Ở đây, yếu tố điểm số cũng có trong quá trình xét duyệt nhưng chỉ là một phần nhỏ, và không phải là tiên quyết.

Những bài kiểm tra và tiêu chí tuyển lựa

CogAT: viết tắt của chữ Cognitive Abilities Test, CogAT là bài thi được áp dụng rộng rãi để quyết định xem một trẻ em/học sinh có đủ tiêu chuẩn học theo chương trình dành cho trẻ năng khiếu/tài năng (gifted and talented) hay không. 

IOWA Assessments: với tên cũ là Iowa Test of Basic Skills, hay gọi tắt là Iowa Test hay ITBS, do Khoa Giáo dục, trường ĐH Iowa khởi xướng từ năm 1935 với mục tiêu để cải thiện việc dạy, phương pháp sư phạm. Bài thi này ban đầu áp dụng cho học sinh từ mẫu giáo đến lớp 8 ở toàn tiểu bang Iowa. Sau nhiều thập kỷ, đã phổ biến ở rất nhiều tiểu bang khác trên khắp nước Mỹ.

Những phần trong bài thi Iowa chủ yếu là: Từ vựng, Chính tả, Viết hoa, Cách sử dụng và diễn đạt, Phân tích từ, Đọc hiểu, Nghe, Ngôn ngữ, Khái niệm và ước tính toán học, Bản đồ và Sơ đồ, Giải quyết vấn đề toán học và dữ liệu, Khoa học xã hội, Khoa học.

Xin lưu ý là 2 bài thi này được áp dụng chủ yếu cho học sinh lớp 1, 2, 5 và 8. Chủ yếu dành cho những khối lớp này là do đặc tính lứa tuổi và phát triển tâm lý, trí tuệ. Nếu học sinh lên đến lớp 3 hay 6 mà cô giáo muốn đưa vào chương trình năng khiếu hay tài năng thì sẽ có hội đồng riêng xem xét, tiến hành kiểm tra và đánh giá.

Điều tra, thu thập thông tin qua giáo viên đứng lớp

Nội dung này dựa trên 4 tiêu chí sau để chọn lựa.

Khả năng trí tuệ: chẳng hạn như Học nhanh và dễ dàng; Biết nhiều mảng khác nhau; Lưu giữ và nhớ lại thông tin, kiến thức dễ dàng; Có khoa nói (thậm chí là nói nhiều), thể hiện sự phát triển ngôn ngữ vượt trội.

Thành tích: tức là Điểm thi cao; Nhớ nhanh và dễ; Khả năng tổ chức siêu việt; Thích những hoạt động mang tính thử thách; Đặt ra mục tiêu cá nhân và cố gắng để đạt mục tiêu; Dễ dàng hiểu những gì các em nhìn thấy, nghe thấy, hay đọc; Là những người theo đuổi sự hoàn hảo.

Sự sáng tạo: là những học sinh mà thể hiện sự tò mò cao độ và thái độ hay đặt câu hỏi; Trí tưởng tượng cực kỳ phong phú; Óc hài hước tuyệt vời; Dồi dào năng lượng; Thường nhạy cảm và giàu trực giác; Sở thích đa dạng; Có máu liều, sẵn sàng thử nghiệm; Hay đưa ra những ý tưởng và giải pháp độc đáo; Không theo khuôn mẫu , luôn linh động, chấp nhận sự không hài hoà/trật tự, không sợ sự khác biệt.

Động lực: là những học sinh luôn kiên định, hướng tới mục tiêu; Khả năng tập trung chú ý cao, lâu; Luôn cảnh giác, sẵn sàng; Luôn thể hiện khát khao học tập để trở thành ai đó, làm được điều gì đó; Độc lập, tự khởi nghiệp; Luôn được điểm cao; Có những sở thích hay bộ sưu tầm đòi hỏi thời gian dài lâu; Hay quan tâm đến những vấn đề của người lớn; Khi làm bài hay hoàn thành dự án không phải chỉ dẫn nhiều.

Chỉ cần thỏa mãn ít nhất 2-3 điểm trong một tiêu chí là được. Cũng có những học sinh có đặc điểm nổi trội ở vài tiêu chí. Khi nộp hay lập hồ sơ, kèm theo bảng điều tra năng khiếu này, thầy cô chủ nhiệm phải kèm theo bài viết, mẫu sản phẩm của học sinh được chọn/đề cử. Những sản phẩm hay tác phẩm cho vào hồ sơ phải thể hiện những đặc điểm phù hợp, tương ứng của học sinh đó...

Cũng có khi bố mẹ đề nghị cô cho con của mình vào lớp năng khiếu, tài năng, hay thậm chí cho con học nhảy cách. Khi đó, trường hợp của học sinh sẽ được nhóm/bộ phận thầy cô phụ trách năng khiếu/ tài năng xem xét. Hội đồng xét duyệt này sẽ xem kết quả học tập, điểm thi, rồi tiến hành các bài kiểm tra ngắn để thử theo 4 tiêu chí trên.

Riêng về việc học nhảy cách, thường bố mẹ thấy con học xuất sắc thì thích cho con học kiểu này. Nhưng về phía nhà trường, các thày cô thường không khuyến khích vì còn những vấn đề về tâm sinh lý, lứa tuổi, bạn bè, sự hoà nhập. Cũng có những trường hợp học nhảy cách nhưng nói chung là hiếm.

Đinh Thu Hồng (Giáo viên lâu năm tại Mỹ, Tác giả sách Học kiểu Mỹ tại nhà)

Ồn ào chuyện trường chuyên: Môi trường tinh hoa chỉ dành cho nhà giàu?

Những cuốn học bạ toàn điểm 10 của học sinh dự tuyển vào lớp 6 trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam năm ngoái lại một lần nữa gây xôn xao cộng đồng mạng.

Thương Tín ở nhà than nóng, ngột ngạt nên thích ra ngoài xưởng ngả lưng cho dễ ngủ và tiện hút thuốc lá. Ông có thể ngủ ngoài nhà xưởng hoặc phòng dọn tạm trong thời gian sửa nhà.

Cách đây không lâu, khi Tô Hiếu vắng nhà, một người quen của Thương Tín tìm đến, dẫn theo nhiều YouTuber, TikToker. Lúc Tô Hiếu về, những YouTuber, TikToker này đã đi mất.

Bị chất vấn, ông này phân trần muốn quay lại hình ảnh của Thương Tín để gây lòng thương cảm trong người xem.

Tô Hiếu bức xúc vì Thương Tín hiện có cuộc sống đủ đầy, thoải mái. Theo anh, các YouTuber, TikToker cố ý quay và dẫn dắt Thương Tín chia sẻ theo hướng than nghèo kể khổ, gây hiểu nhầm khán giả. 

"Việc quay video anh Tín ngủ ngoài nhà xưởng để tạo dựng hình ảnh đáng thương đã bóp méo sự thật, gây hiểu nhầm tôi bạc đãi anh ấy, gây ảnh hưởng đến uy tín của tôi", nam nhạc sĩ nói.

Những ngày qua, Tô Hiếu vẫn chưa thể liên lạc với nhân vật nói trên nhằm đề nghị gỡ bỏ nội dung sai sự thật. Anh sẵn sàng nhờ pháp luật và truyền thông can thiệp trong trường hợp người này cố tình xuyên tạc hình ảnh diễn viên Thương Tín cho những mục đích khác.

Sau Tết Nguyên đán, Thương Tín trở lại TP.HCM. Sức khỏe ông ổn định, sinh hoạt bình thường, có thể thỉnh thoảng đi diễn. Ông ở nhà nhạc sĩ Tô Hiếu gần 2 năm đồng thời nhờ anh thay mặt quản lý công việc và truyền thông. 

Tô Hiếu lo phần lớn chi phí sinh hoạt, Thương Tín tự giữ cát-sê đi diễn tiêu xài cá nhân hoặc gửi về quê nhà cho vợ con. Tuổi già, nam tài tử chỉ mong khỏe, show diễn đều đặn để lo học phí cho con gái, có cơ hội nhìn con khôn lớn.

- Vì bênh con, phụ huynh cá biệt sẵn sàng xông vào trường mắng chửi thầy cô, kẹp cổ học sinh hoặc đánh nhau với phụ huynh khác.

Phụ huynh kẹp cổ học sinh, mắng giáo viên

Cô Võ Ngọc Thu, nguyên Trưởng phòng GD-ĐT Quận 5 cho biết, khi còn là Hiệu trưởng Trường tiểu học Minh Đạo, Quận 5 cô từng chứng kiến một phụ huynh vì nghe con mình mà kẹp cổ một sinh khác. 

Một phụ huynh ở Hà Tĩnh phải ra tòa vì vào lớp đánh cô giáo  (Ảnh:VietNamNet)

“Thông thường, khi học sinh tan trường tôi ra đứng ở cổng để quan sát. Hôm đó, tôi thấy một phụ huynh hùng hổ lại kẹp cổ một học sinh khác. Tôi tiến lại và ngăn phụ huynh kia lại. Sau đó, tôi mời hai phụ huynh cùng hai học sinh vào trường. Lúc này, cả hai phụ huynh đều rất nóng giận. Vị phụ huynh kẹp cổ em học sinh cho biết con ông bị học sinh kia đánh. Nhưng tôi tìm hiểu là do hai em xô đẩy nhau nên bị té. Tôi đã phân tích cho phụ huynh này rằng, một người lớn đánh một đứa trẻ là sai, một phụ huynh vào trường đánh một học sinh lại càng sai, trường hợp này chúng tôi có thể công an làm việc. Sau đó, vị phụ huynh đã nhận ra sai lầm của mình và xin lỗi phụ huynh của em kia. Hai phụ huynh cũng thông cảm cho nhau”.

Cô Thu cũng cho biết, sau khi xảy ra sự việc ngày hôm sau, cô đã gặp cô chủ nhiệm của hai học sinh để nhắc nhở. 

“Với những trường hợp này, giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu kỹ và chủ động liên hệ thông báo với phụ huynh. Đặc biệt, nếu học sinh có vết xây xước thì càng làm rõ, để người lớn giải quyết và thông cảm với nhau”- cô Thu cho biết.

Còn cô P.P.H, giáo viên một trường trung học ở Q.Bình Tân, TP.HCM cho biết, một học sinh cá biệt khi bị cô phạt viết kiểm điểm, đã về mách với phụ huynh, phụ huynh em tới lớp chửi mắng cô giáo.

“Học sinh này về nhà không học bài, tới lớp thì tụ tập bạn bè, kết bè kết phái, tham gia đánh nhau. Hoàn cảnh của em cũng khá đặc biệt khi bố mẹ đi làm kinh tế ở nước ngoài, nhà có điều kiện. Em ở cùng bà nội nên rất được cưng chiều. Nhiều lần, tôi có góp ý để bà khuyên em tập trung học hành nhưng bà lại một mực cho rằng em rất ngoan, hiền.  Một lần vi phạm, tôi yêu cầu em làm bản tường trình, thông báo về gia đình phối hợp làm việc. Khi nhận tin, bà em đến trường làm um lên, chửi mắng tôi vì cho rằng cháu bà rất ngoan”- cô P.P.H kể.

Thầy Bùi Gia Hiếu, Hiệu trưởng Trường THPT Nhân Việt, TP.HCM cho biết, từng làm trung gian hòa giải khi phụ huynh xông vào trường đánh học sinh khác.

“Khi tan học thì hai học sinh đánh nhau ở cổng trường.  Một học sinh ở gần trường chạy về nói với bố mẹ bị bạn đánh. Vị phụ huynh đã hùng hổ xông vào trường đòi đánh học sinh đã đánh con mình.  Phụ huynh còn mang cả theo cả hung khí rất nguy hiểm. Sự việc xảy ra vào giờ nghỉ trưa nên thầy và tổ giám thị đều có mặt. Sau đó tôi cùng các thầy giám thị đã ra mời phụ huynh vào phòng. Chúng tôi cũng mời hai học sinh đánh nhau vào phòng và yêu cầu các em giải thích sự việc. Lý do các em hiểu nhầm nên đánh nhau. Khi nghe các em giải thích, chúng tôi thuyết phục nên phụ huynh hiểu vấn đề và ra về” – thầy Hiếu cho biết.

Phụ huynh cá biệt, một phần lỗi do nhà trường

Hiệu trưởng một trường THCS ở Quận 1 cho rằng, nguyên nhân dẫn tới trường hợp phụ huynh cá biệt là do phụ huynh tin ở con nhiều quá. 

Bênh con, nữ cán bộ Tỉnh ủy đánh nhau tại sân Trường Thực hành sư phạm Sóc Trăng (ảnh: E.X)

"Xuất phát từ tình thương con, phụ huynh nghĩ con là hoàn hảo. Đặc biệt, với những gia đình con một, con hai phụ huynh thương con và cưng chiều đến mức mù quáng, tuyệt đối tin tưởng con và nghĩ nếu gì sai là do người khác. Còn bản thân phụ huynh thì ngộ nhận nên ứng xử không văn minh, lịch sự” – cô cho biết.

Cô cũng cho cho rằng, một phần lỗi để xảy ra tình trạng phụ huynh cá biệt là do giáo viên chưa có sự phối hợp, thông tin hai chiều thường xuyên những hành vi của trẻ để phụ huynh nắm bắt.

“Đây là sự khéo léo tế nhị giữa hai bên. Sự khéo léo của người thầy là để học sinh thấy vấn đề của em không phải là tội và bị mách tội mà là khuyết điểm để sửa chữa. Còn sự khéo léo của phụ huynh là nhìn nhận hai chiều, có sự kìm chế, ứng xử tế nhị, lịch sự  khi có sự việc xảy ra.

Còn cô Võ Ngọc Thu cho rằng nhưng phụ huynh quá tin con, thương con không truy xét cần nhìn lại con mình và chính mình.

“Phụ huynh luôn nghĩ con mình là số một.Hình ảnh này của phụ huynh không dạy cho con em mình điều tốt, mà trái lại còn là hình ảnh xấu trong mắt con trẻ” – cô Thu lý giải.

Cũng theo cô Thu, có những trường hợp phụ huynh cá biệt là do nhà trường xử lý không kịp thời vụ việc.

“Khi giáo viên chủ nhiệm biết học sinh đánh nhau phải phân tích đúng sai. Giáo viên cũng phải chủ động gặp cha mẹ học sinh, để phân tích cho cha mẹ hiểu nguyên nhân và hậu quả của vụ việc. Hành động này của giáo viên sẽ giúp người lớn thông cảm cho nhau, đồng thời họ sẽ dạy con mình để điều chỉnh lại hành động”- bà Thu nói.

Còn thầy Nguyễn Hồng Hải, giáo viên quận Tân Bình thì khẳng định, “phụ huynh không nên làm những việc hồ đồ vì “con người khác cũng xót như con mình”. 

“Điều đáng trách là nhiều phụ huynh nóng vội vì quá tin con và bênh con, luôn nghĩ con ngoan. Các phụ huynh cũng nên xem lại cách giáo dục con cái vì nhiều gia đình còn bao bọc con tận “răng”, con vào học đại học vẫn đưa rước, nâng nui như còn bé”- thầy Hải cho biết.

Lê Huyền