Một số bài tập đọc trong cuốn Tiếng Việt 1 của bộ Cánh diều đã được đưa ra "mổ xẻ" . Bài tập đọc về lừa và ngựa bị một số ý kiến cho là dạy trẻ con thói lười nhác, thủ đoạn.

Một bài tập đọc bị chê

Bài đọc Ve và gà thì bị chỉ trích rằng bịa, La Phông-ten không có truyện này.

Hay như bài tập đọc Cua, cò và đàn cá được cho là... dạy trẻ con nói dối.

Còn bài đọc "Họp lớp" cũng bị nhận xét rằng trẻ con sẽ chẳng hiểu gì, vì lớp 1 chưa có khái niệm về chuyện này.

Đã có những bình luận khá nặng lời về các bài đọc này. Thậm chí, một phụ huynh đã viết thư gửi tới chủ biên của bộ SGK Cánh diều - GS Nguyễn Minh Thuyết, cho rằng", những nội dung như thế này xuất hiện trong sách khoa lớp 1 là rất đáng buồn".

"Thánh nhân có câu "Nhân chi sơ, tính bản thiện". Những đứa bé được dạy những điều như câu chuyện hai con ngựa (trong sách lớp 1, cải cách có nhiều bài như thế) thì mục đích của nền giáo dục là gì?

Chúng ta dạy trẻ con để phòng cái ác, cái xấu hay là dạy chúng làm cái xấu, cái ác từ khi còn bé. Hay là chúng ta dạy trẻ con những kỹ năng để tồn tại trong cái xã hội đương đại ở Việt Nam từ khi còn bé?..." - vị phụ huynh này viết trong thư.

"Chúng tôi đã làm rất kỹ"

GS Nguyễn Minh Thuyết cho biết đã tiếp nhận những nhận xét đó, nhưng nhóm biên soạn có quan điểm của mình. Ông Thuyết cũng khẳng định: "Chúng tôi đã làm rất kỹ".

Với bài tập đọc “Hai con ngựa” bị cho rằng là câu chuyện bịa, ông Thuyết cho biết bài tập đọc này được viết lại (phỏng theo) truyện "Ngựa đực và ngựa cái" của Lev Tolstoy, nhà văn Nga, do Thúy Toàn dịch, in trong cuốn "Kiến và bồ câu". Cốt truyện được giữ nguyên. Nhưng truyện dài nên phải chia làm 2 phần, có đánh số 1, 2, phần 2 được học ngay sau phần 1.

Về nhân vật, tác giả phải sửa "ngựa đực, ngựa cái" thành "ngựa tía, ngựa ô" vì học sinh đến tuần đó chưa học các vần "ưc", "ai" và cũng vì không muốn nói chuyện "đực, cái". Trong truyện của Lev Tolstoy, ngựa cái lười biếng xui ngựa đực không đi cày, nếu chủ quật roi thì tung vó đá lại. Ngựa đực làm theo lời ngựa cái. Bác nông dân thấy ngựa đực ương bướng, bèn đóng ngựa cái vào vai cày. Những chi tiết này đã được tác giả sửa lại cho nhẹ nhàng nhưng căn bản diễn biến câu chuyện vẫn như truyện của L. Tolstoy.

“Về ý nghĩa, một nhà văn lớn như Lev Tolstoy không bao giờ viết một truyện tầm phào hoặc phản giáo dục. Ý nghĩa của câu chuyện này là: xui người khác làm bậy thì chính mình sẽ chịu hậu quả” – ông Thuyết giải thích.

Bài tập đọc "Ve và gà" cũng được viết lại (phỏng theo) truyện "Ve và kiến" của La Fontaine, nhà văn Pháp. Truyện dài nên cũng phải chia làm 2 phần, có đánh số 1, 2, dạy liền nhau. Tác giả SGK phải đổi nhân vật "kiến" thành "gà" vì đến lúc này học sinh chưa học vần ''iên", nhưng cốt truyện giữ nguyên.

“Các bài đọc trên chỉ sửa tên nhân vật cho phù hợp với các chữ, các vần học sinh đã được học và chưa được học nhưng đã được tác giả thận trọng ghi là "phỏng theo" và đưa tên người kể lại để chịu trách nhiệm.

Những người viết bài trên mạng để chỉ trích sách của chúng tôi cố ý chỉ chụp ảnh phần 1, cắt nó ra khỏi phần 2 để người đọc cả tin tin vào những lời mà họ nói” – ông Thuyết thông tin.

Một số ý kiến thắc mắc khi nhóm tác giả sách sử dụng từ “nhá” – nhá cỏ, nhá dưa chứ không sử dụng từ “nhai” trong bài tập đọc “Thỏ thua rùa”. Các ý kiến này cho rằng nhóm tác giả đã sử dụng phương ngữ, học sinh không hiểu.

“Theo chương trình thì đến phần có bài tập đọc này học sinh chưa học đến vần “ai”, nên tác giả sách sử dụng từ “nhá”. Từ này hoàn toàn không phải là phương ngữ mà là từ phổ thông, có trong Từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê.

Tương tự với những thắc mắc về việc sao không sử dụng từ “hiên” mà lại là từ “hè”… Hè hay hiên thì cũng là từ phổ thông, đều có mặt trong Từ điển Hoàng Phê” – ông Thuyết lý giải.

“Trong sách cũng có một số từ địa phương như ba – má. Sách dạy cho học sinh cả nước nên tác giả xây dựng 2 tuyến nhân vật: Học sinh sống ở các tỉnh phía Bắc thì gọi bố gọi mẹ, học sinh sống ở các tỉnh phía Nam thì gọi ba gọi má...”.

Ông Thuyết cũng đưa quan điểm về ý nghĩa của các bài đọc. “Có thắc mắc rằng lấy đâu ra chuyện chó xù ra ngõ gặp sư tử. Nếu cứ theo tư duy kiểu này, thì các câu chuyện cổ tích, thần thoại phải bỏ đi hết hay sao?

Hay bài đọc Cua, cò và đàn cá bị cho là dạy học sinh khôn lỏi. Đây là bài đọc theo truyện dân gian Việt Nam. Mà truyện dân gian vốn dĩ sâu sắc lắm, khai thác như thế nào là do tâm địa mỗi người. Người này cho rằng bài này dạy học sinh khôn lỏi, nhưng người kia lại rút ra được bài học cảnh giác. Bây giờ người xấu nhiều, dạy trẻ con phải cảnh giác không thừa” – ông Thuyết nói.

“Hay như “nhà nghỉ” cũng là một từ Tiếng Việt, trẻ con có quyền biết nghĩa của từ này, sao lại cứ cho rằng nó xấu?”.

Về bài học "Chữ số 4" với ví dụ về "Bốn cái làn" được lan truyền trên mạng xã hội những ngày qua, ông Thuyết khẳng định không có trang nào trong sách có nội dung như vậy.

Giảng cho học sinh hiểu là nhiệm vụ của giáo viên

Ông Thuyết cũng cho biết các bài đọc là để học sinh ôn chữ, ôn vần. “Chúng ta không nên lo học sinh không hiểu, bởi dạy cho học sinh hiểu là nhiệm vụ của giáo viên chứ các em không phải tự mình làm việc với quyển SGK. Giáo viên sẽ giảng cụ thể cho học sinh ý nghĩa của từ ngữ trong các bài đọc”.

Khẳng định rằng các bài đọc đều đã được nhóm biên soạn cân nhắc, viết đi viết lại, ông Thuyết lý giải thêm về các ngữ liệu được đưa vào SGK, có mấy cách dẫn văn bản đọc, viết: “trích” - bớt chữ của văn bản để phù hợp với thời lượng học. Ở lớp 1 không sử dụng nhiều dạng này vì có quy định về số lượng chữ cho mỗi bài đọc; “theo” – dẫn lại tác phẩm và có sửa chữa: “phỏng theo” – dựa theo ý tứ của tác phẩm gốc để viết lại.

“Những chữ, từ đã học được lặp đi lặp lại qua các bài đọc để học sinh không quên chữ. Khi tập huấn cho giáo viên, chúng tôi cũng đã nhấn mạnh vào yêu cầu phân hóa đối với học sinh. Ví dụ với những học sinh tiếp thu nhanh thì từ a, từ b có thể học trong 2 tiết, với các em chậm hơn thì học trong 3 tiết. Trong phân bổ chương trình có tới 88 tiết dự trữ (mềm), là những tiết ôn tập, góc sáng tạo, đọc sách báo… Nếu học sinh đọc viết chưa thông thì cứ lấy số tiết dự trữ này ra để dạy cho các em.

Ngay trong một lớp, khả năng của học sinh cũng khác nhau. Nếu bài đọc quá ngắn, học sinh khá giỏi sẽ không phát triển được hết khả năng. Như vậy, với học sinh yếu hoặc gặp khó khăn, các em chỉ cần đọc được 1, 2 câu có các chữ hoặc vần mới học. Sau một thời gian, những học sinh này hoà được vào tiến độ chung, các em sẽ đọc được cả bài như các bạn khác.

Chương trình Tiếng Việt trước đây có 10 tiết/ tuần, nay là 12 tiết/tuần. Trong khi yêu cầu về mức độ đạt được vẫn như trước thì tăng tiết chính là để giảm tải chứ không phải quá tải, phụ huynh không nên lo lắng mà tạo áp lực cho con em mình” – ông Thuyết khẳng định. 

Chi Mai

Chủ tịch Hội đồng thẩm định sách Tiếng Việt: Chuyện 'Bốn cái làn' là bịa đặt

Chủ tịch Hội đồng thẩm định SGK Tiếng Việt cho hay, hình ảnh bài học 'Chữ số 4' với ví dụ 'Bốn cái làn' được lan truyền trên mạng xã hội là bịa đặt và 'không đời nào hội đồng thẩm định lại để lọt những nội dung như thế'.

Về chuyên môn, TTVN để lại dấu ấn lớn khi cả hai đội bóng đá nam nữ đều đăng quang, cùng với đó là sự lên ngôi của nhiều môn Olympic. Đáng chú ý, quần vợt lần đầu tiên có chức vô địch đơn nam sau hơn nửa thế kỷ, điền kinh tiếp tục qua mặt cường quốc Thái Lan để nắm giữ vị trí số 1 khu vực, bơi có kỳ đại hội thứ 3 liên tiếp giữ vững ngôi Á quân khu vực, chỉ sau Singapore...

Theo thống kê, TTVN tại SEA Games 31 giành tổng cộng 119 HCV ở 17 bộ môn sẽ có mặt tại Olympic Paris 2024, chiếm 58% tổng số HCV của cả đoàn. Đây chính là sự khẳng định TTVN đã và đang đi đúng hướng, có sự đầu tư cho các môn cơ bản của Olympic thay vì chạy theo thành tích ở các môn thể thao khu vực.

Tuy nhiên, theo phân tích của giới chuyên môn, dù có 205 HCV nhưng TTVN vẫn phải nhìn nhận một cách thực tế rằng  không phải tấm HCV nào cũng vươn lên tầm châu Á và thế giới, đặc biệt là Olympic.

"Chúng ta không ngủ quên trên chiến thắng khi có số lượng huy chương lớn, mà cần phải biết rằng trình độ thể thao của nước ta rất thấp so với châu lục, cần phải nỗ lực rất lớn mới có thể thi đấu và giành HCV ở những sân chơi như Asiad và Olympic",ông Nguyễn Hồng Minh - nguyên Vụ trưởng Vụ Thể thao Thành tích cao (Tổng cục TDTT), cho biết.

Bên cạnh những dấu ấn về chuyên môn, Việt Nam tổ chức thành công SEA Games 31 cũng để lại ấn tượng mạnh với bạn bè khu vực. Các địa điểm thi đấu đều chật kín khán giả, ngay cả với những môn không có chủ nhà. Trong khi đó, công tác tiếp đón các đoàn, khách sạn, y tế, an ninh... đều được Việt Nam làm rất tốt.

Nốt trầm doping

SEA Games 31 sẽ thành công trọn vẹn nếu như TTVNkhông có 5 trường hợp dính doping ở môn điền kinh. Việc các VĐV sử dụng chất cấm (vô tình hay cố tình) cũng đều bị tước huy chương và cấm thi đấu có thời hạn hoặc vĩnh viễn. Điều quan trọng là việc các VĐV dính doping để lại hình ảnh xấu với mỗi nền thể thao.

Ông Đặng Hà Việt – Tổng cục trưởng Tổng cục TDTT cho biết, cá nhân mình và ngành thể thao bị "sốc" khi có VĐV dương tính với doping tại SEA Games 31. 

“Liên đoàn và bộ môn điền kinh đã có giải trình trong phiên điều trần. Đây là cảnh báo cho chúng ta trong việc sử dụng thực phẩm bổ sung cho VĐV thể thao”,ông Đặng Hà Việt nói.

Trong khi đó, ông Trần Đức Phấn – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TDTT, Trưởng đoàn TTVN tại SEA Games 31, chia sẻ: “Tôi dẫn đoàn TTVN đi thi đấu quốc tế 9 lần, không lần nào có VĐV dương tính với doping. Nhưng lần này SEA Games trên sân nhà lại có VĐV dương tính là điều đáng tiếc.

Trong số những VĐV dương tính với doping tại SEA Games 31 có những VĐV hàng đầu, trọng điểm đầu tư cho Asiad. Đại hội thể thao quốc tế nào cũng có doping cả, từ Olympic, Asiad đến SEA Games. Trong những năm gần đây thể thao Việt Nam đã tìm nhiều giải pháp phòng, chống doping, dù vậy, chúng ta gặp nhiều khó khăn về vấn đề kinh phí".

Sống cảnh đơn độc, giờ mọi việc bà đều phải nhờ vào em mình

Sinh ra trong một gia đình nghèo với 7 anh chị em, bà Gái bắt đầu những tháng ngày cực nhọc từ khi còn bé. Đến tuổi trưởng thành, bà không lập gia đình, chỉ làm ruộng để mưu sinh. Công việc đồng áng vất vả, thu nhập chỉ đủ ăn khiến bà chưa khi nào thoát khỏi cái nghèo.

Cũng bởi vậy, bà Gái không có nổi tiền để xây cho mình một căn nhà riêng. Anh em xót xa, gom góp dựng cho bà một gian nhà rộng khoảng 14m2.

Thấy làm ruộng quá vất vả, bà chuyển sang đi phụ hồ vào thời điểm đã gần 50 tuổi. Thế nhưng, vài năm gần đây, do tuổi cao sức yếu, bà không thể tiếp tục công việc nặng nhọc đó được nữa, đành ở nhà nuôi vài ba con gà đắp đổi qua ngày.

Anh chị em của bà Gái chẳng thể giúp được nhiều bởi lần lượt, họ đều qua đời vì bạo bệnh. Chị cả của bà mất bởi bệnh lao, anh trai thứ hai qua đời do bệnh ung thư gan, rồi đến người anh thứ ba cùng cậu em út của bà mắc bệnh ung thư dạ dày và ung thư phổi cũng lần lượt lìa đời.

Tai họa bất ngờ

Hàng loạt người thân trong gia đình đều lần lượt ra đi để lại mình bà cô độc với cuộc sống vất vả, nghèo khổ. Chỉ còn người em trai thứ sáu trong gia đình bà là ông Đặng Văn Bảy thường xuyên qua lại, giúp đỡ bà phần nào. Tuy nhiên, cuộc sống gia đình ông Bảy cũng không khá hơn là mấy. 

Sức khoẻ ông chịu ảnh hưởng nặng nề do từng chịu sức ép của bom trong cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam ở Campuchia. Vết thương quá nặng tưởng chừng cướp đi tính mạng ông. Năm 1990, ông được xuất ngũ với tỉ lệ thương tật lên đến 61%.

Hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật, hiện giờ bà Gái đang rất cần được cộng đồng giúp đỡ

Về quê, ông chỉ sinh sống bằng việc đồng áng nên vẫn nghèo, chưa kể vợ chồng còn nuôi 3 người con. Thương chị gái sống lủi thủi một mình, ông cố gắng giúp đỡ, thăm hỏi. Những con người khốn khổ ấy cứ bám víu vào nhau cho qua chuỗi ngày đầy cơ cực.

Bà Gái càng về già, sức khoẻ càng yếu hơn. Năm 2019, bà phải mổ gót chân. Một năm sau, do mắt quá kém, bà tiếp tục phẫu thuật thuỷ tinh thể.

Rằm tháng Giêng vừa qua, trong lúc thắp hương, bà Gái bất ngờ trượt chân ngã gãy xương đùi. Do nhà neo người, không ai phát hiện kịp. Chỉ đến khi ông Bảy qua thăm mới phát hiện chị gái nằm lịm trên đất, vội vàng đưa đi cấp cứu.

Bà Gái chuyển tới Bệnh viện Việt Đức trong tình trạng gãy xương đùi phải. Do tuổi cao, vết thương trở nên khá nghiêm trọng. Cùng với đó, gia đình bà chẳng có nổi một đồng. Ông Bảy phải chạy vạy khắp nơi để vay số tiền 90 triệu đồng đóng tạm ứng viện phí.

Giờ đây, nhìn cảnh chị mình đau đớn, vật lộn với “tử thần”, ông Bảy đau đáu: “Cả một đời chị tôi sống khổ sở, vất vả. Người thân nối tiếp nhau qua đời vì bệnh hiểm nghèo. Như người khác về già được an nhàn nhưng chị gái tôi suốt một đời khổ sở. Đến giờ vào cái tuổi gần đất xa trời rồi lại bị tai nạn như thế này. Chẳng biết tại sao số chị lại khổ thế”.

Tuổi đã già ông Đặng Văn Bảy em trai ruột bà Gái vẫn phải đi vay mượn khắp nơi để cứu tính mạng chị

Một mình ông Bảy thường xuyên túc trực bên bà Gái chăm sóc hàng ngày, thi thoảng có một số người họ hàng vào giúp đỡ. Cái nghèo khiến họ giờ đây không những phải vạ vật ở bệnh viện còn phải gánh một khoản nợ quá lớn khi đã ở tuổi chẳng thể lao động tạo ra thu nhập.

Hoàn cảnh bà Đặng Thị Gái thực sự rất trớ trêu. Lúc này, chỉ có sự chung tay từ cộng đồng mới giúp bà thoát khỏi cơn hoạn nạn này.

Phạm Bắc

Mồ côi cha, nay mẹ gặp nạn, hai anh em ôm nhau khóc ròng

Chồng mất sớm, một mình chị Lý tần tảo nuôi các con ăn học. Mới đây, trên đường đi bán chè xanh, chị gặp tai nạn nguy kịch. Hai cậu con trai của chị còn quá nhỏ, chỉ biết ôm nhau khóc ròng.