Thiếu dân chủ, trường học thành “ốc đảo”

Dân chủ trong nhà trường luôn được xã hội và nhà nước đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, trong thời gian qua, việc thực hiện  dân chủ  tại nhiều cơ sở giáo dục, đào tạo còn hình thức, sơ sài, chưa hiệu quả, chất lượng chưa cao, vẫn còn xảy ra tình trạng mất dân chủ. Cá biệt có cá nhân vi phạm đạo đức nhà giáo, có tình trạng khiếu nại vượt cấp.

Các đại biểu tại hội nghị về thực hiện quy chế dân chủ trong cơ sở giáo dục đào tạo (Ảnh: Lê Văn)

Tuy trường nào vể hình thức cũng có khẩu hiệu, hô hào về công khai và dân chủ, kết thúc các cuộc họp, ai cũng nhất trí nhưng trong lòng còn bộn bề tâm tư, nghĩ suy về việc đánh giá giáo viên không công bằng, về thưởng phạt, phân công, chi tiêu mua sắm công, xây dựng cơ sở vật chất, thái độ của hiệu trưởng đối với giáo viên…

Điều đáng ngại là sự im lặng ngồi nghe về những khoản thu chi sai luật, mua sắm bất minh, thu của học sinh những món tiền vô lý. Quyền lợi của tập thể và quyền lợi của chính bản thân bị xâm phạm. Tại sao các thầy cô biết bệnh thành tích, gian lận trong thi cử nhưng lại lặng im!?

Thực tế, việc “trên nói dưới gật” bất kể đúng sai không hề hiếm trong môi trường giáo dục. Giáo viên không dám nói khác, chứ chưa nói là nói trái ý của hiệu trưởng, dẫn đến việc mọi người che giấu ý kiến, quan điểm của mình.

Ở môi trường thiếu dân chủ, chỉ cần khác đi sẽ được lãnh đạo “chú ý”. Nhiều trường học trở thành một “ốc đảo” khép kín về thông tin, thiếu hẳn tư duy phản biện, nhiều nơi bùng nổ đấu đá phe phái mất đoàn kết triền miên,chủ yếu không thống nhất với nhau về quyền lợi.

Rất nhiều quy định, chủ trương tháo gỡ cho giáo viên đưa xuống trường học bị “tắc nghẽn” ở... ban giám hiệu. Luật vua không qua nổi lệ làng, như về giảm tải hồ sơ sổ sách, về không bắt buộc thi giáo viên giỏi, về không được thu các loại tiền trường... chỉ nằm trên báo cáo.

Nhiều trường học còn có sự “khiếp nhược”

Giáo viên nào thuộc diện “hay ý kiến ý cò” thì càng dễ bị “gạch đít”, cho vào “sổ bìa đen”, đến thời điểm nâng lương hay xét, cho đi bồi dưỡng nghiệp vụ lúc đó sẽ… tính sổ. Nói chung là có hiện tượng trù dập với ai dám đấu tranh. Ban giám hiệu, nhất là hiệu trưởng quyết thế nào thì sẽ như thế, nói khác đi sẽ rước họa vào thân.

Những tiếng nói chỉ được xầm xì, bàn tán sau buổi họp. Giữa hiệu trưởng và giáo viên ngày càng có khoảng cách.

Câu hỏi đặt ra là nhà trường hiện nay có thiếu dân chủ hay không? Có ý kiến cho rằng, không chỉ mất dân chủ mà còn nhiều nơi có sự “khiếp nhược”!

Đúng là giáo viên khiếp nhược, sợ bị trù úm vì họ phải “chạy việc”, nhỡ ra mất việc thì khốn khổ cả nhà. Hiệu trưởng thừa biết điều này nên dễ thao túng.

Giáo viên trẻ mong được hiệu trưởng ưu ái, mong có điều kiện thuận lợi thăng tiến nên đa phần chọn thái độ im lặng, thậm chí a dua theo những sai trái của hiệu trưởng, còn giáo viên già thì thì làm thinh để yên ổn chờ đến ngày nghỉ hưu. Ở đây, đấu tranh vì sự trong sáng dân chủ bị thủ tiêu.

Trong khi đó, Hội đồng trường - một chế định để kiểm soát các cam kết, thực hiện quy định của nhà trường - hiện nay chỉ có không đến 20% cơ sở thành lập. Nhiều nơi thành lập lấy lệ và hoạt động còn hình thức.

Các mối quan hệ giữa hiệu trưởng và giáo viên, giữa hiệu trưởng với các tổ chức đoàn thể, giữa giáo viên và học sinh… ở nhiều nơi bị méo mó.

Nhà trường thiếu dân chủ khó triển khai cải cách giáo dục

Để phát triển, mỗi dân tộc, không còn con đường nào khác là bắt đầu từ chính con người. Một nền giáo dục tốt là một nền giáo dục phong phú, gần cuộc sống và luôn thích ứng với những đòi hỏi của cuộc sống. Môi trường giáo dục tốt phải là vườn ươm nhân cách, kỹ năng. 

Thực hiện dân chủ để có môi trường giáo dục thực sự cởi mở, để cho tất cả những giá trị tốt đẹp trong nghiên cứu, trong giảng dạy được bừng nở (Ảnh Đinh Quang Tuấn)

Mục tiêu của giáo dục là trang bị cho nguồn nhân lực những kiến thức đáp ứng được đòi hỏi của thị trường lao động.

Cải cách giáo dục là quy hoạch xã hội tương lai, chuẩn bị phần quan trọng nhất cho tương lai của xã hội, người chủ xã hội tức là con người. Mục tiêu của cải cách giáo dục là làm cho người học nắm được kiến thức, có lòng yêu nước và quý trọng văn hóa dân tộc, tinh thần trách nhiệm với xã hội, có tinh thần nhân văn, có tâm hồn và thể chất khỏe mạnh.

Do đó, có thể cho rằng, nguyên lý cơ bản của giáo dục hiện đại là tự do, tự lập và tự trọng. Phương pháp giáo dục hiện đại phải chú trọng giáo dục kỹ năng cho người lao động - đó là tiền đề để nâng cao chất lượng của lực lượng lao động.

Dân chủvà Tự dolà hai khái niệm gắn liền nhau, cái này có trong cái kia. Tuy vậy, Tự do có thể là khát vọng bẩm sinh của con người, nhưng Dân chủ thì phải được dạy, được học, được thực hành mới dần dần có được. 

Muốn “phát triển tự do cho mỗi người để đảm bảo tự do cho mọi người” thì phải có phương tiện (cơ chế, thể chế…) thực hiện các quyền tự do ấy, đó chính là Dân chủ.

Dân chủđồng thời cũng là phương tiện đảm bảo quyền bình đẳng của con người: Bình đẳng trước pháp luật và bình đẳng trong cơ hội mưu cầu lợi ích riêng phù hợp với lợi ích của cộng đồng.

Vì những lẽ đó, trong lý thuyết cũng như trong thực tiễn, Dân chủ thường được coi là điều kiện tất yếu cho phát triển bền vững, thường được coi là tỷ lệ thuận với phát triển bền vững.

Vì thế, có 2 vấn đề quan trọng nhất mà công chúng quan tâm. Một là, về mặt ý tưởng của cải cách, chúng ta mong muốn tạo nên con người như thế nào. Hai là, khả năng thực hiện ý tưởng ấy trong thực tế ra sao.

Nếu trong môi trường giáo dục thật sự thiếu dân chủ thì khó triển khai cải cách giáo dục.

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, ngoài thi cử, sách giáo khoa thì một trong những nội dung phải đổi mới rất mạnh đó là công tác quản lý. Thực hiện dân chủ để làm sao có môi trường giáo dục thực sự cởi mở, để cho tất cả những giá trị tốt đẹp trong nghiên cứu, trong giảng dạy được bừng nở, vì dân chủ là mục tiêu vừa là động lực của đổi mới, của cải cách.

Giải pháp tạo lập dân chủ trong nhà trường

Pháp lệnh dân chủ cơ sở đã được ban hành từ lâu, nơi nào thực hiện nghiêm túc thì ở đó cơ bản có dân chủ.

Thực hiện dân chủ cơ sở là trách nhiệm của lãnh đạo, cán bộ, giáo viên nhà trường, là của phụ huynh, học sinh, và toàn xã hội phải chung tay (Ảnh Đinh Quang Tuấn)

Dẫu biết rằng, thực hiện dân chủ trong cơ sở giáo dục, đào tạo có những đặc thù không giống ở phường, xã, và trường ĐH, CĐ cũng khác với trường phổ thông, tiểu học, mầm non, nhưng có nhìn thẳng, không tránh né mới có giải pháp và quyết tâm khắc phục. Đây là giải pháp hàng đầu.

Việc thành lập hội đồng trường là “chỉ số" cơ bản, dễ thấy nhất trong thực hiện quy chế dân chủ ở trường. Các bộ phận giám sát trong các cơ sở GD-ĐT khó có thực quyền khi quyền lực tập trung vào một cá nhân lãnh đạo của các cơ sở. Vì thế cần thay đổi các quy định để các hội đồng trường có thực quyền.

Đồng thời, phải có cơ chế để giáo viên đánh giá cơ cấu, chức danh lãnh đạo, học sinh và phụ huynh đánh giá giáo viên. Tránh việc giám sát chung chung, sẽ không hiệu quả.

Dân chủ không tự nhiên mà có. Sẽ có dân chủ khi cải tiến về phương pháp giáo dục, gắn dân chủ với tự chủ thì mới phát huy được vai trò, tính sáng tạo, chủ động của giáo viên vào công việc của nhà trường. Đi kèm với đó phải tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng, xây dựng cách thức đánh giá thực hiện dân chủ trong nhà trường chính xác, khách quan.

Cần chỉ đạo buộc các cơ sở giáo dục đào tạo phải xây dựng các quy định nội bộ trên cơ sở lấy ý kiến, đóng góp tại cơ sở và công khai toàn bộ quy định này. Xây dựng các phần mềm để đánh giá giáo viên, hiệu trưởng, cán bộ nhà trường. Đây là việc khả thi có thể làm ngay.

Thực hiện dân chủ cơ sở nói chung, trong đó có các cơ sở GD-ĐT, là chuyện không phải của riêng ai, mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Nhưng trước hết, đây là trách nhiệm của các cấp lãnh đạo nhà trường, của cán bộ, giáo viên nhà trường, là của phụ huynh, học sinh, và toàn xã hội phải chung tay.

TS Diệp Văn Sơn (chuyên gia cải cách hành chính, nguyên Phó Vụ trưởng, Bộ Nội vụ)

Tài tử Điền Nhuy bị cảnh sát bắt giữ vì hành vi cưỡng hiếp nữ sinh.

Tại tư gia của tài tử, nhóm người cùng ăn và uống rượu, trao đổi kịch bản. Riêng nữ sinh viên bị nam diễn viên cố tình ép uống nhiều nên say khướt. "Tôi nhớ mọi người dìu tôi ra ghế sofa nằm nghỉ. Tuy nhiên, Điền Nhuy không biết lúc nào xuất hiện và hỏi tôi rằng có muốn trở thành diễn viên đóng phim không, hắn sẵn lòng giúp đỡ. Sau đó, hắn thực hiện hành vi đồi bại mặc tôi phản kháng trong sự yếu ớt", cô nói. 

Vụ việc khiến cô gái tinh thần bấn loạn, mất ngủ nhiều đêm vì ám ảnh. Về phía Điền Nhuy, anh cũng liên tiếp gửi tin nhắn biện minh cho rằng do uống quá say nên không kiềm chế được bản thân. Nam diễn viên yêu cầu nạn nhân không tiết lộ chuyện này với ai, đồng thời muốn gặp riêng cô để "giải quyết". Do hoảng sợ và bị đe dọa, nữ sinh viên đã nộp đơn lên sở cảnh sát TP.Thượng Hải. 

Điền Nhuy có sự nghiệp danh tiếng với nhiều giải thưởng cao quý ở lĩnh vực sân khấu kịch.

Theo giới truyền thông, Điền Nhuy bị bắt giữ từ ngày 23/9. Hai ngày qua, nam diễn viên bị lấy lời khai và hiện đã đủ bằng chứng buộc tội. Trong khi đó, Trung tâm nghệ thuật sân khấu Thượng Hải - nơi công tác của Điền Nhuy cho biết vẫn chưa nhận được thông tin chính thức từ phía cảnh sát. "Chúng tôi vẫn sẽ sa thải anh ta ngay vì đã làm xấu mặt danh dự và uy tín của một người nghệ sĩ", người đại diện nói. 

Điền Nhuy được biết đến là diễn viên phim điện ảnh, truyền hình và đạo diễn Trung Quốc. Anh còn là tên tuổi hàng đầu của sân khấu kịch nước này bởi thâm niên và đoạt nhiều giải thưởng cao quý. Trong sự nghiệp của mình, Điền Nhuy từng được vinh danh giải thưởng Diễn viên hạng nhất quốc gia - giải thưởng do chính Nhà nước ghi nhận và trao tặng. 

Thúy Ngọc

Tài tử TVB làm phục vụ, bưng nước mưu sinh kiếm sống

Dịch Covid-19 ảnh hưởng không nhỏ tới một bộ phận nghệ sĩ showbiz Hong Kong khi một số người phải làm phục vụ quán ăn, người khác phải bốc vác kiếm thêm thu nhập.

- So sánh với các “ông lớn” trên thế giới, Viettel Cyberspace có lợi thế gì, thưa ông?

Các “ông lớn” trên thế giới đều cung cấp giải pháp lớn về dữ liệu. Nếu so về mức độ “trưởng thành” thì họ hơn. 

Nhưng thế mạnh của Viettel Cyberspace là đi sau, nên chúng tôi có góc nhìn riêng. Khi triển khai cho khách hàng, chúng tôi đều “may đo” theo nhu cầu của họ. Đặc biệt, giải pháp của các “ông lớn” nước ngoài không hỗ trợ về ngôn ngữ vì thị trường Việt Nam còn nhỏ. Trong khi đó chúng tôi hỗ trợ đầy đủ.

Những “vị khách nội bộ khó tính” 

- Vì sao ông cho rằng các khách hàng nội bộ Viettel là những người thử nghiệm tốt nhất cho sản phẩm trước khi mang ra áp dụng bên ngoài?

Viettel là một tập đoàn lớn và trong tập đoàn không hề có sự “cả nể” với nhau. Các đơn vị của Viettel rất chặt chẽ về mặt quy trình, cầu kỳ về sản phẩm. Như thế, nội bộ Viettel chính là khách hàng “khó tính” bậc nhất để mình rèn luyện. 

Việc phục vụ tốt khách hàng nội bộ giúp sản phẩm của Viettel Cyberspace khi đến tay khách hàng bên ngoài sẽ tối thiểu ở mức độ tốt. 

Trong năm 2022, chúng tôi tìm kiếm cơ hội ở nhóm khách hàng Bộ, ban, ngành, chính quyền tỉnh, nhóm tổ chức và doanh nghiệp trong lĩnh vực công. Đây là nhóm khách hàng có nhu cầu về chuyển đổi số rất lớn. Một số dự án lớn mà DMP đang triển khai là dự án DMP cho Bộ Công thương và Bộ Giao thông Vận tải.

Biến dữ liệu thành tiền: “Phụ thuộc 70% vào doanh nghiệp”

- Khi triển khai DMP, các khách hàng có lợi ích gì và hoạt động vận hành của họ đã thay đổi ra sao?

Kỳ vọng của chúng tôi khi triển khai DMP cho khách hàng là tự động hóa toàn bộ các công việc thủ công. Chúng tôi đi lên từ dữ liệu và giúp đỡ họ chuẩn hóa luồng quy trình làm việc.

Việc báo cáo trước đây phải qua nhiều tầng từ cấp dưới lên cấp trên, có thể làm sai lệch thông tin dẫn đến việc người lãnh đạo đưa ra quyết định thiếu chính xác. Với DMP, thì chỉ bằng một vài cái click chuột, các thông số trên bảng biểu, biểu đồ sẽ giúp người lãnh đạo nhìn thấy số liệu chi tiết đến các đơn vị nhỏ nhất trong tổ chức mình. Đó là sự thay đổi gần như toàn diện về mặt chỉ đạo điều hành của tổ chức.

Có những tập đoàn đã xây dựng phần mềm ứng dụng trong quản lý khách hàng, quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh từ trước. Rất khó để tự nhiên chúng tôi đem một phần mềm mới đến thay thế mà không ảnh hưởng đến hoạt động vận hành. 

Giải pháp của chúng tôi là lưu trữ ở kho dữ liệu lớn. Dữ liệu của khách hàng dù đặt ở bất kỳ đâu đều vẫn có thể thu thập về một “cái kho”. Và kho đó dùng cho việc báo cáo chỉ đạo điều hành, hoặc dùng để cung cấp dữ liệu phục vụ cho những công việc khác. 

Tùy theo nhu cầu thực tế và quy mô tổ chức của khách hàng, chúng tôi đưa ra giải pháp phù hợp nhất.

- DMP thường được miêu tả là giải pháp “biến dữ liệu thành tiền”. Khi trao đổi với khách hàng, anh làm thế nào để họ hình dung rõ về điều này?

Chúng tôi ít khi nói đến vấn đề tiền với khách hàng, bởi vì chúng tôi không ở vị thế hứa được với họ về điều đó. Lợi ích về tiền mà giải pháp mang lại chỉ phụ thuộc khoảng 20 - 30% vào đơn vị cung cấp dịch vụ, còn 70% là từ chính họ.

Tuy vậy, khi làm việc với khách hàng, chúng tôi thường tập trung vào những gì định lượng được. Ví dụ, khi áp dụng quy trình chúng tôi đưa ra thì khách hàng sẽ tiết kiệm được bao nhiêu phần trăm sức lao động, tiết kiệm bao nhiêu bước, bao nhiêu thời gian... 

Chúng tôi cũng đối chiếu dữ liệu lịch sử của khách hàng để chứng minh mô hình phân tích dự báo của Viettel Cyberspace đạt tỷ lệ chính xác 80 - 90%. Tất cả đều phải định lượng được.

- Khi triển khai DMP đội ngũ đã gặp khó khăn gì và giải quyết ra sao?

Khó khăn lớn nhất là những thứ không nhìn thấy được. Nếu không nhìn thấy hết các vấn đề, không đánh giá được nhu cầu của khách hàng, để khi tham gia mới phát hiện ra là ngoài tầm, thì rất dở. Điều đó ảnh hưởng đến danh tiếng của công ty, của Tập đoàn Viettel cũng như làm mất lợi ích của khách hàng.

Chúng tôi đã xây dựng DMP trở thành một nền tảng mà khách hàng nào cũng sử dụng được. Nhưng nhiều khi nhu cầu của khách hàng nằm ngoài khả năng phục vụ, thì chúng tôi phải tạm dừng, rút lui. Rất may là chúng tôi chưa bị rơi vào trường hợp như thế.

Xuân Thạch(thực hiện) 

Cuối video, vợ của Vương Đông chia sẻ: "Sau khi trở về từ đồn cảnh sát, anh ta đã đánh tôi dã man hơn. Tôi phản kháng thì bị đạp ngã xuống đất. Tôi phải chạy sang nhà hàng xóm với chút sức lực cuối cùng để cầu cứu sự giúp đỡ”.

Dưới bài viết, nhiều bình luận đã động viên vợ Vương Đông:“Cố lên chị nhé”; “Bảo trọng chị nhé”; “Báo công an đi chị ơi”; “Hãy bảo vệ bản thân tốt chị nhé”; “Nhìn thấy đau đớn quá”… Nhiều khán giả tức giận để lại bình luận: “Tôi đang nhìn thấy cái gì đây?”; “Sao lại có người như này trên đời?”…

Trước lời tố cáo của vợ, Vương Đông lên tiếng: "Tôi muốn gửi lời xin lỗi đến mọi người vì hành vi quá đáng của bản thân. Hiện tại tôi không giải thích gì thêm. Tôi đã ủy quyền cho luật sư để xử lý các vấn đề liên quan".

Đây không phải lần đầu tiên Vương Đông bị vợ tố về hành vi bạo lực gia đình. Trước đó, vợ cũ của nam diễn viên cũng tố anh vô trách nhiệm với con cái. Khi chia sẻ với truyền thông, bà xã Vương Đông khẳng định anh không phải người chồng, người cha tốt. Nam diễn viên thường xuyên qua lại với vợ cũ.

Vương Đông sinh năm 1978, ngôi sao Hoa ngữ hoạt động nghệ thuật từ những năm 2000. Nhờ vẻ ngoài cao ráo, phong trần Vương Đông thường được các nhãn hàng để ý. Nam diễn góp mặt trong một số bộ phim đình đám như: Sở Kiều Truyện, Sơn hà lệnh, Tương dạ... Vừa qua, Vương Đông đã tham gia bộ phim"Ngự giao ký"do Địch Lệ Nhiệt Ba và Nhậm Gia Luân đóng chính.

Thắm Nguyễn