“Tôi không quan tâm nó rách đến mức nào. Tất cả những gì tôi muốn thấy là số seri phải còn nhìn rõ ở cả 2 mặt” - Marombe nói.

Anh sẽ bán tờ 1 đô la này với giá 80 xu và nó sẽ được lưu hành trở lại. Nhiều cửa hàng có thể từ chối những tờ tiền được dán lại nhưng ở các khu chợ, người ta sẽ nhận nó.

Bị chuột cắn nát hay xé nát, tờ 1 đô la đang là vua ở Zimbabwe giữa bối cảnh khủng hoảng kinh tế diễn ra liên tiếp. Tờ 1 đô la thường được nhiều người sử dụng để mua bánh mỳ hằng ngày và các món đồ nhỏ khác. Những tờ 1 đô la mới sẽ không được phát hành ở Zimbabwe nữa, vì thế những người nhạy bén với thời cuộc đang mạnh dạn sửa lại chúng cho những khách hàng tuyệt vọng của họ.

Các doanh nghiệp chính thức từ chối loại tiền này, vì thế buộc người dân phải bán chúng cho những người như Marombe với giá trị nhỏ hơn giá trị thực. Các khu mua bán không chính thức trên đường phố thường sẽ chấp nhận chúng sau một hồi thương lượng.

Theo Quỹ Tiền tệ thế giới, việc mua bán tiền tệ không chính thức này đang bùng nổ ở Zimbabwe và thu hút 2/3 dân số nước này tham gia. Vì thế có rất nhiều tờ tiền cũ như thế này đang được lưu hành.

Đồng đô la Mỹ đã thống trị các giao dịch ở Zimbabwe kể từ khi siêu lạm phát ở nước này tăng vọt lên hơn 5 tỷ phần trăm và buộc Chính phủ phải từ bỏ đồng nội tệ vào năm 2009.

Năm ngoái, Chính phủ đã giới thiệu lại đồng tiền Zimbabwe và cấm sử dụng ngoại tệ cho các giao dịch địa phương. Tuy nhiên, rất ít người để tâm và thị trường chợ đen vẫn phát triển mạnh trong khi đồng nội tệ nhanh chóng mất giá. Tháng 3 năm nay, Chính phủ đã nới lỏng và bỏ lệnh cấm đồng đô la. Hiện nay, tình trạng thiếu tiền mệnh giá nhỏ đồng đô la đang là cơn ác mộng.

Những tờ tiền mệnh giá nhỏ đang khan hiếm ở Zimbabwe.

“Nếu người ta có một đồng đô la mệnh giá nhỏ, họ không muốn gửi nó vào ngân hàng. Họ muốn giữ nó cho riêng mình” - nhà kinh tế học John Robertson giải thích về việc các ngân hàng nói chung không trả cho chủ tài khoản bằng tiền mặt.

Các đồng mệnh giá lớn thì quá to với nhiều giao dịch mua bán. Những người sửa tiền như Marombe lấp đầy khoảng trống này bằng cách vá những tờ đô la bị rách ở nhiều mệnh giá, nhưng tờ 1 đô la vẫn là mệnh giá phổ biến nhất của họ.

“Tôi ở đây từ 6h sáng mỗi ngày và về nhà khi đã khá muộn. Việc làm ăn khá tốt. Tôi sống được” – Marombe chia sẻ.

Anh cho biết, anh mua những tờ 1 đô la rách với giá từ 40 đến 60 xu, phụ thuộc vào tình trạng của chúng. Sau đó anh bán đi với giá cao hơn.

Năm nay Marombe 38 tuổi, từng bán quần áo cũ cho tới cách đây 6 tháng khi anh nhìn thấy cơ hội kiếm tiền bằng cách vá những tờ đô la cũ và bán chúng kiếm lời. Anh kiếm đủ tiền để nuôi người vợ đang mang bầu cùng 2 đứa con.

Ở nhiều thành phố trên khắp đất nước Zimbabwe, những người buôn bán tiền cũ đứng thành hàng dài trên phố, cầm cả tiền địa phương lẫn tiền đô la mỹ. Tờ 1 đô la trong tình trạng tốt sẽ được trả thêm 10%. Người bán nói rằng họ mua những tờ tiền đẹp hơn từ các chủ cửa hàng bán lẻ, công nhân và những người bán hàng rong.

Dịch vụ buôn bán tiền cũ rất sôi động ở Zimbabwe.

Chính phủ cho biết hành vi này là bất hợp pháp và cảnh sát đôi khi truy quét những người buôn bán tiền tệ, thu giữ những tờ đô la quý hiếm và phạt tiền họ.

Nhưng không có nhiều lựa chọn cho người mua sắm. Nếu họ mua hàng ở một siêu thị không thể cung cấp tiền lẻ khi trả lại, họ sẽ phải nhận phiếu mua hàng để sử dụng lần sau.

“Đôi khi họ hết phiếu giảm giá nên tôi phải lấy kẹo” - Innocent Chirume, một người mua hàng bên ngoài siêu thị ở thủ đô Harare cho hay. “Thật là bất tiện. Tôi không thể đi xe buýt vào thị trấn bằng phiếu giảm giá” - anh nói.

Các ngân hàng đang khuyến khích thanh toán điện tử để giải quyết vấn đề tiền lẻ “do đô la Mỹ không được sản xuất ở Zimbabwe và được nhập khẩu với chi phí cao” - Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Zimbabwe, ông Ralph Watungwa cho biết.

Khách hàng có thể đổi những tờ tiền đã hỏng để lấy những tờ “có thể sử dụng được”, mặc dù “quy trình xuất những tờ tiền hỏng và nhập tiền mới là một quá trình lâu dài và tốn kém” đối với các ngân hàng, ông nói.

Những tờ tiền rách vá lại vẫn được chấp nhận ở các khu chợ truyền thống.

Sự thiếu hụt đồng đô la và việc thiếu niềm tin của người dân vào các ngân hàng đồng nghĩa với việc nhiều người cất trữ tiền mặt ở nhà. Đây là một lợi ích cho những người buôn bán tiền tệ như Marombe.

“Một khách hàng từng mang đến cho tôi 10 tờ mệnh giá 100 đô la. Anh ấy đang tiết kiệm tiền để mua ô tô nhưng lũ chuột đã ‘hỏi thăm’ trước” - Marombe cười khúc khích khi kể về một trường hợp mà anh đã làm. “Đó là ngày tôi kiếm được kha khá!”.

Vì sao 'khách sạn tình yêu' ở Nhật Bản đắt khách trở lại?

Trên tầng 7 của một toà nhà ở Nhật Bản, một cuộc thương lượng không mấy dễ chịu đang diễn ra.

Uwe Opocensky có nhiều năm kinh nghiệm phục vụ người nổi tiếng, chính khách.

“Với dịch vụ nấu ăn bên ngoài, chúng tôi từng phục vụ trên Orient Express (một chuyến tàu sang trọng), tại dinh thự của thủ tướng Anh, Cung điện Buckingham và thậm chí nấu ăn tại Nhà Trắng", ông nói.

Sau khi làm việc cho Mosimann vào đầu những năm 90, Opocensky nhanh chóng được thăng cấp và trở thành bếp trưởng trong vòng 18 tháng. Dù là công việc vất vả, có thể bắt đầu lúc 6h và kết thúc vào 1h hôm sau, với ông, đó cũng là cơ hội để được nói chuyện với thành viên hoàng gia.

“Chúng tôi đã nấu ăn cho những buổi chụp hình cuối tuần của gia đình Hoàng gia Anh. Tôi nhớ đã uống một tách trà với Thái tử Charles và nói chuyện với ông ấy trong 45 phút. Ông ấy thích bữa sáng kiểu Anh".

Đương nhiên, công việc phục vụ những vị khách quan trọng và trong các sự kiện nổi tiếng không phải lúc nào cũng suôn sẻ.

“Đôi lúc có những sự cố như bếp bị mất điện hoặc quên một món ăn. Có lần, chúng tôi nấu ăn cho nữ hoàng và bỏ sót món tráng miệng", ông nói.

Đôi khi đầu bếp phải xoay xở đáp ứng các yêu cầu đặc biệt từ khách.

Opocensky cũng từng nấu ăn cho cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton trong chuyến thăm Anh, nơi các nhân viên mật vụ sẽ kiểm tra nhóm bếp, thức ăn.

“Đối với những người rất giàu có, họ có thể mời Pavarotti (giọng nam cao người Italy) hát trong bữa tối riêng tư, hoặc mời George Michael chơi nhạc cho nghe ở Maldives. Chúng tôi đã phục vụ tại sinh nhật lần thứ 40 của một tỷ phú người Scotland. Ông ấy yêu Stevie Wonder nên đã mời nam ca sĩ ấy đến hát ca khúc Happy Birthday".

Khi còn độc thân, Opocensky từng làm việc liên tục trong 72 tiếng và ngủ bù suốt 24 tiếng sau đó. Michael Jackson và các siêu mẫu Kate Moss, Claudia Schiffer và Naomi Campbell đều là những cái tên ông từng phục vụ.

"Tuy nhiên, công việc này không phải là điều ai đó có thể làm mãi mãi. Rất áp lực".

Luôn có kế hoạch

Đối với đầu bếp Andrea Zamboni, anh có hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc cùng những đầu bếp Italy nổi danh thế giới, bao gồm cả Gualtiero Marchesi. Hiện, anh làm việc trong một nhà hàng ở khu giải trí về đêm Lan Kwai Fong (Hong Kong, Trung Quốc).

Zamboni tin rằng chìa khóa để phục vụ thành công các bữa ăn xa xỉ nằm ở việc lựa chọn những món ăn phù hợp.

“Tôi phải luôn lập kế hoạch thông minh và đảm bảo làm các món ăn phù hợp, đó không phải là lúc để mạo hiểm thử món mới".

Vicky Cheng được các thực khách giàu có tin tưởng.

Một trong những lần phục vụ đáng nhớ của Zamboni là nấu ăn cho AC Milan, đội bóng anh yêu thích, trong một số chuyến du đấu nước ngoài, đặc biệt là ở Trung Quốc vào năm 2017.

“Thức ăn chủ yếu là của Italy, với thịt được làm kỹ để đảm bảo không ai gặp vấn đề", anh cho biết. Sau lần đó, nam đầu bếp cũng xây dựng tình bạn và giữ liên lạc với một số thành viên trong đội.

Trong sự nghiệp của mình, đầu bếp một sao Michelin Vicky Cheng đã giám sát hàng chục bữa tối và sự kiện riêng cho các siêu sao thế giới từ lĩnh vực âm nhạc, điện ảnh đến kinh doanh và thời trang. Một trong số đó là đám cưới của Chryseis Tan, ngôi sao người Malaysia và là con gái của tỷ phú Vincent Tan.

Để phục vụ sự kiện cho khoảng 200 khách, Cheng và ba người trong nhóm của anh phải kết hợp cùng nhân viên bếp của khách sạn nơi diễn ra tiệc cưới. Có lúc, 20-30 người cùng tập trung chỉ để làm ra một món ăn.

Vậy những người siêu giàu đòi hỏi cao hơn bao nhiêu so với những thực khách thông thường?. “Thật may là tôi chưa bao giờ gặp vấn đề với những người nổi tiếng hoặc giàu có. Họ tin tưởng và để tôi quyết định mọi thứ", Cheng cho biết.

Thú chơi đồ hiệu của vợ tỷ phú giàu nhất châu Á

Bà Nita Ambani có bộ sưu tập túi Hermès, son môi, trang sức trị giá hàng triệu USD. Vợ đại gia Ấn Độ cũng nổi tiếng với thói quen không bao giờ đi một đôi giày đến lần thứ hai

David Ignatius, nhà phân tích của Washington Post, cho rằng lệnh ngừng bắn này là một chiến thắng cho Tổng thống Mỹ Joe Biden sau nhiều tháng nỗ lực để chấm dứt xung đột ở Trung Đông. Dù vẫn còn nhiều hoài nghi về hiệu quả lâu dài của nó, lệnh ngừng bắn sẽ là một điểm sáng vào cuối nhiệm kỳ của ông Biden, người sẽ chuyển giao quyền lực cho Tổng thống đắc cử Donald Trump trong gần hai tháng tới.

"Nó đánh dấu thành công quý giá về chính sách đối ngoại của chính quyền Tổng thống Biden sau một năm nỗ lực nhưng không đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza. Thỏa thuận Israel - Hezbollah là thành quả cho nỗ lực ngoại giao con thoi của đặc phái viên Nhà Trắng Amos Hochstein, người đã liên tục đi lại giữa Beirut và Jerusalem trong nhiều tháng qua", Ignatius nhận định.