng đồng tình với quan điểm dừng công bố số ca nhiễm hàng ngày bởi nhiều nguyên nhân.

Thứ nhất, hiện số mắc cộng đồng cao, việc công bố ca nhiễm và con số thống kê chỉ tương đối, khó chính xác. Thực tế, có nhiều trường hợp bị nhiễm nhưng không khai báo, hoặc một số nơi y tế quá tải, F0 khó liên hệ được cơ sở y tế để khai báo. 

Thứ hai, có sự cách biệt đáng kể giữa số nhiễm và số nhập viện, tử vong. "Chúng ta không thể đưa dịch bệnh trở về "zero Covid-19 mà chỉ nên tập trung vào công bố số lượng bệnh nhân nhập viện, tử vong", PGS Phu nói.

Thứ ba, PGS Phu cho rằng dừng công bố số ca nhiễm nhưng các nhà quản lý có thể vẫn thống kê hàng ngày, hoặc áp dụng phương pháp giám sát dịch bệnh khác (ví dụ giám sát điểm, hoặc báo cáo số liệu của từng địa phương, sau đó đưa ra số lượng dự báo nhằm nắm được lúc nào và tại đâu nào dịch bệnh lên cao điểm để cảnh báo người dân). Nói cách khác, các cơ quan y tế vẫn phải nắm số ca nhiễm, từ đó mới đánh giá được xu thế của dịch và có biện pháp xử trí.

“Việc cảnh báo đến người dân có thể bằng nhiều cách, như đưa ra các biện pháp hạn chế hay nới lỏng, chứ không nhất thiết dựa vào công bố số ca nhiễm hàng ngày. Có thể công bố hàng tuần, hoặc mức độ trầm trọng của việc phát sinh những ca nhiễm mới", ông nói.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Trần Đắc Phu, việc dừng “đếm ca” chưa thể coi là một trong những bước tiến để xem Covid-19 là bệnh đặc hữu (bệnh lưu hành).

Ông phân tích, với các bệnh truyền nhiễm, để có thể đưa ra khỏi nhóm bệnh truyền nhiễm nhóm A, cần căn cứ vào nhiều yếu tố như khả năng miễn dịch cộng đồng, tỷ lệ ca tử vong, khả năng đáp ứng y tế và đặc biệt là vấn đề tác động nghiêm trọng và nguy hiểm tới sức khỏe và đời sống xã hội…

Thực tế hiện nay, nếu đưa Covid-19 trở về bệnh truyền nhiễm thông thường, dịch bệnh vẫn sẽ tiếp tục lây nhiễm, vẫn có ca chuyển biến nặng, tử vong và trực tiếp gây áp lực lên hệ thống y tế. Trong khi đó, hiệu quả phòng bệnh của vắc xin phòng Covid-19 ở mức nhất định, chưa bao phủ đồng đều trên thế giới, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu… Tổ chức Y tế thế giới cũng chưa công bố Covid-19 là bệnh đặc hữu.

“Cần đánh giá giữa lợi ích và rủi ro, y tế chỉ là một phần trong đó. Một số quốc gia có thể vì áp lực kinh tế nên tiến hành “nới lỏng” và mở cửa. Tuy nhiên, các quốc gia khác đặt vấn đề phòng chống dịch bệnh lên cao hơn thì vẫn áp dụng các biện pháp kiểm soát dịch chặt chẽ. Ở thời điểm hiện tại, Covid-19 vẫn có nguy cơ gây quá tải hệ thống y tế. Do đó, vẫn chưa thể xem đây là bệnh truyền nhiễm thông thường”, ông Phu nhận định.

Quỳnh Anh

Bộ Y tế xin tạm dừng thông báo số ca Covid-19 hàng ngày

Theo Bộ Y tế, đề xuất này nhằm tránh gây hoang mang cho người dân do số nhiễm chỉ là 1 trong 8 chỉ số để đánh giá tình hình cấp độ dịch.