Trong cơn bão cắt giảm nhân sự toàn cầu, người Việt trẻ cần chuẩn bị gì cho xu hướng tuyển dụng tương lai?

Gen Z đời đầu đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế đầu tiên trong vai trò những người lao động. Theo dữ liệu do Crunchbase News thu thập, tính từ đầu năm 2023 đến đầu tháng 2, đã có hơn 93.000 nhân sự trong các công ty công nghệ ở Mỹ bị sa thải. Rộng hơn, trong năm 2022, các công ty công nghệ nhà nước và tư nhân đã cắt giảm tổng cộng 140.000 việc làm.

Những nhân sự một thời được săn đón của các công ty hấp dẫn nhất thế giới phút chốc phải bước vào cuộc tranh giành suất làm việc ở những công ty nhỏ hơn, khiến sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng khắc nghiệt.

Chưa có con số cụ thể về mức độ ảnh hưởng của khủng hoảng đối với thị trường nhân sự Việt Nam. Tuy nhiên, theo bà Tiêu Yến Trinh, Tổng giám đốc công ty tư vấn nhân sự Talentnet, năm nay, phần lớn công ty rất thận trọng trong việc tuyển mới. Thay vào đó là xu hướng tái đào tạo nội bộ cho những công việc mới, hoặc mượn nhân lực từ các dịch vụ nhân sự thuê ngoài để tối ưu hóa nguồn lực nội bộ.

Theo tổng giám đốc Talentnet, 2023 là năm tập trung đầu tư nội lực để chuyển mình của các doanh nghiệp. Xu hướng số hóa sẽ là trọng tâm chính với việc đầu tư cho công nghệ mới nhằm tự động hóa, tái phân bổ nguồn lực cho những công việc chiến lược. Chính vì vậy, Gen Z ra trường trong năm 2023 hoặc sắp ra trường sẽ phải đối mặt với một lúc hai bài toán: Làm sao cạnh tranh được trong thị trường việc làm khó khăn và làm sao thích ứng các chuyển đổi trong tương lai xa.

Bà Tiêu Yến Trinh cũng đưa ra nhận định rằng khác với giai đoạn trước - khi kinh nghiệm và bằng cấp là yếu tố quyết định, trong giai đoạn hiện tại, thái độ và cách tư duy mới là điều quan trọng để những ứng viên trẻ lọt vào “mắt xanh” của các nhà tuyển dụng.

“Trên nền tảng tư duy dài hạn, chúng tôi có lộ trình hỗ trợ sinh viên khám phá đa dạng lựa chọn nghề nghiệp và xây dựng bộ kỹ năng giúp các bạn chinh phục bất kỳ môi trường làm việc chuyên nghiệp nào trong một thế giới biến động. Sinh viên được khuyến khích theo đuổi nhiều cơ hội và trải nghiệm đa dạng về học thuật, nghề nghiệp và cả trên phương diện cá nhân. Qua đó, sinh viên có thể trau dồi hiểu biết về thế giới xung quanh, ngành nghề yêu thích, con đường sự nghiệp, các kỹ năng cần thiết để thành công, và đặc biệt là nắm bắt những kết nối với các doanh nghiệp và khu vực công rất có giá trị ngay từ khi các bạn còn đang trên ghế nhà trường”, bà Lê Thị Quỳnh Trâm, Giám đốc Tuyển sinh & Hỗ trợ tài chính Đại học Fulbright Việt Nam, cho biết.

So với các thế hệ trước, đa phần Gen Z là những bạn trẻ tự tin, dám khai phá và ham trải nghiệm. Cùng với đó, họ thường có khả năng thích ứng, độ “rướn”, kỹ năng đa nhiệm và giải quyết tình huống (problem-solving) trong những hoàn cảnh khó. Đây cũng là những điểm cộng cho người trẻ trong mắt nhà tuyển dụng.

Ngoài ra, bà Trinh cho rằng sinh viên Việt Nam thường tập trung vào lý thuyết, dựa theo chương trình học mà thiếu cọ xát với thực tiễn. Trái lại, đa phần sinh viên nước ngoài có kỹ năng sống tốt nhờ trải nghiệm đa dạng, từ đó có vốn kiến thức xã hội, lịch sử, đời sống phong phú, thấu hiểu bản thân hơn và có sở thích, sở trường riêng biệt.

Bà Trinh cũng cho biết: “Tư duy mở, linh hoạt, ham học hỏi luôn là những ưu điểm được đánh giá cao. Việc các bạn sẵn sàng dấn thân, trải nghiệm nhiều công việc và vị trí khác nhau rất cần thiết trong một thế giới với nhiều mô hình mới, công cụ mới như hiện nay”.

Một yếu tố quan trọng khác được bà Trinh đề cập là EQ (chỉ số thông minh cảm xúc). Những bạn trẻ có EQ cao thường biết cách làm việc và quản lý con người, luôn ý thức về giá trị nhân văn, có thái độ cởi mở, biết lắng nghe, biết sống vì người khác, thay cho lối sống vị kỷ, cá nhân. Các nhà tuyển dụng cũng tìm kiếm khả năng làm việc nhóm và tư duy liên ngành khi cần tương tác với nhiều đối tượng trong cùng một dự án.

Việc bồi đắp kỹ năng, giá trị và phẩm chất của sinh viên cũng cần được nhấn mạnh hơn trong giáo dục đại học. Điển hình xuyên suốt chương trình của Đại học Fulbright Việt Nam, sinh viên được chiêm nghiệm những giá trị ý nghĩa, trưởng thành về tính cách và phát triển những năng lực quan trọng cho cuộc sống và công việc, hình thành 11 kỹ năng của một nhà lãnh đạo luôn sẵn sàng kiến tạo những thay đổi. Trong đó bao gồm tư duy đổi mới và sáng tạo, tư duy đạo đức, suy nghĩ phản biện, tri thức, cộng tác, giao tiếp hiệu quả, lý luận sắc bén, học tập trọn đời, trách nhiệm công dân, sức khỏe toàn diện và ý thức về bản thân.

Tổng giám đốc Talentnet cho rằng để tăng lợi thế cạnh tranh trong mắt nhà tuyển dụng, sinh viên Việt Nam cần chủ động hơn. Các doanh nghiệp luôn thích những ứng viên chủ động nói lên nhu cầu, mong mỏi và thể hiện tiếng nói của mình.

Ngoài ra, trong thế giới phẳng và chuyển động không ngừng, bà Trinh cho rằng uy tín và thương hiệu cá nhân rất quan trọng. Các bạn trẻ có thể sớm xây nền móng về thương hiệu cá nhân thông qua các công cụ công nghệ và mạng xã hội, vốn là thế mạnh của thế hệ trẻ so với các thế hệ trước.

Bà Trinh cũng cho rằng sinh viên nên đi làm thêm từ sớm, không chỉ tăng thu nhập mà còn giúp nâng cao kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, giúp các bạn tìm được sở thích, sở trường, từ đó định vị được bản thân. Với sinh viên, việc trang bị tư duy mở, sẵn sàng thay đổi cũng rất quan trọng để các bạn trẻ nhanh chóng thích nghi với những biến chuyển không lường trước được của thế giới công việc hiện nay.

Thế hệ ngày nay là những bạn trẻ thích chủ động và trải nghiệm. Do đó, tổng giám đốc Talentnet khuyến khích tận dụng thế mạnh này để trang bị tư duy hệ thống, tư duy phản biện và kỹ năng làm việc nhóm (teamwork).

Tiêu biểu cho những Gen Z chủ động tìm kiếm giá trị nhân văn trong công việc có thể kể đến nhóm bốn sinh viên Đại học Việt Nam với dự án Seesaw - dự án liên tiếp giành 2 tấm vé vàng tại Shark Tank Việt Nam 2022. Sau khi chứng kiến bạn cùng lớp self-harm (tự làm tổn thương cơ thể), Đào Hải Nhật Tân - một trong bốn sinh viên sáng lập - đã lựa chọn trở thành “người đồng hành” với dự án khởi nghiệp nhân văn của mình.

Seesaw - dự án khởi nghiệp của 4 sinh viên đến từ 4 chuyên ngành, sống cùng ký túc xá - bắt đầu từ ý tưởng đơn giản là làm thẻ câu hỏi để mọi người cùng chia sẻ những cuộc hội thoại có chiều sâu.

Dự án liên tục chiến thắng và đạt giải thưởng tại 3 cuộc thi lớn trong nước và quốc tế: Quán quân Thử thách sáng tạo xã hội VSIC 2020, vô địch tại Mekong Business Challenge 2021và trở thành “Dự án khởi nghiệp xuất sắc nhất của sinh viên” tại Start-up Wheelnăm 2022. Các nhà sáng lập của Seesaw rất trân trọng những kỹ năng tư duy và nghiên cứu học được tại đại học và những cơ hội trường đã mang đến cho các bạn trong suốt quá trình khởi nghiệp tới nay.

“Mỗi khi buồn mà nói chuyện với người thân yêu, mình cảm thấy được chữa lành. Xung quanh mình cũng có những người bạn gặp vấn đề về tâm lý. Khi đó, dù chưa có kiến thức chuyên môn, mình nhận thấy việc trò chuyện cũng giúp các bạn cảm thấy nhẹ nhàng hơn phần nào”, Tân nói.

Bên cạnh sự chủ động của sinh viên, bà Tiêu Yến Trinh nhận định trường học ngày nay nên đầu tư thêm vào việc trang bị kỹ năng mềm, chứ không đơn giản chỉ là kiến thức. Các cơ sở giáo dục có thể bám vào mô hình “ABCDE”, bao gồm Agility (khai mở tư duy linh hoạt, nhanh nhẹn nắm bắt cơ hội), Business (hiểu biết về kinh tế - xã hội và kiến thức đặc thù), Connection (mở rộng kết nối, trải nghiệm), Digitalization (trang bị kỹ năng số) và Empathy (sự thấu cảm để hòa nhập với xã hội).

“Để thoát khỏi cái bẫy thời đại, việc thiết kế chương trình đào tạo cho sinh viên cần rất chiến lược và thực tiễn. Các nhà hoạch định cần sâu sát với thị trường lao động để hiểu rõ yêu cầu thực tế, đồng thời dự đoán những kỹ năng tương lai để có sự trang bị cho sinh viên”, bà nói.

Đại học Fulbright Việt Nam được biết đến là trường đại học khai phóng đầu tiên tại Việt Nam, nơi sinh viên không học nghề, không được dạy một chủ đề đơn lẻ mà học cách tư duy phản biện thông qua loạt chủ đề có sự gắn kết chặt chẽ. Chương trình đào tạo nền tảng mang tính liên ngành của Fulbright sẽ đi từ những chủ đề liên quan nghệ thuật, nhân văn, kỹ thuật đến khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và khoa học máy tính, với trọng tâm là Việt Nam.

Cũng với tinh thần “tại Fulbright, chúng tôi không chỉ muốn bạn biết về những vấn đề quan trọng, chúng tôi còn muốn bạn có khả năng làm những việc ý nghĩa và trở thành một người sống có chủ đích và trọn vẹn”, nhóm sinh viên sáng lập dự án Seesaw đã trở thành đại diện đầu tiên của Việt Nam trong vòng 10 năm trở lại đây tham dự cuộc thi khởi nghiệp trẻ toàn cầu tại Mỹ Mekong Business Challenge.

Đại học Fulbright Việt Nam là trường đại học độc lập, không vì lợi nhuận và hoạt động theo mô hình giáo dục khai phóng đầu tiên tại Việt Nam. Cộng đồng Fulbright đang ngày càng mở rộng, quy tụ những nhà đổi mới giáo dục đến từ khắp nơi trên thế giới, am hiểu sâu sắc bối cảnh Việt Nam. Trường có sự hậu thuẫn vững chắc, quan hệ đối tác thân thiết với các tổ chức giáo dục trên toàn thế giới.

Đại học Fulbright Việt Nam đề cao sức mạnh của sự hợp tác, tư duy liên ngành, tinh thần dấn thân và lấy sinh viên làm trung tâm trong triết lý giáo dục. Hội nhập toàn cầu nhưng bắt rễ xã hội Việt Nam, Fulbright được xây dựng trên nền tảng giáo dục đẳng cấp thế giới, tận dụng những tiến bộ mới nhất trong thiết kế tổ chức, giảng dạy, học tập, công nghệ và các lĩnh vực khác để trở thành tổ chức giáo dục sáng tạo mang tính toàn cầu. Trường cam kết phụng sự xã hội Việt Nam thông qua công tác nghiên cứu và thúc đẩy tinh thần công dân tích cực.

Thời hạn nộp đơn vào Fulbright là trước ngày 10/4. Độc giả tìm hiểu về quy trình tuyển sinh tại đây.

Toàn tỉnh có 61 điểm thi với 1.313 phòng thi. Điểm thi có số lượng phòng thi lớn nhất là điểm thi đặt tại Trường THPT chuyên Phan Bội Châu với 36 phòng thi và 861 thí sinh dự thi.

Nhận định công tác sao in đề thi năm nay là một khó khăn do số lượng môn thi trắc nghiệm nhiều hơn, tỉnh Nghệ An thành lập 1 ban in sao đề với 64 người, trong đó có 48 người trực tiếp làm công tác in sao.

Tỉnh Nghệ An cũng thuê khách sạn để làm công tác in sao đề thi với khu in sao biệt lập, có vách ngăn và có bảo vệ vòng trong và vòng ngoài. Thời gian in sao dự kiến từ 07/6-19/6. Ngày 20/6, trước ngày thi 1 ngày đề thi sẽ được giao tới các điểm thi để lưu giữ.

Xây thêm hàng rào thép

Trường THPT Nghi Lộc 5 (Nghi Lộc, Nghệ An) đã sửa chữa, xây dựng mới 600m tường rào, lắp chông nhọn và dây thép gai xung quanh trường để chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia 2017 sắp tới. 

Báo cáo tại buổi làm việc của đoàn công tác Bộ GD-ĐT sáng 11/6, ông Đặng Văn Hải, hiệu trưởng nhà trường cho biết, trường được Sở GD-ĐT Nghệ An bố trí 1 Hội đồng tuyển sinh vào lớp 10 và 1 điểm thi THPT quốc gia năm 2017.

Năm nay toàn tỉnh Nghệ An có 61 điểm thi với 30.966 thí sinh, 1.313 phòng thi. Riêng điểm thi tại Trường THPT Nghi Lộc 5 có 16 phòng thi với 308 thí sinh dự thi. Trong đó có 135 thí sinh đăng ký xét tuyển đại học và 4 thí sinh tự do. 

Để phục vụ công tác chuẩn bị kỳ thi THPT quốc gia 2017, Sở GD-ĐT đã huy động 46 cán bộ, nhân viên, trong đó điểm trưởng, phó điểm trưởng và thư ký là 5 người, giám thị, giám sát là 28 người, bảo vệ 7 người, phục vụ 5 người, y tế 1 người. 

Ông Đặng Văn Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Nghi Lộc 5 cùng ông Mai Văn Trinh kiểm tra khu vực tường rào dây thép gai mới được gia cố chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia 2017. Ảnh: Lê Văn.

Về cơ sở vật chất, trường đã bố trí 13 phòng thi chính thức và 2 phòng thi dự phòng. Ngoài ra còn có 1 phòng chờ và 1 phòng xử lý sự cố. Các phòng đều được trang bị quạt trần, đèn điện và bàn ghế đúng theo tiêu chuẩn.

Trường cũng trang bị một tủ gỗ chắc chắt đặt tại phòng của Trưởng điểm thi làm nơi bảo mật đề thi đồng thời bố trí phòng cho an ninh bảo vệ dề ghi ở cạnh phòng của trưởng điểm thi. 

Bên cạnh đó, để bảo an ninh, an toàn cho kỳ thi nhà trường còn sửa chữa xây dựng mới 600 mét bờ rào, lắp chông, dây thép gai đồng thời làm bờ rào ngăn ký túc xá với khu vực phòng thi đặt tại trường. 

Nhà trường cũng trang bị hệ thống máy lọc nước tinh khiết 500l/giờ, đảm bảo nước uống cho toàn bộ điểm thi trong những ngày diễn ra kỳ thi. 

Đảm bảo tuyệt đối an toàn cho kỳ thi 

Trao đổi tại buổi làm việc, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng giáo dục đánh giá cao nỗ lực cố gắng của Trường THPT Nghi Lộc 5 trong công tác chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia 2017. 

Theo ông Trinh, kỳ thi THPT quốc gia năm nay vừa để xét tốt nghiệp THPT đồng thời dùng kết quả để xét tuyển ĐH, CĐ. Vì mục đích này nên tính chất của kỳ thi năm nay khác hơn, tiềm ẩn nhiều rủi ro, tiêu cực có thể xảy ra. 

"Yêu cầu đặt ra đối với tất cả địa phương nói chung, tỉnh Nghệ An nói riêng và điểm thi tại trường nói riêng là phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho kỳ thi" - ông Trinh khẳng định. 

Theo đó, ông Trinh cho rằng, vấn đề bảo vệ đề thi và bài thi phải đảm bảo an toàn tuyệt đối đồng thời đảm bảo an toàn cho các thành viên tham gia kỳ thi, nhất là các cán bộ coi thi từ nơi khác được điều về địa phương phối hợp.

"Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng mất trật tự, đặc biệt là mất trật tự có tổ chức trong và ngoài khu vực thi" - ông Trinh cho hay. 

Từ tinh thần này, ông Trinh đề nghị mặc dù trường đã xây dựng hàng rào dây thép gai song vẫn phải có cán bộ, công an bảo vệ giám sát tại khu vực này để đảm bảo an toàn. 

Bên cạnh đó, ông Trinh cũng đề nghị điểm thi nên bố trí cho các thầy cô giáo từ ĐH Vinh về phối hợp công tác tổ chức kỳ thi ở ngay tại trường để tránh những vấn đề phức tạp có thể xảy ra ảnh hưởng tới kỳ thi. 

• Lê Văn - Thanh Hùng

Theo nguyện vọng từ gia đình, tang lễ của nữ diễn viên được tổ chức đơn giản, mang tính riêng tư. Người thân sẽ không nhận lời phỏng vấn truyền thông xung quanh sự ra đi của  Shion Nakamaru.

Nhiều bạn bè, đồng nghiệp giới giải trí bàng hoàng khi biết tin Shion qua đời. Trong ký ức của họ, cô là người hiền lành, hoạt bát và luôn mang tinh thần vui vẻ. 

Đạo diễn Naofumi Higuchi nói sốc khi nhận tin dữ từ người quản lý. Ông tiết lộ nữ diễn viên đã mắc bệnh từ 5 năm qua. Cô âm thầm điều trị và vẫn tích cực đóng phim, tham gia các hoạt động nghệ thuật. Những ngày cuối đời, cô giữ tinh thần lạc quan và mong người nhà không đau buồn khi mình qua đời. 

Shion Nakamaru sinh năm 1983. Cô xuất thân trong gia đình có truyền thống nghệ thuật. Cha nữ diễn viên là tài tử nổi tiếng Shinsho Nakamaru. Shion Nakamaru gia nhập showbiz từ năm 9 tuổi.

Năm 2004, cô ra mắt với tư cách diễn viên. Các tác phẩm nổi bật của Shion Nakamaru gồm shin-D, Ultraman Nexus, Ultraman Saga, Tales of Terror from Tokyo and All Over Japan, Kamen Rider W, Vamp.Đầu năm nay, nữ diễn viên có phim điện ảnh Missingra mắt. Đây là tác phẩm cuối cùng cô đóng vai nữ chính.

Thúy Ngọc