Ông chia sẻ:"Tôi chọn đề tài viết về lứa tuổi học trò ngay từ cuốn tiểu thuyết đầu tay như một sự tri ân đấng sinh thành và làng quê nghèo. Tôi cũng muốn thế hệ các em học sinh hôm nay hiểu được phần nào về thời thơ ấu của thế hệ ngày trước". 

Nhà văn Đào Quốc Vịnh cho biết đã ấp ủ về cuốn tiểu thuyết này từ lâu, tính từ khi bắt đầu viết đến khi xong bản thảo mất chừng hai tháng. 

"Tôi lặng lẽ viết từ ngày đầu đến khi xong tập bản thảo, gần như không chia sẻ với ai. Thật xúc động khi những người đầu tiên đọc cuốn tiểu thuyết này là vợ, rồi đến con trai là nhà văn Đào Quốc Minh, đều đã khóc. Họ nói rằng thương tuổi thơ tôi". 

Trẻ con thời nào cũng hồn nhiên, nhưng nay khác lắm

TrongNhững đôi mắt khoảng trời, nhân vật chính - cậu bé Khang ở những năm 50, 60 của thế kỷ trước, giỏi Văn, tính cách độc lập, kiên quyết làm những gì mình thích, là niềm tự hào của gia đình.

Tuy nhiên, Khang là đứa trẻ tinh nghịch, cùng bạn bè làm nhiều trò vớ vẩn và dại dột: đánh nhau với đám con trai làng khác đến toác đầu, ném đất vào nhà hàng xóm vì bà hay chửi người khác… Có lúc, cậu còn trả đũa bằng cách quẹt cứt gà vào mũi bạn hay cả gan bẫy thầy giáo, làm thầy hứng trọn một chậu tro to tướng. Khang từng trộm tiền của cha để lần đầu uống bia…

Ông có sử dụng nguyên mẫu nào cho nhân vật chính không? Điều ông thấy khó khăn, hay thuận lợi nhất khi xây dựng nhân vật Khang là gì?

Nhân vật nguyên mẫu chính là tôi với những thăng trầm của tuổi thơ. Vì thế, điều thuận lợi nhất khi tôi viết cuốn tiểu thuyết này chính là viết về một phần tuổi thơ của mình. Viết như chép ra từ ký ức, từ những gì đã ngự trị và ẩn chứa trong lòng. 

Tuy nhiên, thuận lợi ấy lại cũng chính là khó khăn lớn nhất. Bởi nếu bám sát hiện thực tuổi thơ mình một cách máy móc, trần trụi sẽ dễ sa đà vào liệt kê những sự kiện, có thể tác phẩm sẽ không còn là tiểu thuyết mà là một thể loại văn học khác. 

Vì thế vẫn cần đến các thủ pháp nghệ thuật để mỗi sự kiện, ngoài cái riêng, phải có được tính khái quát. Để thông qua tác phẩm này, bạn đọc có thể thấy được điều gì đó rất chung, đặc thù ở thời kỳ chúng tôi đã sống trong những năm tháng ấu thơ.

Khang và những cô bé, cậu bé học sinh ngày nay có những điểm giống nhau nào, theo ông, đâu là sự khác biệt lớn nhất giữa học trò các thế hệ? 

Trẻ con thời nào cũng hồn nhiên. Nhưng trẻ con thời Khang khác thời nay nhiều lắm. 

Thời đó, ngoài học trên lớp, Khang và các bạn không bị áp lực thi thố, của cha mẹ bắt đi học thêm để đứng thứ nhất thứ nhì trong lớp. Đó là thời kỳ đất nước còn rất khó khăn nên ngoài giờ học, trẻ con phải mót lúa, mót khoai, chăn trâu, nuôi vịt, nuôi ngan để phụ giúp cho cha mẹ lấy tiền mua sách vở, quần áo.

Nhưng tuổi thơ Khang được chơi bằng những trò chơi nơi thôn dã. Cha mẹ bận việc đồng áng, ít thời gian chăm bẵm nên cậu bé nghịch dại nhiều lần. 

Còn tuổi thơ của trẻ em bây giờ khác xa, ngay cả ở nông thôn cũng đã có những điều kiện nhất định để phát triển về mọi mặt. Các em không còn phải bêu đầu ra nắng, đội mưa đi đuổi vịt. 

Nhưng tuổi thơ thời nào cũng đầy ắp khát vọng và đam mê khám phá. Chính vì khát vọng và đam mê khám phá các em mới trưởng thành. 

Tuy nhiên, tôi không có ý định so sánh tuổi thơ thế hệ mình với tuổi thơ của các em bây giờ. Qua những câu chuyện trong cuốn sách, tôi chỉ muốn để các bạn trẻ ngày nay hiểu được phần nào tuổi thơ của những người đi trước. Hiểu để cố gắng chăm ngoan, học giỏi, phấn đấu trở thành những công dân tốt có ích cho đất nước, cho xã hội.

Chiếc thước gỗ lim phải được thay thế bằng tình yêu thương

Những năm gần đây, không ít giáo viên cho rằng các biện pháp kỷ luật học sinh mà họ được áp dụng thường ít hiệu quả. Giáo viên đánh học sinh bị dán nhãn là bạo hành, đuổi ra khỏi lớp bị coi là phản giáo dục... không còn thứ “vũ khí” nào khiến học sinh thấy sợ mà học, mà ngoan. Do đó, để không mang vạ vào thân, khi gặp học sinh ngỗ nghịch, cách duy nhất họ làm là mắt nhắm mắt mở cho qua chuyện. 

Ở Những đôi mắt khoảng trời, nhà văn Đào Quốc Vịnh có kể chuyện thầy giáo Năm quật chiếc thước gỗ lim vào lưng các học trò, đau đến thấu xương, để dạy dỗ.

Khi kể lại câu chuyện này, ông có chút nuối tiếc nào về một biện pháp giáo dục đã từng được áp dụng với nhiều thế hệ học trò trước đây hay không? 

Quan niệm về dạy làm người ở mỗi thời mỗi khác. Ở thời kỳ ấy còn tồn tại quan niệm “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. 

Vì thế, với những học trò nghịch ngợm khi xưa, việc bị thầy giáo đánh đòn là chuyện bình thường. Khang cũng như các bạn học của cậu sẽ gai người đến hết đời vì cái quật ấy của thầy Năm, để mỗi khi định làm một việc gì thì nên nghĩ cho thấu đáo. 

Còn bây giờ đã khác rồi. Các quy định của pháp luật về quyền trẻ em đã khác. Cuộc sống của chúng ta đã sang giai đoạn văn minh hơn và đang dần hội nhập vào nền văn minh toàn cầu, vì thế những quan niệm xưa cũ trong giáo dục, trong dạy người không còn phù hợp nữa. 

Ở trường, các thầy cô phải ứng xử với học sinh theo các quy định của pháp luật và của ngành giáo dục. Học sinh bây giờ được coi là trung tâm. Gia đình, xã hội, nhà trường với sự hỗ trợ của sách báo, các bài học về đạo đức luân lý sẽ giúp các em hình thành nhân cách của con người mới. 

Vì thế, cách hành xử của người thầy với học sinh đương nhiên phải khác xa thời Khang đi học.

Từng làm công tác quản lý nhà trường, trước những than thở về khó khăn của nghề dạy học ngày nay, ông có chia sẻ điều gì với các giáo viên?

Mục tiêu của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là phát triển toàn diện con người, nhà trường lấy học sinh làm trung tâm. Do đó, các thầy cô ngoài việc không ngừng học tập về chuyên môn, ngoại ngữ để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục nước nhà đặc biệt phải biết thương yêu học sinh. 

Chỉ có tình thương yêu được dành cho học sinh một cách đầy đủ nhất mới có sức cảm hóa, lan tỏa, để giáo dục các em một cách hiệu quả.

Xin cảm ơn ông!

TP.HCM: Nhiều năm liên tiếp luôn thiếu hàng nghìn giáo viên

LỊCH THI ĐẤU U23 CHÂU Á 2024 HÔM NAY 25/4

25/04
21:00

U23 Qatar 2-4 U23 Nhật Bản

Tứ kết 1

26/04
00:30

U23 Hàn Quốc 2-2 U23 Indonesia (pen 10-11)

Tứ kết 2

Video U23 Việt Nam 2-0 U23 Malaysia

Không có hồ sơ đẹp như người tiền nhiệm đến từ Pháp, nếu tính ngồi ghế lái trưởng thì HLV Kim mới chỉ có 2 năm dẫn dắt CLB Jeonbuk sau thời gian sắm vai trợ lý. Tuy nhiên, ông cũng đã gặt những thành tích đáng chú ý như giúp CLB này giành chức vô địch K-League 2021, Cúp QG Hàn Quốc 2022, cùng đội vào đến bán kết Cúp C1 châu Á...

Đáng chú ý, HLV Kim Sang Sik còn gây ấn tượng và thực hiện đúng lời hứa đội nhà sẽ chơi tấn công kiểm soát bóng đẹp mắt.

Và thực tế, năm đó CLB của tân thuyền trưởng tuyển Việt Nam ghi tới 71 bàn thắng/38 trận, cùng lúc tăng thời lượng kiểm soát bóng lên khá cao so với trước đó.

Chưa hết, Jeonbuk của HLV Kim Sang Sik chỉ để thủng lưới trung bình chưa tới 1 bàn thua mỗi trận nên có thể khẳng định rất biết cách cân bằng trong lối chơi từ tân thuyền trưởng tuyển Việt Nam.

Tuyển Việt Nam sẽ chơi như thế nào dưới thời HLV Kim Sang Sik đang là câu hỏi được quan tâm sau khi đôi bên thống nhất ký hợp đồng 2 năm. 

Chẳng dễ có đáp án, nhưng nhìn từ người tiền nhiệm gần nhất là HLV Troussier rõ ràng tuyển Việt Nam không thể đá tấn công vì sự thật khá phũ phàng -  năng lực chưa đủ, trừ khi gặp các đối thủ cùng khu vực có trình độ tương đồng.

Nếu thế, khả năng tuyển Việt Nam lại quay về cách chơi chắc chắn tương tự như thời HLV Park Hang Seo. Nhưng điều này rõ ràng không phù hợp với mục tiêu nâng tầm nhằm tiệm cận trình độ châu lục như mong muốn từ giới chuyên môn, người hâm mộ.

Nhìn những gì mà bóng đá Việt Nam sở hữu lúc này thực sự không dễ cho tân thuyền trưởng người Hàn Quốc có thể tạo ra điểm nhấn, sự khác biệt so các đồng nghiệp tiền nhiệm.

Ông Kim Sang Sik cần thời gian với tuyển Việt Nam, U23 Việt Nam trong việc xây dựng lối chơi. Còn trước mắt, ở giai đoạn ban đầu có lẽ sẽ trở về phương án “liệu cơm, gắp mắm” hòng chiến thắng và tạo niềm tin trước.

Sau các giải đấu không thành công gần đây, lúc này người hâm mộ cần tuyển Việt Nam, U23 Việt Nam chiến thắng hơn là những lời hứa cách mạng lối chơi hay triết lý bóng đá.

Tuyển Việt Nam: Phía sau mục tiêu khiêm tốn giao HLV Kim Sang Sik